نگاهی متفاوت از تغییرات نرخ ارز و دلار و تورم

در جدو ل زیر تغييرات نرخ ارز رسمي و آزاد از سال 57 تا كنون ميزان اين اختلاف و درصد اختلاف در يك سال و درصد تغيير هر يك از نرخهاي رسمي و آزاد نسبت به سال قبلشان آورده شده است .

مي خواهم راجع به ستون آبي رنگ درصد اختلاف قيمت بازار و قيمت رسمي از سال 57 تا 91 صحبت كنم . ستوني كه اگر با ديد كارشناسانه و موشكافانه و نه ديد تبليغاتي بدان نگاه شود گوياي واقعيات و نه توهمات مبتلا به برخي مسوولان و كارشناسان خواهد بود .

فاصله زماني 1357-1370 : دوران پس از پيروزي انقلاب ، جنگ و كمي پس از جنگ ؛ دوراني كه نبود ارز كافي اقتصاد ايران را در منگنه قرار داده بود به طوري كه هر ساله شاهد بيشتر شدن فاصله نرخ آزاد و رسمي ارز بوديم و اين اختلاف در سال 1369 به ركورد باور نكردني 2250٪ رسيد . سرانجام در اولين سال از دهه 70 مقاومت دولت براي تثبيت نرخ ارز درهم شكسته شد و شاهد جهش 23 برابري نرخ ارز رسمي بوديم . دلايل : كمبود ارز و اتخاذ سياستهاي انبساطي براي بازسازي خرابيهاي جنگ تحميلي .
فاصله زماني 1371-1380 : دوران سازندگي ، دوراني كه كشور با اتخاذ سياستهاي انبساطي و طرح تعديل اقتصادي دوران ايجاد زير ساختها و شروع شكوفايي اقتصادي را دنبال مي كرد . درآمدهاي نفتي از ثبات نسبي برخوردار بود و صرف سرمايه گذاري مي گرديد . هر ساله شاهد بيشتر شدن فاصله نرخ آزاد و رسمي ارز با شدتي كمتر از دوره قبل كه در اوج خود به 393٪ در سال 1378 رسيد . در اولين سال از دهه 80 مقاومت دولت براي تثبيت نرخ ارز مجددا درهم شكسته شد و شاهد جهش 3.5 برابري نرخ ارز رسمي بوديم . دلايل : سياستهاي انبساطي براي دوران سازندگي و طرح تعديل اقتصادي .
فاصله زماني 1381-1391 : دوران پاياني دولت اصلاحات همزمان با كاهش شديد درآمد نفت ؛ بشكه اي 9 دلار !!! شاهكار مديريت بازار ارز در همين سه سال رخ داد جبران كاهش درآمد نفتي با سرمايه گذاري خارجي و سياستهاي معتدل تر انبساطي و آغاز دوران دولت احمدي نژاد با اتخاذ سياستهاي بي محاباي انبساط اقتصادي ، درآمدهاي هنگفت نفتي و ماجراجوييهاي سياسي در سطح بين الملل . در اين دوره عليرغم افزايش سرسام آور نقدينگي با دلارهاي هنگفت نفتي هر تقاضايي در بازار ارز سركوب مي شد تا اواسط سال 90 و زمزمه تحريم بانك مركزي و شروع تحريم نفتي . اولين شوك به بازار ارز وارد شد و فاصله نرخ آزاد و رسمي ارز كه تا سال 89 در اكثر سالها زير 1٪ كنترل شده بود و در سال 89 در اوج خود به 6٪ رسيده بود به ناگاه درسال 90 با رشد 69٪ و در سال جاري با رشد 185٪ تا اينجاي كار مواجه شده است . تفاوت عمده اين دوره با دوران قبل : شروع دير هنگام رشد ارز در بازار آزاد ولي با شدتي به مراتب بيشتر نسبت به سالهاي قبل (رشد 80٪ قيمت ارز آزاد در سال 90 نسبت به 89 و رشد 76٪ قيمت ارز آزاد در سال 91 نسبت به سال 90 تا اين لحظه از سال) كه اين نرخ رشد اخير ارز آزاد در سالهاي 90 و 91 از سال 57 تا كنون بي سابقه بوده است . دلايل : عدم توان دولت در تزريق دلارهاي نفتي به بازار ارز براي كنترل قيمت به دليل تحريم بانك مركزي و كاهش درآمد نفتي كشور و نقدينگي سرگرداني كه ميزان آن تا 7 برابر افزايش يافته است .

نكات قابل توجه :
1 - سيكل 10 ساله افزايش نرخ رسمي ارز در بودجه سالهاي 71 ، 81 و امسال سال 91 كه قاعدتا بايد شاهد وقوع مجدد آن باشيم .
2- در فاصله زماني سيكلهاي 10 ساله هر ساله شاهد رشد اختلاف نرخ ارز آزاد و رسمي بوده ايم كه اين امر نشان از عدم امكان تثبت نرخ ارز براي بيش از 10 سال دارد .

و اما سوال مهم : آيا با توجه به شروع دير هنگام رشد اختلاف قيمت ارز آزاد و رسمي شاهد جهشهاي صعودي نرخ ارز در كوتاه مدت خواهيم بود ؟ در صورت عدم توافق بر سر پرونده هسته اي اين جهشهاي صعودي بسيار محتمل خواهد بود .

اما نرخ تورم هم در 34 سال گذشته قابل تامل است

ملاحظه فرمایید:

نرخ تورم در ایران در سال 57 با رقم 10 درصد آغاز شد و در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی روند صعودی داشت به طوری که در سال 60 نرخ 22.8 درصد را ثبت کرد، ولی از سال 61 به بعد این روند نزولی شد تا اینکه در سال 64 کشور پایین ترین نرخ تورم را به میزان 6.9 درصد ثبت کرده بود.

نرخ تورم در ایران از سال 65 بار دیگر صعودی شد و رقم 23.7 درصد را ثبت کرد، این روند تا سال 67 ادامه داشت، ولی از سال 68 با کاهش تورم روبرو بودیم تا اینکه تورم یک رقمی 9 درصدی را در سال 69 داشتیم.

* اوج تورم در دهه 70

از سال 70 بار دیگر روند صعودی تورم را با نرخ 20.7 درصد شاهد بودیم و این روند ادامه داشت تا اینکه در سال 74 رکورد 49.4 ثبت شد که بالاترین نرخ رسمی تورم در کشور است. از سال 75 به بعد مجدد کاهش تورم را داشتیم تا اینکه در سال 80 نرخ تورم به 11.4 درصد رسید.

هر چند در سالهای 81 تا 83 نرخ تورم حدود 15 درصد را تجربه کردیم ولی از سال 84 به بعد نیز تورم به مرز 10 درصد رسید و افزایش نرخ را تا سال 87 شاهد بودیم به طوری که تورم در این سال به 25.4 درصد رسید.

آخرین و ششمین دوره افزایشی نرخ تورم هم به سال 88 برمی گردد که از نرخ 10.8 درصد آغاز شد و در سال 90 به نرخ 21.5 درصد رسید.

نرخ تورم در ایران در 34 سال گذشته به شرح زیر بوده است:

سال - نرخ

57 - 10

58 - 11.4

59 - 22.5

60 - 22.8

61 - 19.1

62 - 14.8

63 - 10.4

64 - 6.9

65 - 23.7

66 - 27.7

67 - 28.9

68 - 17.4

69 - 9

----------------------------

70 - 20.7

71 - 24.4

72 - 22.9

73 - 35.2

74 - 49.4

75 - 23.2

76 - 17.3

77 - 18.1

78 - 20.1

79 - 12.6

----------------------------

80 - 11.4

81 - 15.8

82 - 15.6

83 - 15.2

84 - 10.4

85 - 11.9

86 - 18.4

87 - 25.4

88 - 10.8

89 - 12.4

90 - 21.5

نگاهی متفاوت از تغییرات نرخ ارز و دلار و تورم

مطالب مشابه :

نرخ آزاد ارز وسکه در بازار امروز یکشنبه 1393/04/08 ساعت 13ظهر

نگاهی متفاوت از تغییرات نرخ ارز و دلار و تورم

نگاهی به نرخ ارز مرجع در 9 ماه اخیر

پاسخ به وزیر اقتصاد

تغییر نرخ ارز در 30 سال گذشته

تاثیر آزادسازی نرخ ارز بر بخش کشاورزی

خرید ارز و تبدیل آن

دلایل افزایش قیمت ارز

نرخ ارز و قیمت امروز

دولت احمدی نژاد؛ رکوردار کنترل نرخ ارز(گزارش قیمت ارزدر زمان جنگ ودولت سازندگی واصلاح طلب