طیور ‏

طیور به بیماری های مختلفی از جمله بیماری های باکتریایی مبتلا می گردند. طبیعت خاص پرورش صنعتی طیور که به تعداد زیاد و به صورت متراکم پرورش داده می شوند، موجب بروز و گستردگی بیماری های مختلف می شود. این بیماری ها می توانند تمام گله را در زمان کوتاهی در معرض خطر و تا حد نابودی قرار دهند. حتی در صورتی که بتوان بیماری را کنترل نمود علاوه بر مرگ و میر، کاهش رشد و کاهش تولید، هزینه زیادی نیز به منظور خرید دارو به مرغدار تحمیل می شود. شاید ذکر این نکته خالی از فایده نباشد که تهیه دارو بخش عمده ای از هزینه مرغداری را به خود اختصاص می دهد. از این رو پیشگیری از بیماری بر درمان به ویژه در بیماری های طیور تقدم دارد. بدین منظور باید اصول صحیح پرورش طیور همچون انتخاب جوجه سالم، تغذیه مناسب، شرایط لانه و تراکم مناسب آن، معدوم کردن لاشه های طیور بیمار و پیشگیری از ورود آلودگی های مختلف به مرغداری و استفاده از مواد ضدعفونی مناسب در مواقع لازم رعایت شود.

به منظور کاهش علائم و عوارض بیماری ها استفاده از داروها و آنتی بیوتیک ها اجتناب ناپذیر می باشد. در غیر این صورت بیماری قادرست تا حد نابودی تمام گله پیشرفت نماید. انتخاب نوع دارو و مقدار آن بستگی به نوع بیماری، شدت آن، وضعیت عمومی گله، مدیریت و توانمندی مرغدار و شرایط اپیدمیولوژیک دارد.

پادزیست یا آنتی بیوتیک (به انگلیسی: Antibiotic) ‏

بدن حیوان دارای ظرفیت فوق العاده ای جهت برخورد موثر با هجوم باکتریایی است. بیشتر عفونت ها بدون علائم یا نشانه های قابل مشاهده ایجاد می شوند و از بین می روند. بنابراین بیشتر عفونت ها نیاز به شیمی درمانی ندارند. اما بعضی از عفونت ها نیاز به درمان دارد. هدف از شیمی درمانی، استفاده از اثرات سمی انتخابی یک دارو برای کمک به بیمار است که به سرعت و به طور فعال عفونت باکتریایی را بدون اثرات نامناسب در میزبان کنترل نماید.

آنتی بیوتیک ها داروهای اصلی مورد استفاده در شیمی درمانی ضد باکتریایی هستند. اصطلاح آنتی بیوز ابتدا توسط لویی پاستور در سال 1877 مطرح شد که با فرضیه رایج همزیستی جدا مخالفت داشت. در آن زمان می دانستند که یک میکروارگانیسم اغلب قادر به مهار رشد میکروارگانیسم دیگر در داخل و خارج از بدن می باشد. اما مشاهده عدم رشد باکتری تیفوئید در محیط پالایش شده که سایر ارگانیسم ها رشد کرده بودند جالب بود.

سودوموناس آئروژینوزا در این خصوص بسیار موثر بود و کشت های پالایش شده این ارگانیسم، اساس یک فراورده تجاری موثر (پیوسیاناژ) شد که فکر می کردند یک آنزیم است. استدلال دیگر که منجر به پیدایش آنتی بیوتیک ها شد، آن بود که تمام مواد آلی، در نهایت توسط میکروارگانیسم های خاک از بین می روند؛ آزمایش نمونه های خاک برای میکروارگانیسم هایی که احتمالا حاوی آنزیم هایی بودند که عوامل بیماری زا را مورد حمله قرار می دادند، ارزشمند تلقی شد. این استدلال باعث پیدایش آمینوگلیکوزیدها، تتراسیکلین ها، اریترومایسین و کلرآمفنیکل شد که همگی دارای استفاده گسترده بالینی شدند.

اولین آنتی بیوتیک واقعی تیروتریسین بود که در سال 1939 از یک جدایه عاری از پروتئین در کشت باسیلوس برویس (Bacillus brevis) به دست آمد. تیروتیروسین دارای دو پپتید تیروسیدین و گرامیسیدین بود و هر چند باعث حفاظت موش ها در برابر عفونت پنوموکوکی شد اما ثابت شد که برای مصرف عمومی بسیار سمی است و باید به صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد. کشف غیر مترقبه اثر ضدباکتریایی پنی سیلین توسط فلمینگ در سال 1929 و معرفی آن به پزشکی در اوایل دهه 1940، شروع واقعی دوره آنتی بیوتیک را رقم زد. یک ظرف حاوی آگار آغشته به استافیلوکوک مدت 5 هفته روی میز آزمایشگاه قرار داده شده بود و در اثر آلودگی با سویه پنی سیلیوم نوتاتوم مقدار نسبتا زیادی پنی سیلین تولید شد. شرایط محیطی طوری بود که کولونی های استافیلوکوک به جز در جایی که قارچ، مقدار زیادی پنی سیلین تولید کرده بود و باکتری های نزدیک به آن از بین رفته بودند بر روی صفحه کشت رشد کرده بودند.

جداسازی اسید 6-آمینو پنی سیلانیک در سال 1959 گام مهم دیگری بود که هر چند فاقد اثر ضدباکتریایی بود اما نقطه آغازی برای تمامی پنی سیلین های ساختگی شد. این رویه برای سفالوسپورین ها نیز جهت تولید شمار بسیاری از مشتقات بالینی آنها مورد استفاده قرار گرفت. بنابراین در عمل ضرورت وجود منشا طبیعی برای آنتی بیوتیک ها دیگر کاربردی ندارد چراکه بسیاری از آنتی بیوتیک های ساختگی وجود دارند و اغلب توسعه پیدا کرده و داروهایی نظیر سولفونامیدها را در بر می گیرند. بهتر آن است که کلیه آنها به عنوان داروهای ضدباکتریایی در نظر گرفته شوند.

داروهای ضد باکتریایی، مصرف درمانی دیگری به غیر از اعمال قدرت و کمک به از بین بردن میکروارگانیسم های مهاجم ندارند. هرچند آنها از نظر فارماکولوژی بی اثر (Inert) هستند اما بی خطر نبوده و می توانند اثرات سمی گسترده ای ایجاد نمایند. همچنین از همین ابتدا باید توجه داشت که هرچند داروهای ضد باکتریایی فقط برای درمان عفونت های باکتریایی در نظر گرفته می شوند اما سایر تمهیدات نظیر تجویز آنتی توکسین ها و سایر داروها (به طور مثال ویتامین ها ، مواد معدنی و داروهای ضد التهاب) برای رسیدگی به پیامدهای عفونت نیز ممکن است حایز اهمیت باشد.

ویتامین (به انگلیسی: Vitamin) ویتامینها ترکیبات آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. تغذیه ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می‌شود و به بیماری‌های مختلف مانند بری بری و پلاگر می‌انجامد.

ویتامینها سبب تسهیل دگرگشت (سوخت و ساز بدن)، اسیدهای آمینه، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها می‌شوند و رشد و نمو و ترمیم سلولهای بدن را میسر می‌سازند. برخی از ویتامینها سبب جذب مواد غذایی در روده می‌شوند و بعضی نیز به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند. عمل آنها بر روی بافتهای اپی تلیال و همچنین استخوان بوده و در مجموع هر کدام از آنها از بروز یک عارضه جلوگیری می‌کند.

فونک نام Vitalamine، یعنی آمینی که حیاتی بوده و برای ادامه زندگی ضرورت دارد، را به موادی که سبب بهبود بیماری بری بری می‌شد و از گروه آمین بوده اطلاق کرد. پس از آنکه معلوم شد بسیاری از ویتامینها از گروه آمین نیستند حرف e از آخر واژه ویتامین حذف و واژه Vitamin مورد قبول واقع شد.

ویتامینها را به دو دسته مهم، شامل ویتامینهای محلول در آب و ویتامینهای محلول در چربی، تقسیم کرده‌اند. ویتامین E، ویتامین K، ویتامین D، ویتامین A را محلول در چربی و ویتامین C و ویتامین‌های گروه B را محلول در آب دانسته‌اند. علاوه بر مواد معدنی، ویتامینها نیز مورد نیاز بدن هستند؛ زیرا بدون حضور آنها در غذا، سلامتی و تعادل اعضای بدن ناپایدار می‌شود و در اعمال حیاتی اختلالاتی ایجاد می‌گردد و عوارضی بروز می‌کند که گاه منجر به مرگ می‌شود. ویتامین‌ها سوخت و ساز بدن را تنظیم می‌کنند و تنها کمبود یک ویتامین می‌تواند، تمام بدن انسان را به مخاطره اندازد. خوب است بدانید که بیشتر ویتامین‌ها از منابع اصلی طبیعی استخراج می‌شوند.

ضد کوکسیدیوز :

کوکسیدیوز طیور از بیماری های تک یاخته ای طیور اهلی و بسیاری از پرندگان دیگر است که غالبا با اسهال و تورم روده مشخص می گردد. این بیماری اصولا روده ها را مبتلا می کند. کوکسیدیوز مهمترین و متداولترین بیماری انگلی در طیور است که می تواند خسارات عمده اقتصادی در مرغداری های صنعتی را موجب شود. زیان ناشی از تلفات، کاهش میزان تولید، اشکالات ایجاد شده در میزان ضریب تبدیل غذایی، رشد و عملکرد گله در اشکال بالینی و تحت بالینی کوکسیدیوز از جمله این موارد به شمار می آیند

کوکسیدیوز از سال ها پیش به عنوان یکی از بیماری های طیور، بویژه ماکیان شناخته شده است. بسیاری از اطلاعات اساسی در دهه 1930 و 1940 حاصل شد و هنوز هم تحقیقات مهمی در این زمینه انجام می گیرد. همزمان با توسعه صنعت طیور در سراسر دنیا، گله ها به صورت متراکم تر پرورش می یابند که این وضعیت سبب افزایش شیوع کوکسیدیوز می گردد.

کسب دانش بیشتر درباره کوکسیدیاها و تولید داروهای ضد کوکسیدیوز موثر، پیشگیری از خسارات زیادی را که قبلا رایج بوده، ممکن ساخته است. امروزه کوکسیدیوز در اغلب واحدهای بزرگ پرورش طیور به خوبی کنترل می شود ولی در جاهایی که معیارهای کنترل بیماری به کار گرفته نمی شود به صورت بیماری مهمی باقی خواهد ماند.

برونکودیلاتور و موکولیتیک

داروهایی که در درمان اختلالات دستگاه تنفس به کار می روند به گروه های زیر تقسیم می شوند: داروهای ضد سرفه، بازکننده های برونش، خلط آورها و محرک های دستگاه تنفس. علاوه بر این داروهای ضد التهاب نیز در درمان بسیاری از بیماری های دستگاه تنفس حایز اهمیت اند.

خلط آورها و رقیق کننده های موکوس داروهایی هستند که برای افزایش خروج ترشحات از برونش، افزایش پاکسازی برونش ها از اکسودا و تشدید سرفه پرترشح استفاده می شوند. این دسته از داروها مشتمل بر خلط آورهای نمکی (مانند کلرید آمونیم و یدید پتاسیم) و محرک های مستقیم ترشحات تنفسی (مانند روغن های فرار) می باشند.

خلط آورهای نمکی اثر خودشان را با افزایش تحریک ترشحات موکوسی برونش از طریق اثر واگ بر مخاط معده ایجاد می کنند. اما مطالعاتی که به خوبی طراحی شده باشند وجود ندارد که این ادعاها را تایید کنند.

محرک های مستقیم ترشحات تنفسی عبارتند از روغن های فرار مانند اسانس اکالیپتوس و اسانس نعنا. به نظر می رسد این ترکیبات به طور مستقیم ترشحات دستگاه تنفس را افزایش می دهند. علاوه بر این موجب تسکین علائم آنفولانزا، برونشیت و دردهای موضعی نیز می شوند.

پروبیوتیک :

هدف مهم پرورش دهندگان دام های اهلی در سرتاسر دنیا، افزایش ضریب تبدیل غذایی به محصولات غذایی انسانی با کیفیت بالا است، بدون این که خطر بارزی را متوجه مصرف کننده کند. روندهای فیزیولوژیک مسئول تبدیل غذا به عضله، چربی و استخوان در حیوان به طور روز افزونی مشخص شده است. به تازگی نگرانی های مصرف کننده درباره مواد افزودنی مورد استفاده برای تولید غذا، بر سلامت حیوان، کیفیت غذا و پتانسیل ایجاد خطر برای سلامتی در اثر غذا متمرکز شده است.

روش های گوناگونی ممکن است برای بهبود تبدیل غذا به گوشت استفاده شود. دو روش که بیشتر از سایر روش ها، امکان انجام آن بیشتر است درمان با هورمون ها و استفاده از افزودنی های غذایی ضد میکروب است. استفاده از پروبیوتیک ها که سبب افزایش میکروفلور مفید در دستگاه گوارش می شوند نیز جزء افزودنی های غذایی ضد میکروب به شمار می روند.

پروبیوتیک ها استقرار و تکثیر میکروب های روده ای مطلوب را در حیوانات افزایش می دهند. بین اجرام طبیعی و بیماری زا تعادل ظریفی وجود دارد، این تعادل در اثر پرورش بسیار بد، بیماری یا عوامل استرس آور (مانند حمل و نقل) دگرگون می شوند. باکتری هایی که اسید لاکتیک تولید می کنند به طور کلی برای حیوانات مفیدند. برخی مخمرها نیز این خصلت را دارند. باور بر این است که توانایی افزایش رشد و سلامت به علت یک یا چند عوامل زیر است: جلوگیری از تجمع کلی فرم های بیماری زا در روده، تغییر میزان جذب از روده و جلوگیری از رشد باکتری ها و تاثیر بر تعادل باکتری ها در روده.

افزودنی های غذایی از نوع پروبیوتیک، شامل سویه های انتخابی لاکتوباسیل ها و استرپتوکوک ها هستند که گونه های میکروبی موجود در دستگاه گوارش در حیوانات درمان شده را به گونه های مفید تغییر می دهند. مخمرهای تک سلولی نیز به کار می روند. پروبیوتیک ها می توانند بر اثرات منفی بعضی از اختلالات که به طور زیان آور، فلور روده را تغییر می دهند، غلبه کنند. بنابراین گاهی جهت کم کردن آشفتگی دستگاه گوارش یا کمک به غلبه بر استرس مفیدند.

داروهای ضد التهاب

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) یکی از پرکاربردترین داروها هستند. این داروها باعث مهار سیکلواکسیژناز میشوند و سه خاصیت مهم کاهش التهاب، ضد درد و تب بر دارند. این گروه از داروها در دوزهای بالا اثرات ضد التهابی دارند. داروهای ضد التهاب از این‌رو منحصر به فرد هستند که غیر مخدر بوده و اعتیادی ایجاد نمی کنند. ناپروکسن، آسپیرین و ایبوبروفن از جملهٔ این داروها محسوب می شود

این داروها همچنین با تخفیف التهاب مسکن های غیرمخدر بسیار خوبی هستند. مکانیسم اثرضد درد داروهای ضد التهاب بخوبی شناخته نشده است. سنتز پروستاگلاندین‌ها در دستگاه عصبی مرکزی توسط پیروژنها تحریک می‌شود که نتیجه آن بالارفتن درجه حرارت بدن می باشد. داروهای ضد التهاب با مهار سنتز پروستاگلاندین ها در دستگاه عصبی مرکزی باعث کاهش تب می شوند.

تفاوت بین آسپرین و سایر داروهای ضد التهاب در این است که آسپرین بطور غیر قابل برگشت سیکلواکسیژناز را مهار می‌کند، در حالیکه داروهای ضد التهاب دیگر بطور برگشت پذیر سیکلواکسیژناز را مهارمی کنند . مهار غیر قابل برگشت سیکلواکسیژناز توسط آسپرین دورهٔ اثر طولانیتر ضد پلاکتی این دارو را توجیه می کند. از این خاصیت آسپرین در پیشگیری از سکته قلبی و سکته مغزی استفاده می‌شود .

اسیدی فایر

در سيستم های جديد پرورش طيور ، استفاده از اسيدي فايرها بعنوان جايگزيني براي آنتي بيوتيکها رايج شده است. اسيدي کردن جيره با تاثير بر روي دستگاه گوارشي پرندگان، به بهداشت عمومي آنها کمک مي کند، در وضعيت ضعيف بهداشتي فارم، تکثير ميکروارگانيسمهاي بيماريزا در محيط و خوراک در حد قابل توجهي زياد مي شود. اسيدي فايرها در کاهش تاثيرات بيماريهاي گوناگون روده اي موفق عمل کرده اند .

طیور ‏

مطالب مشابه :

سلام

بررسی تاثير نسبت های مختلف انرژی قابل متابولیسم به پروتئین خام بر عملکرد رشد و خصوصيات لاشه جوجه ها

262- درج خبرسخنرانی در سایت دانشگاه قائمشهر : نشست نقش دانشجویان در شکل گیری انقلاب اسلامی

طیور ‏

یکصد نکته کاربردی در پرورش طیور گوشتی

برگزای تفسير سه دقيقه‌ای قرآن در دانشگاه آزاد قائم‌شهر

پلی وینیل کلراید چیست؟