مطالعه کار و استاندارد شغل

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} فصل اول مطالعه کار v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);} Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} مفهوم کار [1] به گفته تیلور ، از دیدگاه سنتی کار از یک سو طیف گسترده فعالیت و از سوی دیگر تفریح و لذت می باشد . این دیدگاه به طور عمیقی در تمدن غرب ریشه داشته و با تار و پود آن در آمیخته بود . برای یونانیهای عهد باستان کار نفرین و لعنت به شمار می رفت ، برای یهودیان جان کندن رنج آور بود و مسیحیان باستان کار را به منزله عقوبتی می دانستند که از جانب خداوند به دلیل گناه برای آنها نازل شده است . این طرز فکر در طول قرون وسطی به قوت خود باقی بود . پس از رنسانس و اشاعه اصول اخلاق پروتستان در کشورهای صنعتی ، این تلقی تاریخی و قدیمی از کار به عنوان عقوبت و مجازات ، به مفهوم و معنائی آرامش دهنده و تسکین بخش تبدیل شد که براساس آن ، کار ، عملی محترم است که به رسالت انسان در روی زمین به عنوان هدف غائی او بستگی دارد . کالوانیستها و پروتستانها عقیده دارند کار موجب رضایت خداوند است و گروهی دیگر معتقدند درکار ارزش صیانت نهفته است . از نقطه نظر کمونیسم ، تولید نخستین شرط وجودی انسان و یکی از وجوه تمایز اساسی میان وی و حیوان محسوب می گردد. انسان با تولید وسایل زندگی و تامین حوایج زیست خویش تفاوت خود را با حیوانات آشکار می کند . در حالی که حیوانات از محصولات آماده طبیعت برای ادامه حیات خود استفاده می کنند . مارکس در تعریف از کار می گوید ، « کار عبارت است از فرایندی که بین انسان و طبیعت برقرار است ، روندی که طی آن انسان فعالیت خویش را واسطه تبادل مواد بین خود و طبیعت قرار می دهد ، آنرا منظم می کند و تحت نظارت قرار می دهد . انسان خود در برابر مواد طبیعت مانند یک نیروی طبیعی عمل می کند ، دستها ، پاها ، سر و بدنش را به حرکت در می آورد تا مواد طبیعی را به صورتی که برای زندگی او قابل استفاده باشد تحت اختیار در آورد . در حالی که وی با این حرکت ، روی طبیعت خارج از حدود خود تأثیر می گذارد و آنرا دگرگون می سازد ، طبیعت ویژه خویش را نیز تغییر می دهد و به استعدادهایی که در نهاد این طبیعت نهفته است تکامل می بخشد . » . بدین ترتیب انسان ، با کار بر روی طبیعت پیرامون خود ، هم طبیعت و هم خود را می سازد ، و با دگرگون ساختن طبیعت ، به خواست خود جامۀ عمل می پوشاند و اشیاء طبیعی را با نیاز خود سازگار می نماید . مارکس تمایل تولید مادی را پایه هر زندگی اجتماعی و مبنای هر تاریخ واقعی محسوب می نماید . بر طبق نظریه وی ، در بالاترین حد تکامل یک جامعه کمونیستی ، کار از یک وسیله برای زندگی ، به نخستین نیاز زندگی تبدیل می گردد . در این مرحله ، کار افراد چنان ثمر بخش و ثروتهای اجتماعی آن چنان فراوان است که افراد داوطلبانه طبق استعدادشان کار و طبق نیازشان از آن برداشت خواهند کرد . در اسلام اهمیتی خاص به کار داده شده است و انسان به کسب روزی خود از طریق کار تشویق شده است . پیغمبر اسلام (ص) خود به کار چوپانی وبازرگانی اشتغال داشت و حضرت علی (ع) به زراعت و آبیاری می پرداخت . به دلیل اهمیت موضوع درقسمت دیگر توضیح داده خواهد شد ، اگر چه این بحث بسیار مفصل است و نیاز به مطالعات گسترده و جداگانه دارد . هاول [i]عقیده دارد که هیچ دلیلی برای این باور که در انسان تمایلی ذاتی برای کار کردن وجود دارد در دست نیست . او با اشاره به ارزشهای حاکم بر جوامع عقیده دارد که ، جوامع فعلی برای کسانی که در اثر کار سخت و کوشش فردی موفقیت کسب می کنند ، احترام و ارزش زیادی قائل است و بر عکس کسانی را که به دلیل عدم کوشش شکست می خورد ، به شدت مورد سرزنش و تقبیح قرار می دهد . به این ترتیب او استدلال می کند که بعضی از مردم کار می کنند نه بدان دلیل که آنها برای کار کردن ساخته شده باشند ، بلکه برای دستیابی به آنچه از طریق کار به دست می آورند ، و قبول این واقعیت که تأمین حوایج زندگی ، مسکن ، رفاه بیشتر و کسب و احترام اطرافیان ، شناخته شدن در بین مردم و غیره مشروط به انجام کار است . به این ترتیب کار کردن فی نفسه هدف نیست ، بلکه وسیله ای است برای حصول اهداف دیگر مانند تأمین زندگی آبرومندانه ، تثبیت وجود و احساس رضایتی که در اثر انجام و اتمام کاری حاصل می گردد . دلایلی که فرد را به سمت کار کردن سوق می دهد به میزان و نوع نیازهای او ، انگیزه های فردی و همچنین ارزشهای حاکم در جامعه بستگی دارد . هاول و اکثر محققان عقیده دارند که در این رابطه وظیفه ما شناخت احتیاجات انسان و انگیزه های او و یافتن محرکهائی [2] است که او را به طرف کار بیشتر و بهتر سوق دهند ، و اینکه بتوانیم به او کمک نماییم که از انجام کار خود رضایت بیشتری کسب نماید . بعضی از تئوریسینها بین عامل رضایت از کار و عوامل دیگر مانند هدف از کار تفاوت قائل شده اند و عده ای دیگر هر دو عامل را مکمل یکدیگر می دانند . برخی از تئوریسینهای مکتب سنتی روابط انسانی عقیده دارند که رضایت فردی ، کنترل کننده عملکرد اوست ( کارگر راضی و خوشحال ، تولید کننده بهتری می باشد . ) براساس نظریه مبتنی بر اصل نیاز و تئوریسینها این مکتب مانند مزلو1و هرزبرگ2 عملکرد و رضایت هر دو تحت کنترل عوامل یکسانی ، یعنی انگیزه ها و محرکها ، می باشند ( فرد بیشتر کار خواهد کرد و از شغل خود احساس رضایت خواهد نمود مشروط بر آن که آن کار با معنا و هدف باشد ). نظریه پردازان دیگری مانند لالر3 ، پورتر4 ، لاک 5، کنر6 و دیگران عقیده داشتند که عملکرد ، کنترل کننده رضایت است ، ( در نتیجه انجام یک کار مثبت ، یا موفقیت در انجام یک کار باعث می شود که شخص احساس رضایت کند ) . هاول در نهایت بیان می نماید با اینکه دو عامل رضایت و عملکرد هیچ کدام علت یا معلول دیگری محسوب نمی گردند ولی به طرزی مبهم و پیچیده به هم مربوط می باشند ، و یا پی بردن به علت کار کردن می توان به محرکهایی که مردم را به بهتر کار کردن وا می دارند و آنچه باعث ایجاد رضایت از کار می شود ، دست یافت . بعضی دیگر از نظریه پردازان مانند مزلو ، هرزبوگ ومک کلند 7کار را به تأمین نیازهای مادی و رضایت از کار را به تأمین نیازهای معنوی مربوط می دانند ، مسئله بحث این است که نیازها و تأمین نیازها چگونه می توانند برعملکرد فرد تأثیر بگذارند ؟ جواب این است که نیازها به رفتار نیرو می بخشند و به آن جهت می دهند . به این ترتیب افراد ، هر چه نیازشان ( مادی – معنوی ) بیشتر باشد سخت تر و بیشتر در زمینه ای که آن نیازها را برآورده نماید ، کار خواهند کرد . با بهره گیری از نظریه های مختلف و به کار بردن یک روش جمعی ، « لوپز »1 کار را به منزله وسیله اولیه انسان برای حصول به هدفهای زیر می داند : - تحقق نگرش فرد نسبت به خود بدان گونه که در ذهن خویش تصور می نماید . - ایجاد ارتباط سازنده با محیط اطراف خود - اظهار وجود و نمایش و تظاهر خواسته های درونی و ارزشهای خود به این ترتیب کار اهمیتی خاص و عمیقتر احراز می نماید . طبق گفته « بران » 2کار اساسی ترین قسمت زندگی یک فرد است چون کار جنبه ای از زندگی اوست که موقعیت اجتماعی او را مشخص کرده و او را نسبت به جامعه موظف می نماید . کار و کوشش از نظر اسلام [3] اسلام به کار و کوشش اهمیت داده و آن را عنصر اساسی در طلب روزی محسوب می نماید .فامشوا فی مناکبها و کلو من رزقه بر پشت زمین قدم بردارید و از رزق آن بخورید . این تأکیدی بر این نکته است که برای به دست آوردن روزی باید به کار و کوشش پرداخت . در نظر اسلام هر عمل و کوشش مشروع مادی و یا معنوی کار محسوب می گردد . از نظر اسلام کار جلوه حق تعالی است . کار در نهاد تمام موجودات قرار داده شده است . عصاره کار در تمام موجودات است . همه موجودات با کار شکل گرفته اند . « عالم به اذن خدا و اجزای آن فعالیتهایی که بعضی موجودات دارند به وجود آمده است . حق تعالی مبدأ کارگری و کارگر است . 4 اسلام به نوع کار توجه دارد و کاری را مطلوب می داند که مشروع باشد و آن کاری است که برای مردم سودمند باشد و به کسی ضرر و زیان وارد نیاورد . لاضرر و لاضرار فی الاسلام . از طرف دیگر اسلام تأکید دارد که هر کس به اندازه توانائیش کوشش نماید که کار را بهتر و درست به انجام رساند ، نتیجه کار نه تنها به خود فرد بلکه به اجتماع نیز بر می گردد . پیامبر اسلام ( ص) در این زمینه می فرماید : ان الله یحب اذا عمل احدکم عملا ان تیقنه - خداوند دوست دارد هرکدام از شما دست به کاری می زند آن را خوب و استوار انجام دهد . از طرف دیگر اسلام بین انسانها از لحاظ استعدادها و تواناییها تفاوت قائل شده است . قرآن مجید در این زمینه می فرماید : و رفعنا بعضهم فوق بعض درجات لیتخذ بعضا سخریا و رحمه ربک خیرمما یجمعون ( س زخرف:31) خداوند با حکمت عالیه خود مردم را از نظر استعداد کار متفاوت آفرید ، به طوری که هر یک به کاری که حاصلش مورد نیاز دیگری است می پردازند و در مقابل دیگران کارهای مورد نیاز وی را انجام می دهند . بنابراین همه به طور متقابل از سوئی نیازمند یکدیگر و از سوی دیگر در خدمت یکدیگرند.1 تاریخچه مطالعه کار 2 مطالعه کار یا مطالعه محتوای همه جنبه های کار انسان ، اندیشه جدیدی نیست ، بلکه کاربرد تجزیه و تحلیل به منظور بهبود بخشیدن به نحوه انجام کار از قدمت زیادی برخوردار است ، اما گسترش مطالعه کار به عنوان یکی از شیوه های مدیریت ، اندیشه نسبتا تازه ای است که کاربرد آن در سال های اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته است . شواهدی در دست است که در قرون وسطی راهبه های ریوو3 از زمان سنجی برای کارهای ساختمانی استفاده می نمودند . در اواسط قرن هیجدم یک فرانسوی به نام ژان پرونه4 مطالعه زمانی کامل از عملیات ساخت سنجاق به عمل آورد . توماس می سون5 در سال 1792 در کارخانه چینی سازی دربی6 استخدام شد تا برای مشاهده کار از کورنومتر استفاده کند . رازداری در این زمینه سوگند یاد کرد . در سال 1800 رابرت اوئن1 برای پیشرفت کار وارایه طرح جا و مکان و بهبود شرایط کار از مطالعات زمان سنجی در کارخانه خود بهره گرفت . چندی بعد در اواسط قرن نوزدهم چارلز ببج 2ضمن ارایه نخستین الگوهای محاسبات رایانه ای ، در زمینه تولید سنجاق نیز از مطالعات زمان سنجی بهره گیری نموده است . در نیمه دوم قرن نوزدهم فردریک وینسلوتیلور3 که او را پدر مدیریت علمی می نامند اصل تجزیه و شغل به عناصر فرعی را عنوان کرد و سپس به زمان سنجی هر یک از اجزا ء به طور جداگانه پرداخت ، و این عمل را مطالعه زمانی نامگذاری کرد . این شیوه با اصلاحاتی که در آن صورت گرفته است هنوز هم در سطح بسیار وسیع برای کارسنجی مورد استفاده قرار می گیرد . تبلور با تجارب کلاسیک خود مقدمات اجرای مطالعه را در کارخانه فولادی سازی بتهلم 4فراهم آورده و به مورد اجراء گذاشت . سعی او بر این بود که برای دو سؤال پاسخی به دست آورد . اول آنکه بهترین راه انجام کار چیست ؟ و دوم ،کار متناسب روزانه چیست ؟ یکی دیگر از پیشگامان مکتب مدیریت علمی فرانک گیلبرت5 می باشد که با مشاهده روشهای مختلف انجام کار کارگران ، مطالعه آجر چینی را انجام داد . او متوجه شد که برای هر آجر چینی هیجده حرکت صورت می پذیرد و با تجزیه و تحلیل حرکات موفق شد تعداد حرکات را به پنچ حرکت کاهش دهد . بدین ترتیب روش « مطالعات حرکات »6 به وجود آمد و گیلبرت به کمک همسرش لیلیان اصول صرفه جویی در حرکات را پایه گذاری کرد که هنوز هم رایج است . آنها ضمنا" در زمینه فرصت های استراحت ، و گاه علتهای بروز خستگی بررسیهایی انجام دادند. با اینکه تیلور و گیلبرت هر دو یک هدف را دنبال می نمودند لیکن دیدگاههای آنها متفاوت بود . تیلور عامل زمان را موضوع دوم تلقی می نمود. اکنون هر دو عامل زمان وشیوه به طور مساوی دارای اهمیت است و آنها را جدا از یکدیگر مورد مطالعه قرار نمی دهند . تغییر عمده بعدی پس از سال 1911 پدیدار گشت و یک مشاور آمریکایی به نام چارلز بیدو1 به اندیشه واحدکار برای مقایسه کارهای مختلف و به عنوان پایه انگیزه های مالی مطرح کرد . لیکن پیشنهادهای او بر اثر فشار بیش از اندازه مدیران با مقاومت نیروی کار سازمان یافته روبرو گردید و بحران دهه 1930 نیز شرایط را نامساعدتر نمود . جنگ دوم جهانی فشار افزایش تولید را به همراه آورد و مطالعه کار بر اثر پافشاری شورای افزایش تولید از پشتیبانی بی دریغ دولت بهره مند شد و اقدامات فراوانی در زمینه مطالعه حرکات جهت توسعه تولیدات صنعتی به عمل آمد . در سال 1957 سازمان بین المللی کار کتابی به نام دیباچه ای بر مطالعه کار منتشر ساخت2 و در سال 1960 راسل کوری3 رئیس بخش مرکزی مطالعه کار ICI کتاب مطالعه کار را منتشر نمود . از آن پس مطالعه کار در جهت تکامل پیش رفت و نه تنها در کارخانه ها بلکه در بیمارستانها ، فروشگاهها ، ارتش ، نیروی دریائی ، آتش نشانی ،نیروی پلیس ، خدمات کشوری ، تئاتر و سرانجام کار مشاغل آزاد نیز مورد استفاده قرار گرفته است . کار مفید در تعریف از کار گفته شد هدف از کار تأمین نیازهای مادی و معنوی فرد می باشد و انسان با عمل بر روی طبیعت خارجی ، ایجاد تغییرات در محیط اطراف ، اشیاء طبیعی را با نیاز خود سازگار می سازد . آنچه از انجام کار به دست می آید ، یعنی نتیجه و محصول کار ، اثر بخشی نیروی صرف شده را مشخص می نماید. با پیشرفت جوامع و توسعه فن آوری و ایجاد تغییرات اساسی در روشهای انجام کار و وابستگی زنجیره ای برخی از فعالیتها به یکدیگر و پیدایش فعالیتهای گروهی و زنجیره ای ، به کارگیری فرد دیگر در قبال دریافت مزد جهت تأمین نیاز فرد دیگر ، متداول گردید و عبارات استخدام ، کارفرما و کارگر در روابط اجتماعی پدیدار و به مرور عبارات دیگر از قبیل کار مفید ، کار مؤثر ، وقت تلف شده ،کارایی و بهره وری مصطلح گردید . از طرف صاحبان سرمایه و کارفرمایان جهت افزایش تولید و کاهش هزینه ، بر ضرورت افزایش ساعات کار مفید ، کاهش میزان وقت تلف شده تأکید گردید و موفقیت سرپرستان و مدیران ، با افزایش کارایی و بازدهی کارکنان سنجیده شد . لذا سعی می نمایند با استفاده از تکنیکهای مختلف و بهبود روش انجام کار ضمن کاهش وقت تلف شده یا وقت غیر مؤثر در محل کار و به عبارتی کاهش هزینۀ ، موجبات افزایش بازدهی را فراهم نمایند. عبارت « کار مفید » از دیدگاه کارفرما یا مؤسسه ، مدیریت و کارگران متفاوت می باشد . از دیدگاه کارفرمایان یا مؤسسه ، کار مفید کاری است که دارای بازده باشد و نتیجه ای عینی از آن حاصل گردد . لذا اوقاتی که صرف انجام فعالیت شود و منجر به بازده ای نگردد ، از موارد ساعات کار مفید تلقی نمی شود . ازنقطه نظر سرپرستان و مدیران کار مفید کاری است که در جهت تحقق اهداف مشخص و وظایف ارجاعی با استفاده از روشهای تعیین شده از طرف آنان انجام می شود. از دید کارگران یا کارکنان ، شامل کلیه اموری می گردد که به نحوی به هدف تعیین شده مربوط باشد ، لذا کلیه اوقاتی که آنان در محل کار حضور فیزیکی داشته و به کاری مشغول باشند ، ساعات کار مفید تلقی می گردد. با توجه به تأثیر مستقیم روشهای انجام کار که از طرف سرپرستان و مدیران تعیین می گردد و همچنین نحوه تقسیم کار و نیز سطح فن آوری مورد استفاده در یک مؤسسه که درحیطه اختیارات مدیران می باشد ، کارکنان نقش مؤثری در بازدهی ندارند و لذا هیچ یک از دیدگاههای ذکر شده ، به تنهایی در تعریف ساعات کاری مفید کافی به مقصود نمی باشد . از نظر کارشناسان ساعات کار مفید به اوقاتی اطلاق می گردد که صرف انجام وظایف محوله از طرف سرپرستان ، می گردد . کارگران و اتحادیه های کارگری مدت زمان صرف شده جهت رفع نیازهای شخصی از قبیل تغذیه یا رفع خستگی ناشی از اثرات جسمانی وروانی انجام کار را جهت انجام فعالیت و افزایش کارائی ضروری دانسته و این مدت را جزئی از ساعات کار مفید می دانند ، در حالی که کارفرمایان این مدت را زمان بیکاری محسوب می نمایند و به این مدت عنوان « بیکاری مجاز » اطلاق می نمایند . با انجام مطالعه کار و تشخیص عوامل کاهش دهنده میزان کار مفید و رفع نارسائیها ، می توان با کاهش مدت زمان غیر مؤثر در کار موجبات افزایش بازدهی و به عبارت دیگر اثر بخشی ساعات کار را فراهم نمود. لزوم مطالعه کار مطالعه کار عبارت است از عنوانی فراگیر برای آن گونه فنی که تمام جزییات فعالیتهای انسان را در محیط کار به گونه ای نظام یافته و سیستماتیک بررسی می کند تا بتوان کارایی و اقتصادی بودن هر شغل را تعیین و تصمیماتی مناسب برای بهبود شرایط کار اتخاذ نمود . در مطالعه کار صرفا" زمان و حرکت مطرح نیست ، بلکه خلاقیت ،روحیات و انگیزش نیز مطرح می شود . انگیزه صرفا" با پرداخت پول برانگیخته نمی شود . چنانچه بخواهیم کارمند یا کارگر زمان غیر مفیدش را کاهش دهد باید سعی کنیم او را به کاری بگماریم که خودش هم آن کار را بپذیرد . در این ارتباط می توانیم : 1- شرایط کار را برایش مساعدتر کنیم تا زمان زیادتری را با خستگی کمتر به کار ادامه دهد . 2- فکر نکند که فقط مهره ای است و مدیریت با این دید به او نگاه می کند . اگر کارمند در مورد وظایف و مسئولیتهای مربوط ، نداند چه می کند و چرا این کار را انجام دهد ، یا در مواردی که احساس کند که مدیریت جانب انصاف و عدالت را نگه نمی دارد . باعث می گردد که کارکرد فرد کاهش یابد و رویتهای سنجش کار ، کارایی خود را از دست بدهند . در مؤسساتی که مطالعه کار انجام نشده باشد افت زمان انجام کار و تلاش کارکنان دور از انتظار نیست ، لیکن لزوما" نباید چنین استنباط کرد که به طور متوسط برای هر کدام از کارکنان باید مقدار قابل توجهی زمان هدر رفته منظور گردد زیرا در صورت آماده بودن شرایط محیط کار و ایجاد انگیزش ، هرفردی تمایل دارد تلاش لازم را برای انجام کار مورد نظر ، به کار ببرد ولی معمولا شرایط کار به صورت مساعد همواره فراهم نیست . عواملی که موجب تلف شدن زمان انجام کار می گردند ممکن است ناشی از آماده نبودن عوامل تشکیل دهنده کار باشند ، زیرا در صورت نداشتن برنامه ریزی درست و بهره گیری نادرست از ابزار ، موجبات افت زمانی فراهم می شود . ایجاد وقفه درصدور دستورات لازم از سوی مدیریت یا سرپرست واحد مربوطه ،یکی دیگر از عوامل افت زمانی انجام کار محسوب می گردد . انتظار برای تعمیرات قسمتهای از کار افتاده ، عدم آمادگی مواد اولیه مورد نیاز و انتظار برای آمادگی مواد اولیه و تهیه ابزار ، از جمله مواردی هستند که سبب تلف شدن زمان انجام کار می گردند . هر کدام از عوامل مذکور علیرغم بی اهمیتی آنها ، در مجموع طول ساعت کار روزانه ، میزان قابل توجهی باعث افت زمان انجام کار می گردد . جابجایی بیش از حد معمول مواد و وسایل ، معمولا " قسمتی از وقت و تلاش افراد را به هدر می دهد. با هر یک از حرکات بلند کردن و بر زمین گذاشتن و یا جابجایی مواد و وسایل ، ضمن آنکه هزینه انجام کار را افزایش می دهد ، در ارزش واقعی کار هیچگونه تأثیر مثبتی ایجاد نمی نماید . عمده تلاشهای بیهوده ای که موجب اتلاف وقت و به هدر رفتن توان کاری افراد می گردد عبارتند از : 1- تغییرات زمانی پی در پی ناشی از شرایط کار 2- جابجایی پی در پی مواد و کارکنان ناشی از طرح نادرست جا و مکان 3- عدم استفاده از یک روش مطلوب و بهینه 4- سرعت کمتر از حد متعارف ابزار و و سایل مطالعه کار این گونه منابع را مورد بررسی قرار داده ، نارساییهای آنها را آشکار و زمینه های بهبود انها را مشخص می نماید و از طریق کارسنجی میزان افت مخفی را مشخص و جدول زمانبندی مناسب را برای بهبود روش انجام کار ارایه می نماید . 1 اهداف مطالعه کار مطالعه کار دو هدف عمده را دنبال می نماید اول یافتن بهترین راه انجام کار و دوم تعیین مدت زمان انجام کار ، بنابراین مطالعه کار از دو روش مرتبط و همبسته مطالعۀ روش و سنجش کار ،شکل می گیرد . اگر چه جدا ساختن دو وجه اصلی « روشها » و « زمان » در مطالعه کار از نظر آموزشی را حتتر است . ولی در عمل مشاهده می گردد که روشهای دوگانه مطالعه روش کار و سنجش کار به صورت ترکیبی باید مورد توجه قرار بگیرند ، زیرا بهبود روش متضمن بهره گیری از شکل بخصوصی از زمان سنجی است تا امکان مقایسه روشهای مختلف فراهم آید . به طور خلاصه اهداف مطالعه کار به شرح زیر می باشد : الف ) استفاده مطلوب از تجهیزات و مواد اولیه ب ) استفاده مؤثر از نیروی انسانی ج) عملکرد مجموعه تجهیزات ، مواد اولیه و نیروی انسانی با توجه به اهداف مطالعه کار که استفاده مؤثر از توان تخصصی نیروی انسانی و سایر منابع تولید را توصیه می نماید و عملکرد مطلوب را در جهت افزایش کارایی تولید از مجموعه تجهیزات ، مواد اولیه و نیروی انسانی مد نظر قرار می دهد ، بنابراین بجا است برای تحقق اهداف فوق به نکات زیر توجه بیشتری مبذول گردد . شناخت کار : هدف « مطالعه کار » کسب اطلاعات واقعی و درست و به دور از پیش داوریهای شخصی در مورد شناخت کار و استفاده از این اطلاعات در جهت بهبود وضع موجود می باشد . کاربرد ها : « مطالعه کار » باید قابلیت کاربرد در اشکال مختلف اعم از دستی یا ماشینی را دارا باشد . انعطاف پذیری : اگر چه « مطالعه کار » ابزاری است برای اعمال مدیریت ، زیرا اطلاعات درست و منطقی را برای مدیر فراهم می آورد تا مدیریت آگاهانه عمل نماید ، بنابراین باید آن را جزء وظایفی که تحت نظارت مستقیم مدیریت انجام می شوند به حساب آورد . مسئولیت : هر چند ممکن است روشهای « مطالعه کار » به وسیله یک واحد تخصصی اعمال شود لیکن مسئولیت کاربرد و اجرای مؤثر آن بر عهده مدیر تولید است. مطالعه کار و کارائی یکی از وجوه تمایز کشورهای پیشرفته با کشورهای در حال توسعۀ ، موضوع اشتغال نیروی انسانی در بخشهای مختلف اقتصادی است . بدین مفهوم که کشورهای در حال توسعه به منظور رسیدن به حد پیشرفت و توسعه سعی می نمایند با توسعه صنایع ، نیروهای کارآمد و متخصص موجود را به سمت صنایع تولیدی سوق داده و از این رهگذر به افزایش تولیدات صنعتی و در نتیجه به بالا بردن سطح در آمد ملی کمک نمایند و بدین ترتیب سطح زندگی جامعه را در سایه تولیدات صنعتی و یا کارایی تولید صنایع ارتقاء دهند زیرا ارتباط بین سطح زندگی یک جامعه با کارایی صنایع تولیدی وجود دارد . برای اینکه نتایج حاصله از مطالعه کار ، مفید واقع شده و در جهت تحقق آرمانهای یک سازمان مورد استفاده قرار گیرد ، لازم است که اولا" مطالعه کار سیستماتیک باشد ثانیا" درکلیه واحدهای یک سازمان اعمال شود ، ثالثا" استفاده از آن منطقی باشد . کارایی و افزایش تولید کارایی تولید عبارت است ازمابه التفاوت مقدار محصولات تولیدی و کلیه منابعی که در جریان تولید مورد استفاده قرار می گیرند . به عبارت دیگر ستاده از طریق منابع کارایی تولید = داده از طریق منابع افزایش کارایی تولید دلالت بر این دارد که از نیروی انسانی و سایر منابع تولید استفاده بهینه به عمل آمده و مدیریت سازمان به مسئولیت اصلی خود به خوبی عمل نموده است . استفاده از روشهای مطالعه کار که روشنگر نکات و حقایق بسیاری از لحاظ انجام اقدامات مؤثر در جهت شناخت فعالیتها و اجزای آن می باشد ، نقش بسیار مؤثری در افزایش کارایی دارد . افزایش کارایی به مطالعه و بررسی عوامل زیر بستگی دارد : 1- تهیه روشهای انجام کار با بررسی آن و حذف مراحل زائد عملیاتی و تدوین روشی که کار به نحو ساده و مؤثر انجام پذیرد : 2- کنترل عملیات با انجام اقداماتی جهت تعیین زمان استاندارد برای انجام هر یک از عملیات و تعریف سطوح عملکردی به منظور افزایش کارایی ؛ 3- افزایش زمان کار مفید و کاهش زمانهای غیر مؤثر در کار بدون کاهش زمان اصلی کار ؛ 4- بهبود فرایند اصلی کار از طریق شناخت مراحل کار ، بهبود روشهای کار و طراحی جدید فرایند اصلی کار به منظور ایجاد فرایندی مؤثر برای انجام کار . 5- استفاده مناسب از وسایل و تجهیزات جدید . با استفاده از فن آوری های روز 6- استاندارد کردن و کاهش تنوع محصولات با استاندارد کردن زمان انجام عملیات و کاهش نوع محصولات به منظور افزایش کارایی . اثرات مطالعه کار چنانچه کار از لحاظ اصولی مورد مطالعه قرار گیرد می تواند اثرات مثبتی به شرح زیر داشته باشد : بهبود روشها : بابررسی روشها ، انجام عملیات ، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق قرار می گیرند و با ساده کردن یا حذف یا ترکیب یک یا چند مرحله از عملیات ، روشهای ساده تری تدوین می گردد. افزایش کارایی : زمان استاندارد انجام هر یک از عملیات در سطوح عملکردی تعریف شده و تعیین می گردد و کاریی سازمان افزایش می یابد . افزایش میزان کار مفید : زمان غیر مؤثر ناشی از ضعف مدیریت یا کارمندان و کارگران تعیین می شود واقدامات لازم در جهت حذف یا کاهش این زمانها معمول می گردد تا زمان مفید کار کارکنان افزایش یابد . چون بررسی مربوط به مطالعه کار سریعتر حاصل می شود ونیاز به هزینه قابل توجهی ندارد لذا تحقق آنها درکوتاه مدت امکانپذیر بوده و به همین دلیل استفاده مؤثر تر از منابع موجود ، امکانات لازم را در جهت فراهم نمودن قسمتی از سرمایه لازم برای سیاستهای بلند مدت ، فراهم می آورد . نیروی انسانی و مطالعه کار یکی از پیچیده ترین جنبه های مطالعه کار ، عامل نیروی انسانی است که به هیچ وجه نباید از آن غافل ماند . چنانچه در محل کار تنها به عوامل فیزیکی نظیر تجهیزات و مواد اولیه توجه شود و ا ز عامل نیروی انسانی ، که تولید سازمانهای صنعتی را شکل می دهد غفلت نماییم ، بهبودی حاصل نخواهد گشت و تا زمانی که به این واقعیت توجه ننماییم که عامل نیروی انسانی با ارزش ترین منابع تولید است ، علیرغم داشتن فن آوری برتر برای بهبود روشها و افزایش تولید ، کوششهای ما بی ثمر خواهد ماند . از طرف دیگر چنانچه اعتماد و اطمینان افرادی که در امر تولید ذیربط می باشند جلب شود بسیاری از طرحهای نه چندان جالب نیز به نتایج مؤثر و جالبی منجر می گردند . باید دانست که ایجاد تغییرات در روش انجام کار در صورتی مورد پذیرش نیروی انسانی درگیر آن واقع می شود که نتایج حاصل از آنها مشهود باشد . بر عکس تغییراتی که این چنین نیستند یعنی مزایای حاصل از انجام آنها مشهود نیست ، موجب بروز مقاومتهایی در مقابل این گونه تحولات گشته و شرایطی به وجود می آید که مانع پذیرش کامل روش جدید و نیز موجب از بین رفتن بعضی از مزایای این روش خواهد شد . به طور مثال اگر بدون توضیح اینکه چگونه می توانیم عملیات مطالعه کار را انجام دهیم ، عکس العمل کسانی که در ارتباط با عملیات مورد نظر هستند ، موجب خواهد شد که پیش داوریها یا تصورات بی مورد آنان که ناشی از عدم اطلاعات یا اطلاعات ناقص آنان است ، در روند پیشرفت روشهای جدید وقفه ایجاد می نماید و اولین عکس العمل هر شخصی در این موقعیت بدین شکل بروز خواهد نمود . مراحل اساسی مطالعه کار به منظور مطالعه اصولی و صحیح کار ، یعنی فرایند و عملیاتی که کار مورد مطالعه قرار می گیرد ، بدوا" ماهیت آن شغل با کار مشخص ، سپس با مراحلی به شرح زیر ، کار مورد مطالعه قرار می گیرد: 1- ثبت اطلاعات کلیه اتفاقاتی که در طول فرایند و عملیات آن شغل می افتد که ثبت این اطلاعات خود نیاز به مهارت و روشهای خاصی دارد که باید به آنها توجه شود . 2- بررسی کارشناسانه شغل : بررسی دقیق کارشناسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده که صرفا توصیفی نباشد ، هیچ چیز بدیهی فرض نشود ودر مقابل انجام کار باید یک روش پیشنهادی براساس منابع موجود ارایه گردد . 3- بهترین روش انتخاب شغل : در این مرحله همه چیز باید از ابتدا شروع شود و با اقتصادی ترین و کاراترین روش و با توجه به شرایط واقعی ، این عمل انجام گیرد . 4-کارسنجی : اندازه و حجم کار مورد نیاز در روش جدید و محاسبه زمان استاندارد انجام آن کار . 5- تعریف روش جدید : روش جدیدی را که می خواهد اجرا شود تعریف کنیم و زمان یک یک مراحل آن را تعیین کنیم . این روش جدید در زمان تعیین شده باید برای همیشه مشخص و معین باشد. 6- اجرای روش : اجرای روش مشخصا" باید بر مبنای استاندارد های معین و زمانهای مجاز آنها صورت پذیرد . 7- نگهداری و ابقاء روش : پس از آن که استانداردهای جدید را به اجرا در آوردیم و به مرحله اجرا گذاشتیم . ابقاء استانداردهای جدید به وسیله روشهای صنعتی کنترل شود . لازم به یادآوری است کلیه مراحل فوق باید به صورت سیستماتیک و یا در قالب روشهای مورد نظر مورد بررسی قرار گرفته باشد . [1] گزارش ارزشیابی مبتنی بر هدف ،هما متین رزم ، سال 1360 ، سازمان امور اداری و استخدامی کشور . 1. William G. 2. Molivators 1 Mazlow .A.H 2 Herzberg,F 3 Lawler,E.E. 4 Porter,L.w. 5 Locke,E.A. 6 Knerr,C.S. 7 Mc clelland,D.L. 1 Lopez 2 Brown گزارش ارزشیابی مبتنی بر هدف ، هما متین رزم ، سال 1360 ، سازمان امور اداری و استخدامی کشور - [3] -امام خمینی ( ره) مسائل اقتصادی ، ترجمه تحریر الوسیله ( ص 24-23)4 - امام خمینی (ره) . مسائل اقتصادی ، ترجمه تحریر الوسیله 1 - مدیریت نظامهای حقوق و دستمزد ترجمه دکتر محمد صائبی انتشارات مرکز آموزش و مدیریت دولتی 2 3 –Rieveaux-Abbey 4 –Jean Perronet 5 –Thomas Mason 6 –Old Derby china Manufactory 1 –Robert Owen 2 Charles .Babbage 3 –F.W.Taylor 4 -Bethlehlem 5 –Frank Gilberth 6 –Works Motion Studey 1 –Charles E. Bedaux 2 –An Introduction to Work Study 3 –Russel M. Currie مدیریت نظامهای حقوق و دستمزد ترجمه دکتر محمد صائبی انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی - 1 Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} فصل دوم مطالعه روش v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);} Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;} مطالعه روش هر سازمان دارای یک نوع سیستم است که نحوه اجرای آن سیستم را روش اجرائی کار آن سازمان گویند ، اما بررسی واقعیات ضبط شده با دید انتقادی ، با ترتیب معین و با استفاده از روش مجموعۀ فنونی است که به منظور ضبط و بررسی راههای موجود و راههای پیشنهادی ، برای ایجاد و به کارگیری روشهای ساده تر و مؤثر تر مورد استفاده قرار می گیرد . مطالعه روش به منظور ساده کردن کار و ایجاد روشهای اقتصادی تر انجام می پذیرد . نیروی انسانی و تغییر روش مشخص نبودن اهداف مطالعه کار نمی تواند موجب افزایش کارایی کارکنان گردد ، احساس منافع مشترک برای کارکنان ، معتبر نبودن دلایل مطالعه کار که منجر به نداشتن نقطه نظرات منفی در مورد همکاری است ،می تواند با اصلاح و تغییر روش که منجر به افزایش بهره وری می شود ، صورت گیرد و حاصل آن ،هم به نفع سازمان و هم به نفع کارکنان می باشد . مع الوصف کارکنان همواره در برابر تغییرات واکنش نشان می دهند اما با پیدا کردن آگاهی از ویژگیهایی مختلف که ذیلا" بدانها اشاره ، خواهیم کرد ، نسبت به تغییرات و اصلاح روشها نگرش مناسب پیدا خواهند کرد : جویندگی : افراد علاوه بر آنکه به دنبال منفعت بیشتر می باشند خواهان کسب مهارت و جویندگی نیز هستند .تغییر روش چنانچه منجر به اصلاح روش گردد امکان دارد فرصتی برای کسب مهارت جدید یا استفاده از مهارتهای موجود ایجاد نماید . در صورتی که این شرایط فراهم گردد قطعا" جویندگان از این شرایط خرسند خواهند شد . ابتکار و خلاقیت : کارکنان همواره در جهت به کار بردن ابتکار درکار تلاش می کنند . اصولا" هر حرکت جدیدی را ابتکار می دانند . بدیهی است میزان تأثیر خلاقیت بستگی به کارایی و میزان افزایش بهره وری حاصل از اجرای آن خواهد داشت . در هر صورت وجود قوۀ ابتکار و خلاقیت و نحوه استفاده از آن برای همه یکسان است . كنجكاوي : قطعا روشهاي جديد موجب برزو ابتكار وخلاقيت دركاركنان خواهد شد . براي بهره گيري مناسب و درست از خلاقيت و براي هرچه بيشتر استفاده كردن از اين امربايد كنجكاوي آنان تحريك گردد ودر جهت صحيح از آن استفاده شود زيرا كنجكاوي بيجا كه منجر به ظن و گمان گردد ممكن است موجب بروز عكس العملهاي نامطلوب شود . روابط انساني وتغيير روش باتوجه به اينكه جامعه بشري متشكل از افراد با واكنش ها و عكس العملهاي گوناگون مي باشد لذا در اين رابطه يك روش برخورد عمومي براي همه توصيه نمي شود . در اين زمينه يك قاعده وقانون آيده ال وجود ندارد كه هرگاه به كار برده شود منجر به نتايج خوبي گردد. تنها مي توان اذعان نمود كه « صداقت » يك اصل مهم در روابط انساني به شمار مي رود . پيشنهادهاي زير نيز در بسياري اوقات مي تواند مفيد واقع شود: 1- متصديان مطالعه كار بايد در كردار و گفتار خود صادق باشند و همواره خودشان را در شرايط ديگران قرار دهند ؛ 2- بايد مناسب ترين زمان را براي مطالعه كار انتخاب كنند و در تمام مراحل ،‌كاركنان را دعوت به تشويق همكاري نمايند ؛‌ 3- توضيحات را به زبان ساده بيان كنند . به طوري كه براي افراد قابل فهم و درك باشد ؛‌ 4- در شرايط مطلوب ونامطلوب كار برخورد مناسب داشته باشند زيرا در اين صورت خواهند توانست همكاري افراد را در حل هر گونه مشكلي جلب نمايند ؛ 5- ارتباط با افراد را حتي بعد از استفاده از روش جديد ،‌حفظ نمايند زيرا يك ايده وقتي واقعا" منتقل مي شود كه فرد مورد نظر آن را متعلق به خود بداند ؛‌ 6- هرگاه نظرها وپيشنهادها منجر به يك روش بهتر شوند افتخار وسربلندي آن را بايد به شخص پيشنهاد دهنده تفويض نمايند ،‌زيرا سرقت يك عقيده يا پيشنهاد مي تواند سرچشمه نظرها و پيشنهادها را بخشكاند . مراحل مطالعه روش 1 مطالعه روش ،‌همانند مطالعه كارداراي مراحل خاص خود مي باشد . نكته مهم در انجام بررسي ،‌مطالعه روش ،‌ سؤال منطقي و سيستماتيك انجام عمليات است كه در انتخاب عمل مطالعه روش و تدوين روش جديد بايد به استمرار و اقتصادي بودن كار توجه شود ،‌همچنين تغيير روش بايد موجب افزايش كارايي گردد . مراحل اصلي مطالعه روش به شرح زير است : 1) انتخاب شغل انتخاب شغل اولين مرحله مطالعه شغل مي باشد . زيرا مشاغلي كه اهميت مطالعه را نداشته باشند انتخاب آنان عبث و بيهوده مي باشد . زماني كه متصديان مطالعه روش وارد ارزيابي روش يك شغل مي شوند بايد عوامل اقتصادي و فني و و اكنشهاي انساني را مورد توجه قرار دهند . 2) تعيين هدف براي مطالعه روش يك شغل ،‌ضمن تعيين اهداف بررسي و تدوين روش جديد ،‌بايد مشخص گردد از مجموعة عمليات بازدارنده براي دستيابي به كيفيت مطلوبتر ،‌تقليل هزينه ها ،‌شروع سريعتر ،‌ضايعات كمتر با ايمني بيشتر ،‌كدام يك بيشتر مورد نظر مي باشد . به طور كلي اهداف مطالعه روش عبارتند از : الف ) اصلاح وتهيه فرايند انجام كار ب) افزايش بازده و بهبود كار ج) تقليل هزينه ها و ضايعات د) كيفيت توليد و ايمني بيشتر 3) ثبت همه فعاليتهاي مربوط به شغل با بهره گيري از روش منظم يادداشت كردن واقعيتها ،‌كارشناس مطالعه كار مي تواند مديريت را در جريان امور سازمان قرار دهد . مرحله پس از انتخاب شغل مورد بررسي در شيوه اصلي ارزشيابي ، روش ثبت تمامي واقعيات مربوط به روش موجود است . موفقيت اين شيوه به طور كلي به دقت ثبت واقعيت بستگي دارد . زيرا اين واقعيات ،‌هم مبنايي را براي بررسي انتقادي فراهم مي كند و هم وسيله اي را براي اصلاح روش به وجود مي آورد . بنابراين ثبت واقعيات بايد روش و مختصر باشد. راه معمول براي ثبت واقعيات يادداشت كردن آنها است . اين روش براي فرايندهاي پيچيده درصنايع مدرن مناسب نيست . در روش مطالعه مي توان از جداول زير استفاده كرد . الف : جدولي كه پيوستگي وقايع را مشخص مي سازد . ب : جدول زماني كه تداخل فعاليتهاي كاركنان را با ابزار كار نشان مي دهد . معمولترين روش ثبت ،‌استفاده از نمودارها و يا دياگرامها مي باشد ،‌متداولترين اين نمودارها عبارتنداز از : الف ) نمودار تعيين كننده توالي فرايند و تعيين مجموعه اي از رويدادها يا وقايع به ترتيب رخداد بي آنكه با مقياس يا اندازه معين نشان داده شود ،‌به كار مي روند . ب ) نمودارهايي كه در يك مقياس زماني به كار مي روند . ج) دياگرامهاي تعيين كننده حركت كه براي نشان دادن حركت ،‌به صورتي واضح تر از آنچه كه به وسيلة‌نمودارها مي توان نشان داد به كار برده مي شوند . اين نوع دياگرام ها معمولا همه اطلاعات ثبت شده روي نمودارها را ،‌كه بيشتر تكميل كننده اند ،‌نشان نمي دهند . 4) علائمي كه درمطالعه يا بهبود روشها به كار مي رود ثبت وقايع مربوط به شغل يا عمليات معين ،‌روي نمودار فرايند ،‌ از مجموعه اي از علامتهاي استاندارد بسيار آسانتر مي شود . اين علامتها براي نشان دادن انواع فعاليتها با رويدادها به كار مي روند . علائم يا نمادهائي كه عموما در نشان دادن بررسي حركتها و اقدامات مطالعه روش به كار برده مي شوند ،‌به شرح زير است . عمليات ،‌علامت دايره براي نشان دادن « عمليات » كه مراحل اصلي هر فرايند يا روش يا شيوه را نشان مي دهند به كار برده مي شود . بازرسي ،‌ علامت مربع براي نشان دادن « بررسي » به كار مي رود كه نوعي بررسي كيفي و يا كنترل كمي را نشان مي دهد . حمل و نقل ،‌علامت پيكان تو خالي براي نشان دادن حركات و تغيير مسير از محلي به محل ديگر به كار مي رود . D ذخيره سازي موقت ، علامت « دي » تأخيري را در توالي رويدادها نشان مي دهد . مثلا " توقف كار بين عمليات متوالي ياكنار گذاشتن هر فعاليت يا شيئي به طور موقت بدون ثبت تا زماني كه استفاده از آن لازم شود . s بايگاني موقت : مثلث وارونه نشان دهنده توقف ناپايدار است كه نوعي نگهداري كنترل شده و موقت را نشان مي دهد. r بايگاني ثابت : مثلث كه توقف طولاني و يا حتي ثابت يا راكد را نشان مي دهد . 2برگ كاغذ تا خورده نشان « سند و مدرك » است و براي نمايش حركت اسناد و مدارك استفاده مي شود . مقطع مسطح استوانه نشان از « آغاز يا پايان كار » يك نمودار يامراحلي از يك نمودار است . ¸ لوزي علامت تصميم گيري است هرگاه در نمودار جريان كار به مرحله اي مي رسيم كه آن مرحله به دو يا چند مرحله ديگر منجر مي گردد از اين نمودار استفاده مي كنيم 5) بررسي شغل از ديدگاه كارشناسي بررسي دقيق ،‌ما را در برخورد با اجراي مؤثر كار مانند حركات بدني غير ضروري ،‌حمل و نقل هاي انساني و وقوع تأخيرها در انبار كردن غير ضروري ، ياري مي نمايد. فن پرسش وسيله اي برای بررسی کارشناسی است که در آن فعالیت به نوبه خود در معرض سلسله ای از سؤالات سیستماتیک و فزاینده قرار می گیرد . بررسی کارشناسی در مطالعه روش ، بسیاری از اصول مورد عمل انجام کارها را به زیر سؤال می برد . این پرسشها به دو دسته تقسیم می شوند . الف ) سؤالاتی که به منظور مشخص نمودن واقعیت ها و دلایل توجیهی آنها مطرح می گردد. سؤالات این مرحله عبارتند از : هدفی که برای آن ؛ مکانی که در آن ؛ ترتیبی که با آن ؛ فردی که به وسیله او ؛ وسایلی که به وسیله آن ، فعالیتها صورت می گیرد. ب) پرسشهای ثانویه پرسشهای ثانویه دومین مرحله به کارگیری شیوه پرسش است که پاسخ پرسشهای اولیه را درمعرض سؤالات بعدی قرار می دهد تا معلوم کند آیا گزینه های مختلف مربوط به هدف ،مکان ، وضعیت ، افراد و یا ابزار ، برای بهسازی روش موجود امکان پذیر ودارای الویت هستند یا نه ؟ هدف چه و چرا انجام می شود . مکان کجا ، جرا ، چه جای دیگر انجام می شود . توالی چه وقت ، چرا ، چه شخصی دیگر ، انجام می دهد . شخص چه کسی ، چرا ، به چه طریق انجام می گیرد . در طول بررسی و مراحل فوق با مشخص شدن هدف کار ، قسمتهای غیر ضروری در کار حذف و تنظیم مجدد توالی عملیات برای دستیابی به نتایج مؤثر انجام می شود و در پایان روش ساده کردن عملیات را در پی خواهد داشت . 6) تعیین روش مطلوب پس از جمع آوری حقایق و ثبت و تجزیه و تحلیل آنها ،روش مطلوب انجام کارها از پاسخ سؤالات مطرح شده استنتاج می گردد و در طول بررسی فعالیتهای فعلی و طرح و تدوین روشهای جدید ، شیوه خاصی برای سؤال کردن به کار گرفته می شود . در این شیوه از الگوی معینی برای بررسی موارد زیر پیروی می شود . منظور – چه فعالیتی عملا" انجام می شود ؟ حذف قسمتهای غیر ضروری کار مکان – کجا آن کار انجام می شود ؟ ترکیب فعالیتها تا آنجا که امکان پذیر باشد . توالی – کی ، آن کار انجام می شود ؟ ترکیب کارها تا آنجا که امکان داشته باشد . شخص – چه کسی آن فعالیت را انجام می دهد ؟ ترتیب مجدد توالی عملیات برای کسب نتیجه مفید تر . روشها – چگونه آن فعالیت انجام می شود . ساده کردن عملیات هر گاه مطالعه روش انجام شود این سؤالات به طور سیستماتیک و یا توالی صحیح باید پرسیده شوند. از این رهگذر شیوه های مناسبی برای افزایش کارایی کارکنان و ماشین آلات مشخص می شود . مطالعه روش ، شیوه مؤثر و مناسبی است که می توان از این طریق ایده های بهتری را برای انجام کارها انتخاب نمود ولی نباید فراموش شود که تف

مطالعه کار و استاندارد شغل

مطالب مشابه :

استخدام در دبی

ساخت جا کلیدی دیواری با چوب و تخته سه لایی (انواع طرح ها)

عکس های بازارچه مدرسه گلستان مهر (سری 3)

روش کار با Skype اسکایپ (صحبت اينترنتي با دوستان )

کار گروهی چیست؟

مطالعه کار و استاندارد شغل

ارزیابی کار و زمان ( جزوه درسی + نمونه سئوال امتحانی )

کسب و کار - کسب و کار اینترنتی، e-Commerce

آماده به کار "جویای کار "