مقدمه ای در طراحی ساختار و نمودار سازمانی
مقدمه ای در طراحی ساختار و نمودار سازمانی
سازمان چیست؟
سازمان Organization پدیده ای اجتماعی است که بطور آگاهانه هماهنگ شده و دارای حدود نسبتا مشخصی بوده و برای تحقق هدف یا اهدافی بر اساس یک سلسله مبانی دائمی فعالیت می کند.هرکدام از اجزاء تعریفی که آمد را می توان، بصورت دقیق تری تشریح نمود.
عبارت بصورت آگاهانه هماهنگ شده دلالت بر مدیریت Management دارد. پدیده اجتماعی social دال بر این معنی می باشد که سازمان از افراد و گروه هایی که با هم در تعاملند تشکیل شده است. الگوهای تعاملی که افراد داخل سازمان از آن تبعیت می کنند ، تصادفی بوجود نیامده بلکه در خصوص آنها قبلا اندیشیده شده است. از این رو چون سازمان ها پدیده های اجتماعی اند لذا الگوهای تعاملی اعضاء آنها بایستی موزون و هماهنگ باشند تا ابهام و سردرگمی حداقل گردد، و درنتیجه اطمینان حاصل شود که وظایف مهم سازمانی انجام می گیرند. نتیجه آنکه تعریف ما از سازمان بطور صریحی نیاز به هماهنگی درالگوهای تعاملی بین افراد را مسلم می داند.
یک سازمان، مرزهای نسبتا مشخصی دارد. این مرزها می توانند تغییر کنند و ممکن است کاملا واضح و روشن نباشند. اما به هرحال باید مرزهای مشخصی وجود داشته باشند تا بتوان اعضای سازمان را از غیر اعضا بازشناخت. مشخص شدن چنین مرزهایی از طریق انعقاد قراردادهای رسمی یا غیر رسمی بین اعضا و سازمان صورت می گیرد. در بیشتر جاهایی که استخدام برای دریافت حقوق و دستمزد صورت گرفته یک نوع قرارداد رسمی منعقد می شود. درسازمان های اجتماعی یا سازمان های داوطلبانه، افراد در ازای اعتباری که کسب کرده یا رضایتی که از کمک به دیگران احساس کرده، کاری را انجام می دهند. اما در هر حال سازمان، مرزی دارد که به مدد آن می توان، اعضاء را از غیر اعضاء باز شناخت.
افراد با سازمان پیوندی دائمی داشته ، اما این پیوند دائمی ، عضویت مادام العمر را تضمین نمی کند. بلکه بر عکس، سازمان ها، دائما در اعضا خود، تغییر وتحولاتی صورت می دهند ، اگرچه مادامی که این اعضاء، عضویت سازمان را دارا هستند، حق دارند در حد قوانین و مقررات، در امور سازمان، مشارکت نمایند.
درنهایت اینکه سازمانها برای انجام امور بوجود می آیند . این امور یا فعالیت ها همان اهداف می باشند که دستیابی به آنها توسط یک فرد به تنهایی امکان پذیر نیست یا اگر هم بوسیله یک فرد، قابل حصول باشد، حصول آن از طریق سازمان، اثربخش تر است.
اگرچه لازم نیست که همه اعضاء سازمان، اهداف را به طور کامل بپذیرند ولی نوعی توافق عمومی با رسالت سازمان کفایت می کند .
ساختار سازمان چیست؟
تعریفی که از سازمان ارائه نمودیم لزوم هماهنگی رسمی الگوهای تعاملی اعضاء سازمان رامشخص نمود. ساختار سازمانی تصریح می کند که وظایف چگونه تخصیص داده شوند، چه شخصی به چه کسی گزارش دهد و ساز و کارهای هماهنگی رسمی و همچنین الگوهای تعاملی سازمان که باید رعایت شوند کدامند؟
ما ساختار را به عنوان یکی از اجزا سازمان که از عناصر پیچیدگی ، رسمیت و تمرکز تشکیل شده، تعریف می کنیم . هرکدام از این سه عنصر را بعدا به تفصیل بررسی می کنیم، با این حال در اینجا بصورت مختصر و مفید به بیان تعریفی از آنها می پردازیم.
پیچیدگی
پیچیدگی ، حدود تفکیک درون سازمان را نشان می دهد.همچنین میزان تخصص گرائی ، تقسیم کار و تعداد سطوح در سلسله مراتب سازمان را اشاره می کند و حد و حدودی که واحدهای سازمان از لحاظ جغرافیایی پراکنده شده اند را نیز تصریح می کند. البته پیچیدگی یک اصطلاح نسبی است.
رسمیت
حدی که یک سازمان برای جهت دهی رفتار کارکنانش به قوانین، مقررات و رویه ها متکی است ، رسمیت نام دارد. برخی از سازمان ها از این خطوط راهنما حداقل استفاده را می کنند. درحالی که برخی دیگر با اینکه کوچک هستند ولی از قوانین و مقررات متعددی بهره می جویند تا به کارکنان خود آموزش دهند که چه کاری را انجام داده و چه کاری را انجام ندهند .
تمرکز
تمرکز به جائی که اختیار تصمیم گیری در آنجا متمرکز است اشاره دارد. در برخی سازمان ها تصمیم گیری بشدت متمرکز است. مسائل و مشکلات به بالای هرم سازمانی منتقل شده و مدیران ارشد اجرایی، اقدام مناسب برای حل آنها برمی گزینند. نقطه مقابل تصمیم گیری متمرکز، تصمیم گیری بصورت عدم تمرکز است. دراین حالت اختیار تصمیم گیری بصورت نامتمرکز است. دراین حالت اختیار تصمیم گیری در بین سطوح پائین سلسله مراتب سازمانی پراکنده شده است.
پی بردن به این امر که همراه با پیچیدگی و رسمیت، سازمان ممکن است حالت متمرکز بخود بگیرد و یا روی به عدم تمرکز آورد، از اهمیت زیادی برخوردار است. معمولا تمرکز و عدم تمرکز را روی یک طیف /پیوستار نشان می دهند که یک سر آن تمرکز و سر دیگر آن عدم تمرکز قراردارد. از این رو جایگاه سازمان روی این پیوستار ، یکی از عوامل اصلی تعیین کننده نوع ساختار سازمانی است.
طرح سازمان چیست؟
اصطلاح سوم ما، طرح سازمان، بر جنبه مدیریت تئوری سازمان تأکید دارد. طرح سازمان به نحوه ی ساخت و تغییر ساختار برای تحقق اهداف سازمانی اشاره می کند. ساختن یا تغییر دادن یک سازمان شبیه ساختن یا تغییر نقشه یک ساختمان نیست. اگرچه چه هر دو با یک هدف نهائی آغاز می شوند، سپس طراح برای تحقق آن هدف ، وسایل یا نقشه ای تدارک می بیند. در بنا نمودن یک ساختمان طرح مورد نظر، یک نقشه ساختمانی دقیق بوده که بر اساس آن ساختمان بنا نهاده می شود. در ساختن یک ساختمان، آنچه مورد استفاده قرار می گیرد نقشه یاسند مشابه ای است که نمودار سازمانی Organization Chart نام دارد.
در ادامه این بحث برای تبیین اینکه چگونه سازمان ها می توانند طوری طراحی شوند که حصول اهداف سازمانی تسهیل شود، مطالبی که دارای ارتباطی منطقی بوده، همراه با دستورالعمل های پیشنهادی ارائه خواهد شد.
شما احتمالا علاقه مند هستید که یاد بگیرید چگونه سازمان ها طراحی می شوند، تا اینکه صرفا بدانید سازمان ها چگونه فعالیت می کنند. شما دیدگاه مدیریتی داشته، لذا بطور منطقی کاربرد بالقوه مسائل و تئوری سازمانی را در مفاهیم جستجو می کنید.
منبع: تئوری وطرح سازمان از استفن رابینز
مطالب مشابه :
انواع چارت سازمانی
انواع چارت سازمانی شرکت ساختمانی مانی نمونه چارت سازمانی شرکت قدیمی امریکایی
الگوریتمی از مدل و چارت سازمان های مختلف....*Organization Chart*
شرکت ساختمانی مانی چارت سازمانی آزمايشگاههای نمونه چارت سازمانی شرکت قدیمی
کنترل پروژه کارگاهی برای پروژه های EPC
مرکزی شرکت های پروژه قراردان چارت سازمانی پیشنهاد عملیات ساختمانی
نحوه محاسبه عوارض ساختمانی
نحوه محاسبه عوارض ساختمانی چارت سازمانی شرکت های دولتی و خدماتی که صنف محسوب
چارت سازمانی قوه قضائیه
چارت سازمانی قوه سامانه ثبت شرکت با قوانین و مقررات شهرداری ، امور ساختمانی و
مقدمه ای در طراحی ساختار و نمودار سازمانی
مقدمه ای در طراحی ساختار و نمودار سازمانی یک نقشه ساختمانی دقیق شرکت مشاوره
ساختار سازمانی، کارکردهای آن و نحوه طراحی نمودار سازمانی
طرح کنونی چارت سازمانی را نمودار سازمانی یک شرکت یا یک نقشه ساختمانی دقیق
برچسب :
چارت سازمانی شرکت ساختمانی