تاریخچه دانشگاه ارومیه

تاریخچه دانشگاه ارومیه تاریخچه دانشگاه ارومیه

دانشگاه ارومیه یکی از دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که در شهر ارومیه واقع است. این دانشگاه پیش از این دانشگاه رضائیه نام داشت.

تاریخچه

به عنوان یک مرکز آموزش عالی در استان آذربایجان غربی ابتدا در قالب آموزشکده در یک باغ ۱۵ هکتاری در مسیر جاده بند به ریاست آقای مهندس شیبانی در سال ۱۳۴۴ تاسیس گردید. در آن زمان تعداد اعضای هیات علمی بسیار معدود بوده و در هر دوره تعداد ۲۰ الی ۳۰ نفر دانشجو برای آموزش در علوم کشاورزی پذیرفته و با درجه کاردانی فارغ التحصیل می‌شدند. دانشجویانی که مایل بودند می‌توانستند تا درجه کارشناسی در دانشکده کشاورزی کرج وابسته به دانشگاه تهران به تحصیلات خود ادامه دهند.

در سال ۱۳۴۸ موافقت نامه‌ای بین بنیاد خاور نزدیک و وزارت فرهنگ وقت جهت افزایش دوره دانشکده از دوسال به برنامه چهار ساله به امضا رسید و آقای دکتر جعفر راثی ریاست دانشکده را به عهده گرفتند. نمایندگان بنیاد خاور نزدیک تهیه کتب آموزشی به زبان انگلیسی و تجهیزات آزمایشگاهی برای دوره چهارساله دانشکده کشاورزی و دامپروری را به عهده گرفتند. گرایش‌های آموزشی شامل رشته‌های کشاورزی، دامپروری و اقتصاد خانه بود که باپایه گذاری پنج گروه آموزشی شامل علوم پایه، علوم گیاهی، علوم دامی، مهندسی کشاورزی و آموزش روستایی حمایت می‌شد. کتابخانه مرکزی دانشکده به سرعت با کتابهای منتخب تجهیز و تعداد دانشجویان جدید الورود به ۱۵۰ نفر در سال رسید. در آغاز همکاری بنیاد خاورنزدیک با دانشکده کشاورزی و دامپروری، مزرعه وسیعی در نازلو واقع در حومه شهر ارومیه خریداری شد. پردیس نازلو در ۱۱ کیلومتری مسیر جاده مرز سرو با ترکیه و با فاصله ۱۹ کیلومتری از پردیس شهر قرار داشت. در ابتدا ساختمان‌های دامپروری جهت نگهداری گاو و گوسفند و ماکیان به منظور آموزش عملی دانشجویان و با سرپرستی متخصصین بنیاد خاورنزدیک احداث شد.

آمریکاییان و دانشگاه ارومیه

آمریکاییان در قرن نوزدهم در ارومیه اقدام به تاسیس یک دانشگاه علوم پزشکی نمودند که این موسسه بعدها به دانشگاه ارومیه و سپس به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه تعلق گرفت.

دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نخستین بار توسط آمریکاییان تاسیس گردید، و نخستین دانشگاه علوم پزشکی نوین است که در ایران تاسیس گردید. این دانشگاه بین سالیان ۱۸۸۱ تا ۱۹۱۸ زیر نظر آمریکاییان باقی ماند، و بعدها به دانشگاه ارومیه تعلق گرفت.

مقدمه

هشتاد و هفت سال قبل از تاسیس آموزشکده کشاورزی رضائیه، و پنجاه و شش سال قبل از تاسیس دانشگاه تهران، یعنی در سال ۱۸۷۸ میلادی، در یک باغ پانزده هکتاری در ارومیه، یک دانشکده پزشکی توسط میسیونرهای مذهبی آمریکایی که از ۴۰ سال و اندی قبل از آن به ارومیه وارد شده بودند احداث گردید.

سرپرستی این دانشکده که قدیمی ترین مرکز آموزش عالی به سبک جدید در ایران به شمار می‌ورد با آقای دکتر ژوزف کاکران که خود متولد ارومیه بوده و تحصیلات پزشکی را در نیویورک گذرانده بود، بوده‌است. دانشکده پزشکی ارومیه در طی پنج دوره پنج ساله و به مدت ۲۷ سال فعالیت خود، جمعا ۲۶ پزشک ایرانی را فارغ التحصیل نمود و تحویل جامعه آن روز داد. بنا بر شواهد موجود، قبل از آن تاریخ فقط سه پزشک در ارومیه مشغول طبابت بوده‌اند. نمونه‌هایی از گواهینامه دوزبانه فارغ التحصیلی پزشکی این موسسه به عنوان مدرک ارزشمند در دانشگاه ارومیه امروزه هنوز موجود می‌باشد. در یکی از دوره‌های فارغ التحصیلی در سال ۱۲۷۷ مظفرالدین شاه خود شخصا همراه با دکتر کاکران گواهینامه‌های فارغ التحصیلی را امضا کرده و به فارغ التحصیلان اهدا نموده‌اند.

همزمان با تاسیس دانشکده پزشکی رضائیه دو بیمارستان یکصد و پنجاه تختخوابی به ترتیب برای بستری شدن بیماران مرد و زن به نام بیمارستان وستمینستر (به انگلیسی: Westminster Hospital) در ارومیه تاسیس شد که اولین بیمارستان‌های مدرن و مجهز در ایران به شمار می‌روند. دکتر کاکران خود شخصا ۶ دوره پزشک در این مدرسه در ارومیه تربیت نمود. جانشین وی هری پاکارد (Harry Pakard) عهده‌دار این منصب پس از او گردید.

دکتر کاکرن و تقریباً تمامی کادر آمریکایی هیئت علمی این موسسه (از جمله دکتر رایت Wright، دکتر هولمز Holmes، دکتر ون نوردن Van Norden، و دکتر میلر Miller) همگی در همان ارومیه به خاک سپرده شدند و موسسه نهایتا تبدیل به دانشگاه ارومیه و سپس دانشگاه علوم پزشکی ارومیه گردید.

قسمت اعظم هزینه احداث بیمارستان وستمینستر و مخارج پزشکان آمریکایی آن در ارومیه بین سال‌های ۱۸۸۱ تا ۱۹۱۸ بر عهده شخص خیری از شهر بوفالو، نیویورک به نام ساموئل کلمنت (Samuel Clement) بود. جمعا ۳۴ فارغ التحصیل، حاصل حضور و فعالیت‌های پزشکان آمریکایی در ارومیه در این سالیان می‌باشند، که از این تعداد ۲۹ نفر مسیحی یا آشوری، و ۵ نفر باقی همه از مسلمانان شهر خوی بودند.

اعضای هیئت علمی

کادر هیئت علمی این دانشگاه عبارت بودند از:
Dr. Joseph Cochran
Dr. J.H. Shedd
Mr. W.A. Shedd
Mr. Coan
Dr. Miller
Dr. Daniel
Dr. Isaac
Dr. Oshanna
Dr. B.W. Labaree
Dr. Austin Wright
Dr. Van Norden
Dr. Holmes
Mr. Allen

و نیز:
Dr. Harry Pakard
خانم دکتر Laura McComb
Dr. Wilder Ellis
Dr. Edward Dodd
خانم دکتر Emma Miller

مواد درسی

بر طبق منابع بجای مانده ، برای دانشجویان سال‌های اول و دوم:
آناتومی
فیزیولوژی
ماتریا مدیکا (فارماکولوژی)
شیمی و داروسازی

و برای سال‌های سوم و چهارم:
قوانین اساسی و عملی علم طب
علوم آزمایشگاهی
تشخیص بیماری
اعمال جراحی
شکسته‌بندی
مامایی

دکتر کاکرن شخصا بر وجود برقراری سمینارهای طب بسیار تاکید می‌ورزید.

برخی از دانش آموختگان این مرکز

تعداد زیادی از فارغ التحصیلان این دانشکده برای کسب مدارج پیشرفته عازم اروپا و آمریکا گردیدند. تقریبا همه آنها به آذربایجان بازگشته و به طبابت پرداختند. برخی از نام‌های معروف‌تر این پزشکان در زیر آمده است:
اوشاناخان (۱۸۵۳-۱۹۱۱)، نخستین دانش‌آموخته این دانشکده. او به توصیه دکتر کاکرن برای تحصیلات تکمیلی به دانشگاه ادینبرا در اسکاتلند رفت.
اسرائیل خان سرتیپ (۱۸۵۴-۱۹۱۸)، که توسط قشون عثمانی به دار آویخته شد.
حکیم شموئیل ایشو. او برای تحصیلات تکمیلی خود به کانادا رفت.
یوخنان صیاد آباجلو. او که در سال ۱۸۸۷ برای تحصیلات تکمیلی به نیویورک رفت، نخستین دانشجوی ایرانی است که برای تحصیلات عالیه علوم پزشکی به آمریکا رفت.
الیشا صیاد آباجلو. او نیز برای تحصیلات تکمیلی به کالج پزشکی راش (Rush Medical College) در شیکاگو رفت.

توسعه در سالهای بعد

به دنبال تاسیس دانشکده کشاورزی و دامپروری رضائیه، دانشکده‌های دامپزشکی و علوم در راستای توسعه کمی و کیفی دانشگاه به ترتیب در سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۸ افتتاح شدند که منجربه تاسیس دانشگاه رضائیه گردید. پس از آن فعالیت گسترده‌ای برای توسعه پردیس نازلو به عمل آمد و به تدریج و به نوبت هر سه دانشکده فوق الذکر به پردیس نازلو انتقال یافتند. پس از انقلاب اسلامی نام دانشگاه رضائیه به دانشگاه ارومیه تغییر یافت.

لازم به توضیح است که در سال ۱۳۵۹ دانشکده پزشکی نیز در دانشگاه ارومیه تاسیس شده و تا سال ۱۳۶۴ به فعالیت خود ادامه داد و سپس در نتیجه تغییراتی که در سطح وزارت پیش آمد از دانشگاه ارومیه جدا گردید.

دانشگاه ارومیه پس از آن با افتتاح دانشکده ادبیات و علوم انسانی در سال ۱۳۶۷ و دانشکده فنی در سال ۱۳۶۸ توسعه بیشتری یافت و درحال حاضر با داشتن یازده دانشکده، یک مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، یک مرکز نیمه حضوری ارومیه، یک مرکز نیمه حضوری میاندوآب، یک آموزشکده فنی در شهر خوی، چهار معاونت، شش مرکز تحقیقاتی، دو مرکز خدماتی، پنج مرکز مطالعاتی-پژوهشی، دو پژوهشکده، مرکز ICT، یک پارک علم و فناوری استان آذربایجان غربی، کتابخانه مرکزی و با داشتن یک موزه تاریخی طبیعی به فعالیت آموزشی و تحقیقاتی خود ادامه می‌دهد.

تاریخچه دانشگاه ارومیه

مطالب مشابه :

حسن محمدزاده

منابع آزمون دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه شهید بهشتی

ميرمحمد کاشف

تقويم جامع آموزشي دانشگاه اروميه در نيمسال دوم سال تحصيلي 93-92

دکتربختيار ترتيبيان

تاریخچه دانشگاه ارومیه

مدیریت آموزشی

ماهیت مدیریت آموزشی