گفتگو با دکتر محمد علی جعفریان مدیر و موسس موزه تاریخ طبیعی اصفهان

این گزارش از آقای محمد یونسی کارشناسرشتهموزهداری است که نحوه و چگونگی شکل گیری موزه ی تاریخ طبیعی اصفهان را با مصاحبه خود از جناب دکتر جعفریان، بیان می کند.

 زندگینامهیمختصردکترجعفریان:

دکترمحمدعلیجعفریاندرسال1313ه.شدر محمدیهنایین،درخانوادهایکشاورزمتولد شدند. ازسن 5 سالگیبهمدتدوسالبهمکتب« ملامیرتقی»رفتهوخطوقرآنآموختند. سپسبه دبستانمحمدیهکهتازهافتتاحشدهبود،واردشده وتحصیالتابتداییراتاکلاسچهارمدرآنجا سپریکردند. سپسبههمراهعمویشانبهشیراز رفتهودردبستانحافظشیرازدورانابتداییرا بهپایانرساندند. بعدازآنبهمحمدیهبازگشته وبرایادامهتحصیالتدردورهیراهنمایی رهسپارمدرسهایدرنایینشدند.ایشانهمچنین سال-هایدبیرستانرانیزدرنایینگذراندهوسپس درکنکوردانشسرایکشاورزیدانشگاهشیراز شرکتکردهورتبهاولاینآزموندراستانفارس راکسبکردند. بهپاساینتلاشبهایشاناجازه دادهشدکهدررشتهعلومطبیعینیزدیپلمگرفتهو درکنکوردانشکدهیعلومدانشگاهتهرانشرکت نمایند. ایشاندرابتدارشتهعلومطبیعیوشیمیرا بهطورهمزمانمیخواندند،ولیازآنجاکهبعداز مدتیایندورشتهازهمتفکیکشدند،ایشانرشته علومطبیعیراکهشاملزمینشناسیوزیست شناسیمیشد،برگزیدهوپسازپایانتحصیلات کارشناسیبهمدت6سالدرمدارساصفهانو نجفآباد تدریسنمودند. ایشانبعدازپایهگذاری رشتههایزیست-شناسیوزمینشناسی دردانشگاهاصفهانشخصابهتدریستمامدروس رشتهزیست-شناسیدرآندانشگاهپرداختند. بعد ازمدتیباتلاشایشان،کادرآموزشیاینرشتهها تکمیلشدوایشانجهتادامهتحصیلاتباهزینه شخصیبهفرانسهرفتهوموفقبهدریافتدرجه کارشناسیارشد دررشتهزمینشناسیباگرایش مجموعههایرسوبیودکترادررشتهدیرینه شناسیازدانشگاهلیونشدند. بعدازآنبهایران بازگشتندودردانشگاهاصفهانمشغولبهتدریس شدند  ازافتخاراتعلمیایشان،میتوانبه: کسب« عنواناستادنمونهیکشوری«،تالیفبیشاز 75عنوانمقالهبهزبانهایانگلیسیوفرانسوی، ارایه16طرحپژوهشیدرموردآبومنابعطبیعی، ارایهطرحمناطقآزادقشموکیش،سمتاستاد راهنمایی72رسالهدرمقطعکارشناسیارشدو دکترا،تألیفکتبمتعدددرزمینههایمختلف علومطبیعیودرنهایتتاسیسموزهتاریخطبیعی اصفهانباهزینهشخصی،اشارهنمود. ویعضو هئيتعلميدانشكدهيعلومدانشگاهاصفهانبا مرتبهيعلمياستادتمامبودهودرسال1382 بازنشستهشدهاست.

تابهحالکتبمتعددیازشماچاپشده، شکینیستکههمهکتابهایشمادر سطحخودارزشمنداست؛امابهنظرخودتان جالب-ترینکتابهایتانکدامند؟

چونرشتهتخصصیمندیرینهشناسیاست، کتابهایمربوطبهزمینشناسیتاریخیودیرینه شناسیبیمهرگانبهعلتتخصصبیشترجالب ترندودیگرکتابهایمدرزمینههایایکنولوژی، موزهشناسی،تاکسیدرمی،موزه-هایتاریخطبیعی نیزدرسطحخوبیهستند.

واردبحثمربوطبهموزهتاریخطبیعیمی شویمواینکهتمامآثارموزهمتعلقبهخود شماست: استادتوضیحمیدهیداینآثاررا چگونهبدستآوردید؟

وقتیدردانشسرایکشاورزیشیرازتحصیلمی کردم،درفیلمیمجازیموزهتاریخطبیعیلندنرا بهمانشاندادندواینفیلمتوجهمنرابهموزه تاریخطبیعیجلبکردوازهمانزمانتصمیمبه ایجادموزهتاریخطبیعیگرفتمومدتیکهبرای تحصیلدردرجهدکترابهلیونرفتهبودم،درموزه تاریخطبیعیلیونشروعبهکارکردمتاهمروش موزهداریرایادبگیرموهمروشتاکسیدرمی راوازدرآمدیکهکسبمیکردماشیاییرا خریداریمیکردموهمچنیندربازدیدهاییکه ازموزههایمختلفوسفرهاییکهبهسواحلدریای مدیترانه،مانشوبالتیکودیگرکشورهاداشتم، آثارواشیاییراخریداریوجمعآوریمیکردم. ازبازدیدهاییکهازمجموعههایتاریخطبیعی داشتمیکگزارشمصورتهیهکردموبهشکلیک کتابچهدرپنجنسخهبهشهرداریهایپنجنقطه آموزشوپرورشدادمواعلامکردممحلیبرای نمایشآثارمیخواهمودرطیایندرخواست شهرداروقتاصفهانآقایملکمدنیمرادعوت کردوقراردادتشکیلموزهتاریخطبیعیاصفهان بامساعدتشهرداریبستهشدومکانفعلیموزه رابهصورتاجارهایبهماتحویلدادندوآثاری کهدرطیسالیانمتمادیجمعآوریکردهبودم دراینمجموعهبهنمایشگذاشتمودرحالحاضر تمامسالنهاینمایشموزهپرازاینآثارهستندو مواردیراکهخریداریمیکنیمبهعلت کمبودفضاینمایشبهانبارمیفرستیم.

تاریخافتتاحموزهتاریخطبیعیچه زمانیبودهوآیابنایموزهازاستحکاملازم برخورداراست؟

تاریخافتتاحموزهبهسال1367هجریشمسیو باحضورحجهالاسلامخاتمیریاستادارهارشاد اسالمیبرمیگرددودرواقعمکانموزه،تالار تیموریبودهاستودیوارهایآندرحدود6متر ضخامتداردوعلیرغمظاهرفرسودهازاستحکام بالاییبرخورداراست.

تاریخچهموزهتاریخطبیعیدرایراناز کجاشروعشدوجایگاهموزهتاریخطبیعی اصفهانراچگونهارزیابیمیکنید؟

اولینموزهتاریخطبیعیدرایراندرخیابانسپه تهراندرمدرسهنظامیروبرویادارهیپستو تلگرافوتلفنتشکیلشدوشاملگیاهانخشک شدهوپرندگانبودودومینموزهتاریخطبیعیبه شکلوسیعترکهبیشترشاملحیوانات،پرندگان تاکسیدرمیشدهوگیاهانبود،دردانشکده کشاورزیوعلومکرجافتتاحشدوسومینمکانی کهسعیشداستانداردهایموزهتاریخطبیعیدرآن رعایتشودموزهتاریخطبیعیاصفهانبودکهشامل نخستینسنگهاازکاناداوآفریقایاجدیدترین سنگهایآتشفشانیوقدیمیترینسنگوارههای گیاهیوجانوری،پرندگان،خزندگانواکثرگونه هایحیوانی،گیاهیودریچ