بررسی رابطه میان هوش هیجانی وغیبت

بررسی پیشینه :

در زمینه هوش هیجانی تحقیقات متعددی انجام گرفته است اما هیچکدام از تحقیقات انجام شده به بررسی رابطه هوش عاطفی وغیبت دانشجویان نپرداخته است لذا در این تحقیق سعی بر آن شده تا این موضوع در میان دانشجویان دوره کارشناسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران مورد بررسی قرار گیرد . موارد زیر نمونه هایی از پژوهش های انجام شده در زمینه هوش عاطفی می باشد که به منظور بررسی ارتباط این متغیر با متغیرهای دیگری نظیر سبک های مقابله با بحران ، ویژگیهای شخصیتی ،سبک های دلبستگی و.... گرد آوری و تنظیم شده اند . عنوان تحقیق اول عبارت است از : بررسی ارتباط بین پیشرفت تحصیلی و سبک های مقابله با بحران با هوش هیجانی در میان دانشجویان دانشگاههای تهران که در سال 1382تهیه شده است .

ابزار تحقیق ، پرسشنامه هوش هیجانی بار- آن (EQ-I ) وپرسشنامه سبکهای مقابله با بحران اندلروپارکر((GISS

می باشد و نمونه مورد پژوهش 240 دانشجوشامل 120 دختر و 120 پسر در گروه سنی 28- 22 سال و روش نمونه گیری ، طبقه بندی تصادفی از 4 رشته ی پزشکی ، برق ، حقوق ، معماری است . تحلیل نتایج از طریق آزمونهای پیرسون ، تحلیل واریانس یک طرفه ، رگرسیون چند متغیره ، آزمون tانجام گرفته است . نتایج بدست آمده از این پژوهش عبارتند از :

1) بین پیشرفت تحصیلی و هوش هیجانی رابطه ی معنادار بدست نیامد .

2) بین هوش هیجانی با سبکهای مقابله با بحران رابطه معنادار بدست آمد .

3) بین زنان ومردان دانشجو در نمره ی کل هوش هیجانی تفاوت معنادار وجود نداشت .

4) بین زنان ومردان دانشجو در خرده مقیاسهای هوش هیجانی تفاوت معنادار بدست آمد .

نظریات مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از : سالوی و مایر ، هانیز ، گلمن ، بار-آن

تحقیق دیگری در تیر ماه سال 1383 با عنوان مطالعه تغییرات هوش هیجانی بر اساس ویژگیهای شخصیتی در دانشجویان دانشگاههای تهران انجام گرفته است . جامعه پژوهش ، کلیه دانشجویان دختر وپسر مقطع کارشناسی دانشگاههای شهر تهران می باشد که 225 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند . روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و جمع آوری اطلاعات در مورد هوش هیجانی ، خودپایی ، منبع کنترل و هیجان خواهی به ترتیب از طریق پرسشنامه 30 سؤالی مایر ، پرسشنامه 25 سؤالی اسنایور ، پرسشنامه 24 سؤالی لونسون و پرسشنامه 30 سؤالی زاکرمن انجام گرفته است . برای تحلیل اماری در این پژوهش از آمار توصیفی ( میانگین ، میانه ، انحراف استاندارد ) و آمار استنباطی ( رگرسیون چند گانه ) استفاده شده است . نتایج حاصله شامل موارد زیر می باشد : متغیر منبع کنترل به تنهایی توانست %12 از تغییرات هوش هیجانی راپیش بینی کند که %9 سهم متغیر صاحبان قدرت و %3 سهم متغیر منبع کنترل درونی بود . رابطه هوش هیجانی با صاحبان قدرت خطی منفی و با منبع کنترل درونی خطی مثبت بود . متغیرهای خودپایی و هیجان خواهی نقش معناداری در پیش بینی تغییرات هوش هیجانی نداشتند . از نظریات مفهومی ثرندایک و گاردنر در این پژوهش استفاده شده است .

در شهریور سال 1383 نیز تحقیقی با عنوان بررسی تأثیر هوش هیجانی وخستگی شناختی بر حل مسائل شناختی تهیه شده است. نمونه مورد پژوهش ، 120 دانشجوی دختر وپسر دارای نمره هوش هیجانی یک انحراف استاندارد بالاتر وپایین تر از میانگین می باشد که به روش تصادفی و در 8 گروه 15 نفره انتخاب شدند . از آزمون t مستقل برای مقایسه گروه های آزمایش وکنترل استفاده شد ه و داده ها به وسیله تحلیل واریانس سه راهه تجزیه وتحلیل شدند. . از پرسشنامه رگه صفات فرا خلقی ( هوش هیجانی ) استفاده شد .

نتایج این پژوهش در 4 مورد زیر خلاصه شده است :

1) هوش هیجانی بالا نمایانگر عملکرد حل مسئله بهتر بود .

2) بین دختران و پسران از لحاظ هوش هیجانی تفاوت چندانی دیده نشد .

3) عملکرد حل مسئله دختران بیشتر تحت تأثیر خستگی شناختی بود و قدرت حل مسئله افرادی که خستگی شناختی را تجربه می کردند تابعی از سطح هوش هیجانی شان نبود .

4) در موقعیت خستگی شناختی هوش هیجانی نتوانست به عنوان یک عامل تعدیل کننده در عملکرد حل مسئله افراد عمل کند .

رابطه هوش هیجانی با منابع استرس و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان سال آخر دانشگاههای دولتی شهر تهران ، نام پژوهش دیگری می باشد که در سال تحصیلی 84-83 به صورت مکتوب درآمده است .جامعه پژوهش،

کلیه دانشجویان دختر وپسر سال آخر مقطع کارشناسی دانشگاههای دولتی تهران می باشد . نمونه مورد سنجش شامل 800 نفر می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند . روش تحقیق از نوع همبستگی می باشد . برای جمع آوری اطلاعات در مورد متغیرهای هوش هیجانی ، منابع استرس و پیشرفت تحصیلی به ترتیب از پرسشنامه 30 سؤالی مایر ، پرسشنامه ( USQ ) ویژه دانشجویان دوره کارشناسی و نمره معدل کل دانشجویان استفاده شده است . داده ها توسط آمار توصیفی ( میانگین ، میانه و انحراف استاندارد ) و آمار استنباطی ( رگرسیون چندگانه، آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون ) تجزیه وتحلیل شدند . نتایج بدست آمده نشانگر این بود که متغیرهای هوش هیجانی و منابع استرس تنها %4 از تغییرات پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می کرد که به لحاظ آماری معنا دار نبود . بین هوش هیجانی بالا و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت مشاهده شد اما بین هوش هیجانی پایین و پیشرفت تحصیلی رابطه ای مشاهده نشده است . بین هوش هیجانی و منابع استرس رابطه معنادار منفی وجود دارد . بین هوش هیجانی دختران وپسران در نمره کل هوش هیجانی تفاوت معناداری مشاهده نشد اما در خرده مقیاسهای ازمون تفاوت معنادار مشاهده شد .

در میان دختران کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا در تیرماه 1384 پژوهشی با عنوان تأثیر گزارش هیجانهای روزانه وتمرین شناخت هیجانها بر افزایش هوش هیجانی گرد آوری شده است . ابزار پژوهش پرسشنامه بهره هیجانی بارآن بوده و هفت مؤلفه هوش هیجانی ( خود آگاهی هیجانی – خود ابرازی – خودشکوفایی – کنترل تکانش – همدلی - روابط بین فردی – خوش بینی )مورد بررسی قرار گرفت . نمونه مورد اندازه گیری 200 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا در رشته های علوم انسانی ،هنر وعلوم پایه از بین افراد دارای هوش هیجانی زیر میانگین می باشد . آزمون t مستقل در نرم افزار SPSS نشان داد که با سطح اطمینان %95 و توان آزمون %78

، فرض صفر برای نمره کل هوش هیجانی ، خود آگاهی هیجانی ، خودابرازی ، خودشکوفایی ، روابط بین فردی و خوش بینی رد شد یعنی تفاوت معناداری بدست آمد . برای همدلی و کنترل تکانش تفاوت معنادار یافت نشد .

در اسفندماه همان سال تحقیقی با عنوان بررسی رابطه هوش هیجانی با ویژگیهای شخصیتی دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام شد. این مطالعه با استفاده از پرسشنامه مشخصات فردی در 9 سؤال ، پرسشنامه بهره هیجانی پترایدزو فارنهام ، پرسشنامه شخصیتی NEO بر روی دانشجویان فارغ التحصیل سال (85-84) دانشگاه اصفهان انجام شد. این پژوهش از نوع همبستگی می باشد.نمونه انتخابی شامل 300نفر (150نفر پسر ، 150نفردختر) می باشند. که به شیوه تصادفی انتخاب شدند . نتایج کمی توسط آزمون ضریب همبستگی پیرسون ، t مستقل ، رگرسیون و آنووا مورد بررسی قرار گرفته و نتایج این پژوهش عبارتند از :

1) بین هوش هیجانی با ویژگیهای شخصیتی روان نژند گرایی (-0.594 = r ) همبستگی معکوس معنادار و با برون گرایی ، انعطاف پذیری ، دلپذیربودن ، بیداری وجدان به ترتیب ( r = 0.521 0.208 0.469 0.489 ) همبستگی مثبت معنادار وجود دارد و بین خرده مقیاسهای هوش هیجانی ( 1- خوش بینی 2- درک عواطف خود و دیگران 3- کنترل عواطف 4- مهارتهای اجتماعی ) با ویژگیهای شخصیتی و روان نژند گرایی همبستگی معکوس معنی دار و با برون گرایی ، انعطاف پذیری ، دلپذیر بودن ، بیداری وجدان همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد.

2) بین هوش هیجانی دو جنس هیچگونه تفاوت معنا داری وجود ندارد.

3) ویژگیهای شخصیت روان نژند گرایی ، برون گرایی ، دلپذیربودن ، بیداری وجدان ، انعطاف پذیری 53% می تواند هوش هیجانی را تبیین کنند.

4) 44% خرده مقیاس خوش بینی توسط عوامل روان نژندگرایی ، برون گرایی و دلپذیربودن تبیین می شود.

5) 32% خرده مقیاس درک عواطف خود و دیگران توسط عوامل وجدان گرایی ، برون گرایی ، روان نژندگرایی ، انعطاف پذیری تبیین می شود .

6) 4/28% خرده مقیاس کنترل عواطف ، توسط عوامل روان نژندگرایی ، دلپذیر بودن و انعطاف پذیری تبیین می شود.

7) 3/18% خرده مقیاس مهارتهای اجتماعی توسط عوامل روان نژندگرایی ، دلپذیر بودن ، انعطاف پذیری و بیداری وجدان تبیین می شود.

8)بین ویژگیهای جمعیت شناختی افراد مانند سن ، شغل دانشجو ، تحصیلات والدین ، درآمد ماهیانه خانواده ، تعداد فرزندان خانواده ، دوره تحصیلی ، تأهل و تجرد و جنس با هوش هیجانی هیچگونه رابطه معنی داری وجود نداشت .

به عنوان اخرین مطالعه به پژوهشی با عنوان رابطه هوش هیجانی وسبک های دلبستگی با احساس غربت درتیر ماه 1385 اشاره می شود .( سبک های دلبستگی عبارتند از : ایمن ، ناایمن ، دوسوگرا ، اجتنابی ) نمونه مورد مطالعه 280 دانشجوی غیربومی دانشگاه رازی کرمانشاه می باشد که به روش نمونه برداری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده اند .از مقیاس دلبستگی هازن و شیور ، هوش هیجانی شرینگ و احساس غربت آرچر و همکاران در این پژوهش استفاده شده است . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از رگرسیون چند متغیری گام به گام ، آزمون t برای گروههای مستقل ، ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفته است . نتایج این پژوهش عبارتند از :

1) دانشجویان دلبسته ایمن نسبت به دانشجویان دلبسته ناایمن ( دلبسته اجتنابی و دوسوگرا ) احساس غربت کمتری را تجربه می کنند .

2) بین هوش هیجانی و احساس غربت رابطه منفی وجود دارد و دانشجویان دلبسته ایمن از هوش هیجانی بالاتری برخوردار هستند .

3) احساس غربت در دانشجویان دختر بیشتر است اما میزان هوش هیجانی دختر و پسر تفاوت چندانی ندارد . بین سن و احساس غربت رابطه ای مشاهده نشده است .

بیان مسأله :

هوش هیجانی طی دهه گذشته به طو قابل توجهی نظر عموم را جلب کرده است . مایر و همکارانش در سال 2002 هوش هیجانی را به عنوان مجموعه ای از توانایی ها تعریف کرده اند که تسهیل کننده ادراک ، بیان ، جذب ، فهم و تنظیم هیجان است .به علاوه رشد فکری وعاطفی را بر می انگیزد .بار آن که مدل نظری این پژوه را تشکیل می دهد هوش هیجانی را مجموعه ای از توانایی ها ، کفایت ها و مهارت های غیر شناختی می داند که توانایی فرد را برای کسب موفقیت در مقابله با احتیاجات و فشارهای محیطی تحت تاثیر قرار می دهد. صفات هیجانی در این نوع هوش رکن اساسی مستقیم سلامت روانی وی را تحت تاثیر قرار می دهد.هوش هیجانی همچنین با سایر تعیین کننده های مهم درتوانی فرد برای موفقیت درمقابله با اقتضائات محیطی مانند شرایط وپیش آمادگی های زیستی- طبیعی ،استعداد عقلی - شناختی و واقعیت هاومحدودیت های درحال تغییر محیط نیز ترکیب می گردد.مدل نظری او مشتمل بر 5 بخش و 15 مؤلفه می باشد و گلمن نیز هوش هیجانی را به صورت زیر تعریف کرده است :

"گلمن" در هوش هیجانی 5 مولف را مد نظر قرار می دهد:

1- خود آگاهی

2- خود تنظیمی و مدیریت هیجان های دیگران

3- خود انگیزی

4- همدلی یا شناسایی هیجان های دیگران

5- مدیریت روابط با مهارت اجتماعی

پژوهش حاضر در میان دانشجویان دوره کارشناسی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در سال 1387 و در عرصه آموزش انجام گرفته است . از آنجا که مسئله غیبت دانشجویان یکی از فاکتورهای شایع در دانشگاهها می باشد در این پژوهش به بررسی رابطه آن با هوش هیجانی پرداخته ایم . اگر هوش هیجانی در جلوگیری از غیبت مؤثر باشد چرا شروع به تدریس عناصر آن در میان دانشجویان نکنیم ؟ چرا بعضی نسبت به بعضی دیگر از بهدااشت روانی بهتری برخوردارند؟ چرا غیبت برخی دانشجویان از بعضی دیگر کمتر است ؟ چرا بعضی توانایی درک احساسات و تواناییهای خود را داشته و در مواقع لزوم عکس العملهای مناسب نشان می دهند ؟ چرا برخی از دانشجویان از تمایل به حضور در کلاس ندارند؟ چه چیزی این تفاوت ها را رقم می زند ؟ آیا هوش هیجانی نقشی در این بین دارد؟ برای پاسخ به این سؤالات می بایست عواملی که تصور می شود موفقیت فرد را تبیین می کند در نظر گرفته شود که یکی از انها هوش هیجانی می باشد. کاهش یا افزایش افت هوش هیجانی می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد : توانایی درک احساست خود و دیگران ،توانایی ایجاد روابط رضایت بخش با دیگران ، توانایی سازگاری با محیط ، توانایی تشخیص و تعریف مشکلات ، توانایی مقاومت کردن در مقابل رویدادها و...... که دارا بودن هر یک از این عوامل نشان دهنده هوش هیجانی بالا می باشد و بالعکس . دلایل غیبت دانشجویان هم به عدم انگیزه دانشجویان ، روش تدریس استاد ، مشکلات خانوادگی دانشجویان ، ساعت کلاسها ، اهمیت نداشتن غیبت برای استاد و......مربوط می شود. حال اگر مسئله غیبت در سر کلاس ها به همین ترتیب ادامه یابد کم کم بقای دانشگاهها که فلسفه وجودی شان همان دانشجویان هستند به خطر می افتد. به همین دلیل باید تمام عوامل مرتبط که احتمالا بر غیبت آنها تأثیر گذار است مورد بررسی قرار گیرد . اما اگر این مسئله در نهادهای آکادمیک حل شود دستاوردها و نتایج بسیار با ارزشی خواهد داشت شامل : عرضه نیروی کار مؤثر و کارآمد برای جامعه ، ایجاد محیط های آموزشی اثربخش و توسعه هر چه بیشتر دانشگاهها . در پژوهش های قبلی تنه به بررسی هوش هیجانی با دیگر متغیرهایی مثل احساس غربت یا سبک دلبستگی و ....توجه شد و در هیچکدام از آنها به بررسی هوش هیجانی با غیبت نپرداختند لذا در این تحقیق سعی بر آن شده است که این دو متغیر در ارتباط با هم سنجیده شود .

ادبیات تفصیلی :

با توجه به تعاریف متعدد از هوش هیجانی دو رویکرد عمده در زمینه هوش هیجانی مطرح است :

الف : رویکرد توانایی : که هوش هیجانی را به عنوان هوشی که شامل هیجان می باشد ، در نظر می گیرد و تعریف می کند . تعاریف اولیه از هوش هیجانی در قالب رویکرد توانایی بیان گردید که آن را" نوعی پردازش اطلاعات هیجانی که شامل ارزیابی صحیح هیجان در خود و دیگران وبیان مناسب عواطف و تنظیم سازگارانه عواطف به نحوی که به بهبود زندگی منجر شود"(مایر وسالوین ،1999) تعریف کردند.

ب: رویکرد مختلط ؛ که هوش هیجانی را با مهارت ها و ویژگی های دیگرمانند به بهزیستی ، انگیزش و توانایی برقراری رابطه با دیگران ترکیب می کند. تعریف هوش هیجانی به صورت "توانایی های شناخت هیجانات خود ، درک احساسات درونی دیگران ، مهار هیجانات واداره و مدیریت روابط با نرمش و مدارا" از گلمن(1995) و مجموعه ای از توانایی های غیر شناختی ، توانش ها و مهارت هایی که بر توانایی رویارویی موفقیت آمیز با خواسته ها ، توانش ها ، احتیاجات وفشار های محیطی تاثیر می گذارند" از بار- آن (1997)،نظریه "گلمن" و"بار- آن" را جزء این رویکرد قرار می دهد.

مدل هوش هیجانی" گلمن":

یکی از برجسته ترین نظری پردازان هوش هیجانی ،"دانیل گلمن" است که در ابتدا نظریه خود را با الهام از یافته های مایر و سالوی پایه ریزی نمود. اما او رویکرد خود را بسط داده و مولفه های زیادی را وارد چارچوب نظریه خود کرد.

گرچه برخی شباهت ها و پیوستگی ها بین نظریه گلمن ومایر و سالوی وجود دارد ، اما در عین حال برخی تفاوت های مهم نیز بین آنها دیده می شود به عنوان مثال مدل هوش هیجانی گلمن شامل مولفه هایی مانند انگیزش و همدلی نیز هست واینها عواملی هستند که مایر و سالوی معتقدند فراسوی مرز هوش هیجانی قابل گسترش اند.

"گلمن" در هوش هیجانی 5 مولف را مد نظر قرار می دهد:

1- خود آگاهی: به معنی "درک عمیق و روشن از احساسات ، هیجان ها ، نقاط ضعف وقوت ، نیازها و سائق های خود".

2- خود تنظیمی و مدیریت هیجان های دیگران: خود تنظیمی از نظر گلمن (1995) به معنی توانایی تنظیم احساسات خود وبه کار گیری درست هیجانات وهدایت آن ها در جهت رسیدن به اهداف است ، که این توانایی متکی خود آگاهی است. او معتقد است که خود کنترلی قابل یادگیری است.

3- خود انگیزی: بسیاری از روان شناسان آن را شرط بقاء می دانند. به عقیده ی آن ها انسان سالم هیچ کاری را بدون هدف از پیش تعیین شده انجام نمی دهد و برای رسیدن به آن ، خود انگیزی لازم می باشد. انگیزه همچون موتور حرکتی ،انسان را به حرکت وا می دارد .

4- همدلی یا شناسایی هیجان های دیگران: شعور اجتماعی به معنی درک جنبه های مختلف احساسات دیگران و انجام یک عمل مناسب و واکنش مطلوب برای افرادی که پیرامون ما قرار گرفته اند ( گلمن ، 1995). این مولفه با احساس مسئولیت در قبال دیگران نسبت بیشتری دارد. همدلی ریشه در خود آگاهی دارد. زیرا ما هرچه نسبت به احساس خود پذیرش بیشتری داشته باشیم ، به همان اندازه در شناخت آن ها ماهرتر خواهیم بود و به راحتی می توانیم نوع احساس خود را از دیگران تمیز دهیم .

5- مدیریت روابط با مهارت اجتماعی: منظور توانایی برقراری رابطه با دیگران است. کفایت اجتماعی ،تعیین کننده محبوبیت ، رهبری و اثر مندی بین فردی است. گلمن (1995) معتقد است افرادی که تمایل دارند در ایجاد رابطه با دیگران موثر واقع شوند ، باید توانایی شناسایی ، تفکیک و کنترل احساسات خود را داشته باشند و بعد از طریق همدلی یک رابطه مناسب برقرار کنند ؛ حتی در این میان خود انگیزی هم در میزان اداره روابط اثر گذار است.

مدل هیجانی "بار-آن":

مدل دیگر در حیطه رویکرد مختلط به هوش هیجانی ،« مدل بار-آن» است. "بار-آن" در سال 1997 مدلی چند عاملی برای هوش هیجانی تدوین کرده است. از نظر وی هوش هیجانی شامل « مجموعه ای از توانایی ها ، کفایت ها و مهارت های غیر شناختی است که توانایی فرد را برای کسب موفقیت در مقابله با احتیاجات و فشارهای محیطی تحت تاثیر قرار می دهد». صفات هیجانی در این نوع هوش رکن اساسی مستقیم سلامت روانی وی را تحت تاثیر قرار می دهد.هوش هیجانی همچنین با سایر تعیین کننده های مهم درتوانی فرد برای موفقیت درمقابله با اقتضائات محیطی مانند شرایط وپیش آمادگی های زیستی- طبیعی ،استعداد عقلی - شناختی و واقعیت هاومحدودیت های درحال تغییر محیط نیز ترکیب می گردد.

"بار – آن" ( 2000 ) نشان داد که افراد دارای سن و جنس متفاوت نیم رخ های بهره هیجانی متفاوتی دارند. هوش هیجانی حداقل تا سن میانسالی افزایش نشان می دهد. افراد دردهه 40 و 50 بهره هیجانی بالاتری نسبت به جوان ترها و مسن ترها دارند.

حاجی زاده (1383)، به نقل ازجک بلاک، زنان و مردان با هوش هیجانی بالا را چنین توصیف می کند:مردان باهوش هیجانی بالا، درروابط اجتماعی؛متعادل شاد و سرزنده اند و در مقابل افکار نگران کننده یا ترس آور مقاوم اند.انان ظرفیت بالایی برای تعهد و سرسپردگی برای مردم یا اهداف خود داشته، مسئولیت پذیر، دلسوز و با ملاحظه اند. چنین افرادی با خود،دیگران و اجتماع احساس راحتی دارند و از زندگی عاطفی غنی برخوردارند.

زنان باهوش هیجانی بالا، علاقه مندند که احساساتشان را مستقیما بیان کنند،راجع به خود مثبت فکر می کنندومانند مردان هم گروه خود،اجتماعی و گروه گرا هستند. اینان شاد و آسوده خیال اند و به ندرت احساس نگرانی و گناه می کنند، زندگی برای آنان سرشاراز معنا است و برای این که بتوانند شوخ طبع، خودانگیخته و در مقابل تجارت عاطفی پذیرا باشند، به قدر کافی با خود راحتند.

هوش هیجانی اگاهی از احساس و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیم های مناسب در زنذگی و توانایی تحمل کردن ضربه های روحی و مهارآشفتگی های روحی است، توانایی پس راندن افسردگی و یاس هنگام تفکر و امید داشتن است. "بار- آن" هوش هیجانی مشتمل به 5 مولفه می داند که با استقاده از پرسشنامه بهره هیجانی "بار- آن" سجده می شود و این 5 مولفه دارای 15 خرده مقیاس است:

1-مؤلفه های درون فردی شامل :

خودآگاهی هیجانی : توانایی آگاه بودن و فهم احساس خود.

خود ابرازی : توانایی ابراز احساسات ، باورها و افکار صریح و دفاع از مهارتهای سازنده و بر حق خود .

حرمت نفس : توانایی آگاه بودن از ادراک خود ، پذیرش خود و احترام به خود .

خود شکوفایی : توانایی درک ظرفیتهای بالقوه و انجام چیزی که می توان انجام داد و تلاش برای انجام دادن و لذت بردن .

استقلال : توانایی هدایت افکار و اعمال خود آزاد بودن از تمایلات هیجانی .

2- مؤلفه های میان فردی شامل :

همدلی : توانایی آگاه بودن و درک احساسات دیگران و ارزش دادن به آن

مسئولیت پذیری اجتماعی : توانایی بروز خود به عنوان یک عضو دارای حس همکاری مؤثر و سازنده در گروه :

روابط بین فردی : توانایی ایجاد وحفظ روابط رضایت بخش متقابل که به وسیله نزدیکی عاطفی ، صمیمیت ، محبت کردن و محبت گرفتن توصیه می شود .

3- مؤلفه های سازگاری شامل :

آزمون واقعیت : توانایی سنجش هماهنگی بین چیزی که به طور هیجانی تجربه شده و چیزی که به طور واقعی وجود دارد .

نرمش پذیری : توانایی سازگار بودن افکار و رفتار با تغییرات محیط و موقعیتها .

حل مسأله : توانایی تشخیص و تعریف مشکلات ، به همان خوبی خلق کردن و تحقق بخشیدن راه حلهای مؤثر و بالقوه .

4- مؤلفه های مدیریت فشارها شامل :

تحمل فشار روانی : توانایی مقاومت کردن در برابر رویدادها ، موقعیتهای فشار آور و هیجانات قوی ، بدون جا زدن، یا رویارویی مثبت و فعال با فشار .

کنترل تکانش : توانایی مقاومت در برابر یک تکانش یا سایق؛ یا فعالت آزمایشی جهت کاهش آنها ؛ همچنین توانایی کنترل هیجانات خود .

5- مؤلفه های خلق و خوی عمومی شامل :

خوش بینی : توانایی زیرکانه نگاه کردن به زندگی و تقویت نگرشهای مثبت ، حتی در صورت بروز بدبختی و احساسات منفی .

شادمانی : توانایی احساس خوشبختی کردن با زندگی خود ، لذت بردن از خود و دیگران ، داشتن احساسات مثبت ، صریح ، مفرح وشوخ .

چارچوب نظری این تحقیق مدل 15 مؤلفه ای بار آن می باشد .

بیان گزاره ها :

اهداف پژوهش:

اهداف اصلی : مشخص ساختن تأثیر هوش هیجانی بر غیبت دانشجویان

اهداف فرعی : مشخص ساختن تأثیر مؤلفه های هوش هیجانی بر میزان غیبت دانشجویان

سؤالات :

1) میزان هوش هیجانی در دانشجویان دختر و پسر چگونه است ؟

2) آیا بین هوش هیجانی دانشجویان دختر و پسر تفاوتی مشاهده می شود ؟

3) بین 15مؤلفه هوش هیجانی بار آن ( خود آگاهی هیجانی ، قاطعیت ، حرمت نفس ، خودشکوفایی ، استقلال ، همدلی ، روابط میان فردی ، مسئولیت پذیری ، انعطاف پذیری ، حل مسئله ، واقعیت سنجی ، تحمل فشار ، کنترل تکانه ، خرسندی ، خوش بینی ) و غیبت رابطه ای وجود دارد ؟

4) تأثیر مؤلفه های هوش هیجانی به صورت مشابه است ؟

5) رابطه بین مؤلفه های هوش هیجانی و غیبت چگونه است ؟( معنادار مستقیم یا معنادار معکوس)

6) بین هر کدام از مؤلفه های هوش هیجانی با هر کدام از عوامل غیبت ( انگیزه دانشجویان ، روش تدریس استاد ، مشکلات خانوادگی ، ساعت کلاسها ، اهمیت غیبت برای استاد ) رابطه ای وجود دارد ؟

7) رابطه مربوط به سؤال 6 به چه شکلی است ؟ ( معنادار مستقیم یا معنادار معکوس )

فرضیه ها :

فرضیه اصلی : بین هوش هیجانی و غیبت دانشجویان رابطه معنادار معکوس وجود دارد .

فرضیات فرعی :

بین خود آگاهی هیجانی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین قاطعیت وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین حرمت نفس وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین خودشکوفایی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین استقلال وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین همدلی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین روابط میان فردی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین مسئولیت پذیری وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین انعطاف پذیری وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین حل مسئله وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین واقعیت سنجی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین تحمل فشار وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین کنترل تکانه وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین خرسندی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

بین خوش بینی وعوامل غیبت رابطه معنادار معکوس وجود دارد ؟

تعیین متغیرها ومقیاس سنجش آنها :

متغیر مستقل و اصلی : هوش هیجانی

متغیر وابسته : غیبت

مطالب مشابه :

بررسی رابطه میان هوش هیجانی وغیبت

پرسشنامه هوش هیجانی شات 33

هوش هیجانی، پرسشنامه هوش هیجانی

پرسشنامه هوش هیجانی

پرسشنامه هوش هیجانی بار- آن (EQ-i)

بررسی رابطه میان هوش هیجانی وغیبت

بررسی رابطه هوش هيجانی با پيشرفت تحصيلی بخش 2