طرح درس علوم تجربي پنجم ابتدايي : ساختمان مواد

هدفهاي کلي و جزئي درس:
1. دانش آموز مفهوم مولکول را بداند .
2. دانش آموز چگونگي آرايش مولکول ها در حالات مختلف را بداند .
3. دانش آموز وضع مولکول ها ، در سه حالت ماده را بداند .
4. دانش آموز مفهوم اتم را درک کند .
5. دانش آموز بداند چرا خواص مواد با هم فرق مي کند .
6. دانش آموز مفهوم عنصر و ترکيب و مخلوط را درک کند .
هدفهاي رفتاري:
1. دانش آموز مولکول را تعريف کند .
2. دانش آموز روي دفترش آرايش مولکول ها در حالات مختلف ماده را رسم کند .
3. دانش آموز مفهوم اتم را بيان کند .
4. دانش آموز عنصر ، ترکيب و مخلوط را در حضور ديگر دانش آموزان و بدون کمک، تعريف کند .
5. دانش آموز مثال هايي از عنصر ، ترکيب و مخلوط بيان کند .
روش تدريس :
گروهي، سخنراني ، آزمايشي ، پرسش و پاسخ ، اکتشافي ، تلفيقي .
وسايل کمک آموزشي :
   گچ ، تخته سياه ، ماکت مولکول آب ، ماکت هاي عنصر و ترکيب و مخلوط ، بشر ، جوهر ،   حبّه قند ، چکش ، دانش آموزان
فعاليت هاي آغازين :
     سلام و احوال پرسي ، حضور و غياب ، بررسي وضعيت فيزيکي کلاس ، بررسي وضعيت رفتاري دانش آموزان ، بررسي لوازم آزمايش
ارزشيابي تشخيصي :
چون اين درس ، درس اول کتاب علوم پنجم دبستان است ، از سال قبل سوالاتي مطرح مي کنيم که مربوط به درس ما باشد. (( خوب بچه ها در سال قبل چه خصوصياتي از مواد را خوانديد ؟ رنگ، بو، مزه، حجم، جرم، وزن و ...     خوب حالا مثال هايي در باره اين خصوصيات بزنيد. ))
ايجاد انگيزه :
براي ايجاد انگيزه مقداري قند حبّه را روي ميز مي ريزيم و از سه نفر مي خواهيم که جلوي ميز بيايند و در مدت يک دقيقه با تشويق دانش آموزان هر کدام يک ستون از حبّه ها درست کنند و هر کس بيشتر درست کرد برنده است .
بعد از تشويق اين دانش آموزان ، از دانش آموزان مي خواهيم که توضيح دهند اين ستون ها از چه واحدهايي تشکيل شده اند .
ارائه درس :
حالا بگوييد که ساختمان ها از چه واحد هايي تشکيل شده اند : بله از آجر ساخته شده اند . حال از دانش آموزان مي خواهيم که مثال هايي در اين باره بزنند .
با اشاره به صفحه اول فصل در کتاب، يک حبه قند را با ضربه زدن خرد مي کنيم و از دانش آموزان مي پرسيم که آيا اين تکه ها از اين خرد تر مي شود. با جواب دانش آموزان آنها را به سوي مفهوم مولکول هدايت مي کنيم و اين که مولکول با چشم ديده نمي شود و ميتوان آنها را با ميکروسکوپ هاي خيلي قوي که اشيا را هزاران برابر مي کنند ديد.
حرکت مولکول ها :
     از دانش آموزان سوال مي کنيم که آيا مولکول ها حرکت مي کنند ؟ بعد به دانش آموزان مي گوييم براي اثبات اين که مولکول ها حرکت مي کنند دو آزمايش انجام مي دهيم . شيشه عطري را جلوي بيني همه بچه ها مي بريم تا همه بوي عطر را حس کنند و با سوال آنها را به اين نتيجه مي رسانيم که مولکول هاي عطر حرکت کرده اند و به بيني آنها رسيده اند . در آزمايشي ديگر مقداري جوهر را در داخل بشر مي ريزيم و از آنها مي خواهيم علت پخش جوهر ها را بيان کنند .
فکر کنيد صفحه 18 را با کمک دانش آموزان حل مي کنيم و در انتها نتيجه مي گيريم که نيروي ربايش مواد مختلف با هم متفاوت است .
وضع مولکول ها در مايعات، جامدات و گازها :
      اول از دانش آموزان مي خواهيم آن چه در مورد مايعات، جامدات و گازها خوانده اند بيان کنند .   از دانش آموزان مي خواهيم به تصاوير صفحه 18 نگاه کنند و به صورت گروهي بگويند که هر تصوير مربوط به کدام حالت مواد است
حال بچه ها را به حياط مي بريم و از آنها مي خواهيم به هر طرف که دلشان مي خواهد و از آنها مي خواهيم بگويند که در چه حالتي از ماده مولکول ها اين چنين حرکت مي کنند (بله در گازها مولکول ها به هر طرف که دلشان بخواهد ميروند ) حال از بچه ها مي خواهيم که هر چهار نفر دست هايشان را به هم بدهند و آرام در کنار هم حرکت کنند و از آنها مي خواهيم که بگويند چه حالتي از ماده اين گونه است ( بله در مولکول ها در حالت مايع به صورت زنجيره به هم متصلند و روي هم مي لغزند و به همين دليل حالتي روان دارند و در هر ظرفي که ريخته بشوند به شکل آن در مي آيند.) حال از بچه ها مي خواهيم که کنار هم جمع شوند و دست هايشان را به هم بدهند و از آنها مي پرسيم که در چه حالتي از ماده مولکول ها اين گونه در کنار هم قرار مي گيرند ( بله در جامدات مولکول ها در کنار هم هستند و به هم چسبيده اند و نمي توانند حرکت آزادانه اي انجام دهند و فقط در جاي خودشان ارتعاشات ضعيفي انجام مي دهند و به همين دليل است که جامدات حالت خاصي از خودشان دارند.)
چرا مواد مختلف خواص متفاوتي دارند ؟
   خوب بچه ها تا حالا فهميديم که چون مولکول هاي مواد با هم متفاوتند خواص آنها نيز با متفاوت است و حالا مي خواهيم بدانيم که مولکول ها از چه ساخته شده اند ؟
حالا مي پرسيم که در فارسي چند حرف داريم ؟32 تا . حالا تمرين صفحه با کمک دانش آموزان حل مي کنيم و نتيجه مي گيريم که وقتي ما مي توانيم از دو حرف اين همه کلمه با معني بسازيم پس از قرار گرفتن 109 عنصر با تعداد مختلف و آرايش هاي مختلف مولکول هاي مختلف زيادي به وجود مي آيند که هر کدام خواص مخصوص خودش را دارا مي باشد . وقتي اين مولکول ها ساخته مي شوند ، اگر از يک نوع اتم ساخته شده باشند به آنها عنصر مي گوييم . مثلا گاز اکسيژن که ما با آن نفس مي کشيم يک عنصر است و مواد ديگري مثل طلا، آهن، آلومينيوم، مس و ... عنصرند . اگر مولکول ها از چند نوع اتم ساخته شده باشند به آنها ترکيب مي گويي مثلا آبي که ما مي خوريم يک نوع ترکيب است چون مولکول هاي آن از چند نوع اتم ساخته شده اند و ماکتي که مولکول آب ساخته ايم به آنها نشان مي دهيم و مواد ديگري مثل شکر، نمک، نفت ،شيشه و ... ترکيبند.
بعضي از ممکن است که از چند نوع مولکول مختلف ساخته شده باشند و تعدادي عنصر با تعدادي ترکيب با هم مخلوط شده باشند که اينگونه مواد مخلوط مي گوييم . موادي مثل آب نمک ، آب شکر و.. ترکيبند . حالا ماکت هاي مربوط به عنصرها ، ترکيب ها و مخلوط ها را به بچه ها نشان مي دهيم و از تک تک آنها مي خواهيم که بيايند و به ماکت ها نگاه کنند و نام آنها را تشخيص دهند و از هر کدام مثالي بزنند.
ارزشيابي پاياني :
    حال از اول درس سوالاتي را مطرح مي کنيم تا دانش آموزان به آنها جواب دهند. به هر کس که جواب درست داد اين امتياز را به او مي دهيم که نفر بعدي را خود انتخاب کند و از او در ارتباط با درس سوال کند.
جمع بندي :    براي جمع بندي از يکي از بچه ها مي خواهيم پاي تخته بيايد و آنچه را که از ابتداي جلسه گفته ايم ، با همکاري ديگر دانش آموزان بنويسد (مولکول، اتم، عنصر، ترکيب، مخلوط )
تعيين تکليف :
براي جلسه بعد تحقيق کنيد تعدادي از عناصر، ترکيب ها و مخلوط ها را به طبقه بندي بنويسيد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

طرح درس علوم تجربي پنجم ابتدايي : ساختمان مواد

مطالب مشابه :

برنامه سالانه درس هنر پایه پنجم ابتدایی

طرح درس هنر پایه چهارم ابتدایی

برنامه سالانه درس هنر پایه پنجم ابتدایی

طرح درس سالانه - درس هنر- پایه ی چهارم ابتدایی

طرح درس هنر پایه پنجم

برنامه سالانه درس هنر پایه پنجم ابتدایی

طرح درس علوم تجربي پنجم ابتدايي : ساختمان مواد

نمونه طرح درس تاریخ پنجم ابتدایی( تشکیل حکومت اسلامی )