انواع جنگل ها در كشور ايران و كاربرد آنها
است كه همراه با جانوران وحشي نوعي اشتراك حياتي گياهي و جانوري را تشكيل داده و تحت تاثير عوامل اقليمي و خاكي قادر است تعادل طبيعي خود را حفظ كند. جنگلها در تمام نواحی زمین که قابلیت رشد درخت در آنها وجود دارد و از نظر ارتفاع در زیر خط درخت قرار دارند یافت می‌‌شوند، مگر اینکه بارش باران در آنجا کم بوده، یا تناوب آتش سوزیهای طبیعی زیاد باشد. جنگلها عمدتاً شامل تعداد زیادی از گونه‌های درختان با ارتفاع مختلف می‌‌باشند، و در کنار اینها درختچه‌ها و درختان جوان رشد می‌‌کنند، که سبب استفاده بهینه از نور آفتاب می‌شود.
یک جنگل به شکل طبیعی اش، محل زندگی بسیاری از جانوران و گونه‌های گیاهی می‌‌باشد. جنگل بسته به نوع پيدايش آن و خصوصيات ساختاري به جنگل بكر ، جنگل طبيعي ، جنگل مصنوعي يا جنگل دست كاشت طبقه بندي مي شود. جنگل بكر يا جنگل دست نخو رده ، جنگلي است كه بدون دخالت انسان بوجود آمده است و تركيب گونه هاي درختي و درختچه اي و علفي آن طوري است كه وضعيت كاملاً طبيعي را نشان مي دهد . جنگلهاي طبيعي قادرند چشم اندازهاي طبيعي هر منطقه را حفظ كرده و در اكثر موارد از جنگلهاي مصنوعي يا دست كاشت غني تر و پايدارتر باشند.جنگلهاي مصنوعي يا دست كاشت يا جنگل انسان ساخت جنگلي است كه به دست انسان و با هدف مشخصي ايجاد شده است.
ملی کردن جنگلها و مراتع
بدین سبب ملی کردن جنگلها و مراتع و ملی کردن آب‌های کشور سرمایه‌های طبیعی و ثروت ایران در برنامه دولت قرار گرفت.
در ۶ بهمن ۱۳۴۱ در چهار چوب منشور انقلاب سفید جنگل‌های ایران ملی اعلام شد. بر اساس اصل دوم انقلاب شاه و مردم جنگل‌های ایران که آنها را معادن طلای سبز لقب داده‌اند و مراتع کشور ملی شد و با این نزدیک یه ۱۲۰ میلیون هکتار جنگل‌های و مراتع کشور برای بهره برداری ملی در اختیار دولت قرار گرفت. در پهنه‌ای (مساحتی) نزدیک یه ۲۸، ۰۰۰ هکتار جنگل‌های مصنوعی ایجاد شد. بیش از ۵، ۰۰۰ هکتار فضای سبز دور شهرهای بزرگ ویا پارک‌های جنگلی بیشماری در منطقه‌های گوناگون کشور به وجود آمد. برنامه‌های گسترده‌ای در باره زنده کردن دوباره منابع جنگلی و حفاظت خاک و مهار کردن شن‌های روان و جلوگیری از پرشدن مخزن‌های سدها، جلوگیری از پیشرفت کویر و واپس راندن آن از راه نهال کاری کویری در ایران پیاده شد.
پهنه چراگاه‌های ایران در سال ۱۳۴۰ به هجده میلیون هکتار می‌رسید. که هشت میلیون آن مرتع‌های عادی و ده میلیون آن بیشه زارهایی که با کم و بیش با درخت بودند. این چراگاه‌ها تنها برای چرای نیمی از دام‌های کشور بسنده می‌کرد و نه بیشتر. در جهار چوب اصل دوم یعنی ملی کردن جنگلها و مراتع برنامه‌های همانندی برای چراگاه‌ها و مراتع کشور و به کارگرفتن شیوه‌های نوین مرتع داری از راه بررسی و آگاهی و شناخت منابع گیاهی، پژوهش‌های اقلیمی، گردآوری نمونه‌های نباتی و بررسی نیروی نهفته در مرتع‌ها برنامه ریزی و اجرا شد. در چهارچوب این اصل انقلاب سفید تا سال ۱۳۵۷ بیش از چهار هزار نفر نیروی محافظ منابع طبیعی و جنگلها و مراتع بودند.
بر اساس آمار تا پایان ۱۳۵۵ خورشیدی پروژه‌های جنگل داری ۶۱۵ هزار هکتار از ۳۰۰ هزار هکتار جنگل‌های قابل بهره برداری شمال کشور را شامل شده‌است. نزدیک ۳۹ هزار هکتار در ایران جنگل کاری شده و در زمینه ایستا کردن شن‌های روان مساحتی بیش از ۸۰۰ هزار هکتار نهال کاری شده‌است. پروژه ایستا کردن شن‌های روان برای نخستین بار در حارث آباد سبزوار در سال ۱۳۴۴ خورشیدی اجرا شد و پس از نه سال سرزمین پهناوری در کناره کویر به جنگلی سر سبز و زیبا از درختان تنومند تاغ برگردانیده شد
جنگل در ایران
کشور پهناو رایران هم اکنون در شمال کشور حدود 12 میلیون هکتار جنگل دارد. که عموما از جنگل های شمال برداشت چوبی صورت گرفته و در جنگل ها خارج از شمال , چوب برداشت نشده بلکه حفاظت از آنها برای تولید محصولات فرعی و حفاظت آب و خاک است. ارزش چوب جنگل های شمال کشور بالغ بر 200 میلیارد ریال برآورداورد می شود که این میزان به غیر از ارزش های زیست محیطی آن است.
بر اساس آخرین آمار، مساحت کل جنگل هاي ايران (طبیعی و دست کاشت) حدود 14.2 ميليون هكتار برآورد شده است که قریب یک میلیون هکتار آن را جنگل های دست کاشت تشکیل می دهد. در گذشتة نه چندان دور مساحت جنگل هاي ايران به 18 ميليون هكتار مي رسيد كه در اثر افزايش جمعيت، توسعة شهرها و اراضي كشاورزي و تاسيسات و صنايع و همچنين تخريب و تجاوز، كاهش قابل توجهي يافته است. تمامي اين جنگل ها ارزش صنعتي ندارند. آنچه كه به عنوان توليد چوب و تأمين مصارف صنعتي قابل بهره برداري مي باشد جنگل هاي شمال كشور است. جنگل هاي خارج از شمال نيز از نظر حفاظت خاك، تغذية دام، تلطيف هوا و رطوبت نسبي محيط و نفوذپذيري آب و زيستگاه حيوانات وحشي از اهميت زيادي برخوردارند. سهم سرانة مردم ايران از مجموع جنگل هاي موجود قريب 0.25 هكتار است.
جنگلهاي شمال كشور كه به جنگل هاي خزري يا هيركاني نيز مشهورند متعلق به دوران سوم زمين شناسي بوده و با تنوع گونه هاي درختي، درختچه اي و گياهان علفي از مهمترين اكوسيستم هاي جنگلي كشور محسوب مي گردند.
در كشور پهناور ما به دليل پستي و بلندي فراوان و اقليم متنوع سه نوع از جنگلهاي پنج گانه دنيا وجود دارد. جنگلهاي سبز تابستانه راش و بلوط در شمال ايران ، جنگلهاي هميشه سبز مديترانه اي ( جنگلهاي زوبين و زيتون ) در شمال و جنوب غرب و همچنين جنگلهاي پهن برگ گرمسيري مختص مناطق نيمه استوايي مثل جنگلهاي كهور و كنار و جنگلهاي ماندابي ( مانگرو ) در جنوب ايران .
به اين ترتيب كشور ما حالتي استثنايي دارد. جنگل هاي راش در شمال و جنگلهاي مانگرو در جنوب ايران كه به كشور ما جايگاهي ويژه و نادر مي بخشد
وجود رطوبت كافي يعني بارندگي كه مقدار كافي نيز ضرورت دارد كه براي رشد جنگل خوب حداقل به 600 ميلي ليتر بارندگي در سال نياز وجود دارد و از اين مقدار حداقل نيمي از آن بايد در دوره رشد گياهي يعني دوره گرم سال ( بهار و تابستان ) ريزش كند. به طور مثال مناطق شمالي كشور ما اين شرايط را دارد و به همين دليل ما از آستارا در غرب گيلان تا جنگل گلستان در شرق استان گلستان جنگلهاي انبوه پهن برگ راش و بلوط داريم.
جنگلهاي ايران را مي توان به پنج ناحيه رويشي بشرح زير تقسيم بندي نمود:
الف: ناحيه هيركاني (خزري) كه نوار سبز شمال كشور را تشكيل مي دهد.
ب : ناحيه ايران و توراني كه بطور عمده در مركز ايران پراكنده شده اند.
ج : ناحيه زاگرس كه عمدتا" جنگلهاي بلوط غرب كشور را تشكيل مي دهند.
د : ناحيه خليج فارس كه در نوار ساحلي جنوب پراكنده مي باشند.
ه : ناحيه ارسباراني كه متشكل از گونه هاي نادر و منحصر به فرد مي باشند.
جنگل های شمال
جنگل های شمال کشور که به جنگل های ناحیه ی رویشی هیرکانی یا خزری، جنگل های مرطوب و جنگل های صنعتی شمال شهرت یافته اند هم چون نوار سبزی حاشیه ی جنوبی دریای خزر و نیم رخ شمالی رشته کوه البرز از آستارا تا گلیداغی را به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر، عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر و ارتفاع ۲۸۰۰ متر از سطح دریا پوشانده اند. جنگل های این ناحیه کمربندی از درختان خزان کننده ی دوران سوم زمین شناسی را تشکیل می دهند و به همین خاطر در زمره ی کهن ترین جنگل های جهان محسوب می شوند. تاکنون ۸۰ گونه ی درختی (به طورعمده پهن برگ)، چهارگونه ی سوزنی برگ بومی و ۵۰ گونه درختچه ای در این جنگل ها شناسائی شده که اغلب آنها از تیپ های آمیخته ی راش، ممرز، بلوط، افرا و توسکا هستند.
جنگل های خارج از شمال
جنگل های خارج از شمال که به جنگل های نیمه مرطوب، حمایتی و حفاظتی شهرت یافته اند براساس شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی، به چهار ناحیه تقسیم می شوند.
ناحیه ی رویشی زاگرسی:
این ناحیه با مساحتی حدود ۱/۶ میلیون هکتار از کیلومتر ۲۵ پیرانشهر به سردشت در استان آذربایجان غربی شروع و به شهرستان فیروزآباد فارس ختم می شود. جنگل های این ناحیه در استان های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، اصفهان، کهکیلویه و بویر احمد و قسمتی از استان فارس پراکنده هستند. البته علاوه بر استان های فوق هنوز بقایای گونه ی اصلی زاگرس یعنی بلوط در استان های همدان و مرکزی رویش دارد که دلیل قابل مشاهده ای بر گستره ی وسیع تر جنگل های زاگرس ازگذشته تا به امروز است.
مطالب مشابه :
درختان میوه ایران
گل و گیاه زینتی نهال درخت و خواص گیاهان - درختان میوه ایران فروش کوکوپیت و پرلیت و خاک
انواع جنگل ها در كشور ايران و كاربرد آنها
جنگلها عمدتاً شامل تعداد زیادی از گونه‌های درختان با ثروت ایران در انواع نسترن, تا
انواع درختان دو پایه
انواع درختان دو پایه - درخت پسته از ایران به سایر نقاط مخصوصا به سواحل دریای مدیترانه
هرس درختان سیب و گلابی،اصول هرس،انواع جوانه و شاخه در درختان سیب،زمان هرس درختان دانه دار
گلکاری علمی وعملی،باغبانی، گیاهان داروئی - هرس درختان سیب و گلابی،اصول هرس،انواع جوانه و
برچسب :
انواع درختان ایران