«شهرهوشمند، تکوین انقلاب شهری نوین» ، «شهر الکترونیک و اقعیت شهرهای فردا»

اکبر ویسی دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری و کارشناس ارشد برنامه ریزی توسعه منطقه ای

چکیده:
شهرهاي هوشمند برپايه شهرهاي واقعي يا فيزيکي بنيان مي شوند و داراري ويژگي هاي مشترکي با آنها هستند.شهرهاي مجازي نه تنها مستقل از شهرهاي واقعي نيستند بلکه همچنين به اين شهرها وابسته هستند.مدل هاي شهر مجازي به برنامه ريزان شهري،معماران و سرمايه گذاران کمک هاي فراواني مي کند.مهمترين مزيت شهرهاي مجازي کارايي و اثربخشي براي اداره امور شهري است.هدف اصلي اين مقاله،شناخت و تبيين مفهوم شهر هوشمند و ارتباط آن با لايه هاي موجود فضايي است. فراوانی یافته است (معاملات، وضعیت خطوط هوایی، سیستم حمل ونقل و... ) به این ترتیب بسیاری از مشاغل به این سیستم نرم افزاری وابسته اند. با وجود سیستم های به مهم مرتبط پیچیده در فضای مجازی انطباق با تغییرات به شکل هوشمند انجام گرفت." "میشل"اعتقاد دارد که شهر مجازی پایتخت قرن 21 خواهد بود : این شهر به جای اینکه توسط سنگ و سیمان بنا شود ،دارای مکان هایی است که توسط نرم افزار ساخته می شوند و به جای استفاده از درها و خیابانها ، از ارتباطات منطقی استفاده می شود .[1]
ایده شهر هوشمند نیز تا اواسط دهه 1980 که ژاپنی ها شهر علم ( کان سایی) را در کشور خودشان ایجاد کردند و استرالیایی ها شهر چند عملکردی(MFP ) را در اواخر دهه 1980 در آدلاید بنا کردند، ایده ای ناشناخته بود. از دهه 1980 و 1990 که کامپیو تر و اینترنت در مقیاس وسیع در زندگی شهری مورد استفاده قرار گرفت مبحث فضای مجازی اهمیت ویژه ای یافت. فعالیتهای شهر به این سیستم های الکترونیکی وابستگی رويکردي نوين در برنامه ريزي و مديريت شهري است.اين شهرها در فضاي استعاري و سايبري بوجود مي آيند.
در يك قرن اخير با رشد روز افزون شهر نشيني و مشکلات ناشی ازآن و با توجه به پيامدهايي كه صنعت و مدرنيزاسيون در زندگي شهري به همراه داشته است. در چنین فضایی توجه به مولفه های مناطق خلاق و هوشمند که یکی از مهمترین اولویت های برنامه ریزان و سیاستگذاران است ضروری است . یکی از مولفه های مناطق خلاق و هوشمند ،اختراعات الکترونیکی و سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری است که خود عامل تسریع و بهینه سازی در انجام کارها می باشد.
بر این اساس مقاله حاضر به بررسی تاثیرات اختراعات الکترونیکی ، سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری بر فضای مناطق و شهر ها می پردازد
واژه گان کلیدی: شهرهاي مجازي و هوشمند، مناطق هوشمند ، شهر الکترونیک، شهروند الکترونیک، فضاهای دیجیتالی، خدمات الکترونیکی، ادارات دیجیتالی.

مقدمه:
وجه مشخص جامعه معاصر، تحولات فراوان و افزایش فعالیت های اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی در مقیاس جهانی است. یکی از نیروهای پیش برنده این امر، جهانی شدن یا انقلاب فناوری است، که معمولاً حول محور فناوری اطلاعات و ارتباطات متمرکز شده است. ICT زیر ساخت لازم جهت تبادل فوری اطلاعات در فاصله های طولانی را فراهم می سازد. محدودیت های فاصله می تواند با کاهش در محدودیت های زمانی از بین برود. سرمایه داری، فناوریهای اطلاعات را برای عملیات در مقیاس جهانی و درزمان وقوع استفاده می کند. فی الواقع فناوری اطلاعات وارد زندگی شهروندان شده است و روابط مبتنی بر IT ، اساس زندگی در عصر ارتباطات است. صحبت برای ورود و یا عدم ورود به این رابطه را باید کنار گذاشت و برای پیگیری از فناوری های نوین و خلق منابع جدید بایستی وادر گود شد.[2] فناوری اطلاعات برای ورود کامل به عرصه اجتماعی و فرهنگی زندگی شهروندان راه پر فراز و نشیبی را در پیش خواهد داشت ولی منتظر فشردن کلید Enter برای ورود نمی ماند و این همان صحت گفتار سازمان ملل است که پیشاپیش آغاز سده بیست و یکم میلادی راهمزمان با تکوین انقلاب شهری نوین در جهان عنوان کرده بود. حال شهرها نیز تحت تاثیر انقلاب شهری تعاریفی جدید به خود می گیرند. نمونه ای از این فضاها شهر الکترونیک یا هوشمند است. هنگامی که چار چوب ذهنی از شهر هوشمند صحبت بر میان می آورد نظرها به یک مکان سوق داده می شود و این همان مساله ای است که باعث شهر مجازی یا شهر اینترنتی در ذهنها تداعی شود این موضوع در اقدامات اجرایی نیز نمود پیدا کرده است. در صورتی که منظور از شهر تنها یک مکان نیست و به تعین وقتی از شهر صحبت به میان می آید یک فضای زیستی مد نظر است.

بر این اساس در این مقاله سعی شده است تأثیرات اختراعات الکترونیکی و سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری در مناطق و شهر ها مورد بررسی قرار گیردو هم با توجه به تاثیر کاربرد الکترونیک و کامپیوتر در توسعه جوامع ، راهکارهایی در به کار گیری این فناوری در سیستم شهری ارایه می شود.

طرح مسأله
نوآوری، یادگیرندگی(فراگیری) و هوشمندی دارای بعد و ماهیت مشترکی می باشند که می توان آنرا تولید، تبادل، فراوری و پردازش اطلاعات دانست. اکنون می توان گفت که انقلاب اطلاعات رخ داده است و به سرعت عصر صنعت را پشت سر می گذاریم و با ورود به عصر ارتباطات مدیوم های زندگی شهری نیز تغییر کرده اند. تغییراتی که بیشتر جنبه کیفی دارد تا کمی. در چنین عصری مهمترین شاخص توسعه هر کشور بر اساس میزان تولید ،امکان توزیع و مصرف اطلاعات ارزیابی می شود. در این وضعیت توجه به توسعه در سطوح مختلف محلی ، منطقه ای و ملی نیز شدیدا به وجود و رشد اطلاعات و فضاهایی که بستر شکل گیری این پیشرفتهای تکنولوژیکی و اطلاعاتی باشند نیاز دارد.
منطقه و اجزای مربوط به آن بویژه شهرها نیز تحت تاثیر این تغییرات تعاریفی جدید به خود میگیرند. نمونه ای از این فضاها شهر الکترونیک و مناطق مجازی و هوشمند است. وقتی از شهر الکترونیک صحبت می کنیم نظرها به یک مکان سوق داده می شود و این همان مساله ای است که باعث می شود شهر مجازی یا شهر اینترنتی در ذهنها تداعی شود این موضوع در اقدامات اجرایی نیز نمود پیدا کرده است. در صورتی که منظور از شهر تنها یک مکان نیست و به یقین وقتی از شهر صحبت به میان می آید یک فضای زیستی مد نظر است. بر اساس گفتمان جامعه اطلاعاتی، جای تعجب ندارد که اجزای چنین جامعه ای از جنس اطلاعات باشند یعنی منطقه و شهر اطلاعاتی، خود از عناصر آمیخته به اطلاعات تشکیل شده اند.
اگر اجزای اصلی یک شهر را معماری، سازه ، حمل و نقل و تاسیسات و زیر ساخت شهری در نظر بگیریم، شهر اطلاعاتی به شهری اطلاق می شود که اجزایش به کمک ارتباطات و فناوری اطلاعات بنیانگذاری شده اند تا شهروندان در هر لحظه بتوانند بین شیوه های گوناگون ارائه و یا استفاده از کالا و خدمات بهترین را انتخاب کنند.
شاید تصور گردد که هنوز برای بحث کردن از مناطق و شهرهایی که به صورت کاملا مجازی باشند زود باشد اما هم اکنون با نگاهی به دنیای اینترنت و دبدن برخی جوامع مجازی می توان تصوری از چشم انداز رو به رشد موضوع داشت. با این وجود مقاله حاضر تا این حد وارد فضای مجازی نمیگردد و با در نظر گرفتن چنین چشم اندازی از موضوع، به قول معروف موضوع را بر روی همین زمین بررسی و جستجو مینماید.
طی سمینارها ونشستهای متعدد اهداف زیر به عنوان هدفهای جدید سازگار با شرایط متحول اقتصادی و اجتماعی برای نو شهرهای آینده تعیین شدند:
1.       آزادی و فرصت کافی برای انتخاب
2.       حرکت و دسترسی آسان، ارتباطات مناسب
3.       توازن و تنوع
4.       یک شهر جاذب و گیرا
5.       آگاهی و مشارکت همگانی
6.       استفاده موثر و خلاقانه از منابع
ملاحظه می شود که به موازات تغیییر و تحول در شئون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زندگی بشر قرن بیستم و مطرح شدن نیازهای جدید الگوی کالبدی شهرها، به خصوص در مواردی که برنامه ریزان ، شهرسازان و معماران در مواجهه با ایجاد یک شهر جدید قرار می گیرند چگونه دگرگون می شود و چون آیینه ای صادق حقایق جاری در شریان هستی را در خود منعکس می کند.
در این کار سعی شده است به معرفی مناطق خلاق و یادگیرنده با تاکید بر مهمترین اجزای این مناطق یعنی شهرهای هوشمند پرداخته و ضمن معرفی اجزا و اصول آن تاثیر آن بر روند توسعه مناطق مورد بررسی قرار بگیرد.

روش تحقیق
در این پژوهش بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از مطالعه منابع کتابخانه ای و اسناد و مدارک مربوطه سعی شده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی اطلاعات جمع آوری شده پرداخته و در نهایت به نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد پرداخته شود.

تعریف شهر هوشمند
شهرهوشمند عبارت از شهری است که اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرویسهاس دولتی و سازمانهای بخش خصوصی بصورت برخط (online) و بطور شبانه‌روزی، در هفت روز هفته با کیفیت و ضریب ایمنی بالا با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن انجام می‌شود. به این ترتیب دیگر نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت و نهادهای خصوصی نیست.
شهر اطلاعاتی یا شهر هوشمند، عصر اطلاعات و انقلاب دیجیتال حجم عظیمی از تکنولوژی با سیم و بدون سیم می باشد که زمینه های گسترده ای برای سرویس های الکترونیکی فراوان است . به تاثیر از این سرویس های الکترونیکی فعالیت هایی نظیر روابط اجتماعی ، امنیت، بهداشت، آموزش، شیوه های اشتغال جدید مثل کار از راه دور، خرید و فروش،بانکداری،حکومت شهری،مدیریت شهری، شهر سازی، سیستم حمل و نقل هوشمند به وقوع می پیوندد.[3]

زندگی در شهر هوشمند
«شهر الکترونیک»، «شهر هوشمند»، «شهر مجازی» و ... واژه‌هایی هستند که «شهروند الکترونیک» را به دنیای جدید و زندگی در شهرهای مدرن، دعوت می‌کنند، شهری که در آن می‌توان به طور آنلاین خرید کرد، حساب‌های خود را آنلاین پرداخت کرد، آنلاین جلسه برگزار کرد و حتی آنلاین سفر کرد .[4]
شهر الکترونیک ما را از دنیای یک بعدی شهرهای سنتی و امروزی، به دنیای دو بعدی می‌برد که دستاورد فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات دنیای اینترنتی است.
شهرهوشمند، شهری ۲۴ ساعته است که امور شهری در تمام شبانه‌روز در آن جریان دارد. شهروندان می‌توانند از طریق اینترنت، در هر زمان و هر مکان به اطلاعات و خدمات آموزشی، تفریحی، تجاری، اداری، بهداشتی و ... موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.
در شهر الکترونیک، پلیس همیشه در دسترس است. شهروندان می‌توانند ناامنی‌های به‌وجود آمده را گزارش دهند تا در اسرع وقت مورد بررسی قرار گیرد.
وقتی اکثر کارهای روزمره را بتوان از طریق اینترنت و در منزل انجام داد زندگی بسیار راحت‌تر خواهد شد. از آنجا که رفت‌وآمدهای شهری در شهر الکترونیک به حداقل می‌رسد، تاثیرات مخرب وسایل نقلیه بر محیطزیست نیز کاهش می‌یابد و محیطی زیباتر و طبیعی‌تر برای زندگی شهروندان به وجود خواهد آمد.
«کارت‌های هوشمند»، «بانکداری الکترونیک»، «آموزش الکترونیک»، «سلامت الکترونیک»، «تجارت الکترونیک»، «دولت الکترونیک» و ... واژه‌هایی هستند که هر روزه به گوش ما می‌رسند، اما تمام اینها وقتی در شهری واحد کنار هم جمع می‌شوند، «شهر الکترونیک» را به‌وجود می‌آورند.[5]
ارائه خدمات با سرعت و کارایی بالا در حوزه شهر، همزمان با کاهش هزینه‌ها و ترافیک، آلودگی‌ها و ... در شهر الکترونیک متصور است. فراهم آوردن زیرساخت‌های ارتباطی، شبکه افزار، نرم افزار، انسان افزار، زیرساخت‌های امنیتی و توسعه نهادهای اطلاعاتی از جمله پیشزمینه‌های ایجاد شهر الکترونیک است.
" شهرها، برحسب میزان استفاده از خدمات الکترونیک طبقه‌بندی می‌شوند. در برخی مناطق دنیا نظیر آمریکا، نمونه‌های موفقی از شهرهای الکترونیک وجود دارد. ایجاد شهرهای هوشمند یکی از مهم‌ترین اهداف فناوری اطلاعات است که شهرداری‌ها نقش عمده‌ای در تحقق آن دارند. با توجه به گسترش روز افزون تکنولوژی و افزایش نیازهای انسان و پیچیدگی مشکلات بشری شهر هوشمند واقعیت شهر های فرداست ،و اگر ایجاد آن را به آینده موکول کنیم قطعا نیازمند پرداخت هزینه های گزاف هستیم."[6]
در اين شهر الكترونيكي ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می‌شوند و سازمان‌ها و دستگاه‌هایی همچون شهرداری، حمل و نقل عمومی، سازمان آب منطقه‌ای و... بيشتر خدمات خود را به صورت مجازی و يا با استفاده از امكاناتي كه ICT در اختیار آنان قرار مي‌دهد به مشترکین و مشتریان خود ارائه می‌دهند. در يك شهر هوشمند ، كليه اطلاعات و خدمات به صورت الكترونيك به مردم ارائه مي شود . د رحال حاضر نمونه هاي چنداني از شهر هاي تمام هوشمند در جهان وجود ندارد . همانطوري كه تصور وجود شهري كه به طور كامل از وجود رايانه و خدمات الكترونيك بي بهره باشد ، تقريبا غير ممكن است. [7]
همچنانکه قبلا اشاره شداكنون شهر ها بر حسب ميزان استفاده از خدمات الكترونيك طبقه بندي مي شوند در برخي از مناطق دنيا مثل امريكا نمونه هاي موفقي از شهر هاي الكترونيك وجود دارند . ايجاد شهر هاي الكترونيك يكي از مهمترين اهداف فناوري اطلاعات است.
ايجاد شهر هاي الكترونيك فوايد زيادي به دنبال دارد كه از مهمترين انها مي توان به كاهش هزينه ، افزايش درآمدها، افزايش كيفيت خدمات ،‌كاهش زمان دسترسي به خدمات و بالابردن ميزان دسترسي به خدمات اشاره كرد. كاهش ميزان آلودگي هوا و ترافيك و همچنين شفاف كردن اطلاعات و مراحل و انجام خدمات و قوانين و جلوگيري از اعمال سليقه كارمندان از ديگر مزاياي شهر الكترونيك است. اساس شهر الكترونيك بهره گيري از رسانه هاي الكترونيكي و بهره وري از اينترنت در جهت كمك به تسهيل امور شهروندان است.

تاريخچه شهر هاي الكترونيك
در مورد تاريخچه شكل گيري شهرهاي الكترونيكي و اينترنتي بايد به پروژه هاي توسعه فن آوري اطلاعات كه نيازمند تأسيس شهرهاي اينترنتي بود، اشاره كرد كه اولين آن در سال ۱۹۹۲ با پروژه IT۲۰۰۰ سنگاپور شروع شد و در سال ۱۹۹۳ با ايجاد زيرساخت ملي كره جنوبي و آمريكا به مرحله جديدي رسيد، پروژه مهمي كه تسريع پيدايش شهرهاي اينترنتي را به دنبال داشت، قانون پايه S&W بود كه در سال ۱۹۹۵ در ژاپن به تصويب رسيد، از طرف ديگر در اينجا بايد از پروژه سنگاپور واحد، جامعه اطلاعاتي انگلستان و پروژه سه ميليون نفر كاربر اينترنت تايوان در سال ۱۹۹۶ به عنوان مراحل جديد توسعه در تاريخ ICT نام برد. درحالي كه پروژه فن آوري اطلاعات و آموزش در سنگاپور، چارچوب كلي دولت الكترونيك در آمريكا و زيرساخت ملي تايوان از شرايط مهم زمينه ساز شهرهاي اينترنتي بوده اند، بنابراين زمان پيدايش شهرهاي الكترونيكي و اينترنتي را از سال ۱۹۹۷ به بعد دانست.[8]
در حال حاضر آمريكا با بيش از ۲۰۰۰ شهر اينترنتي و با برنامه اي مبني بر ايجاد ۲۰۰۰ شهر ديگر، حركت گسترده اي را در اين زمينه انجام داده است. البته كشورهاي ديگري مثل كانادا، انگلستان، آلمان، كره جنوبي و چين از پيشروان توسعه شهرهاي اينترنتي هستند .
مناطق هوشمند
با توجه به روند توسعه شهرها و تبدیل آنها به متروپلیس ها، شهرهای بزرگ به شکل چند مرکزی در آمده اند. به این ترتیب این شهرها به عنوان منطقه شهری شناخته می شوند که بعضی از آنها مراکز جدید توسعه های موفق اقتصادی اند ( به عنوان مثال در آسیا و خصوصا در چین). در شکل دیگر توسعه شهری ، مجموعه ای از شهرها به هم پیوسته و متروپل های شهری را به وجود می آورند. ما شاهد شکل گیری شبکه های مناطق کلان شهری می باشیم که با توجه به ساختارهای فرهنگی دارای عملکرد های متفاوت می باشند.
به این ترتیب در دهه های اخیر به منطقه و برنامه ریزی منطقه ای توجه ویژه ای شده است و سیاستهای منطقه ای به دنبال رقابت پذیری های منطقه ای و برای حل چالشهایی مانند؛ اختلافات اقتصادی و اجتماعی بعد از روند توسعه ، بازسازی های ناشی از جهانی سازی، انقلاب های فناوری و توسعه اقتصادی- اجتماعی دانش محور مطرح شده اند.
اهداف منطقه هوشمند نیز شامل موارد زیر می باشد؛
1.       بررسی تغییرات جمعیتی و اثرات مستقیم و غیر مستقیم آن بر قابلیت مقایسه منطقه ای
2.       توسعه و بررسی روشهای خلاق برای گسترش زندگی کاری وتوانایی کاری
3.       انتقال تجربه های موفق مدیریت فرصتها به منظور ایجاد شبکه های منطقه ای
4.       ایجاد آگاهی و دسترسی آزاد به اطلاعات برای تمام فعالان مربوطه
ابعاد مورد توجه در شهرهای هوشمند انسان ، اجتماع و هوش مصنوعی(زیر ساختاهای ارتباطی، فضاهای دیجیتالی و روشهای حل مسائل با کمک مردم) است. به این ترتیب شاهد تعامل پویا یی میان این فاکتورها خواهیم بود که از کنش و واکنش میان آنها اصول این شهرها شکل می گیرند. به این ترتیب اصطلاح شهر هوشمند ، سرزمینی است با ویژگی های زیر:
1.       فعالیتهای متمرکز بر دانش(دانش توسعه یافته)
2.       مشارکت های اجتماعی در فعالیتهای روزمره که بااستفاده ار دانش کاربرد آن به روز می شود
3.       زیرساختهای ارتباطی توسعه یافته، فضاهای دیجیتالی و ابزارهای مدیریتی دانش محور و مبتنی بر خلاقیت
4.       توانایی ذاتی به منظور به کارگیری خلاقیت و مدیریت در مورد مسائلی که برای اولین بار مطرح می شوند.

از دولت شهر تا دولت – شهر هوشمند
زمانی در گذشته به دلیل سادگی و نبود پیچیدگی در ساختارهای حاکمیتی و خدماتی دولت شهرها با ارایه خدماتی و اجراییاتی زندگی بهتر را برای شهروندان خود فراهم می کردند، همان طور که گیدنز در تعریف دولت ملی می گوید "در واقع دولت به یک دستگاه سیاسی اطلاق می شود که در محدوده مرزهای یک قلمرو سرزمینی مشخص حق حاکمیت دارد می تواند از ادعای حاکمیت خود با کنترل قدرت نظامی پشتیبانی کند و شهر وندانش احساس مثبت تعهد نسبت به هویت ملی آن دارند." اما نوآوری، یادگیرندگی (فراگیری) و هوشمندی که می توان آنرا تولید ، تبادل، فراوری و پردازش اطلاعات دانست، مدیوم های زندگی شهری را تغییر داده اند بطوریکه بالتبع این تغییرات مهمترین شاخص توسعه هر کشور و دولت بر اساس میزان تولید، امکان توزیع و مصرف اطلاعات ارزیابی می شود.
که در این وضعیت توجه به توسعه در سطوح مختلف محلی، منطقه ای و ملی نیز شدیداً به وجود و رشد اطلاعات و فضاهایی که بستر شکل گیری این پیشرفتهای تکنولوژیکی و اطلاعاتی باشد نیاز دارد. و شاید بالاجبار به این گفتهی دکتر علی اکبر جلالی دست یابیم که شهر الکترونیک واقعیت شهرهای فرداست»
شناخت شهر الکترونیک از دو جنبه اهمیت شهر الکترونیک (هوشمند) از بعد فیز یکی و افراد فنی از بعد ابزاری و از سوی دیگر معنا و مفهوم این پدیده حا یز اهمیت است. از لحاظ لغوی ارایه دسترسی الکترونیکی شهروندان به شهرداری و اماکن مختلف شهری به صورت شبانه روزی و هفت روزهفته به شیوه ای ثابت، قابل اطمینان، امن و محرمانه تعریف شهر الکترونیک را شرح می دهد.[9]
اما شهرهای هوشمند یا الکترونیک محدوده های هویت یافته یادگیری و خلاقیت اند که ابتکار و خلاقیت رابه شکل کاربردی برای جمعیت شهری، نهادهایی که تولید دانش می کنند و زیر ساختهای دیجیتالی که به منظور ارتباطات و مدیریت دانش شکل گرفتهاند به کارمی برد.
اما قبل از شرح و نمایه ای از شهر الکترونیک (هوشمند) باید گفت که در بسیاری از مواقع مفهوم شهر مجازی (Virtual city) از مفاهیمی که در سالیان اخیر به شدت به کار برده شده است با مفهوم شهر الکترونیک و دولتی الکترونیک خلط گردیده و مخاطب در تفکیک این دو مفهوم به شدت دچار سردرگمی گردیده است. "شهر مجازی شهری است که تمام ظرفیتهای آن امکان تبدیل به فرآیند اطلاعاتی را دارا باشد و بتواند به فضای مجازی منتقل گردند."[10] حال آنکه در شهر الکترونیک (هوشمند) بیشتر به مفهوم ارایه خدمات الکترونیک در حوزه یک شهر پرداخته می شود. "در بحث واقعیت مجازی (Virtual Reality) ما با اثر ذات روبرو هستیم نه با خود ذات بنابراین تلاش بر نزدیک کردن مجاز به واقعیت و کسانی که در صنعت مجازی سازی کار می کنند با فعال کردن سنسورها و تامین ابعاد گوناگون در صدد حذف مرزهای میان واقعیت و مجاز هستند جهان مجازی اثر جهان واقعی و در واقع بازنمایی واقعیت جهان واقعی است. بنابر این وقتی می گوییم شهر مجازی با محتوای اثر ذات و پیامدهایی که در این فضای روبرو هستیم"[11]
"ایده شهر هوشمند که تا اواسط دهه 1980 که ژاپنی ها شهر علم (کان سایی) را در کشور خودشان ایجاد کردند و استرالیایی ها شهر چند عملکردی (MFP) را در اواخر دهه 1980 در آدلاید بنا کردند، ایده ای ناشناخته بود. اما نخستین پروژه شهر هوشمند دنیا که قرار است در مالتانزدیکی ایتالیا راه اندازی شود، در نمایشگاه جفیکس 2700 دوبی کلید خورد ساخت این شهر هوشمند که پس از فراهم کردن امکانات و زیر ساخت های مورد نیاز قرار است را ه اندازی شود مبتنی بر توسعه ساختارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است.
"باید گفت شهرهای هوشمند کالبد شهرها را نیز از ابعاد گوناگون دگرگون خواهد کرد. تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات باعث کاهش سفرهای کاری و عدم نیاز مراجعه کارمندان به محل کار به صورت روزانه خواهد شد، در نتیجه این مساله باعث کاهش حجم ترافیک، کاهش آلودگی و عدم نیاز به ساخت راههای بیشتر خواهد شد. این امر باعث کاهش نیاز به فضاهای اداری، عدم نیاز به همجواری فضای کار و سکونت، عدم نیاز به استفاده از اتومبیل، کاهش تراکم و ازدحام به خصوص در بخش مرکزی شهرها و ...خواهد شد."[12] علاوه بر آن تجارت از راه دور، بانکداری الکترونیک آموزش از راه دور و کار از راه دور حیات و کالبد شهرها را از ابعاد گوناگون دگرگون خواهد ساخت. "بنابر این در شهر عصر اطلاعات می توان شخص را چنان هوشمند ساخت که بر استبداد فضا یا موانعی که فضا برای انسان در زمینه های مختلف به وجود می آورد، فائق آمد."[13] در کنار مزایای شهر هوشمند استفاده از تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات با کاهش برخوردهای چهره به چهره ، کاهش ارتباطات اجتماعی رو در رو، تعاملات اجتماعی، افسردگی، کم تحرکی، فاصله انسان ها از همدیگر و ... می شود. "مفهوم شهر هوشمند بر ساختاری دلالت دارد که فناوری ارتباطات از راه دور به آن حیات می بخشد در این شهر ارتباطات حقیقی و واقعی عمدتاً مجازی می شوند."[14] تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات معنای فضا و ویژگی های قدرت را تغییر داده است. امروزه این واقعیت پذیرفته شده است که کشورهایی که در زمینه اطلاعات و فناوری های نوین گام های بیشتری برداشته اند .
از نظر اقتصادی و در عرصه ملی و بین المللی نیز یک روند روبه جلو را طی کردهاند.

اصول شهر نشینی هوشمند
"اصول شهر نشینی هوشمند (PIU) یک تئوری برنامه ریزی شهری است که مجموعه ای از اصول مورد نظر را به منظور هدایت به سوی تنظیم و فرموله کردن برنامه شهر و طراحی شهری ترکیب می کند این اصول در نظر دارد تنوع برنامه ریزی شهری و دخالتهای مدیریتی را با شرایط وفق داده و کامل نماید این اصول شامل پایداری زیست محیطی، بقای میراث و سنت، تکنولوژی متناسب و کارا، کارایی زیر ساختها، ارزیابی اجتماعی، توسعه حمل و نقل محور، یکپارچگی منطقهای، مکان سازی، مقیاس و ابعاد انسانی و تمامیت و درستی بنیادی می شود.
بعنوان مثال اصل پایداری زیست محیطی یا به عبارتی تعادل با طبیعت بر تعادل در استفاده از منابع طبیعی تاکید کرده و اهمیت وی‍ژ ه ای به ارزیابی های زیست محیطی می دهد از آنجایی که تشریح هر یک از این اصول شهرنشینی هوشمند خود مجالی بیشتر می طلبد ذکر عناوین اصول مورد نظر تنها به صورت خلاصه مفید خواهد بود.
1-              اصل تعادل با طبیعت
2-              اصل تعادل باسنت
3-              اصل فناوری در خور و مناسب
4-              اصل خوش مشربی
           - مکانی برای افراد
   - مکانی برای دوستی
- مکانی برای صمیمیت خانوادگی
- مکانی برای همسایگی
- مکانی برای اجتماعات
- مکانی برای پهنه شهری
5- اصل بهینه بودن
6-    اصل مقیاس انسانی
7-    اصل پرورش دهندگی وفرصتها
8-    اصل یکپارچگی منطقه ای
9-    اصل حرکت متعادل
10-اصل یکپارچگی نهادی»[15]

اهداف مناطق هوشمند
با توجه به روند توسعه شهرها و تبدیل آنها به متروپلیس ها، شهرهای بزرگ به شکل چند مرکزی در آمده اند به این ترتیب این شهر ها به عنوان منطقه شهری شناخته می شوند که بعضی از آنها مراکز جدید توسعههای موفق اقتصادی اند. "اهداف منطقه هوشمند نیز شامل موارد ذیل است:
1-    بررسی تغییرات جمعیتی و اثرات مستقیم و غیر مستقیم آن بر قابلیت مقایسه منطقه ای
2-    توسعه و بررسی روشهای خلاق برای گسترش زندگی کاری و توانایی کاری
3-    انتقال تجربه های موفق مدیریت فرصتها به منظور ایجاد شبکه های منطقه ای
4-    ایجاد آگاهی و دسترس آزاد به اطلاعات برای تمام فعالان مربوطه"[16]

ابعاد شهر هوشمند
همچنان که قبلاً نیز شرحی کوتاه نگارش شد "ابعاد مورد توجه در شهر در شهرهای هوشمند انسان ، اجتماع و هوش مصنوعی (زیر ساختهای ارتباطی، فضاهای دیجیتالی و روشهای حل مسایل با کمک مردم است به این ترتیب شاهد تعامل پویایی میان این فاکتورها خواهیم بود که از کنش و واکنش میان آنها اصول این شهر ها شکل می گیرند"[17] به این ترتیب اصطلاح شهر هوشمند سرزمینی است با ویژگی های زیر:
1-    فعالیتهای متمرکز بردانش (دانش توسعه یافته)
2-    مشارکت های اجتماعی در فعالیتهای روزمره که با استفاده از دانش کاربرد آن به روز می شود .
3-    زیر ساختهای ارتباطی توسعه یافته ،فضا های دیجیتالی و ابزارهای مدیریتی دانش محور ومبتنی بر خلاقیت.
4-    توانایی ذاتی به منظور کارگیری خلاقیت و مدیریت در مورد مسایلی که برای اولین بار مطرح می شوند.

شهرسازی الکترونیک
به طور کلی اجرای طرح شهر هوشمند به این معناست که تمام خدمات موردنیاز ساکنان از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی تامین شود. به این ترتیب دیگر نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت و نهادهای خصوصی نیست. به بیانی دیگر ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می‌شوند و سازمان‌ها و دستگاه‌هایی همچون شهرداری، حمل و نقل عمومی و سازمان آب منطقه‌ای، خدمات خود را به صورت مجازی در اختیار مشترکین و مشتریان خود قرار می‌دهند. [18]برای مثال فردی که به دنبال ساخت ساختمان و متقاضی دریافت مجوز از شهرداری است پس از ورود به شبکه اطلاع‌رسانی شهرداری، خدمات موردنیاز خود به همراه مشخصات زمین تحت مالکیت و ساختمان دلخواه خود را وارد شبکه می‌کند. سپس شهرداری الکترونیک براساس استانداردهای موجود، میزان مساحت قابل ساخت و طبقات ساختمان را به متقاضی اعلام می‌کند و در نهایت فرد متقاضی براساس مجوز شهرداری با ورود به شبکه مهندسان مشاور با یکی از شرکت‌های مشاور بر اساس طرح و قیمت مناسب به توافق می‌رسد. در این مرحله، متقاضی حتی قادر است طرح ارائه شده از سوی مهندس مشاور را به صورت سه‌بعدی روی صفحه نمایشگر مشاهده و اصلاحات دلخواه خود را اعمال کند. این طرح پس از تایید از سوی شهرداری الکترونیک و صدور مجوز با ورود به شبکه امور پیمانکاران و با انتخاب بهترین پیشنهاد از لحاظ قیمت به مرحله عقد قرارداد رسیده و سپس به اجرا درمی‌آید. حتی ارائه گزارش کار از سوی پیمانکار به کارفرما نیز می‌تواند از طریق شبکه صورت پذیرد. کل این فرایند در شبکه هوشمند می‌تواند در کمتر از ۲ ساعت به پایان رسد، در حالی که در شرایط عادی در شهر تهران مراحل یاد شده به ۱ تا ۲ سال زمان نیاز دارد و طبق آماری که همیشه از سوی مسئولان شهرداری منتشر می‌شود، بیش‌ترین آمار مراجعه مردم به شهرداری تهران در رابطه با مسایل شهرسازی است که در واقع با استناد به سخنان شهردار تهران بیشترین نارضایتی هم در این حوزه وجود دارد، در شهر هوشمند بروکراسی اداری به نحوی بسیار چشمگیر کاهش می‌یابد و میزان رضایتمندی مردم نیز متقابلاً افزایش خواهد یافت. ضمن اینکه در سایه کاهش هزینه‌های اداری فضای جدید در جهت اشتغالزایی ایجاد می‌شود.
امروزه، اگر کسی در شهر مجازی تصمیم به اجرای پروژه‌ای صنعتی داشته باشد، کاری را که مهندسان مشاور در شهرهای حقیقی برای یافتن بهترین نقطه برای احداث کارخانه، ظرف یک سال انجام می‌دهند در کوتاه‌ترین زمان ممکن، اطلاعات مربوط به نزدیک‌ترین گسل، مسیل، طوفان‌ها، جنس خاک، شیب زمین، گاز، لوله‌های آب، کابل‌های برق، و مترو، فاضلاب و سایر اطلاعات زیرزمینی را به دست می‌آورند. در شهر هوشمند، علاوه بر اینکه شهروندان در شهر مجازی و در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های الکترونیک حرکت می‌کنند، قادرند خدمات جاری خود را همچون خریدهای روزمره از طریق شبکه انجام دهند. [19]

شهروند الکترونیک
با تمام این مسائل، در نهایت این «شهروند الکترونیک» است که باید در این شهر زندگی کند. شهروند الکترونیکی فردی است که با اطلاعات آشنایی داشته باشد و بتواند از خدمات شهر الکترونیک استفاده کند.
«مانوئل کاستلز» محقق اسپانیاییالاصل آمریکایی معتقد است: «شهر اطلاعاتی، نیازمند شهروندان اطلاعاتی است» تنها با این پیش‌نیاز باید پا به دنیای آنلاین گذاشت. [20]

شهرهوشمند در جهان
"در شهر های هوشمند شهرهای برحسب میزان استفاده از خدمات الکترونیکی طبقه بندی می شوند، سامانه های کنترل تطبیقی یا هوشمند چراغ های راهنمایی تقاطع ها (ITS). مجموعه ای از به کار گیری فناوری های روز نظیر دوربین دیجیتال، سیستم های موقعیت یاب ماهواره ای (GPS) و الگوریتم های هوشمند مورد استفاده در کامپیوتر و... نمونه هایی از خدمات الکترونیک شهر هوشمند است"[21]ایجاد شهرهای هوشمند که یکی از مهم ترین اهداف فناوری اطلاعات است به دلیل نوع فرآیند تصمیم گیری تند حاکم در کشورها به معنای نقش ویژه داده ها و اطلاعات اعم از دانش فنی و سرمایه در دریافت،پردازش و استفاده سریع از دانش فنی و سرمایه نمونه های موفق و بی نظیری در برخی مناطق آمریکا می توانند باشد.
"یکی دیگر از شهرهای هوشمند وبی کاغذ و بی نام و نشان در آسیا را می توان ابر گذرگاه مولتی مدیا غول قرن بیست و یکمی دانست که قراراست قلب مالزی در قرن آینده باشد. این طرح زیر نظر فردی به نام آزنام شریف الدین اداره می شود. کلید این شهر هوشمند یک کارت هویت دیجیتال است در این شهر همه راهها به کامپیوتر ختم می شود. مراکز دولتی در این شهر با کامییوتر به هم متصل می شوند. سکنه این شهرنیز با استفاده از کارت دیجیتالی شان که همه اطلاعات شخصی مربوط به آنها در آن ثبت شده است در دستگاه به مراکز دولتی،بانکها، مخابرات، حمل و نقل، باشگاهها و مراکز تفریحی دسترسی مستقیم پیدا می کنند ساکنان این شهر از طریق همین کارت به مراکز بهداشتی متصل می شوند که در آن ها از طب چینی تا پزشکی غربی وفلسفه ایورودای هندی و عطارهای بومی در دسترسشان قرار می گیرد و این یعنی اتصال بهداری های دهات به مجهزترین کلینک های جهان"[22]
"آنتورپ بزرکترین شهر بلژیک نیز شایستگی شهر هوشمند را دارد، تجهیزات سنجش کیفیت آب درهشت استخر با شبکه شهری آنتورپ (ماناپ) – یعنی بزرگ راه اطلاعاتی فیبرنوری آنتورپ- در ارتباط است. پروژه ماناپ در سال 1992 آغاز کار کرد و این هنگامی بود که تله پولیس آنتورپی که بیش از این به عنوان مرکز فن آوری اطلاعات و ارتباطات شهر آنتورپ به شمار می رفت از مقامات محلی شهر تقاضا کرد تا با ساختار یک شبکه نوین موافقت کنند. ما ناپ اولین شبکه ای در دنیا است که از طریق پروتکل ای تی ام (ATM)[23] راه اندازی می شود.
اولین برنامه کار بردی در ماناپ،ارتباط تبادلات تلفنی پنج ساختمان اداری شهر با شبکه بود. در حال حاضر مکالمات تلفنی رایگان صورت می گیرد، این شبکه همچنین به امور تجاری داخلی از طریق تامین تبادل الکترونیکی داده ها (ئی دی آی)[24] یاری می رساند. به صورتی که ارتباط بازرگانان را با دفاتر اداری مؤثرتر      می سازد. سرعت بسیار بالای شبکه ماناپ کار برد ارتباطات از راه دور بهداشتی را که اکنون مورد استفاده سه بیمارستان عمومی آنتورپ است (که بیش از یک میلیون بیمار را درمان می کنند) ، مهیا می سازد . ماناپ همچنین سبب ایجاد یک ارتباط کنفرانس ویدیویی می شود. مثلاً برای شخصی که دچار مشکلات شنوایی در شهر آنتورپ است این امکان را فراهم می سازد تا از طریق زبان اشاره ای و لب خوانی با شخص دیگری که دچار همین مشکل در شهر لندن است ، ارتباط بر قرار کند."[25] دو نمونه موفق شهرهای هوشمند گفته شده در سطور بالا تنها مواردی از پیشرفت جهانی و لزوم تاکید کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بر ضرورت ایجاد شهر الکترونیک بوده است به جهان فهمیده است که در عصر جدید یا به قول کاستلز عصر اطلاعاتی ، شهر الکترونیک (هوشمند)ثمره توسعه دنیای اطلاعات و موج سوم الوین تافلراست. در واقع درک این موضوع که اطلاعات دیگر بخشی از توسعه نیست، بلکه استراتژی کلیدی برای توسعه است اهمیت جایگاه ایجاد شهرهای هوشمند یا الکترونیک را پیش از پیش دو چندان می کند.
شهر الکترونیک در ایران
درک اهمیت ورود فن آوری اطلاعات به کشور و جبری بودن این مسئله سبب شده در ایران نیز به این مسئله توجه شود. شهر کیش و مشهد به عنوان نمونه هایی می توانند هدف شهر الکترونیک را که همان آسان سازی رابطه انسان است را در کشور به اجرا نمایند در واقع ایجاد شهر الکترونیک می تواند کیش را به الگوی توسعه کشور تبدیل کند گر چه در این راه موانع بسیاری پیش رو دارد.
"پروژه شهر الکترونیک کیش به دلیل شرایط محیط گردشگری و تفریحی، نزدیکی این شهر به شهر اینترنتی دوبی، وجود افراد متخصص با وجود ابعاد کوچک می تواند به دلیل همکاری قسمت های مختلف کشور قابل اهمیت باشد"[26]تدوین سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد نیز که با پیشنهاد شهرداری شهر مشهد و توسط پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت تدوین گردیده است اولین اقدام اساسی برای ایجاد شهر الکترونیک مشهد است در این سند اقدامات اولیه و نیازهای ابتدایی برای برپایی شهر الکترونیک مشهد مشخص شده اند. همچنین چشم اندازها، راهبردها،سیاست های شهر مشهد در این رابطه تدوین شده اند تا از انجام کارهای موازی و اضافه کاریها جلوگیری شود و تمام تلاش ها جهت رسیدن به یک شهر الکترونیک مطلوب متمرکزگردند. آدرس سایت شهر الکترونیک مشهد www.emashhad.com می باشد."[27]در طرح های توسعه کیش برای راه اندازی شهر الکترونیک در مورد بستر سازی فرهنگی طرح هایی است که ضریب نفوذ اینترنت در کشور را که تابعی ار ضریب نفوذ تلفن و کامپیوتر شخصی است را افزایش می دهد، برنامه ای که توده کار بران برای کار با اینترنت آموزش های لازم را ببینند تا بتوانند حداکثر بهره را ببرند"طرح فرهنگی دیگر در طرح های توسعه کیش تشکیل گروههای تولید محتوای اینترنتی است. هزینه های طرح یا پروژه شهر هوشمند کیش دو بخش دارد، بخش اول زمانی روی می دهد که حداقل امکانات خواسته می شود و بخش دوم مربوط به زمان حد ایده آل طرح است فعلاً در حال حاضر نیز به دلیل صرف مطالعه بودن این پروژه هزینه ای بر آورد نشده است."[28]
"برای جزیره قشم نیز نقشه یک بیست و پنج هزارم جزیره، شامل 169 لایه اطلاعاتی و نقشه یک دو هزارم با دقت هندسی بسیار بالا ترسیم شد بطوریکه توان تشخیص تمام چیزهای موجود در سطح زمین به فاصله 20 در 20 سانتی متر را دارد و با نقشه موجود می توان علاوه بر مکان یابی، اموراداری را نیز به نحو مطلوبی به انجام رساند اما اگر کلییت طرح را 100 فرض کنیم فقط 10 درصد آن به مرحله اجرارسیده است. نحوه اجرای طرح و تعامل با ارگان ها در حیطه وظایف دستگاههای حاکمیتی جزیره قرار دارد که باید طرح را به یک ابلاغ لازم الاجرا تبدیل کند ایده ال اجرای طرح 5 سال است و هدف نهایی ایجاد تصویر کلی از ایران دیجیتال است. بودجه این پروژه از محل بودجه خود جزیره تامین می شود و در حقیقت سازمان منطقه آزاد قشم مجری طرح است. برای طرح جزیره هوشمند در قشم از پیشرفته ترین الگوها در اروپا و آسیا و آمریکا و به خصوص کانادا و آخرین فناوری روز دنیا استفاده شده است. مکان یابی فاز اول پروژه جزیره هوشمند در ایران بود که امکان موقعیت یابی و تعین سرعت را به وجود می آورد که می توان آن را سخت ترین و پر هزینه ترین فاز دانست، مراحل بعد براساس سیستم های نرم افزاری است همچون پیدا کردن کوتاه ترین مسیر یا پیدا کردن نزدیک ترین مراکز همچون اورژانس، آتش نشانی و ... است."[29]اما تا به حال عمده فعالیت ها در زمینه احداث شهر الکترونیکی در کشورمان در زمینه طراحی مهندسی تدوین و ایجاد ساختارهای اجرایی و عملیاتی بوده است "شهر الکترونیکی در کشور طرحی جامع است که بهره برداری کامل آن در سال 1383 ممکن می شود و تشکیل از طرح های کوچک تر متنوع است که همگی در ساختار طرح جامع یه هم مرتبط شده اند. این ساختار دارای 3 لایه است لایه اول مربوط به طرح پلاتفرم است که از پلاتفرم مخابراتی تا بستر ارائه خدمات اداری و دولتی شهر الکترونیک را در بر می گیرد و نتیجه آن طراحی های عمومی و مهندسی برای اجرای سایر طرحها است. بخش دوم طرح ها مربوط به تاسیسات و تسهیلات فناوری اطلاعات است که از مراکز خدمات رسانی اینترنتی تا ساخت محیط های تعامل الکترونیکی روی وب را در بر می گیرد و بخش نهایی طرح ها، طرح های ارایه خدمات است که طی آن خدمات مختلف از اطلاع رسانی تا خدمات مجازی با استفاده از تاسیسات ایجاد شده به مشتریان ارایه می شود. در حال حاضر دو طرح پلانفرم مخابراتی و مراکز داده ای جزیره کیش در حال اجرا است و چهار طرح تاسیساتی به مرحله اجرا رسیده است."[30]
برای تحقق طرح شهر هوشمند باید مرکزی وجود داشته باشد که تمامی فعالیت ها را هماهنگ سازد و در کنار هم قرار دهد که این مرکز وجود دارد اما هنوز کار خود را به صورت جدی آغاز نکرده است در واقع برای تحقق طرح های شهر الکترونیک باید الگوی اجرا و روش پیاده سازی بومی آن تدوین گردد.
از این رو در اجرای این طرح با مقابله با چنبره ای از مشکلات چشم اندز نوید بخشی را برای آن رقم زد.

مزایای مدیریت شهری الکترونیک
1.       افزايش کارايي ،اثربخشي و صرفه جويي در مديريت شهري
2.       آسايش و رفاه شهروندان در دسترسي به خدمات شهري و مشارکت بيشتر آنها در امور شهري
3.       انتشار سريع اطلاعات و هماهنگي بيشتر بين واحدهاي اصلي و فرعي سازمان هاي شهري وکمک به اجراي وظايف شهرداري همانند توسعه زير ساختار شبکه،فرهنگ،امورآموزشي و اجتماعي
4.       فن آوري اطلاعات به تامين اطلاعات لازم براي تصميم گيري مديران شهري سرعت و دقت مي بخشد
5.       با تغيير تکنولوژي اطلاعات نياز به مديران مياني و واحد هاي ستادي براي جمع آوري، تجزيه و تحليل، گزارش دهي و تفسير داده براي مديران ارشد اجرايي کاهش مي يابد همچنين به کارکنان سطوح پايين نياز کمتري خواهد بود.
6.       تحقق حکمراني شهري مطلوب :افزايش پاسخگويي، شفافيت،مديريت مشارکتي،عدالت اجتماعي و ديگر شاخص ها در مديريت شهري
7.       بوروکراسي زدايي،تمرکز زدايي ، ساده سازي فرايندها و رويه ها در سازمان مديريت شهري
8.       کاهش ترافيک شهري و آلودگي هوا،صرفه جويي در وقت و انرژي(حفظ محيط زيست در راستاي توسعه پايدار شهري)
9.       طراحي، بهينه سازي و مديريت سيستم هاي ترافيک و شبکه حمل و نقل، مديريت بحران و سوانح شهري و طراحي توسعه شهري
10.   کارکنان دانشي و کار دانشي،جايگزين وظائف ساده،تکراري و دفتري متداول در بوروکراسي کاغذ محور مديريت شهري مي شود.[31]

نیاز به ایجاد شهر الکترونیک:
مشکل تردد در کلان‌شهرها با وجود جمعيت‌هاي بزرگ نياز به ايجاد فرا شهرها يا شهر مجازي را ضروري مي‌کند؛چرا که اگر شهروندان همه‌خواسته‌ها‌ي خود را با رفت وآمد انجام دهند ترافيک سنگيني در شهر ايجاد مي‌شود که هم باعث تخريب محيط زيست مي‌شود و هم بهداشت سلامت و روان شهروند را به مخاطره مي‌اندازد . شهر مجازي، شهري است که تمام ظرفيت‌هاي آن امکان تبديل به فرآيند اطلاعاتي را دارا باشد و بتواند به فضاي مجازي منتقل کند. خط‌مشي‌هاي شهر مجازي به موضوع تردد‌هاي بين شهري به اين صورت نگاه مي‌کند که آيا امکان انتقال به فضاي مجازي رادارد وآيا اين فرآيندها با کليک موس امکان پذيراست؟
ازدحام و تراکم جمعيت هاي بزرگ و تفاوت جمعيت شب و روز در شهرهاي بزرگ، همراه با آلودگي گسترده نور، صدا، هوا و فضا و مسئله ترافيک و زمان، منشاء يافتن چاره اي براي کاهش آلام ناشي از زندگي در اينگونه شهرها شده است. مهمترين مسئله در اين شهر ها حرکت جمعيت است. حرکت جمعيت اعم از حرکت با وسيله نقليه و يا ازدحام جمعيت در مراکز فروش و خدمات اداري و رفاهي شهر، علت اصلي بسياري از "مسائل شهري" اعم از مسائل انساني شهري و يا حوادث و سوانح شهري در شهرهاي بزرگ مي باشد. با ظهور صنعت همزمان ارتباطات، کامپيوتر و بدنبال آن ارتباطات شبکه اي در قالب اينترنت فضاي جديدي براي شهر بوجود آمد که از آن تعبير به "شهر مجازي" مي شود. ظهور شهر مجازي در درجه اول موجب کاهش "حرکت جمعيت" در شهر واقعي و در درجه بعدي "فضاهاي همزمان" را بدون فرسايش و اصطکاک با يک هندسه موازي امکان پذير مي سازد. در واقع دو فضائي شدن شهر در فضاي واقعي و فضاي مجازي، نوعي "مديريت کنترل حرکت جمعيت شهري" محسوب مي شود که تلاش مي کند با عقلاني کردن روند حرکت جمعيت شهر آرامتر، کم هزينه تر و برخوردار از امنيت شهري و امنيت رواني شهروندان را فراهم کند.در شهر مجازي، خدمات اطلاعاتي بدون هيچ محدوديت زماني و مکاني انجام مي شود. مفهوم شهر و دولت مقيد به ساعت کار اداري، تبديل به شهر و دولت ٢٤ ساعته در هفت روز هفته مي شود و شهروندان در همه ساعات و دقايق روز امکان بهره مندي از خدمات دولتي و شهري را خواهند داشت. در اين فضاي جديد ديگر مفهوم بازکردن و بستن دروازه شهر و يا تقسيمات شهري بر اساس ميدان، خيابان و کوچه و يا اساسا معماري مبتني بر مکان محوري به پايان مي رسد، بلکه معماري فضاي مجازي مبتني بر تغيير تکنولوژيکي زمان و مکان است و ساخت هاي قابل دسترسي همزمان براي همگان است.

نتیجه گیری
به طور کلی اجرای طرح شهر هوشمند به این معناست که تمام خدمات مورد نیاز ساکنان از طریق شبکه های اطلاع رسانی تامین شود به این ترتیب دیگر نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت و نهادهای خصوصی نیست به عبارت دیگر ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می شوند وسازمان ها و دستگاههایی همچون شهرداری، حمل و نقل عمومی و سازمان آب منطقه ای خدمات خود را به صورت مجازی در اختیار مشترکین و مشتریان خود قرار می دهند.
جهان امروز ما با توسعه فن آوری الکترونیک و ارتباطات و تاکید بر مسئله ایجاد شهرهای هوشمند مشاغل بسیاری را ایجاد کرده است که پاسخگوی نیاز های خود نیز بوده اند. کشورهای توسعه یافته امکانی را فراهم آورده اند تا دولت ها با شفاف سازی فعالیت های خود به ویژه در حوزه هایی که ارتباط مستقیم با مردم دارند، نه تنها باعث کاستن از تخلفات ناشی از ساختار غلط اداری شوند، بلکه به تسهیل زندگی شهری و در دسترس بودن خدمات ضروری کمک کند. در واقع این همان دولت الکترونیک است.
«در کشور باید اساسی ترین موضوع یعنی فناوری اطلاعات در متن توسعه ملی قرار گیرد نه در حاشیه در واقع ما در مورد فناوری اطلاعات تاخیر کرده ایم و در برنامه سوم توسعه اصلاً به آن پرداخته نشده و حال به صورت مسئله ای حاشیه ای به آن توجه می شود در سازمان برنامه و بودجه سابق (پژوهشکده فعلی) هیچ سر فصل کلی در مورد فناوری اطلاعات وجود ندارد که این نشان دهنده نا آشنایی ما؛ به این موضوع است."
شاید ترسیم وضعیت چند سطر بالا از زبان مرتضی دهنایی مدیر توسعه فناوری اطلاعات کیش گویای موضع ضرورت توجه به طرح های ایجاد شهر الکترونیک باشد.
"اما امیدواری از این جا سرچشمه می گیرد که روی دیگر طرح های فناوری اطلاعات بحث اقتصاد نوین است که دستیابی به آن برای کشوری م

«شهرهوشمند، تکوین انقلاب شهری نوین» ، «شهر الکترونیک و اقعیت شهرهای فردا»

مطالب مشابه :

اعضای جدید شورای شهر اسلام آباد بخوانند: نگاهی به پاره ای از نارسایی ها و ظرفیت های اسلام آباد

فرش ترکمن ؛ اوج هنر و هویت ترکم

فرش استان مرکزی ، تلفیق هنرمندانه طرح و رنگ در گره تار و پود

«شهرهوشمند، تکوین انقلاب شهری نوین» ، «شهر الکترونیک و اقعیت شهرهای فردا»

بی توجهی فرهنگیان به صندوق ذخیره؛ بی اعتمادی یا بی اطلاعی!

شروع ورزش

چرا باید ساختمانهای عمومی مجهز به سیستیم حرارت مرکزی باشند ؟