ماجرای اصابت موشک به هواپیمای سی - 130 در ارمنستان

ماجرای اصابت موشک به هواپیمای سی - 130 در ارمنستان

چرا این هواپیما مورد اصابت موشک قرار گرفت ؟
چرا خلبان ، ارتفاع هواپیما را کم کرده بود ؟
چرا سرگرد علی نجیب عازم این پرواز شد ؟

روایتی از یک ماجرای واقعی ......

سخنی با شما :

در پی درخواست بعضی از دوستان خوب ، كه خواستار درج اطلاعاتي از چگونگي سوانح هوايي در ايران هستند ، عده اي هم پرسيده اند چرا فقط به ماجراهاي غم انگيز و سوانح مي پردازم ؟ چرا از رويداد هاي شاد كم مي نويسم ؟ همچنين خواهان توضيحاتي در باره ي سقوط هواپيماي جت فالكون در اروميه يا سانحه توپولف در يزد گرديده اند . به عرض اين بزرگواران مي رسانم : اكثر سوانحي كه در ايام حضورم در نيروي هوايي بوده ، تقريبآ اشاره داشته ام . اما در مورد ساير رخدادها نظير حادثه اروميه و يزد ، اطلاعات من در حد اخبار رسانه اي است . نه بيشتر . و در باره مطالب دل انگيز پرواز هم ، اگر به خاطر آوردم .... چشم .

تهران - خط پرواز سي -۱۳۰ ، قبل از سانحه :

واقعآ روزگار و تقدير عجب حكايتي دارد . كسي را ياراي گريز از سرنوشت نيست . يكي از افرادي كه تقدير او را به سوي پرواز "مرگ " كشاند ، شهيد والامقام سرگرد " علي نجيب " بود . انساني واقعآ نجيب ، با شخصيت ، آرام و با سواد . كسي كه همه بر و بچه هاي خط پرواز به دوستي و معاشرت با او ، واقعآ افتخار مي كردند . او اهل كاشان و تحصيل كرده ي آمريكا بود . به خاطر استعداد و هوش بالايش ، علاوه بر سرپرستي ، مسئوليت آموزش را هم به عهده داشت . خدا بيامرز به دليل مسئوليت اش ، خيلي كم پرواز مي رفت . اگر هم مي رفت ، پرواز هاي نزديك بود .... هميشه به شوخي مي گفتم : علي تو از ترس به پرواز نمي ري .. پاسخم ... فقط لبخند بود .

اون روز صبح ، كه پرواز " مسكو " رو به خط پرواز اعلام كردند ، علي " سرشيفت " خط بود . با حوصله به دفتر نوبت پرواز هاي خارج بچه ها نظري انداخت ، و نام ستوان " كريميها " رو براي اين ماموريت يادداشت نموده ، و بر روي تابلوي بزرگ ديوار علامت زد . او مي دانست كه ستوان كريميها ( كه ما به شوخي او را " اسب " مي ناميدمش ) در حال حاضر پرواز است . اما براي اين كه حق كسي پايمال نگردد ، گفت : ما منتظر " اسب " مي مانيم . چون پرواز بعد از ظهر انجام مي شه .

عقربه ها ، ساعت ۴ بعد از ظهر رو نشان مي داد ، زمان زيادي به ساعت پرواز باقي نمانده بود . از هواپيماي ستوان " كريميها " كه به ماموريت تبريز رفته بود ، خبري نبود ... علي نجيب براي اين كه ساعت پرواز اين ماهش رو را تكميل نمايد ، اسم خود را جايگزين نفر قبلي كرده ، و فوري يكي از قديمي ترين پرسنل رو به عنوان سرشيفت انتخاب نموده ، و بعد از سفارشات لارم ، براي آوردن لباس شخصي راهي منازل سازماني در شهرك توحيد مي گردد ... در فاصله اي كه علي نجيب خط پرواز رو ترك كرده بود ، هواپيماي تبريز به زمين مي نشيند .....

ستوان " كريميها " با عجله در حالي كه به ساعت اش مي نگرد ، راهي خط پرواز مي شود . و در آن جا متوجه مي شود كه " علي آقا " براي آوردن لباس و خداحافظي با خانواده اش ، پايگاه رو ترك كرده است . هنوز سيگار خود رو خاموش نكرده بود كه سرو كله " نجيب " پيدا مي شود ... علي با ديدن او مي گويد : اسب ... خوب شد اومدي ... بجنب و زودتر خودت رو براي پرواز آماده كن . اما ستوان جوان به دليل حرمتي كه قلبآ براي " علي آقا " قائل بود ، از انجام اين ماموريت سر باز زده ، و مي گويد : جناب سرگرد من حسابي خسته ام ... بهتره خودت بري .. انشاالله من در فرصت هاي بعدي مي روم ...و بدين سان راهي رمپ پرواز شده ، و دقايقي بعد صداي غرش موتور هاي پر قدرت سي -۱۳۰ بر فراز فرودگاه شنيده مي شود ....

فرودگاه مسكو ، چند روز بعد :

بعد از استراحت چند روزه ، كروي پروازي بعد از اطمينان از بار گيري محموله ها ، از هتل راهي فرودگاه مي شوند . فرمانده هواپيما ، سرهنگ " آقا بيگلو " كه بي اغراق يكي از بهترين معلم خلبان هاي پايگاه محسوب مي شد ، با لبخندي كه هميشه بر چهره داشت ، به اتفاق بچه ها به بازديد هواپيما مي پردازند .... سروان " مجيد ميرزايي " افسر با تجربه مهندس پرواز ، كه چيزي به پايان خدمت پر افتخارش نمانده بود ، به اتفاق يكي از لود مستر ها ، سرگرم بازديد قبل از پرواز مي شوند . مجيد افسر شوخ طبعي بود كه ، به خاطر داشتن هشت فرزند دختر !! ، مدام از مشكلات تهيه جهيزيه ي آنان سخن مي گفت . و خوشحال بود كه عاقبت خداوند به او فرزندي " پسر " عنايت فرموده است ....

همه چيز آماده به نظر مي رسيد ... بچه ها براي آخرين بار از ميزبانان خود كه اكثرآ مسئولان سفارت ايران و پرسنل نظامي بودند ، خداحافظي مي كنند ... در حالي كه خدمه مي خواستند سوار هواپيما شوند ، ناگهان جواني دوان دوان خود را به بچه ها رسانده و سراغ خلبان هواپيما رو مي گيره . سرهنگ " آقا بيگلو " با مهرباني مي گويد : من هستم پسرم . فرمايشي بود ...؟ جوان مي گويد : قربان ما چند نفر دانشجوي ايراني هستيم كه در اين جا تحصيل مي كنيم . و اكنون براي ديدار با خانواده هايمان ، بليط هواپيماي ايران اير تهيه كرده ايم . اما ساعت هاست كه اين جا معطليم ... مي گويند تآخير چند ساعته دارد . مي شه از شما خواهش كنيم ما رو با خود ببريد ..؟

سرهنگ " آقا بيگلو " مي گويد : راستش ما ماموريت نظامي داريم . و مجاز به سوار كردن مسافر شخصي نيستيم . اما چون شما دانشجو هستيد ، با مسئوليت خودم شما ها رو هم مي برم . ... و بدين ترتيب آخرين مسافران " پرواز مرگ " با اصرار خود ، سوار طياره مي شوند . جوون ها خوشحال از اين كه بليط هواپيمايي ملي ايران رو پس داده اند ، و با طياره نظامي تقريبآ مجاني راهي سفر به ايران مي شوند ... نزديك غروب است كه هواپيماي سي -۱۳۰ ارتش جمهوري اسلامي باند فرودگاه مسكو رو ترك گفته و به سوي ايران پر مي گشايد .....

بر فراز ارمنستان چه گذشت ....؟

بعد از مدتي پرواز ، هواپيما بعد از عبور از فراز خاك كشور آذربايجان ، وارد فضاي آسمان " ارمنستان " مي شود . عقربه هاي جلوي كابين خلبان ، همه چيز رو طبيعي نشان مي دهد . هواي بيرون به خاطر سرماي شديد اسفند ماه ، بي نهايت سرد و يخبندان است . خلبان مراقب است كه لبه بال هاي هواپيما دچار يخ زدگي نشوند . بچه ها همگي بخاطر اين كه شب عيد رو نزد خانواده هايشان خواهند بود ، خوشحال هستند ... در همين اثنا ، سروان مجيد ميرزايي مهندس پرواز هواپيما متوجه افت شديد فشار داخل كابين مي شود . و مشاهده مي كند شيشه جلو سمت چپ هواپيما شكسته است .سرهنگ آقا بيگلو هم متوجه نقص پيش آمده مي شود .( در اين شرايط بدليل نشت " پرشرايز" هواپيما قاذر به حفظ ارتفاع نيست . چون اكسيژن توليد شده ، خارج مي شود . و بايد سريع ارتفاع كم شود ) ... آقابيگلو در اين شرايط دو راه بيشتر براي تصميم گيري نداشت.....

يا بايد ارتفاع كم كرده و به سوي فرودگاه مبدآ ( مسكو ) بر مي گشت . يا اين كه در همون شرايط ارتفاع پائين ، به سوي مقصد ( تهران ) ادامه مسير مي داد . او ضمن مشورت با بچه ها ، به اين نتيجه مي رسد كه به تهران ادامه مسير دهد . زيرا هم معلم خلبان بود ، و قانونآ اين اجازه رو داشت تا در شرايط ارتفاع پائين ، به مسير خود ادامه دهد .ضمن آن كه اتخاذ تصميم برگشت به مسكو ، هزينه هاي زيادي همچون اعزام هواپيمايي ديگر به همراه متخصصان مربوطه ، هزينه اقامت و مخارج خدمه هاي هواپيما و ... رو در بر داشت . مضاف بر اين كه نزديك عيد هم بود و تمام برنامه هاي بچه ها بهم مي خورد ...

او ناگزير ، بر فراز ارمنستان ضمن هماهنگي با ايستگاه هاي رادار و مراكز كنترل زميني ،اقدام به كم نمودن ارتفاع مي نمايد .... هنوز مدتي از اين شرايط نگذشته بود ، كه نيرو هاي پدافند مستقر بر روي زمين ، به تصور اين كه هواپيماي دشمن است ، با شليك موشكي مرگبار ، هواپيما رو ساقط مي كنند . فراموش نكنيم در آن زمان مناقشاتي بين دو كشور آذربايجان و ارمنستان وجود داشت . و طرفين در گير جنگ منطقه اي بودند ... و بدين ترتيب گروهي از بهترين فرزندان اين مرز و بوم ، در آتش مركب آهنين خود سوختند ...

بعد از گذشت چند روز ، اجساد شهيدان رو براي دفن به بهشت زهرا منتقل كردند ... ۹ افسر شجاع در كنار يكديگر به آرامي قرار گرفتند ... در موقع دفن اين عزيزان ، غوغاي عظيمي به وجود آمده بود .... واقعآ نمي دانستيم اشگ هايمون رو بر سر كدام مزار خالي كنيم . ..... روحشان شاد .

همين چند وقت پيش همسر نجيب رو ديدم ... بعد از گذشت چنيدين سال ، همچنان براي شوهر خوب خود سياهپوش بود .... به من گفت : آقا بهروز ... علي براي من نمرده است ... من در اين سال ها هر هفته شب هاي جمعه به سر مزار او مي روم .... او واقعآ مردي خوب و شوهري با شخصييت بود ... من هنوز هم مثل گذشته ، تمام حرف هايم رو به او مي زنم ... من ...

از يكي از دوستانم ديروز شنيدم ، اين هفته مراسم نامزدي پسر علي است ، دلم خيلي گرفت .. جاي او واقعآ خالي است ..