تفسیر منحنی دانه بندی

كارشناسان مكانيك خاك بايد با روشهاي دانه‌بندي خاك آشنا بوده و قادر به تفسير نتايج از آن باشند. اگر شيب منحني دانه‌بندي تند باشد، مي‌توان نتيجه گرفت كه دانه‌هاي موجود در توده خاك،‌ تقريباً همه به يك اندازه مي‌باشند، فلذا اين خاك را خاك با دانه‌بندي يك اندازه يا يكنواخت مي‌نامند. اگر منحني دانه‌بندي داراي شيب ملايم باشد، مي‌توان دريافت كه اختلاف دانه‌بندي در بين دانه‌هاي خاك زياد بوده و يا به عبارت ديگر، دانه‌هايي با اندازه‌هاي مختلف از درشت و ريز در خاك وجود داشته و لذا خاك را با دانه‌بندي خوب در نظر مي‌گيرند. اگر منحني به شكل پلكاني باشد، نشان دهنده اختلاط دو يا چند خاك با دانه‌بندي يكنواخت بوده و به اين ترتيب توده خاك فاقد برخي از اندازه دانه‌ها مي‌باشد.

تفسير علمي منحني دانه‌بندي به كمك تعريف پارامترهاي مختلف صورت مي‌پذيرد، مانند همانگونه كه گفته شد، اندازه موثر كه دلالت بر اندازه دانه‌هايي مي‌كند كه به مقدار 10 درصد در مخلوط خاك وجود دارند و آن را با D10 يا De نشان مي‌دهند. اندازه موثر چنين بيان مي شود؛ اگر خاكي با دانه‌بندي يكنواخت داراي ضريب نفوذپذيري مساوي با خاكي با دانه‌بندي غيريكنواخت باشد، در اينحالت قطر ذرات خاك يكنواخت را اندازه موثر اين خاك مي‌نامند. شايان توجه است كه در مناطقي كه مسايل زهكشي مدنظر است، اندازه موثر عامل بسيار مهمي در تعيين نفوذپذيري خاك مي‌باشد.

پارامتر ديگري كه جهت تفسير علمي دانه‌بندي تعريف شده است، ضريب يكنواختي مي‌باشد. از آنجائيكه درجه دانه‌بندي خاك بستگي به شيب منحني دانه‌بندي دارد، اگر قطر 60 درصد ذرات يعني D60 (60 درصد وزني خاك كوچكتر از اين اندازه‌اند) را به اندازه موثر ذرات (D10) تقسيم كنيم. اين نسبت ضريب يكنواختي ناميده مي‌شود. از اينرو پارامتري بدست مي‌آيد كه بيان كننده شيب منحني دانه‌بندي مي‌باشد.

Cu = D60 / D10

ضريب يكنواختي در خاكهاي كاملاً يكنواخت برابر با يك بوده و در مورد خاكهاي دانه‌بندي شده غيريكنواخت اين ضريب بزرگتر از يك مي‌باشد. با بهتر شدن دانه‌بندي، اين عدد از يك دورتر و لذا از نظر عددي بزرگتر خواهد شد. در طبقه‌بندي يونيفايد، ضريب يكنواختي بزرگتر از 4 براي شن با دانه‌بندي خوب در نظر گرفته شده و در مورد ماسه با دانه‌بندي خوب، اين ضريب بزرگتر از 6 است.

ضريب ديگري كه در تعيين نوع دانه‌بندي معمول است،‌ ضريب انحناء مي‌باشد. اين ضريب در مورد شن و ماسه با دانه‌بندي خوب بين 1 و 3 گزارش مي‌شود.

Cg = Cc = (D30)2 / (D60×D10)

موارد ديگر استفاده از دانه‌بندي، در طرح بتن و آسفالت است. شن و ماسه‌اي كه خوب دانه‌بندي شده باشد داراي فضاي خالي كمتري بوده و در نتيجه با بكار بردن آن در ساخت بتن، سيمان كمتري مصرف مي‌گردد. از سوي ديگر از نفوذپذيري بتن حاصل كاسته شده و مقاومت آن در مقابل هوازدگي نيز افزايش مي‌يابد. همينطور در مورد ساخت آسفالت نيز قضيه به همين شكل است و شن و ماسه با دانه‌بندي خوب، به قير كمتري نياز دارد. لذا از وارفتن مخلوط آسفالت جلوگيري نموده و از خزش آن تحت تاثير بارهاي وارده مي‌كاهد.


مطالب مشابه :


دانه بندی ماسه

طبق استاندار محدوده ي مجاز براي منحني دانه بندي ماسه بين دو منحني رسم شده در شكل مي باشد.(




تفسیر منحنی دانه بندی

اگر شيب منحني دانهبندي تند باشد، مي‌توان اين ضريب در مورد شن و ماسه با دانهبندي خوب




دانه بندی مصالح ریز دانه بتن

طبق استاندار محدوده ي مجاز براي منحني دانه بندي ماسه بين دو منحني رسم شده در شكل مي باشد.(




دانه بندي مصالح

نتيجه آزمايش دانه بندي خاك معمولاً بصورت منحني دانه بندي بر روي نسبت ماسه به دانه




آزمایشگاه تکنولوِژی بتن - سه مورد آزمایش

در نظر گرفتن اين مطلب که دانه بندي مصالح موجود در معادن شن و ماسه منحني دانه بندي




آزمايش دانه بندي خاك

· منحني دانه بندي صرفاً تقريبي است و الك، البته اين منحني براي ماسه و سيلت




سنگ مخزن

منحني نمودار صوتي انعكاسي از مدت زمان براي مثال دانهبندي در ماسه‌هاي پركردگي كانال به




تحقیق شن و ماسه (تصحیح)

ولي در نوع و دانه بندي با هم و شستن و دانه بندي مخلوط شن و ماسه طبق نياز مصرف




مطالعه مشخصات ژئوتكنيكي قشر فيلتر در سدهاي خاكي

در مورد اين گروه از خاك ها، كل منحني دانه بندي بدون جدا كردن (ماسه اي با دانه بندي خوب




برچسب :