طب كار

كارفرمايان نسبت به سلامت محيط كار و شاغلين مسئولند

طب كار

"طب كار" كه ايده آن براي اولين بار ‘قرن 18 ميلادي در ايتاليا توسط دكتر "رامازيني" مطرح شد از سالها پيش در كشورهاي توسعه يافته مورد توجه قرار گرفته و قانون‘ كارفرمايان را نسبت به سلامت محيط كار و شاغلين مسئول كرده است. اما عليرغم قدمت ديرينه و اهميت اين رشته‘ "طب كار" در كشورمان رشته اي جوان بشمار مي رود كه نه تنها بسياري از كارفرمايان نسبت به آن بي توجهند بلكه قوانينمان هم به حد كافي ضمانت اجرايي ندارند.

با توجه به اهميت موضوع با دكتر "كامران اهتمامي" مسئول فني طب كار شركت آريا پژوهان غرب كه از سال 1383 در خيابان تهران ويلا زير نظر معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي ايران فعاليت مي كند گفتوگويي انجام داده ايم تا در اين مورد بيشتر بدانيم. متن پيش رو بخشي از اين گفتوگوست.

دكتر‘ اگر موافق باشيد گفتوگويمان را با يك تعريف كوتاه از "طب كار" شروع كنيم.

اين رشته مربوط به سلامت كار است. ما در اينجا سلامت محيط كار و شاغلين در محل كار را مورد بررسي قرار مي دهيم.

به چه شكل؟ يعني شما از محيط هاي كاري بازديد مي كنيد تا از سلامت محيط و كاركنان مطلع شويد يا اين كار به درخواست كارفرما انجام مي شود؟كمي از مراحل كار بگوئيد.

اين كار به درخواست كارفرما انجام مي شود. در واقع كار ما دو بخش است. يكي اينكه با دستگاههاي مخصوص ميزان آلاينده هاي محيط كار راشناسايي مي كنيم ديگر اينكه سلامت شاغلين را مورد بررسي قرار مي دهيم...

ببخشيد حرفتان را قطع مي كنم‘ با توجه به فرصت محدودي كه داريم اگر موافق باشيد بيشتر تمركز كنيم به موضوع سلامت كاركنان نه محيط كار.

بله‘ بحث در اين مورد بسيار مفصل است. قانون كارفرمايان را به انجام اين معاينات هم بدو استخدام هم معاينات دوره اي كه ساليانه انجام مي شود ملزم كرده و بازرسين وزارت بهداشت و كار‘اجراي آنرا پيگيري مي كنند. مراحل كار هم به اين شكل است كه پس از درخواست كارفرما‘ در محل كار‘ آزمايشات و معاينات و تست ها انجام مي شود و پس از مشخص شدن نتايج‘فرد شاغل مورد معاينه نهايي قرار مي گيرد.سپس يك آمار و جدول به كارفرما ارائه مي شود كه در آن نوع بيماري هر فرد مشخص شده . همچنين در اين جدول ذكر مي شود كه انجام اين نوع كار براي فرد شاغل بلامانع است يا زيان آور يا مشروط. و اگر نوع كار براي فرد زيان آور باشد كارفرما طبق قانون موظف است كار ديگري به اومحول كند.

اين معاينات در هر صنفي بايد انجام شود يا صرفا براي كارگاهها و كارخانه هاي بزرگ است؟

طبق قانون در هر صنفي بايد انجام شود. از فردي كه كار اداري دارد يا تايپيست است تا كارگري كه در كارخانه اي در معرض انواع و اقسام آلاينده ها قرار دارد.

ولي عملا اين كار انجام نمي شود. شايد فقط برخي كارخانه ها يا سازمانهاي بزرگ دولتي اين قانون را رعايت كنند. آن هم چون زير ذربينند. آيا اين معاينات هزينه سنگيني دارد كه از انجام آن فرار مي كنند؟

ببينيد هزينه زياد نيست اما بسياري از كارفرمايان به چشم يك خرج اضافي به آن نگاه مي كنند. در صورتيكه موضوع سلامت انسانهاست. اين رشته در كشورمان جوان است و شرايط كافي براي اجراي دقيق قانون هم وجود ندارد. مثلا‘ شما فكر كنيد چند بازرس بايد وجود داشته باشد تا به تمام صنوف سركشي كند و چند بازرس وجود دارد؟ به دليل كمبودها و نبود راهكارهاي مناسب براي اجراي اين قانون‘ هنوز تمام كارفرمايان به اين كار تن نداده اند. البته با توجه به اينكه در كارگاهها و كارخانه ها آلاينده هايي وجود دارد كه مي تواند براي شاغلين در آن زيان آور و خطرناك باشد فعلا تمركزها روي اين بخش است و طبق آمار‘ 30 درصد كارخانه ها و كارگاهها اين قانون را رعايت مي كنند.

بيماريهايي شايع در محيط هاي كاري چيست؟

بيماريهاي عضلاني و استخواني.مثل كمر درد‘ ديسك كمر يا آرتروزها شايع تر است. بعد از آن هم بيماريهاي پوستي مثل اگزوما.

در محيط هاي اداري هم؟

بله در محيط هاي اداري هم بيماريهاي عضلاني و استخواني شايع تر است. البته بيماريهاي روحي رواني ‘ استرس شغلي و بيماريهاي قلبي ناشي از بي تحركي‘ در محيط هاي اداري بيشتر مشاهده مي شود.

در جامعه امروز زنان پا به پاي مردان كار مي كنند و در برخي موارد كارهاي مردانه هم به آنها محول مي شود. آيا بيماري زنان در محيط هاي كار با مردان متفاوت است؟

خانمها چون از نظر فيزيكي ضعيف تر هستند و روحياتشان هم متفاوت است گاهي به همين بيماريهاي فيزيكي و رواني البته با شدت بيشتري درگير مي شوند ولي متاسفانه با توجه به اينكه به خانمها حق اولاد تعلق نمي گيرد و حقوقشان كمتر است در بسياري موارد كارفرمايان ترجيح مي دهند براي كارهاي سنگين و اصطلاحا مردانه هم از خانمها استفاده كنند. اين براي سلامت خانمها زيان آور است و ما اگر در انجام معاينات تشخيص دهيم كار‘ سنگين و زيان آور است موضوع را اعلام مي كنيم و كارفرما طبق قانون موظف به تغيير نوع كار فرد خواهد بود ولي در اينجا هم ضمانت اجرايي قانون بسيار ضعيف است.

دكتر‘ شاهد آنيم كه كودكان زير 15 سال هم در محيط هاي مختلف كاري بخصوص كارخانه ها و كارگاهها به كار گرفته مي شوند و در مواردي هم از آنها براي تكدي گري‘ فال فروشي و امثال آن بهره كشي مي كنند. اين قبيل اقدامات چه تبعاتي مي تواند در پي داشته باشد؟

در محيط هاي كاري كه به درخواست كارفرما مراجعه مي كنيم با چنين مواردي برخورد نمي كنيم چون اصولا بكار گرفتن كودكان زير 15 سال غير قانوني است‘ اگر هم كارگر كودكي وجود داشته باشد او را براي معاينه معرفي نمي كنند. اما به طور كلي با توجه به فيزيك و روحيه كودكان‘ استفاده از آنها براي كارهايي مثل گل فروشي و تكدي گري سر خيابانها يك سوء استفاده است كه تبعات زيان بار روحي و رواني‘اجتماعي و اقتصادي خواهد داشت. و اگر مسئولين براي حل ريشه اي اين معضل برنامه ريزي دقيقي نكنند تبعات آن گريبان تمام جامعه را خواهد گرفت.

به عنوان سخن پاياني اگر حرف خاصي با كارفرمايان داريد بفرمائيد.

نبايد به انجام اين معاينات به چشم هزينه اضافي نگاه نكنند و متوجه باشند كه صحبت از سلامت و جان انسانها و رعايت قانون است. از سوي ديگر‘ وقتي فرد شاغل از نظر فيزيكي و رواني سلامت باشد راندمان كار هم بالا مي رود و منافع كارفرما هم بهتر حفظ خواهد شد. انجام معاينات مي تواند بيماريها را شناسايي كند و قبل از آنكه حاد شود دستورالعمل هاي لازم براي درمان آن ارائه شود. آخر اينكه اگر كارفرمايي تمايل به حفظ سلامت مجموعه خود اعم از شاغلين و محيط كار داشت مي تواند باشماره تلفن 66553143 يا 66525755 تماس بگيرد تا هماهنگي هاي لازم انجام شود.

طب كار

مطالب مشابه :

قانون در طب

کتاب قانون در طب ابن سینا( نسخه فارسی، عربی و انگلیسی)

ترجمه جدیدی از کتاب قانون در طب

نسخه فارسی

دانلود کتاب قانون طب ابوعلی سینا

دانلود کتاب گلبرگ سلامت و کتاب قانون قوه باه؛ در موضوع زناشویی و بارداری

طب كار

کلیات طب سنتی