مددكاري اجتماعي

هدف :

تربيت مددكاراني مي‌باشد كه به افراد نيازمند به خدمات اجتماعي كمك كنند تا خود را بيابند و مشكل خويش را بشناسند و سپس راه‌حل آن را پيدا كنند. مددكاري اجتماعي يكي از رشته‌هاي كاربردي است كه فارغ‌التحصيل آن بايد بتواند در مراكز مختلفي كه به نوعي با انسانها در ارتباطند مشغول به فعاليت شود تا با استفاده از روشها و تكنيك‌هايي كه آموزش ديده است وارد زندگي انسانهايي شود كه به هر دليل اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و خانوادگي دچار مشكل بوده و نمي‌توانند مشكل خود را به تنهايي حل كنند و يا منشاء مشكل خويش را تشخيص بدهند تا اين انسانها بتوانند به ياري مددكار مشكل خويش را شناخته و حل كنند.

لازم به ذكر مي‌باشد كه از هر سه گروه آزمايشي علوم رياضي – علوم تجربي – علوم انساني داوطلبان مي‌توانند رشته مددكاري اجتماعي را انتخاب نمايند.

دكتر زاهدي اصل همچنين درباره تاريخچه اين رشته در ايران مي‌گويد: 41 سال از تاسيس رشته مددكاري در كشور ما مي‌گذرد كه البته بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، رشته مددكاري تبديل به يكي از شاخه‌هاي علوم اجتماعي به نام شاخه خدمات اجتماعي شد. اما شاخه خدمات اجتماعي به دليل كمبودهايي كه داشت، نمي‌توانست دانشجويان را به طور مطلوب تربيت كند به همين خاطر با تلاش اساتيد اين رشته، از سال 72 بار ديگر رشته مددكاري به تصويب رسيد.

وي در مورد تفاوت رشته مددكاري كه در دانشگاه علامه طباطبايي و دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي داير است و گرايش خدمات اجتماعي كه در دانشگاه شاهد ارائه مي‌شود، مي‌گويد: تفاوت شاخه خدمات اجتماعي با رشته مددكاري زياد نيست تنها پانزده يا شانزده واحد با يكديگر تفاوت دارند، اما مساله اينجا است كه چون گرايش خدمات اجتماعي شاخه اي از رشته علوم اجتماعي (جامعه‌شناسي) مي‌باشد، جامعه‌شناسي در اين گرايش غلبه دارد. در حالي كه ما در رشته مددكاري نمي‌خواهيم جامعه‌شناس تربيت بكنيم و معتقديم كه يك مددكار بايد به همان اندازه از جامعه‌شناسي اطلاع داشته باشد كه از روانشناسي، اقتصاد يا مديريت اطلاع دارد.

در واقع مددكاري يك حرفه بين رشته‌اي است كه از بسياري از علوم بهره مي‌گيرد و نبايد زير سايه يك علم يا رشته خاص قرار داشته باشد.

دكتر صمدي راد نيز در مورد تفاوت گرايش خدمات اجتماعي با رشته مددكاري مي‌گويد: خدمات اجتماعي مفهوم كامل‌تري از مددكاري دارد اما در حال حاضر تفاوت اين دو در واقع بازي با اسم است وگرنه تفاوت محتوايي با يكديگر ندارند به جز اين كه در رشته مددكاري واحدهاي كارورزي بيشتر از گرايش خدمات اجتماعي است.

آينده‌ شغلي، بازار كار، درآمد:

دامنه عمل مددكاران اجتماعي بسيار وسيع است وابعاد مختلفي دارد و هم‌اكنون مددكاران در مراكز ذيل مشغول به كار مي‌باشند.

1- در كارخانه به عنوان بازوي مشورتي مدير كارخانه براي بررسي مرخصي‌ها و بيماريها و گرفتاريهاي خانوادگي كارگران.

2- در بخش كارگزيني بانك‌ها براي بررسي افت كاري و غيبت‌هاي بيش از اندازه كارمندان

3- در مدارس به عنوان بازوي مشورتي مدير و معلمها در مورد مسايل دانش‌آموزان

4- در بنياد شهيد ، بيمارستانها ، مراكز بهزيستي و زندان‌ها

توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه :

دانشجوي اين رشته بايد داراي سلامت جسمي و روحيه خاصي باشد. يعني روحيه‌اي قوي داشته باشد تا بتواند مشكلات و معضلاتي را كه در زندگي انسانها مي‌بيند تحمل كند پس بايد پذيرفت كه افراد زودرنج و بسيار حساس و عاطفي به درد اين رشته نمي‌خورند.

پيش از انقلاب فرهنگي دانشجويان رشته مددكاري از طريق آزمون نيمه متمركز انتخاب مي‌شدند و سپس از ميان افراد گزينش شده به ياري مصاحبه افراد مستعد و مناسب براي رشته مددكاري انتخاب مي‌شدند. بيشتر اساتيد اين رشته معتقدند كه روش فوق، روش مناسبي براي گزينش دانجشويان رشته مددكاري بود چرا كه دانشجويان اين رشته بايد از سلامت جسماني برخوردار بوده و خصوصيات روحي خاصي داشته باشند.

دكتر زاهدي اصل در اين‌باره مي‌گويد: من معتقدم كه يك مددكار بايد از سلامت جسماني برخوردار باشد. براي مثال يك فرد نابينا امكان دارد كه در بعد خاصي از مددكاري توفيق يابد اما در كل نمي‌تواند فرد موفقي در حرفه مددكاري باشد. چون يك مددكار اجتماعي از طريق بينايي يعني مشاهده، اطلاعات بسياري را كسب مي‌كند كه راه شنوايي يا مطالعه به دست نخواهد آورد.

استاد بازرگان نيز با تاكيد بر سلامت جسماني دانشجوي مددكاري مي‌گويد: بدون شك يك مددكار نبايد در گفتگو و ارتباط برقرار كردن با ديگران دچار مشكل شود، همچنين بايد روحيه‌اش شكننده نباشد چون در غير اين صورت نه تنها ياور مددجو نخواهد بود بلكه روحيه خودش نيز از بين خواهد رفت.

وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر :

امكان ادامه تحصيل در اين رشته در داخل كشور فعلا وجود ندارد.

رشته‌هاي مشابه و نزديك به اين رشته :

مشاوره و راهنمايي ، خدمات اجتماعي

مصاحبه با دانشجوي مشغول به تحصيل:

مددكاري تلفيقي از عشق و منطق است چون وقتي با انسان نيازمندي كار مي‌كني و براي حل مشكلش تا آخرين نقطه همراه مي‌شوي اگر عاشق انسانها نباشي نمي‌تواني در اين كار موفق گردي. علاوه بر اين ، يك مددكار بايد خود را به خوبي بشناسد چون اگر خود را نشناسد نمي‌تواند به ديگري شناخت بدهد و او را كمك كند.

مصاحبه با استاد دانشگاه :

در همه‌جاي دنيا وقتي مددكاري پس از تحقيق و بررسي‌هاي لازم تشخيص داد كه مددجو نياز به امكانات مادي يا معنوي دارد، موسسه‌هاي ذيربط براي رفع مشكل فوق تمام تلاش خود را بكار مي‌گيرند اما در ايران امكانات كمي در اختيار مددكاران مي‌گذارند و او نمي‌تواند به تنهايي و به راحتي مشكل مددجو را حل نمايد كه البته اين خود به دليل آن است كه جامعه و حتي سازمان‌هاي دولتي اهميت و نقش اين حرفه را به خوبي نمي‌شناسند.

نكات تكميلي :

تفاوت بين رشته مددكاري با رشته مشاوره و راهنمايي در اين نكات نهفته است:

1- رشته مشاوره معمولا در آموزش و پرورش استفاده مي‌شود ، در حاليكه رشته مددكاري فرآيند گسترده‌اي است كه بخشي از آن مشاوره مي‌باشد چرا كه يك مددكار مي‌تواند نقشهاي بسيار متفاوتي داشته باشد.

2- فعاليت يك مددكار عميق‌تر مي‌باشد چرا كه يك مددكار تنها مشاوره نمي‌كند بلكه وارد خانواده مددجو مي‌شود و تلاش مي‌كند كه مشكل او را نيز حل كند در حاليكه مشاور تنها وظيفه راهنمايي فرد مشورت كننده را بر عهده دارد.

دكتر زاهدي اصل در اين‌باره مي‌گويد: حرفه مددكاري يك بعد خاص دارد كه اين بعد به گروههاي خاص اجتماعي مثل معلولان، معتادان، خانواده‌هاي بي‌سرپرست ، آسيب ديدگان از حوادث طبيعي و غيرطبيعي باز مي‌گردد ولي بعد عام اين حرفه به همه انسانها مربوط مي‌شود چون تمام انسانها در مسير زندگي خويش ممكن است با مشكلاتي مواجه شوند و نيازمند به مددكار باشند.

براي همين هرجايي كه اداره رفاهي يا امور اجتماعي هست، مددكار اجتماعي مي‌تواند در آنجا حضور داشته و مسوليتي را بر عهده بگيرد، در نتيجه فارغ‌التحصيلان اين رشته مشكل اشتغال ندارند و حتي به دليل نياز موسسه‌ها و سازمانهاي مختلف مددكار و كمبود نيروهاي كارآمد، بسياري از فارغ‌التحصيلان ساير رشته‌ها مثل رشته مشاوره و روانشناسي به عنوان مددكار در سازمانهاي مختلف كار مي‌كنند.

دكتر صمدي‌راد نيز با اشاره به دو سال طرحي كه فارغ‌التحصيلان اين رشته بايد بگذرانند، مي‌گويد: دانشجويان مددكاري دو سال طرح خود را در مراكزي كه دفتر تامين نيروي انساني وزارت بهداشت و درمان اعلام مي‌كند، مي‌گذرانند اما با وجود مزيتهاي اين رشته بايد پذيرفت كه رشته مددكاري با مشكلاتي نيز گريبانگير است كه در اين ميان گمنام بودن رشته مددكاري در جامعه و حتي در بين جوانان و داوطلبان كنكور مشكل بسيار بزرگي است.

بيش از 90 درصد از دانشجوياني كه وارد اين رشته مي‌شوند تازه در سال دوم دانشگاه با رشته مددكاري آشنا شده و متوجه مي‌شوند كه آيا به اين رشته علاقه‌ دارند يا نه!

يعني دانشجويان بسياري هستند كه رشته مددكاري تنها يك انتخاب در بين صد انتخاب آنها بوده است و فقط براي گرفتن مدرك ليسانس وارد اين رشته شده‌اند.

مددكاري اجتماعي

مطالب مشابه :

کتاب: تصمیم گیری اخلاقی؛ فصل پنج، رازداري، دکتر باقر لاریجانی

آسیب شناسی حراست ها و راههای پیشگیری (قسمت اول)

اهمیت رازداری از دیدگاه قرآن و اسلام

فراماسونري (2)

حقوق اداري

اهمیت اطلاعات

پولشویی

مددكاري اجتماعي

اصول اخلاقی در مشاوره