ارقام موردکشت انگور در شهرستان های میاندوآب و ملکان

ارقام موردکشت انگور در شهرستان های میاندوآب و ملکان

تاریخچه: انگور در زمره ی اولین میوه هایی است که بشر از دوران ماقبل تاریخ و شروع دوران کشاورزی آن را شناخته وبه صورت های مختلف مورد استفاده قرار داده است. مودراواخر دورۀ نئولیتیکNeolitic) ) وعصر برنز بین سالهای 6000-3000 قبل ازمیلاد به همراه سایر محصولات مدیترانه ای موردکشت وکارواقع شده است.گونه- های انگوروحشی متعلق به دنیای قدیم،پس ازورود به نواحی کمربند جنوبی دریای خزر،ترکیه وبالکان به سرعت درنواحی شمالی مدیترانه،شمال دریای سیاه ودریاچه خزر پراکنش یافتند. این گونه ها خزان دار ودوپایه بوده اند.
ارقام تجاری انگور عمدتاً ازگونۀ وینیفرا بوده که منشاء آن منطقه ای درجنوب اروپا بین دریای سیاه ودریای خزر گزارش شده است ودراین ناحیه هنوز گونه های وحشی مو یافت می شوند.مناطق عمدۀپرورش انگوردر ناحیه ای
بین عرض های جغرافیایی 51-30درجه شمالی و40-30 درجه جنوبی واقع شده اند.برطبق نظر متخصصین،کاشت انگور در ایران از حداقل 2000 سال قبل از میلاد مسیح آغاز گردیده است.

جنس ها وگونه های انگور

علمی که ازطرزشناخت جنس((Genreوگونه(Espece) گیاهان مربوط به این تیره صحبت میکند،آمپلوگرافی ((Ampelographieنامیده می شود.
مویاانگورگیاهی است ازتیره ی آمپلی داسه (Ampelidaceae) که آن راسارمانتاسه (Sarmentaceae) ویا ویتاسه (Vitaceae) نیز می نامند.
این تیره شامل 10 جنس مختلف است که عده ای از آنان جزو گیاهان زینتی بوده وجنس های دیگر به استثنای
جنس ویتیس (Vitis) که از لحاظ تغذیه موردتوجه می باشد،فاقد اهمیت می باشند. جنس ویتیس به نوبه خود دارای 2 زیر جنس است که از لحاظ تعداد کروموزوم متفاوت بوده واز یکدیگر تشخیص داده می شوند.این دو
زیر جنس عبارتنداز:1-موسکادینه(V.Muscadinae) 2-ائو ویتیس(V.Euvitis)
گونه های مربوط به زیرجنس ائوویتیس شامل منشاءآسیایی(V.amrensis)،منشاءآسیا اروپا (V.venifera)
ومنشاءآمریکایی (V.solanis ,V.riparia,V.berlandieri,V.labrusca)می باشد.
انگورویتیس وینیفرا به صورت تجاری پرورش داده میشودواین گونه مقاومترین گونه ازجنس ویتیس به آهک ونمک بوده و بیش از 5400 رقم از گونه vinifera تحت 24000 نام در نقاط مختلف دنیا پراکنده اندو تمام
موهای ایران از همین گونه است

شناسایی ارقام انگور
پیش از احداث موستان همچنان که گردآوری اطلاعات درخصوص آب،خاک،شرایط آب وهوایی وشرایط اقتصادی لازم است ،گزینش رقم وشناخت کامل آن از نظر صفات رشد، ویژگی های فیزیولوژیکی ، نیازها و
کمیت وکیفیت محصول آن رقم نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.شناخت نام یک رقم به تنهایی کفایت
نمی کند وباید مشخصات کامل آن بررسی شود. ارقامی وجود دارد که از لحاظ صفات زراعی وفیزیولوژیکی
کاملاً از یکدیگر متفاوت بوده اما از لحاظ مشخصات ظاهری شباهت فراوانی به یکدیگر دارند.همچنین امکان
داردیک رقم معین، باتوجه به مناطق مختلف کاشت آن دارای نام های مختلفی باشد. درایران حدود 250 رقم
انگور گزارش شده است. به دلیل عدم بررسی کامل در مورد انگورهای ایران،ممکن است که ارقامی مشابه اما
با اسامی مختلف در نقاط موخیز ایران نامگذاری شده باشند.

تقسیم بندی تجارتی انگور
امروزه در دنیا از نظر تجارتی ارقام انگوررا به 3دسته تقسیم می کنند:

1-ارقام تازه خوری (رومیزی):این ارقام برای مصارف تازه خوری مورد استفاده قرارمیگیرند واز لحاظ ظاهری
باید جذاب ودارای کیفیت خوراکی بالایی باشند .مهم ترین خصوصیات این ارقام عبارتنداز :مقاومت در برابر
حمل ونقل،محکم بودن اتصال حبه به خوشه،دیرخشک شدن دم خوشه ودم حبه،تراکم مناسب حبه درخوشه، یکنواختی رسیدن حبه ها،رنگ وطعم مناسب ومقاومت بالا در برابر بیماریها.
مهمترین ارقام تازه خوری عبارتنداز:یاقوتی،خلیلی سیاه ،خلیلی سفید،بیدانه سفید وقرمز،عسگری،فخری سفید،
فخری سرخ،ریش بابا،صاحبی،تبرزه سفید(غوره شیرین)،قزل ازوم،رازقی ،دسته چین ،حسینی،شاهانی سیاه(قره شانی)شاهانی سفید(آغ شانی)
2-ارقام کشمشی (خشکباری):مهمترین خصوصیت این ارقام درصدبالای قند،گوشتی بودن حبه،بدون بذربودن،
نرم بودن بافت، متعادل بودن اندازه حبه،سریع خشک شدن حبه،می باشد ارقامی که دارای دانه و قند بسیار زیاد
هستندنیزبرای تهیه نوعی کشمش که مویزنام دارد مورد استفاده قرارمی گیرند.مهمترین ارقام کشمشی عبارتنداز: بیدانه سفید(کشمشی یا سلطانی یا آغ ازوم)،بیدانه قرمز(قرمزی اوزوم)،عسگری سفید،بعضی از ارقام دانه دار مثل پیکانی،دسته چین،فخری،تبرزه و...
ودر دنیا مهمترین رقمی که برای کشمش استفاده می شوند عبارتنداز:تامسون سیدلس Thomson seedless
که همان sultanina یا sultanieh یا keshmesh ovalیا sultana در گویش های خاور نزدیک، آسیا، آفریقای جنوبی و استرالیا می باشد .
3-ارقام آب انگوروتخمیری:ارقام دارای آب فراوان،طعم مطلوب با تانن کم برای آب انگورمناسب بوده وارقام مختلف باکیفیت پائین برای صنایع تخمیری،تهیه الکل صنعتی وطبی وسرکه مورداستفاده قرار می گیرند.
به عنوان مثال رقم سیاه سردشت،قره ازوم آذربایجان،جیغ جیغا(نوع نامرغوب وحبه ریز انگور سیاه)،شاهانی رادرایران ودر دنیا رقم کنکورد،آسامون،شاهانی وانگور سیاه و...رامی توان نام برد.

مشخصات تعدادی از انگورهای موردکشت درمیاندوآب و ملکان
1- انگورسیاه یا قره ازوم(قره شیره): اندازه حبه ها نسبتاًدرشت،دانه دار،رنگ آن تیره،پوست حبه ها ضخیم، گوشت آن نسبتاً شیرین است.خوشه انگور سیاه بسیار فشرده ومتراکم می باشد.انگوری است دیررس، در مقابل سرما مقاوم ودر میاندوآب بیشتر جهت تهیه دوشاب (شیره)ازآن استفاده می شود.
2- دسته چین یادسترچین:حبه درشت،به رنگ سبزکم رنگ،هسته دار،شکل حبه ها به شکل بیضی،خوشه ها نسبتاً بزرگ وبلند، مصرف تازه خوری آن کم وبرای تهیه نوعی کشمش محلی بنام گرمیان مورد استفاده قرار می گیرد.ضمناًازاین انگور دوشاب (شیره)نیز درست می کنند.
3- انگور جیغ جیغایا داش قره: اندازه حبه ها به درشتی یک فندق،هسته دار،رنگ آن سیاه متمایل به بنفش، پوست حبه آن ضخیم،گوشت آن کم آب ودارای طعم گس می باشد.مصرف عمده آن درملکان درتهیه دوشاب (شیره) ودر قدیم برای تهیه کشمش محلی مورد استفاده قرار می گرفت.
4- انگور خلیلی:اندازه حبه درشت،بیضی شکل وکشیده،هسته دار ،به رنگ سفید(سبز کم رنگ)یا قرمزرنگ است زودرس ترین انگور در این مناطق است ومورد مصرف آن تازه خوری بوده وجزو ارقام کم محصول به شمار می رود.
5- حسینی: رقمی است با رشد متوسط و بارآوری منظم وکم،چوب خوشه بسیار شل وشکننده،شکل حبه ها استوانه ای ،کشیده ودراز،قسمت گوشتی میوه آبدار،لطیف با طعم شیرین،میان رس، وصرفاًمصرف تازه- خوری دارد. خوشه ها بلند،سبز رنگ ومخروط کشیده از ارقام کند رشد به شمار می رود.
6- فخری:رشدمتوسط،تراکم حبه هادرخوشه بیشتر،اندازه حبه ها بزرگ وبه شکل بیضی کشیده،رنگ پوست سبزمایل به زرد می باشد.حبه ها دارای پوست ،گوشت سفت بوده واز قند بیشتری برخوردار است از ارقام دانه دار به شمار می آید.محصول آن زودرس بوده وبرای تهیه مویز وتازه خوری کاربرد دارد.
7- بیدانه سفیدوبیدانه قرمز:این رقم کشمشی نیزنامیده می شودوبه فراوانی دراکثر نقاط موخیز ایران پراکنده است.بیش از 95درصداز انگور تولیدی این مناطق بخصوص ملکان را رقم بیدانه سفید تشکیل می دهد. هردونوع آن از بهترین ارقام مجلسی به شمار می آیند ویکی از مهمترین ارقام برای تولید کشمش مرغوب بدون دانه است. طول خوشه ها نسبتاً بلند ودارای تراکم حبه ی متوسط در خوشه است. حبه ها بدون دانه وگرد بوده و ضخامت پوست آنها متوسط است.
8- صاحبی: اندازه خوشه ها متوسط تا بزرگ وبه شکل مخروط می باشد. حبه ها به رنگ قرمز وشکل بیضی دارند.پوست حبه ضخیم وگوشت میوه سفت ومرغوب میباشد.دارای دانه های درشت بوده ومحصول آن دیررس است. به صورت تازه خوری وتهیه شیره مورد استفاده قرار می گیرد.
9- شاهانی: به سه رنگ قرمز وسیاه وسفید وجود دارد. برای تازه خوری ومجلسی وهمچنین برای تهیه مویز مصرف دارند.ضخامت پوست آن زیاداست لذا قابلیت نگهداری زیاددارد.حبه ها متوسط،گرد ودانه دار هستند.جزو ارقام زودرس بوده وبرای آب انگوروتهیه شیره مصرف دارند.
10-ریش بابا:این رقم پیکانی نیز نام دارد.در رنگ های قرمز وسفید وجود دارد.بیشتر مصرف تازه خوری و مجلسی داشته وبه دلیل ضخامت زیاد پوست،برای نگهداری زمستانه به صورت آونگ یکی از ارقام خوب به شمار می آید.شکل خوشه مخروط کوتاه بوده کاملاً متراکم است،حبه ها بیضی شکل،کشیده وخوشه ها باز،شل وافتاده اند.دیررس ودانه دار است.
11-قزل ازوم: به رنگ های سفید، قرمز و ابلق دیده می شود. و محل پراکندگی آن کل آذربایجان است.
یکی از مهمترین انگورهای مجلسی بوده ومصرف تازه خوری دارد. بسیار دیررس بوده و به دلیل ضخامت پوست آن قابلیت نگهداری زیادی داشته لذا به صورت آونگ(ملاخ) تازمستان نگهداری میشود. خوشه ها شل وافتاده بوده ودم خوشه بلند است.
12-عسگری:شکل حبه تقریباً بیضی شکل،کشیده وبدون هسته ،رنگ حبه سبز مایل به زردوزودرس است مصرف تازه خوری وتهیه کشمش دارد باردهی آن خوب است.قابلیت انبارداری ونگهداری ندارد. تراکم خوشه کم،پوست حبه نازک وگوشت لطیف وپرآبی دارد

ارقام موردکشت انگور در شهرستان های میاندوآب و ملکان

مطالب مشابه :

ارقام انگور_آمپلوگرافی

ارقام مهم انگور

گیاهشناسی انگور ، انواع گونه های انگور ، انواع ارقام خوراکی و تجاری انگور،انگور مشگین شهر

ارقام موردکشت انگور در شهرستان های میاندوآب و ملکان

3) انگور ( grape )

روش تولید ونگهداری انگور وسردخانه

صفحه 6--8 آذر 91

جهرم شهر نخل های سرافراز و خرمای شاهانی

30 هزار تن انگور از باغات مشگین شهر برداشت می شود

جهرم شهر نخل های سرافراز و خرمای شاهانی