گزارش- اداره نظام وظیفه

دوري از شهر، ازدحام و انتظار طولاني در

اداره نظام وظيفه

سازمان وظيفه عمومي ناجا، از آن دسته سازمان هايي است که معمولا سر و کار بيشتر آقايان در دوران جواني به آن مي افتد. از آن جا که اين سازمان مسئوليت اعزام مشمولان به دوره سربازي، رسيدگي و صدور انواع معافيت ها و به تازگي وظيفه صدور کارت هاي پايان خدمت سربازان را نيز بر عهده دارد، طبيعي است که روزانه مراجعان زيادي داشته باشد.اما از اعلام شرايط معافيت هاي جديد به خصوص معافيت سه برادري حدود يک سال مي گذرد و در اين مدت بر تعداد اربابان رجوع به ساختمان معاونت وظيفه عمومي نيروي انتظامي استان در مشهد افزوده شده است. حال اين سوال اساسي مطرح مي شود که آيا مسئولان دست اندرکار قبل از عملي شدن اين معافيت هاي جديد و هجوم مراجعان، براي افزايش ظرفيت و نيروي خود در اين زمينه فکري کرده اند؟!

ساختمان معاونت وظيفه عمومي ناجا در مرکز استان خراسان رضوي در خارج از شهر مشهد قرار دارد. بعد از پليس راه طرق و در حاشيه جاده نيشابور.هر چند تابلوي سر در اين سازمان کوچک است و يک تابلوي تبليغاتي موسسه مالي و اعتباري وابسته به نيروي انتظامي، آن را تحت الشعاع قرار داده است ولي با توجه به حجم خودروهاي پارک شده در شانه خاکي جاده و البته حضور ده ها نفر از مراجعه کنندگان در مقابل اين ساختمان، نيازي به پرسيدن آدرس نيست. ساعت از ۱۰ صبح گذشته است، هنوز به در نرده اي و سبز رنگ نزديک نشده ام که يک نفر خطاب به من مي گويد: «دير آمدي برو فردا بيا» علت را که مي پرسم مي گويد: «ساعت ۵ صبح بايد بيايي شماره بگيري، شماره ها نهايت تا ساعت ۸ تمام مي شود».

ساختمان نظام‌وظيفه در يک نگاه

اين جا يک محيط شبه نظامي است و معمولا قبل از ورود مراجعه کننده، بازرسي بدني صورت مي گيرد، حداقل گوشي تلفن همراه، چاقو يا فندک از او گرفته مي شود و حتما سوال مي شود که با چه کسي کار دارد. البته تمام اين ها در صورتي است که دژبان مقابل در ايستاده باشد، زمان ورود من دژباني مقابل در نبود و جمعيت آزادانه وارد و يا خارج مي شدند. وارد مي شوم حتي دوربين عکاسي هم دستم است، هر چند کسي ايراد نمي گيرد ولي براي رعايت اخلاق از داخل محيط نظامي عکسي نمي گيرم.نکته قابل توجهي که در بدو ورود نظرم را جلب مي کند، تعداد مراجعان خانم در يک مجموعه تقريبا مردانه است. اين خانم هاي جوان يا سالخورده بي شک مادران يا همسران و خويشاوندان مراجعه کنندگان هستند که همراه آن ها و يا به نيابت از آن ها، براي پي گيري کارهاي پرونده به اين محل آمده اند.از آن جا که کنترلي بر ورود مراجعان نيست و همچنين در حوالي اين ساختمان خيابان يا بازاري وجود ندارد همراهان مراجعان نيز به داخل ساختمان نسبتا کوچک وظيفه عمومي که در دو طبقه بنا شده است، مي آيند.از مصالح ساختماني رها شده در محوطه اين سازمان مشخص است که قسمتي از طبقه دوم ساختمان در حال تعمير و به سازي است.در گوشه محوطه اين مجموعه سرويس هاي بهداشتي قرار گرفته است. اين مسئله را از روي نوشته ها و فلش هاي کشيده شده روي در و ديوار مي توان حدس زد، به طوري که کلمه دست شويي بارها و بارها نوشته شده است که اصلا در شأن يک محيط نظامي نيست. براي ورود به سرويس هاي بهداشتي بايد از ميان آهن پاره ها و نخاله هاي رها شده ساختماني گذشت. وضعيت بهداشت به قدري وحشتناک است که خيلي از مراجعان از رفتن به آن جا منصرف مي شوند! يکي از اين آدم ها به من مي گويد: «توالت هاي اين جا قبلا پولي بود، ولي انصافا از الان تميزتر بود ما حاضريم دوباره براي رفتن به دست شويي ۱۰۰ تومان بدهيم.» کمي آن سوتر از سرويس بهداشتي، کلمات کالباس، سوسيس، نسکافه، شيرکاکائو و... با رنگ سفيد روي شيشه هاي سکوريت دودي رنگ نوشته شده است که نظرم را جلب مي کند. آن جا يک بوفه يا ساندويچ فروشي است. آن هم در يک مجموعه نظامي! البته در آمد و شد اين تريا از بيرون سازمان است، در عين حال برخي مشتريان هم خيلي از وضعيت ساندويچ هاي آن رضايت ندارند.طبيعي است که ورود خودروي مراجعان به داخل ساختمان ممنوع است، حاشيه جاده و کوچه کناري اين سازمان به پارکينگ خودروهاي سواري تبديل شده است. اما با اين حال با توجه به تعدد مسافربرهاي شخصي و همچنين فزوني خودروهاي پارک شده در حاشيه جاده، هر لحظه بيم حادثه اي مي رود، به خصوص با سرعت زياد خودروهاي سنگين که قصد عبور از روي پل مقابل گيت عوارضي آزاد راه را دارند.وارد ساختمان معاونت نظام وظيفه مي شوم. سيستم و نحوه پاسخ گويي به گونه اي طراحي شده است که ارباب رجوع وارد اتاق هاي ساختمان نمي شود، در سالن طبقه همکف اين ساختمان مقابل پنجره هر اتاق نرده هاي فلزي کشيده شده است و ارباب رجوع از طريق دريچه ايجاد شده با مسئول ارتباط برقرار مي کند. دقيقا شبيه گيشه سينما!در اين ساعت از روز اين سالن مملو از جمعيت است و صف هاي نسبتا طولاني مقابل اتاق ها کشيده شده است.

درد دل هاي مراجعان

به سراغ چند نفر از مراجعان مي روم تا ضمن پرسيدن علت مراجعه، ميزان رضايت مندي آن ها را نيز جويا شوم.بلوکي مرد ميانسالي است که به همراه همسرش براي پي گيري معافيت پسرشان به اين مکان مراجعه کرده است.پرونده اي را که در دست دارد باز مي کند. تاريخ تشکيل پرونده و اولين مراجعه آن ها ۱۷/۴/۸۸ است. او مي گويد: نزديک يک سال است که درگير معاف کردن پسرم با استفاده از قانون سه برادري هستم ولي هنوز جواب مشخصي نگرفتم. او به عملکرد ديگر نهادها در اين خصوص اشاره مي کند و مي گويد: اداره ثبت احوال ظرف يکي دو روز کار مردم را راه مي اندازد و نامه هاي لازم را صادر مي کند، گره اصلي در حوزه نظام وظيفه است.با يکي ديگر از مراجعان که وقفه طولاني مدت در صدور کار معافيت براي او مشکلات زيادي ايجاد کرده است، گفت و گو مي کنم. او «رضا نيازآور» نام دارد، ۲۴ ساله است و در حال حاضر در يک هتل کار مي کند. او مي گويد: از خرداد سال گذشته تشکيل پرونده دادم ولي هنوز که هنوزه کارت معافيت (سه برادري) برايم صادر نشده است. مسئول هتلي که در آن جا استخدام شده ام هر روز به من مي گويد اين کارت معافيتت چه شد؟! نکند سرباز فراري هستي؟! او به من گفته است اگر کارت معافيتم را زودتر تحويل ندهم، از کار اخراجم خواهد کرد.

او درباره مشکلاتش در نظام وظيفه مي گويد: بايد ساعت ۵ صبح اين جا باشي تا بتواني شماره بگيري، با يکي دو بار رفتن و آمدن هم کار درست نمي شود و به جايي نمي رسي، تازه متوجه مي شوي مسئول مستقيم مرتبط کيست و پيش چه کسي بايد بروي، من بارها و بارها به اين محل آمده ام ولي هنوز مشخص نيست کارت معافيتم کي صادر مي شود.نيازآور نسبت به محل استقرار اين حوزه هم گلايه مي کند و مي گويد: منزل ما التيمور است و من مجبورم براي هر بار که به اين جا مي آيم کلي کرايه بپردازم.با يکي ديگر از مراجعان صحبت مي کنم. او تمايلي به معرفي خودش ندارد و از آن مي ترسد که نامش در روزنامه چاپ و مشکلاتشان دو چندان شود.او که به همراه دوستش براي استفاده از معافيت پزشکي به معاونت وظيفه عمومي مراجعه کرده است مي گويد: من نمي دانم چطور امکان دارد، بهترين متخصصان اين شهر بيماري من را تاييد کنند ولي پزشکان کميسيون معتقد باشند که مشکل من خيلي حاد نيست و مي توانم به سربازي بروم.به اعتقاد اين شهروند پزشکان کميسيون قبل از اين که به فرد مراجعه کننده به عنوان يک بيمار بنگرند، به او به عنوان فردي نگاه مي کنند که قصد فرار از خدمت سربازي را دارد و اين مسئله باعث خرد شدن شخصيت فرد مراجعه کننده مي شود!

گم شدن پرونده

يکي ديگر از مراجعان که او هم براي استفاده از معافيت به اين معاونت مراجعه کرده است، به نکته جالبي اشاره مي کند. رحمتي که فرهنگي است و ساکن شهرستان تايباد درباره مشکلاتش به خبرنگار خراسان مي گويد: در مهرماه سال گذشته براي دريافت کارت معافيت (آموزش وپرورش) به معاونت وظيفه عمومي واقع در شهرستان تايباد مراجعه کردم و آن ها پرونده ام را به معاونت وظيفه عمومي در مشهد انتقال دادند که اسناد آن هم موجود است.رحمتي که ۳۲ سال دارد و براي تشرف به حج عمره نياز فوري به کارت دارد، صحبت هايش را ادامه مي دهد و مي گويد: من با طي مسافت ۳۰۰ کيلومتري به اين جاآمدم، واقعا وضعيت اين معاونت بي شباهت به روز محشر نيست! بسيار شلوغ است و مراجعان سرگردان اند و نمي دانند دقيقا پيش چه کسي بايد بروند، مسئولان اين جا، در عين ناباوري به من مي گويند معلوم نيست پرونده ات کجاست، خودت بايد بيايي و توي بايگاني بگردي و پيدايش کني!اين معلم آموزش وپرورش مي گويد: بعد از هفت ماه انتظار، تصميم دارم دوباره دفترچه بخرم و مدارکم را دوباره به حوزه نظام وظيفه پست کنم.آخرين نفري که با او گفت وگو مي کنم، «صدرا کميلي» نام دارد. او مهم ترين مشکل موجود در معاونت نظام وظيفه را نبود نظم مي داند و مي گويد: با اين که اين جا توسط افراد نظامي اداره مي‌شود و بايد در زمينه اشاعه نظم براي ديگر اداره ها الگو باشد اما متاسفانه بي نظمي و سرگرداني در اين مجموعه کاملا مشهود است.او مي گويد: به نظر من کارکنان اين جا مشکلي ندارند، هر کس ديگري هم که جاي آن ها بود، وضعيت تفاوت چنداني نمي کرد چرا که از يک سو حجم مراجعه کننده بالاست و از سوي ديگر سيستم پاسخ گويي مکانيزه نيست و همه سردرگم اند. حتي در برخي موارد خود کارکنان هم نمي دانند چه بايد بکنند!او يکي ديگر از مشکلات را ضعف در اطلاع رساني مي داند و معتقد است اگر اطلاع رساني به موقع انجام شود، حجم مراجعات خيلي پايين مي آيد. کميلي مي گويد: مثلا روزهايي که اين معاونت درگير اعزام مشمولان آماده به خدمت است پاسخ گوي ديگر مراجعه کنندگان نيست، اما اين مسئله را کسي نمي داند، مردم از شهرستان ها و يا از مشهد در اين روزها به اين جا مي آيند و پشت در بسته مي مانند.

چاپ در روزنامه خراسان- چهارشنبه ۱۵/۲/۸۹

گزارش- اداره نظام وظیفه

مطالب مشابه :

سخا نظام وظیفه - سخا سازمان وظیفه عمومی - کد سخا نظام وظیفه - کد سخا چیست - سربازی

راهکاری برای سامان بخشیدن به وضعیت مشمولین غایب

مشمولان نظام وظیفه

نگاهی به سایت جدید سازمان وظیفه عمومی

گزارش- اداره نظام وظیفه

قانون نظام وظیفه تغییر می‌کند

تشريح تسهيلات قانون جديد نظام وظيفه براي برخي مشمولان

مشمولین نظام وظیفه و 3 دهه اختلاف سنی