همیشه خودت باش - خودت باش نقش بازی نکن
همیشه خودت باش
اعتماد به نفس یعنی نگرش مثبت فرد در مورد توانایی های خود و استفاده عملی آنها در زندگی. کم رویی یکی از حالا ت هیجانی است که با ترس فرد از وضع موجود محیط همراه است. کم رویی از توجه شدید فرد به خود ناشی می شود و در پسران در ۱۵ سالگی به حد نهایی خود می رسد.
شخص کم رو در اجتماع و در مورد رابطه برقرار کردن با مردم احساس ناراحتی می کند و همواره از واقعیت ها گریزان است و دوری می کند. کم رویی باعث به تعویق افتادن فعالیت فرد در زمان حال و آینده نیز می شود...
از مهم ترین مسائل مطرح شده که در امر اعتماد به نفس فرزندان وجود دارد عبارتند از:
۱) خجالت:
خجالت، جدی ترین مشکل اعتماد به نفس فرزندان است که موجب نگرانی و گوشه گیری می شود.
فرزندان خجالتی به محیطی نیاز دارند که در برقراری رابطه با فرزندان دیگر به آنها کمک کند.
پدر و مادرها باید آنان را تشویق کنند تا با دیگران ارتباط پیدا کنند.
۲) تلویزیون:
بسیاری از والدین از جادوی تلویزیون روی فرزندانشان آگاهند. فرزندان چهار تا پنج ساعت را در روز برای تماشای تلویزیون صرف می کنند. بیشتر مردم معتقدند که پس از مدرسه، تلویزیون بزرگترین عاملی است که بچه ها را در یک جا می نشاند.
از خود بپرسید: تلویزیون چه تاثیری بر اعتماد به نفس بچه ها دارد؟
تلویزیون قدرت تصمیم گیری پدر و مادر را کاهش می دهد. به هر حال والدین باید در مورد مسائل خانوادگی آگاهی و تدبیر داشته باشند. آمار نشان می دهد بچه هایی که روزانه بیشتر از سه ساعت وقت صرف تماشای تلویزیون می کنند افت ذهنی و تحصیلی پیدا می کنند.
۳) درگیری ها و مشاجرات خانوادگی:
سومین دلیلی که اغلب توجهی به آن نمی شود و نتایج منفی زیادی بر اعتماد به نفس فرزندان دارد، دعوا و مشاجره بین والدین است. از عواقب دعوا در مقابل فرزندان این است که آنان تصور می کنند در مورد تمام مشکلا ت پیش آمده گناهکار و مقصرند. اگر در برابر آنان دعوا کنید، در مقابل آنها آشتی نمایید. اما سعی کنید هنگامی که آن ها در خانه هستند، بحث و مشاجره ای وجود نداشته باشد.
فرزندان از نعمت هایی هستند که خداوند به بندگانش عنایت می کند. خانواده ها باید بیشترین اوقات فراغت خود را صرف تعلیم و تربیت فرزندان کنند. از نظر اسلا م خانه، کانون مقدس و نخستین پایگاه برای تربیت و سازندگی انسان است. این کانون گرم و روشن که مبتنی بر دو رکن عاطفه و آگاهی است می تواند افرادی آزاد، آگاه و آشنا به حدود و وظایف و مسوولیت بپروراند.
خانه می تواند آموزشگاهی باشد که در آن افراد درس مهر و آشتی، بردباری، ایمان، اخلا ق و تعادل آموزش داده می شود یا به عکس مکانی باشد که در آن درس کینه و انتقام، ترش رویی، نابکاری، خیانت و دورویی آموخته می شود. با همه تاثیرهایی که انسان در طول مدت حیات از جامعه و مدرسه و همبازی می پذیرد، باز نفوذ خانواده در او بیشتر است. به همین سبب نقش خانواده نقشی فوق العاده و موثرتر از عوامل دیگر است.
▪ اصولا افراد دارای سه تیپ هستند:
۱) تیپ بسیار شرمگین: این ها افرادی هستندکه در زندگی بسیار تنبیه شده اند. لذا کم کم از اجتماع می گریزند و گوشه گیری را اختیار می کنند.
۲) تیپ بی حیا: جزو بزهکاران جامعه هستند. آنان هر کار ناشایستی را انجام می دهند و خجالت نمی کشند.
۳) تیپ متعادل: این ها دارای خانواده هایی نرمال هستند و شخصیت آنان نشان دهنده شخصیت خانواده آن هاست.
خجالت باعث می شود اعتماد به نفس کاهش یابد. برای همین است که تئوری تنبیه مطرح می شود. کودکان کتک خورده چون اعتماد به نفس پایین دارند بیشتر خجالت می کشند یا اصلا شرم و حیا را از دست می دهند و به فرموده پیامبر اسلا م (ص): وقتی شرم و حیا از بین رود، گناه و قانون شکنی پدید می آید. لذا در خانواده باید ترتیبی داده شود که کودکان بی حیا بار نیایند.
● هیجان و ترس
انواع ترس و هیجانات و اضطراب های فرزندان ناشی از:
۱) ترس از مدرسه: مانند ترس از امتحانات، قصور در انجام تکالیف، ترس از مسخره و استهزای همکلا سان یا احتمال طرد شدن از مدرسه.
۲) ترس های بهداشتی: مانند ترس از حوادث، مصیبت ها، آفات و بیماری و مرگ.
۳) ترس های خانوادگی: که اکثرا به سبب بروز نزاع و درگیری یا جدایی در میان والدین ناشی می شود.
۴) ترس های اخلا قی: که بیشتر به سبب انحراف اخلا قی ظاهر می شود.
۵) ترس های اقتصادی و مالی: به سبب پایین آمدن سطح اقتصادی خانواده و فقر به وجود می آید.
● خیال پردازی
شروع خیال پردازی در فرزندان از ۱/۵ سالگی شروع می شود و تا پایان عمر ادامه می یابد. آنان در دنیای خیالی شان کاملا آزاد هستند. آنان می توانند بیافرینند یا ویران بسازند و کسانی آنان را امر و نهی نمی کند و همه چیز مطابق میل آنها است.
در بسیاری از موارد آنان ساکت می شوند و به جایی نگاه می کنند سپس با خودشان حرف می زنند. به عنوان مثال، پسرها اتومبیلرانی و دخترها عروس ک بازی می کنند و این لحظات برای آنها بسیار حساس، شیرین و رضایت بخش است.
بزرگترها نباید آنان را مورد بازخواست قرار دهند و خیال پردازی آنان را مورد سوال یا تمسخر قرار دهند. فایده مهم دنیای خیال پردازی این است که فرزندان را به طرف تفکر و تامل می برد. همه کودکانی که خیال پردازی آنان قوی باشد، تفکرشان بیشتر رشد می کند. دنیای خیالی فرزندان باعث آرامش آنان می شود و والدین باید با رفتار خوب و منطقی خود این دنیای زیبا را برای آنان حفظ کنند.
● تغذیه
والدین باید شرایطی مناسب با فرزندان خود ایجاد کنند تا به رشد بدنی و فکری آنان کمک کند:
مصرف خوراک سالم، تازه و کافی مشتمل بر انواع مواد غذایی.
صرف غذا در محیطی دور از هرگونه دغدغه خاطر و نگرانی.
آشنایی با آداب درست غذا خوردن و صرف غذا با بزرگسالا ن و همسالا ن.
● چند توصیه دیگر
- بیشتر کودکان از این که آنان را بچه بنامند ناراحت می شوند. آنان مایلند در فعالیت های بزرگسالا ن شرکت کنند و این نشانه آن است که می خواهند هرچه زودتر دوره کودکی را پشت سر بگذارند و به دوره کمال برسند.
- برای فرزندانتان برنامه متعادل و مناسبی تنظیم کنید. از قبیل تعیین برنامه مشخص برای خواب و استراحت، ترتیب بازی آرام و نشاط انگیز در محیطی سالم و سرشار از مهر و محبت و تفاهم قبل از خوابیدن. پرهیز از برنامه های نامناسب و بدآموز در تلویزیون و غیره به ویژه آنهایی که موجب ترس و ناراحتی، بلوغ زودرس و هیجان های اضطراب انگیز در فرزندان شود و رشد طبیعی آنان را به خطر می اندازد.
- تشکیل پرونده پزشکی و مراجعه منظم به پزشک و دندان پزشک برای کنترل آنان.
- باید رفتار درست را به فرزندانمان بیاموزیم و آنان را راهنمایی کنیم تا احساسات خود را از طریق راه های درست ابراز کنند.
- اجازه ندهید فرزندانتان با استفاده از احساسات شما به خواسته های نادرست خود دست پیدا کنند. گاهی آنها برای دست یافتن به خواسته هایشان نقش بازی می کنند و به احساسات پدر و مادر متوسل می شوند. گاهی با گریه کردن، والدین را خام می کنند و زمانی با بوسیدن به آنان بیاموزند که چگونه بسیاری از خواسته هایشان را کنترل کنند.
- خواست خود را با جمله های مثبت و منفی به آنان بگویید. مثلا بگویید: کتابهایت را در قفسه بگذار. سپس علت مثبت آن را بیان کنید یا سعی کنید آن را از او جویا شوید. مثلا بپرسید: اگر کتاب هایت را در قفسه نگذاری چه اتفاقی ممکن است برایش بیفتد؟
- سعی کنید همیشه با صدایی ملا یم و آرام با آنان صحبت کنید تا بتوانید اعتمادشان را به خود جلب کنید.
- به آنان اجازه دهید تا رفتارهای اشتباه خود را از رفتارهای درست خویش بازشناسند.
- و بالا خره باید خودتان در کارها نظم داشته باشید تا الگوی خوبی برای آنان باشید.
- والدین، فرزندان را زیاد به خودشان وابسته و متکی نکنند تا زمینه استقلا ل تدریجی از خانواده به سهولت و آرامی انجام پذیرد. معمولا والدین در برخورد با تک فرزندها دچار افراط می شوند و ناخودآگاه به نوعی آنها را به خود وابسته می کنند. رعایت اعتدال در برقراری روابط و مناسبات والدین و فرزندان مانع از چنین رویدادهایی می شود.
بهترین کار درمقابل عصبانیت و بهانه جویی فرزندان این است که در مقابل عصبانیت آنان عصبانی نشویم و با حفظ خون سردی خود، رفتار عاقلا نه در پیش بگیریم و از عقب نشینی در مقابل آنها بپرهیزیم و تسلیم خواسته های نادرست و غیرمنطقی شان نشویم.
- پند و اندرز زیاد فایده ندارد. اگر هم خواستید به آنان پند و اندرز کنید از جمله های کوتاه یا داستان های غیرمستقیم و جذاب استفاده نمایید. سعی کنید آنان را در حضور دیگران نصیحت نکنید.
- در پایان فراموش نکنید که پرورش ایمان در جهت گیری زندگی فرزندان نقش اساسی دارد. اگردر اسلا م توصیه می شود که مسلمانان سیره پیامبر و امامان را مطالعه کنند و بدان عمل کنند منظور این است که شیوه رفتار آنها را در زندگی عملی، الگو و سرمشق قرار دهند.
منبع:ویستا
ویرایش وتلخیص:برگزیده ها
,