جواب فعالیت های زمین شناسی سوم دبیرستان

فصل اول : علم زمین شناسی ، موضوع و روش

صفحه 3:

بنای stonehengeیک رصد خانه قدیمی است که در کشور انگلیس قرار دارد و برای رصد کردن پدیده های نجومی در آن زمان مورد استفاده قرار می گرفته است.

صفحه4: اندازه گیری کنید.

برای تعیین چگالی اجسام از روش های مختلفی می توان استفاده نمود .

الف ) در صورتی که اجسام دارای شکل هندسی منظمی باشند ابتدا با استفاده از روابط هنسی حجم آنها را محاسبه نموده و به کمک ترازو نیز جرم را بدست آورده و با تقسی جرم بر حجم مقدار جرم حجمی یا چگالی بدست خواهد آمد.

ب ) برای اجسامی که شکل هندسی منظمی ندارند یا با استفاده از قانون جایجایی حجم ، مقدار حجم آنها را محاسبه می کنیم و یا به کمک نیرو سنج ابتدا وزن آنها را در هوا بدست می آوریم و سپس در حالی که جسم مورد نظر به نیرو سنج متصل است آن را در یک سیال غوطه ور است وزن آن را بدست آورده که تفاوت وزن دز این دو حالت برابر با جرم جسم خواهد گردید و به کگمک ترتزو نیز جرم را محاسبه نموده و از تقسیم جرم بر حجم ، جرم حجمی یا چگالی بدست خواهد آمد.

سؤال 1 – شکل جسم اثری بر چگالی جسم ندارد

سؤال 2 – بله با استفاده از روش تفاوت وزن در هوا و وزن در حالت غوطه ور در یک سیال حجم آن را بدست آورده و به کمک ترازو جرم آن را بدست می آوریم و یا اینکه یک تکه یخ به شکل مکعب از یخ جدا نمود و با استفاده از روش الف این کار را انجام می دهیم.

صفحه5:

برای تعیین مقیاس نقشه فوق ابتدا فاصله دو نقطه معیین مثل فاصله کرمان تا مشهد را روی نقشه با خط کش بدست می آوریم سپس همین فاصله را روی نقشه ای که مقیاس آن معلوم است مثلاً نقشه با مقیاس 1000000/1 بدست می آوریم حال یا از تقسیم این دو عدد یک عدد کسری بدست می آید که اگر آن را در مقیاس نقشه ای که از آن استفاده نموده ایم ضرب کنیم مقیاس نقشه مجهول بدست خواهد آمد و یا اینکه با استفاده از مقیاس نقشه معلوم و اندازه گیری فاصله بین دو نقطه معین فاصله واقعی و افقی را بدست اورده و از تقسیم فاصله روی نقشه مجهول بر فاصله افقی بدست آمده مقیاس نقشه مجهول بدست خواهد آمد.

صفحه6:

سؤال 2- نتیجه گیری می شود که سطح زمین هموارتر شده ، مسیر جاده کمی تغییر نموده ، تلماسه هلالی (برخان) به طرف جنوب شرقی حرکت کرده و از مسیر جاده دور شده ،به دلیل چرخش دهانه تلماسه جهت وزش باد در طی این هفت سال تغییر نموده است و پیچ و خم رودخانه کاهش یافته است .

- در جهت جنوب شرقی

- عکس ها در بعدازظهر حدود ساعت 5/2 تا 3 گرفته شده چون سایه ها در طرف شرق قرار دارند و طول آنها نیز زیاد بلند نیست لذا خورشید درغرب قرار دارد.

- تغییراتی که در بالا به آنها اشاره گردید.

صفحه7:

سؤال زیر شکل – تأثیر نیروی جاذبه زمین و ریزش کوه

صفحه8:

سؤال 1- مدل کره زمین واقعی تر است ولی مدل اتمی غیر وافعی است مدل کره زمین نسبت به نمونه اصلی کوچکتر ولی مدل اتم بزرگتر از نمونه واقعی ساخته شده است

سؤال 2- الف)در مواردی که امکان استفاده از نمونه واقعی به دلیل کوچک بودن زیاد و یا بزرگ بودن زیاد وجود نداشته باشد ب) در مواردی که فهم مطلب با نوشته و گفتار امکان پذیر نیست

سؤال 3- با ارائه یک سری آزمایش مثل آزمایش رادرفورد برای اتم که بیان می کند بیشترین احتمال حضور الکترون ها در نزدیکی هسته اتم است و در مورد سایر مدل ها نیز آزمایش های متناسب با موضوع .

صفحه 9:

سؤال 1- توسعه علم ، کوتاه کردن راه دیگران از طریق در اختیار گذاشتن تجربیات خود ، جلوگیری از هزینه های مجدد و تکرار اشتباهات ، صرفه جویی در زمان ، ادامه تحقیقات از سوی افراد بعدی ، به نقد گذاشتن کار خود و در جریان گذاشتن افراد دیگر از حوادث ، اتفاقات و کارهای تحقیقاتی که تا کنون به انجام رسیده است .

سؤال 2 – یک گزارش خوب باید به سؤالاتی از جمله چرا ، چگونه ، چه وقت ، چه کس یا کسانی ، در چه شرایطی ، در چه مکانی ، به چه دلیل و اینکه نتیجه کار در آخر چه بود پاسخ دهد و کمترین ابهامات را برای افراد دریافت کننده بدنبال داشته باشد.

بخش 1 : چرخه آب

فصل دوم : آب در هوا

صفحه 15:

چون نیتروژن میل ترکیبی کمی داشته لذا در واکنش ها کمتر شرکت می کند و پیوند بین اتم های آن قوی و پایدار است ومولکول های آن ریز می باشد به همین دلیل به عنوان گاز غیر فعال در نظر گرفته می شود و در زندگی نقش آن نسبت به اکسیژن ، دی اکسید کربن و بخار آب به مراتب کمتر است .

صفحه 16:

سؤال داخل متن : علت استقرار گازها در داخل هتروسفر قرار گیری آنها بر اساس وزن اتمی آنها است

صفحه 19:

پاسخ بحث کنید:استفاده از گازهای دیگر به جای CFCها مانند یخ خشک، جمع آوری وسایل حاوی این گاز و جلوگیری از انتشار این گاز

صفحه 21:

سؤال زیر شکل : علت نامتقارن بودن ماگنتوسفر تأثیرمتفاوت بادهای خورشیدی و میدان مغناطیسی خورشید بر میدان مغناطیسی زمین است که در طرف رو به خورشید فشرده شده و در طرف پشت به خورشید کشیده است .

صفحه 22

سؤال زیر شکل : چون زاویه تابش خورشید به علت کروی بودن زمین در تمام عرض ها یکی نیست در نتیجه تعداد پرتوهایی که در واحد سطح برخورد می کنند متفاوت بوده لذا مقدار گرمای متفاوتی از سوی زمین دریافت می گردد.

صفحه 23:

سؤال زیر شکل : موجودات زنده بخصوص جانوران ، سوخت های فسیلی ، انرژی نور خورشید ، گرمای درونی زمین ، صنایع ، جنگل ها از طریق جذب نورخورشید و تغییرات انرژی در آنها

صفحه 25:

سؤال داخل متن : 1- از طریق کاهش مصرف انرژی 2- از طریق کاهش مقدار بخار آب موجود در هوا

3 – افزایش جذب نور خورشید توسط سطح جامد زمین

صفحه 26:

سؤالات داخل بسازید و اندازه گیری کنید.

1- هوای سرد و مرطوب ، هوای پر از گرد و غبار ، هوای مه آلود و هوای مناطق ساحلی

2- بله چون ارتفاع سنج یا آلتی متر بر همین اساس کار می کند

3- اساس کار این دستگاه بر مبنای تعادل فشار درون و بیرون استوار است .زیرا با افزایش ارتفاع از فشار هوا به دلیل کم شدن ستون هوا و رقیق شدن هوا کاسته می شود.

صفحه 28 :

سؤال زیر شکل : به دلیل اثر نیروی کوریولیس وجهت دوران کره ی زمین ، در نیمکره شمالی اجسام متحرک به سمت راست و در نیمکره ی جنوبی به سمت چپ منحرف می شوند.

صفحه 30:

به دلیل اینکه در مجاورت شیشه بر اثر برخورد هوای گرم و مرطوب داخل به سطح شیشه ی سرد ، هوای مجاور شیشه به زیر نقطه شبنم رسیده در نتیجه تراکم صورت گرفته و این موجب بخار گرفتن شیشه و نشستن قطرات ریز آب بر سطح شیشیه می شود .

صفحه 31:

سؤال داخل فعالیت : در صورتی که هوا از بخار آب اشباع باشد مثل زمانی که مه غلیظ است یا زمانی که هوا بارانی و ابری بوده و یا در مناطق ساحلی هوا شرجی است

صفحه 32:

زیرا در این حالت یک تعادل دمایی بین درون و بیرون خودرو بر قرار می شود و دیگر اینکه با خروج بخشی از هوای گرم و مرطوب درون ماشین که به دلیل تنفس مرطوب می گردد ، خارج شده و رطوبت نسبی هوای درون کاهش یافته ، لذا دیر تر به نقطه شبنم می رسد و همین عوامل از هجوم هوای گرم و مرطوب داخل ماشین به طرف دیواره های اتاق ماشین بخصوص شیشه ها جلوگیری می نماید و پدیده بخار گرفتگی و تولید شبنم بر روی شیشه ها جلوگیری می کند. البته با روشن کردن بخاری ماشین و بالا برده دمای درون ماشین نیز می توان از این کار جلوگیری نمود .

صفحه 33 :

نتیجه اینکه فشار بخار آب اشباعی در روی یخ به دلیل اینکه یخ خود جاذبه الرطوبه است و دیگر اینکه آزاد شدن مولکول های بخار آب از سطح یخ به مراتب نسبت به آب به دلیل گرمای نهان ذوب یخ بالاتر است به همین دلیل برای شروع فرایند تراکم در روی یخ هوا باید قدری بیشتر سرد شود.

صفحه 34:

مشاهده و تفسیرکنید :تشکیل ابر یکی به دلیل کاهش دمای هوا و رسیدن دما به زیر نقطه شبنم صورت می گیرد و دیگر اینکه گاز ها وقتی به صورت ناگهانی منبسط شوند ، دمای آنها افت می کنند که در اینجا همین پدیده منجر به تشکیل ابر در درون بطری می گردد.

صفحه36:

سؤال زیر شکل16 -2: میزان صنایع موجود در شهر و اطراف آن ، میزان تراکم جمعیت شهر ، تعداد خودروهای موجود ، به فصل سال ، به نوع وسایل حمل و نقل عمومی ، وضعیت توپوگرافی محل ، میزان پوشش گیاهی محل ، میزان بارندگی محل ، نوع توده های هوایی که وارد محل می شوند و .......

سؤالات داخل تحقیق کنید

1- در مناطق مختلف متفاوت است

2- در مناطق مختلف متفاوت است

3- گسترس وسایل حمل و نقل عمومی ، عوض کردن سوخت خودروها و سیستم های گرمایی منازل و ادارات دولتی ، عایق سازی ساختمان ها ، کم کردن میزان سوخت خودروها ، بالابردن میزان بازدهی وسایل گرمایی ، استفاده از انرژی نورخورشید و زمین گرمایی و انرژی هسته ای، کاشتن درخت و گسترش پوشش گیاهی ، نصب فیلتر بر روی دودکش خودروها ، کارخانجات و .... ، کنترل و کاهش مصرف کودها و سموم دفع آفات نباتی و ......

صفحه 37 : سؤالات داخل متن:

1- بله ، توده های هوای حاوی ذرات نیتروژن و گوگرد در اثر حرکت می توانند خود را به کشور ما رسانده ، حتی با وجود کم باز هم می توانند خطر آفرین باشند

2- متوجه گیاهان و خاک کشاورزی ، در مرتبه بعد آسیب رساندن به پوست بدن ، بناها ، صنایع ، موجودات زنده دریایی و خشکی ، ابنیه تاریخی و ....

3- کاهش سوخت خودروها ، استفاده کمتر از خودرو ، عوض کردن نوع سوخت خودروها ، استفاده از انرژی خورشیدی ، باد و الکتریکی در خودروها ، تصفیه سوخت خودروها ، توسعه صنایع حملو نقل عمومی به منظور استفاده کمتر از خودروهای شخصی ، سرویس به موقع خوردروها و ........

صفحه37:

سؤال داخل فعالیت: اسیدی است زیرا بخشی از دی اکسید کربن موجود در هوا در اب باران حل شده و اسید کربنیک تولید می کند و چون این یک اسید ضعیف است به همین دلیل آب باران خاصیت اسیدی ضعیفی دارد هر چندکه ترکیبات دیگر ، از جمله HCl , SO2 , SO3 , P2O3 و .... نیز در این میان بی تأثیر نمی باشند.

فصل سوم :آب در دریا

صفحه44:

سؤال داخل متن :

چون محیط خلیج فارس نسبتاً بسته است ، در داخل و اطراف آن گنبدهای نمکی وجود دارند ، میزان تبخیر آن بالاست و ورودی آب آن کم است (قرار گیری روی نوار بیابانی نیمکره شمالی ) و نزدیکی به بیابان های ساحلی و توده های هوایی که از روی مناطق بیابانی می وزند به طرف آن باعث شده تا شوری آن از دریاهای آزاد ( 5/34 تا 5/35 گرم در لیتر ) بیشتر باشد.

سؤال داخل متن :

چون آب گرم به علت از دست دادن مقداری از گاز CO2 اسیدیته آب کم شده و نسبت به کربنات کلسیم اشباع شده و موجودات دارای پوسته آهکی راحت تر کربنات کلسیم مورد نیاز را دریافت می کنند و در آب سرد چون اسیدیته پایین تری دارد نسبت به کربنات کلسیم تحت اشباع بوده و کربنات کلسیم راحت تر حل می شود و کمتر رسوب می نماید ولی نسبت به سیلیس حالت اشباع دارد و موجودات با پوسته سیلیسی شرایط برای زندگی شان بیشتر فراهم می باشد

صفحه46:

در مناطقی که شوری بالا باشد چگالی نیز بالا است ، چون بین این دو رابطه مستقیم وجود دارد ، در مناطق استوایی به دلیل بالا بودن بارندگی شوری پایین است و لذا چگالی نیز پایین است وعلاوه براین در این مناطق آب و هوای حاره ای حاکم بوده و دما بالا است و هرچه دما بالاتر باشد چون آب نیز کمی منبسط می شود ، لذا چگالی کم می شود و در عرض های 10 درجه شمالی و جنوبی با وجود کمی دما و به دلیل بالا بودن تبخیر نسبت به بارندگی ، شوری زیاد می شود و به همین دلیل از استوا به طرف عرض های بالاترمیزان چگالی آب دریا سیر صعودی پیدا می کند.

صفحه48:

سؤال داخل متن :

آب مناطق استوایی بشدت گرم می شد و درعرض های بالاتر هوای آنها بشدت سرد و این باعث سرد و گرم شدن شدید مناطق ساحلی در این نواحی می گردید و علاوه بر تأثیر روی آب و هوا روی فراوانی و نوع موجودات و پوشش گیاهی منطقه نیز بشدت اثر می گذاشت.

سؤال داخل متن :

به مرور زمان به دلیل بالا بودن میزان تبخیر و کم بودن میزان بارندگیدر آن مناطق آب آن شورتر ، تعداد زیادی از موجود دریایی آن از بین می رفتند و از وسعت آن کاسته می شدن و سطح آب درون آن از سطح آب های آزاد پایین تر قرار می گرفت و در نهایت بخش اعظم آن خشک می شد و تعدادی دریاچه ها کوچک و بزرگی با شوری متفاوت بوجود می آمدند.

صفحه49:

سؤال داخل متن :

به دلیل وجود جریانهای دریایی بخصوص جریان های دریایی نوع رو به پایین در نزدیکی این سواحل ، اکسیژن به اعماق برده شده و فسفات و نیترات به سطح دریا رسیده ومورد استفاده تولید کننده و مصرف کنندگان کوچکتر از ماهی قرار گرفته ودر نتیجه ،مواد غذایی درون دریا زیاد بوده و به همین دلیل ماهی های تمرکز پیدا می کنند و صیادان از این مسئله برای صید استفاده می کنند.

فصل چهارم :آب در خشکی

صفحه53:

سؤال داخل متن :

عوامل مؤثر بر میزان رواناب عبارتند از : سرعت بارندگی ، مدت بارندگی ، جنس زمین منطقه ، میزان پوشش گیاهی منطقه ، نوع بارندگی ( برف ، باران و یا تگرگ بودن ) میزان نفوذپذیری سنگ های محل ، میزان پستی و بلندی محل ، شیب زمین محل ، نوع آب و هوای محل ، میزان رطوبت خاک محل ، وسعت حوزه آبریز ، وضعیت سطح ایستابی محل نسبت به سطح زمین میزان ناهمواری بستر آبراهه ها و رودخانه های محل و ...

صفحه54:

سؤال داخل متن :

شیب زمین ، حجم آب رود، میزان ناهمواری بستر رود ، شکل رود ، عرض بستر رود ، و ....

صفحه55: سؤال داخل متن :

1- خیر به همین دلیل می باسیت محل اندازه گیری و تعیین دبی حتماً قید شود چون در طول مسیر شاخه هایی به رودخانه اضافه و یا کم می شود ، بخشی از آب رودخانه تبخیر و یا نفوذ می کند ، شیب مسیر و عرض رودخانه و ناهمواری بستر آن تغییر می کند و همه اینها بر دبی رودخانه مؤثر می باشند.

2- با استفاده از ایستگاه های باران سنجی مقدار بارندگی هر ایستگاه را بدست آورده و از طریق محاسبه متوسط بارندگی کل حوزه آبریز و یا تقسیم حوزه آبریز به چند بخش و ضرب نمودن مقدار بارندگی در مساحت حوزه آبریز مقدار بارندگی کل بدست می آید

3- محل اندازه گیری ، میزان نفوذپذیری سنگهای محل ، وضعیت سطح ایستابی محل ، شیب رودخانه ، سرعت حرکت آب ، زمان اندازه گیری ، نوع و شدت بارندگی محل ، شکل کف بستر رودخانه ، میزان مواد جامد همراه با آب و ....

صفحه 59: تحقیق کنید :

1- استان های جنوب ، جنوب شرقی ، شرق و مرکز ایران از جمله کرمان ، سیستان و بلوچستان ، خراسان های رضوی ، جنوبی ، سمنان ، یزد ، مرکزی ، اصفهان ، قم ، هرمزگان ، بوشهر

2- خیر چون ظرفیت برداشت از آبهای زیر زمین یک منطقه محدود است

3- به دلیل کم بودن بارندگی در اکثر نقاط کشور و خروج آب های سطحی عمده آب مورد استفاده در کشور از آب های زیر زمینی است.

جواب مقایسه کنید.

آبهای زیر زمینی به دلیل قرار گرفتن در زیر زمین نسبت به آبهای سطحی از آلودگی کمتری برخوردار می باشند ( البته غیر از محدوده شهرها و مناطق مسکونی و صنعتی ) و چون سرعت آنها نسبت به آب های سطحی کمتر و مدت زمان بیشتری با سنگ ها در تماس می باشند و دمای بالاتری نیز دارند شوری و املاح آنها از آب های سطحی بیشتر است .

صفحه60: تحقیق کنید:

- در کوه های علم کوه ، زردکوه بختیاری ، دنا ، علم کوه ، کوه های چهل چشمه کردستان ، منطقه کوهرنگ ، کوه دماوند ، کوه های بینالود ، کوه الوند و ....

- بالا آمدن سطح آب دریا ها و اقیانوس ها و به زیر آب رفتن بسیاری از شهرها و کشورهای ساحلی و جزیره ای ، کاهش سطح خشکی ها و کاهش تولید محصولات کشاورزی و درنتیجه کم شدن منابع غذایی کره زمین ، از بین رفتن بسیاری از گونه های جانوری از جمل جانوران قطبی ، کاهش ذخیره آب شیرین کره زمین ، افزایش سرعت فرسایش خشکی ها به دلیل طغیان رودخانه ها و .....

صفحه63: جمع آوری اطلاعات :

1- بستن سد در مسیر رودخانه و حتی یخچال ها ، جدا کردن بخش از دریا ها ، هدایت رودخانه ها به داخل گودی های بسته ، گود برداری بخشی از سطح زمین تا زیر سطح ایستابی محل ( دریاچه ها کوچک و محلی ) و .....

2- دریاچه های اوان....

3- شورترین دریاچه های حوض سلطان قم ، دریاچه ارومیه، دریاچه نیریز و استهبان ، و ..... و شیرین ترین شامل دریاچه مهارلو ، پریشان ، دریاچه سبلان ، دریاچه سد کرج ، سد میناب ،

سؤال داخل متن :

در صورتی که میزان ورودی آب آن بر اثر بارندگی و رودخانه های ورودی از میزان تبخیر و برداشت آن کمتر باشد و یا سنگ های کف و اطراف آن نمک زار باشند به مرور زمان شوری آن افزایش می یابد و زمانی که میزان ورودی و خروجی آن با هم برابر و سنگ های آطراف نمک زار نباشند شوری آن ثابت می ماند

بخش 2 چرخه سنگ

جواب سوال های صفحه 64

1- نواحی بیابانی ،چون در نواحی بیابانی گرمای گرفته شده توسط زمین که بصورت اشعه ی فرو سرخ می باشد ، بیشتر از دست می رود.

2- چون چگالی و فشار هوا به تعداد مولکولهای هوا بستگی دارد ، هر چه از سطح زمین فاصله ی بیشتری داشته باشیم نیروی گرانش زمین کمتر شده و در نتیجه در واحد حجم از تعداد مولکول های هوا کاسته می شود.

در حالت عادی فشار از بستر دریاها به سطح آن کاسته می شود مگر در دو موقعیت : الف – دمای آب ، 4 درجه سانتیگراد باشد . ب – دمای آب در مناطق قطبی کم شود در نتیجه آب یخ بزند و یا در مناطق استوایی دمای آب زیاد شود

3- جذب پرتو های خورشیدی با طول موج مختلف توسط لایه های هواسبب ایجاد ساختمان لایه ای هوا می شود.

4- میزان درصد آب در نیکره جنوبی نسبت به آب نیکره شمالی بیشتر است. بنا براین اختلاف دما در نیمکره جنوبی کمتر می باشد.

5- نابودی درختان واستفاده از سوختهای فسیلی میزان گاز گلخانه ای را افزایش داده و سبب بالا رفتن دمای هوا می شود.استفاده از سموم و دفع آفات نباتی ، کودهای شیمیایی وبکار بردن مواد صنعتی دیگر سبب افزایش گازهای سمی واز بین رفتن لایه ازون می شود.

6- با افزایش دما از مقدار رطوبت نسبی هوا کاسته می شود. زیرا هوای گرم میزان رطوبت بیشتری در خود می تواند نگه داری کند.

7- هر چه رطوبت نسبی افزایش یابد ، زودتر به نقطه شبنم می رسیم

8- 1 – دما به زیر نقطه ی شبنم برسد . 2- ذرات تشکیل دهنده ی ابر( که با کمک ذرات گرد و غبار هسته ی تراکمی تشکیل داده اند ، به اندازه ای بخار آب به دور خود جمع کنند) تا به اندازه کافی بزرگ و سنگین شوند و سقوط کنند.

9- باد ها موجب جابجایی و به هم خوردن هوای نزدیک سطح زمین می شوند و در نتیجه با تعدیل درجه حرارت از تشکیل شبنم جلوگیری می کنند.

10- جریان های دریایی ، کوههای یخی و باد هایی که از خشکی ها می وزند.

11- چون عواملی مانند: بارندگی ، تبخیر ، وجود دریاها و کوهها و غیره ...می توانند بر عرض جغرافیایی تأثیر داشته باشند.

12- انرژی خورشید ،گرانش زمین

13- مقدار آب رود ، شیب بستر رود ، شکل دیواره و کف رود و عرض بستر آن.

14- 1 - قرار گرفتن سنگی مقاوم در مسیر آب رود ، 2 - وجود گسل ،3 - انجام عمل فرسایش توسط یخچال ها 4 - آب در مسیر خود از سنگی مقاوم ، وارد سنگی با مقاومت کم در مقابل فرسایش ؛ عبور کند.

15- خیر ، رسوبات رسی با درجه تخلخل 50% غیر قابل نفوذ می باشند. زیرا فضاهای خالی بین ذرات ریز بوده و یا ممکن است با یکدیگر ارتباط نداشته باشند.در ضمن سنگ پا و پوکه ی معدنی با آنکه حجم فضاهای خالی ، زیاد و اندازه آنها بزرگ می باشد ، قابلیت نفوذ پذیری زیادی ندارند ، چون این فضاها با هم ارتباط ندارند.

16- خیراز یک آبخوان به مقدار معینی که به نام ( آبدهی مجاز )نامگذاری می شود باید آب برداشت نمود ، اگر برداشت آب ازمخازن آب زیر زمینی از این حد بیشتر شود ، باعث افت سطح ایستابی شده و حتی از کیفیت آب نیز کاسته می شود.

17- مقدار تغذیه آبخوان(از طریق ذوب برف ،بارش باران و رود ) ، (مقدار تخلیه خروج طبیعی آب زیرزمینی ویا استخراج آن توسط انسان)

18- پیشروی یخچال در نتیجه کاهش دما ، بارش بصورت برف و تگرگ ، بهمن وبارانی که برروی سطح یخچال باریده و یخ زده است وغیره ..... ، رخ می دهد

و عقب نشینی یا پسروی یخچال در اثر :ذوب یخ در اثر افزایش دمای هوا ، حرکت یخچال ها ورسیدن آنها به نقاطی که دمای بالاتری دارند ، تکه های جدا شده از یخچال که بصورت کوه یخی از آن جدا می شود. ، رخ می دهد

19- در روی خشکی ها با شناسایی رسوبات یخچالی (مورن ها و تیل ها )

20- چگالی با شوری نسبت مستقیم و با دما رابطه عکس دارد. دما با شوری رابطه مستقیم دارد.

21- کاهش پیدا می کند" چون تولید کننده های اکسیژن ، با افزایش عمق، کاهش می یابند.

22- ترکیب رودهای تغذیه کننده ، جنس بستر دریاچه ، میزان تبخیر در منطقه ، نسبت میزان آبهای ورودی و خروجی و عمر دریاچه .

فصل پنجم :کانی ها پاسخ سوالات صفحه68: سؤال داخل متن :

1- کانیهای محلول مانندهالیت و انیدریت و تا زمانی پایدارند که در محیط های دور از آب (بیابان و بین لایه های غیر قابل نفوذ ) باشند و کانی هایی که با اکسیژن هوا ترکیب می شوند در اعماق زمین دور از اکسیژن و یا در محیط های احیایی که اکسیژن کم است از جمله زیر سطح ایستابی پایدارند .

‍2- شیشه مصنوعی بوده و به دلیل اینکه غیر بلورین است (به مواد جامدی گفته می شود که ار سرد شدن سریع مواد مذاب حاصل می شوند ) ؛ مروارید به دلیل اینکه درداخل صدف توسط موجود زنده ساخته می شود و آب به دلیل اینکه مایع است و ساختار منظمی ندارد کانی نیستند و یخ چون پنج شرط کانی بودن یعنی جامد بودن ، ترکیب ثابت ، غیر آلی بودن ، طبیعی بودن و شکل هندسی ثابت داشتن ( متبلور بودن ) را دارد البته یخ بلورینی که در طبیعت به خودی خود بوجود آید نه یخ داخل یخچال و فریزر

صفحه69: سؤال داخل کار عملی :

چون ذرات جامد گرد و غبار وقتی که وارد محلول شوند حکم هسته های جامد را باز می کنند در نتیجه تعداد هسته های جامد زیاد شده و لذا تعداد هسته های تبلور افزایش یافته و تعداد زیادی بلور ریز به جای بلور های درشت تشکیل خواهد گددید.

پاسخ سوالات صفحه73:

1-هر جواهر را بوسیله جواهری سخت تر از آن برش و صیقل می دهند .الماس جواهری است که برای برش دادن سایر جواهرات از آن استفاده می شود .برای صیقل دادن جواهرات الماس رابه شکل پودر در می آورند واز چرخهای آغشته به آن برای بریدن جواهرات وسنگ ها و سایر مواد سخت استفاده می کنند . این نوع الماس ها ارزش چندانی ندارد وبه طور وسیع در کشور برزیل استخراج می شود .با تعبیه ی الماس در نوک قلم های خاص می توان از آن ها درصنعت مفتول سازی،شیشه بری و چرخ آسیاب ها استفاده کرد.تراش دادن الماس بوسیله خود الماس است .

2-از مواد ساینده ی دیگرمی توان مخلوطی از پودر کرندوم و مانیتیت ، کانی کوارتز و ماسه سنگ کوارتزی ، گرونا ، تریپولی ، چرت تجزیه شده ، اکسید هایی مانند اکسید قلع ، اکسید سرب ، اکسید منکنز که به طور مصنوعی ساخته می شود و الماس های مصنوعی

3- آگاهی از سختی اجسام برای به کار بردن مواد مختلفی که در کنار هم حرکت می کنند یا می لغزند ضروری است ، زیرا در این گونه موارد ، سختی های متفاوت مواد سبب خوردگی ماده ی نرمتر توسط ماده ی سخت تر خواهد شد مثل قطعات موتور ماشین ، وسایل الکتریکی که حرکت دورانی دارند و .......

صفحه82:

سؤال کنار تصویر : الف ) شباهت ها : هر دو جامد هستند ، هر دو رنگ روشنی دارند ، هر دو شکل بلورین دارند ، هر دو سطح شکست سه جهتی دارند( رخ دارند ) ، هر دو سختی کمی دارند و با چاقو خط بر می دارند ، هر دو بر اثر ناخالصی ها به رنگ های مختلفی در می آیند .

ب ) تفاوت ها : هالیت در اب براحتی حل می شود ولی کلسیت خیر ، سطح شکست هالیت سه جهتی قائم ولی کلسیت سه جهتی غیر قائم است ، کلسیت با اسید واکنش می دهد ولی هالیت خیر ، هالیت شور مزه است ولی کلسیت تقریباً بی مزه است چون در بزاق باحتی حل نمی شود ، هالیت رنگ شعله را به رنگ نارنجی در می آورد ولی کلسیت اینطور نیست ، هالیت چگالی کمتری نسبت به کلسیت دارد

صفحه86:

با استدلال گروه اول چون باعث می شود محیط نسبت به آزبست زودترو سریعتر پاک سازی شود و از آزاد سازی بیشتر آن جلوگیری شود هر چند در ظرف مدت کوتاهی در موقع جمع آوری ممکن است قدری آلودگی افزایش یابد .

صفحه87:

سؤالات داخل فعالیت : 1- خواصی از جمله رنگ ، رنگ خاکه ، سختی ، شکل بلورین ( خواص فیزیکی و ظاهری )

2- آزمایشاتی از جمله آزمایشات شیمیایی ، رادیواکتیو ، مغناطیسی ، نور دهی و خواص کانی شناسی نوری

فصل ششم :ماگماتیسم و سنگ های آذرین :

پاسخ سوالات صفحه89 :

سیل ها ساخت هایی هستند که از تزریق ثانویه ماده ی مذاب در حد فاصل دو لایه و یا در بین یک لایه ایجاد می شوند از این رو به آنها ساخت آذرین لایه رو نیز می گویند.فراوانی این ساخت در طبیعت نسبتا"کم است شکل ظاهری آنها ممکن افقی،قائم،مایل باشد.ضخامت سیل از چند سانتی متر تا چندصد مترمتغیر است و در هر دو طرفشان هاله دگرگونی دیده می شود و در صورتی که ضخیم باشند از یک طرف به طرف دیگر اندازه بلورهایشان تغییر می کند در صورتی که دایکها مهم ترین و فراوان ترین ساخت های آذرین هستند که از تزریق ماگما به درون شکاف ها و شکستگی ها به وجود می آیند .از این رو ساخت شکاف رو نیز می گویند .شکل ظاهری دایکها بیشتر قائم یا نزدیک به قائم است . و لایه های در بر گیرنده را قطع می کنند و ضخامت آنها مثل سیل ها از حد سانتی متر تا حد کیلومتر متغییر است .

صفحه96: سؤالات داخل فعالیت :

1- در سنگ های آذرین درونی به دلیل کم بودن سرعت سرد شدن تعداد بلورها کم ولی اندازه آنها درشت است در صورتی که در سنگ های آذرین بیرونی به دلیل بالا بودن سرعت سرد شدن یا اصلاً بلوری تشکیل نمی شود و یا اینکه تعداد بلورها زیاد ولی اندازه آنها کوچک است .

2- اگر تمام بلورین باشد درونی ولی در اعماق مختلف ماگما سرد شده است ( بافت پورفیری درونی ) و اگر از نوع پورفیری نیمه بلورن ویا پورفیری شیشه ای پس سنگ از نوع بیرونی است

1- کانی های اولیوین ، پیروکسن ، آمفیبول ها ، بیوتیت ، کانی های اوپک ، تورمالین های سیاه ، کلریت باعث تیره شدن رنگ سنگ آذرین می شوند

2- اغلب کانی هایی از جنس همان کانی های درشت و یا متفاوت با آنها و در صورت بیرونی بودن سنگ ممکن است شیشه نیز باشد .

- چون سرعت و شرایط سرد شدن مواد مذاب در همه شرایط یکسان نیست و زمانی که سرعت کم و مواد فرار زیاد باشند بلورها درشت و بر عکس بلور ها ریز خواهند گردید.

- بر مبنای بافت ، نوع و مقدار کانی های اصلی و سنگ ساز و نوع و مقدار کانی های فرعی و نادر که می توانند در نام سنگ مؤثر باشند و همچنین حوادث بعدی که سنگ پشت سر گذاشته است .

- در ابسیدین به دلیل بالا بودن سرعت سرد شدن ماگما اجازه تشکیل هیچ کانی در آن داده نشده است و در واقع بافت تمام شیشه ای دارد .

صفحه97: سنگ های آذرین با بیشترین فراوانی در آتشفشانی – رسوبی و یا دایک های خطی در مناطق باراجین ،نیاق و اردبیلک(شمال قزوین) –گسترش دارند و. عمده سنگ آذرین درونی و بیرونی موجود در استان مربوط به دوران سنوزوئیک می باشند .

فصل هفتم :سنگ های رسوبی

پاسخ سوالات صفحه101 :

جانداران دریایی مانند مرجان ها ،اسفنجها ،دوکفه ای ها ،وجلبک ها با جذب یونهای محلول در آب و استفاده از یونها برای ساختن پوسته وصدف و اسکلت خود ویا برای تغذیه استفاده می نمایند ، لذا از غلظت یون ها ی موجود در آب می کاهند . از طرف دیگر مواد دفعی بدن موجودات غلظت بعضی از مواد را افزایش می دهد . همچنین جانداران بی هوازی هم می توانند بعضی از مواد معدنی را برای به دست آوردن اکسیژن تجزیه کنند و بدین طریق به بعضی یونهای محلول آب می افزایند که همه این موارد می تواند باعث تغییر ترکیب آب شود .

پاسخ سوالات صفحه102 :

سؤال زیر عکس :

یکی به دلیل اینکه مقداری از ذرات ریز در پناه ذرات و دانه های درشت رسوب می کنند و آب نمی تواند آنها را با خود ببرد و دیگر اینکه ممکن است سرعت آب به یک دفعه بشدت کاهش یابد و در این حالت نیز ذرات ریز و درشت را همزمان بر جای می گذارد و سوم اینکه ممکن است عواملی غییر از آب باعث حمل ذرات شده باشند .

سؤالات داخل متن :

میزان جورشدگی در رسوبات بادی (تپه های ماسه ای ) ودر رسوبات آبی در صورتی که مسیر طولانی را طی کرده باشند ، در ماسه های ساحلی و رسوبات دلتایی بسیار زیاد ولی در رسوبات آبرفتی که مسیر کوتاهی را طی کرده اند ، رسوبات یخچالی ، مخروط افکنه ای و رسوبات واریزه ای بسیار کم است.

پاسخ سوالات صفحه106:

آرکوز سنگ رسوبی آواری دانه متوسطی است که از فلدسپات و کوارتز و مقدار کمتری خرده سنگ های دیگر غیر از کوارتز و فلدسپات تشکیل شده است و چون فلدسپات ها درمحیط های مرطوب هوازده می شوند و به کانی های رسی تبدیل می شوند بنابرای وجود این کانی در آرکوز ها بیانگر عدم هوازدگی شیمیایی کامل یا به دلیل خشکی محیط ( منطقه بیابانی بودن ) و یا به دلیل عدم حمل زیاد توسط عامل های حمل رسوبات و نزدیکی به سنگ مادر تشکیل می شوند که در واقع یک نوع ماسه سنگ ناپایدار است .

فصل هشتم :فرایندهای دگرگونی و سنگ های دگرگونی

صفحه 110 :

زیر شکل :

1- مرحله اول رشد جنگل های انبوه در منطقه ساحلی

2- دفن شدن گیاهان در زیر رسوبات دانه ریز بر اثر پیشروی دریا

3- تبدیل شدن بقایای گیاهان ( چوب ) ابتدا به لیگنیت و سپس به زغال حد واسط و کاهش ناخالصی ها و افزایش درصد کربن

4- افزایش فشار و دما ناشی از دفن شدن بیشتر و افزایش درجه زغالی شدن و کاهش ناخالصی هاو تشکیل زغال حدواسط

5- افزایش فشار و دمای طبقات بالایی و تبدیل شدن زغال حدواسط به آنتراسیت و کاهش قابل ملاحظه ناخالصی ها و بیشترین درصد افزایش کربن

فصل نهم :

تغییرات سنگ ها: پاسخ سوالات صفحه 126:

سرعت هوازدگی با گذشت زمان ، چون مواد هوازده خود به عنوان یک عایق عمل می کنند کمتر می شود زیرا مواد هوازده که روی سنگ جمع می شوند ،از سنگ در برابر هوازدگی محا فظت می کنند مگر اینکه شیب زمین زیاد باشد و مواد هوازده مرتب برداشته شوند که در این صورت سرعت هوازدگی با گذشت زمان تغییری نمی کند.

جواب سوال های صفحه 143

1) زیرا95٪ از وزن زمین را سنگهای آذرین تشکیل می دهند و این سنگها از سرد شدن ماگما بوجود می آیند مسلماًٌ کانی های این سنگ ها در پوسته فرا وان تر هستند .

2) سنگ هایی که توده ماگمایی را در زیر پوسته در میان گرفته اند و حرارت ماگما را به خود می گیرند.

3) هالیت، ژیپس،سیلویت ،دولومیت ،چون یون های منفیso4 ,co3 ,cl),) در ماگما بسیار کم ولی در محیط های رسوبی فراوانند

4) چگالی نسبی ،اسید کلرید ریک.

5) از ذوب شدن بخشی از سنگ های پوسته یا گوشته به وجود می آیند .عواملی چون ا فزایش دما ،کاهش فشار ،آب در بوجود آمدن ماگما دخالت دارند.

6) به دلیل وجود عناصری که در اثر هوازدگی در محیط های مختلف در خاک تشکیل می شود .

7) پورفیری،نحوه تشکیل آن چنین است :ماگمایی که در اعماق توقف کرده ودر حال سرد شدن است ،نا گهان بیرون بریزد در نتیجه بلورهای درشتی که در زیر زمین سرد شده اند توسط بلورهای ریزیا شیشه ای که بیرون زمین تشکیل شده اند احاطه می گردند.

8) ماگمایی که گرانروی زیاد دارد ،وقتی به سطح زمین می رسد ،گازهای آن به آرامی خارج می شود و این سنگ به وجود می آیند.

مورد مصرف: این سنگ به علت سبکی وسیمان گیری خوب در ساختمان سازی به عنوان عایق صدا ورطو بت استفاده می شود .

9) باطله ان کم ،عیار عنصر ارزشمند آن زیاد باشد ،در نزدیک سطح زمین استقرار داشته محل آن به راههای اصلی ومراکز صنعتی نزدیک باشد .قیمت جهانی آن بالا باشد و.......

10) به دلیل اینکه سنگهای رسوبی در محلهایی تشکیل می شوند که دما وفشار کم است .

11) زیرا سیلیکات ها ،مخصوصأ فلدسپاتها فراوانترین کانی ماگمایی هستند ازتجزیه وهوازدگی آنهاکانی های رسی بوجود می آید بنا بر این کانی های رسی فراوان ترین کانی های رسوبی می باشند . کوارتز هم در سنگهای آذرین فراوان است و پس از تخریب آزاد شده وذرات ماسه سنگ ها را تشکیل میدهد

12) سنگهایی که بافت آواری دارند ،از ذرات مختلفی به وجود آمده اند که اغلب اوقات با چشم می توان تشخیص داد . ولی سنگهایی که بافت غیر آواری دارند،از یک ماده تشکیل شده ومتبلورند

13) چون ماده اولیه آنها رسوبات است که منشاء تخریبی دارند ودر سطح زمین به فراوانی یافت می شوند .

14) در اغلب محیط های رسوبی، ماده اصلی این سنگ ها (کوارتز )در برابر عوامل هوازدگی بسیار مقاوم است .این سنگها در محیط های رسوبی مثل سواحل دریا ،تلماسه، دشت سیلابی ،ودلتاها فرا وانند

15) چون الیوین در دما وفشار زیاد به وجود آمده است ،وقتی به سطح زمین که دما وفشار آن زیاد کم است می رسد ،به سرعت تجزیه می شود و نمی تواند در ماسه سنگ ها قرار بگیرد .

16) محیط تشکیل شیل ها باید نسبتا" آرام باشد تا ذرات بسیار ریز که در آب معلق اند ،فرصت ته نشینی پیدا کنند .

17) ذراتی که قطر آنها از یک دویست و پنجاه وشش هزارم میلیمترکمتر باشد و کانی هایی که از تجزیه ی فلدسپات ها به وجود می آیند

18) منابع اصلی سوختهای فسیلی(نفت ،گاز ،زغال سنگ )هستند .در مصالح ساختمانی (آهک ،سیمان ،زغال سنگ ).درصنایع مختلف مانند شیشه سازی ،شیمیایی،مواد پاک کننده ،سفالگری ،غذایی،دارویی و...... ) بعضی از فلزات-مانندآهن را در خود جای داده اند .

19) جهت دار ،زیرا نیرویی که از مغرب به باد کنک وارد می شود ،بیشتر از نیرویی است که از مشرق به آن وارد می آید.

20) سنگ لوح،فیلیت ،شیست،گنیس (سنگ هایی هستند که بعضی کانی های آنها ردیف شده باشند)

21) یعنی بدون این که خود وارد واکنش شیمیایی شوند،می توانند یون های را جابه جا کنند یا سبب افزایش دما شوند یا جدا کردن یونها را آسان کنند .

22) هورنفلس :اگر سنگهای اطراف توده نفوذی شیل یا شیست باشند ،این سنگ بوجود میآید .دانه ریز ،متراکم وغالبا"سیاه رنگ است ،بافت مضرسی دارد وفاقد جهت یافتگی که بعنوان سنگ تزیینی به کار می رود.

23) دما

24) شیستوزیته عبارت است از ردیف شدن کانی ورقه ای در سنگ بر اثر فشار جهت دار این خاصیت سبب می شود که سنگ در یک جهت به راحتی بشکند . سنگ لوح خاصیت شیستو زیته دارد.

25) به آسانی به صورت ورقه های نازک متورق می شود چون به آن فشار جهت دار وارد شده است ،دارای خاصیت شیستوزیته است.

26) کوارتزیت زیرا کوارتزیت از دانه های کوارتز با سختی 7وسیمانی با همین سختی ساخته شده وبسیارمتراکم است وسیمان به خوبی دانه های کوارتز را در میان گرفته است ،درحالی که مرمر فقط از کانی کلسیت با سختی 3و بدون سیمان ساخته شده است .

تهیه و تنظیم : دینا شمس سرگروه زمین شناسی ناحیه یک استان قزوین

بر گرفته از جواب های گروه زمین شناسی استان کرمان آقای عباس حسيني پور و خانم نعيمه ذولعلي و با تشکر از این همکاران گرامی

جواب فعالیت های زمین شناسی سوم دبیرستان

مطالب مشابه :

پاسخ فعالیت های زیست اول دبیرستان

جواب تمرینات وفعالیت های کتاب فیزیک اول دبیرستان

جواب فعاليت هاي كتاب فصل سوم

پاسخ فعالیت های کتاب علوم تجربی اول فصل سوم

پاسخ خودآزمایی زبان فارسی سوم دبیرستان (عمومی)

فیزیک سال اول دبیرستان

پاسخ فعالیت های مطالعات اجتماعی اول دبیرستان

پاسخ تمرينات و فعاليت هاي كتاب و نکات درسی فیزیک دبیرستان

نمونه سوال فیزیک اول دبیرستان فصل اول با جواب

جواب فعالیت های زمین شناسی سوم دبیرستان