حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه گذاری(معرفی کتاب)

این کتاب در چهار دفتر تحت عناوین ۱) قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی در نظم حقوقی کنونی،۲) قراردادهای جوینت ونچر، ۳) قراردادهای نفتی، ۴) قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال (بی. او. تی) و در حدود ۱۲۰۰ صفحه در خصوص قراردادهای رایج در عرصۀ سرمایه گذاری خارجی به ویژه در خصوص نفت و گاز و صنایع سنگین تالیف گردیده است. کتاب مزبور دارای ویژه گی های کاربردی و حرفه ای فراوانی است و برای شرکت های نفتی، تجاری، سرمایه گذاری و صنعتی، بسیار مفید و موثر محسوب می شود. عمده اسناد قراردادی مورد استناد در این کتاب حاصل تجربیات عملی به عنوان مشاور، وکیل و تنظیم کننده این قراردادها در طول سالهای حضور شرکت های خارجی در ایران است که به همت دکتر علی حاتمی و اسماعیل کریمیان به رشته تحریر در آمده است.

دفتر نخست: قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی در نظم حقوقی کنونی

در دفتر نخست که بعنوان کلّیات حقوق سرمایه گذاری خارجی می توان از آن یاد کرد به شرح عبارات و اصطلاحات مواد قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی مصوّب ۱۳۸۰ و آئین نامۀ اجرائی آن پرداخته شده است. در این دفتر به فراخور هر ماده از قانون، توضیحات لازم بر حسب نقش آن ماده در حقوق سرمایه گذاری خارجی ارائه شده و بدین وسیله جایگاه هر ماده در تحقق سرمایه گذاری خارجی بصورت کاربردی تبیین شده است . این دفتر دربرگیرنده شرایط حرفه ای و قانونی لازم برای سرمایه گذاری خارجی در ایران از سوی شرکت های خارجی یا شرکت های ایرانی که قصد تشکیل جوینت ونچر باشرکت های خارجی را دارند، است و منبع بسیار مفیدی برای تهیه Questionnaire برای این شرکتها محسوب می شود.
در این دفتر، قوانین مرتبط با قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی نیز متناسب با تاثیری که در موضوعات مورد بحث در حقوق سرمایه گذاری خارجی و قراردادها داشته است مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده با عیان نمودن ماهیت قانون در آینۀ عمل، نواقص و خلاهای موجود تبیین گردد.
در این دفتر سعی شده است تمامی مباحث مربوط به حقوق سرمایه گذاری خارجی شامل، انواع سرمایه خارجی، سرمایه گذار خارجی، سرمایه گذاری خارجی، ترتیبات قراردادی سرمایه گذاری خارجی، عوامل سرمایه گذاری خارجی، تضمین سرمایه گذاری خارجی، استانداردهای رفتاری با سرمایه گذار خارجی، سلب مالکیت، ملی کردن، مصادره و حمایت های قانونی و قراردادی از سرمایه گذاری خارجی در مقابل این اقدامات، شرایط عمومی پذیرش سرمایه گذاری خارجی، اهداف سرمایه گذاری خارجی، موانع و محدودیت های سرمایه گذاری خارجی، مقررات ورود، پذیرش و خروج سرمایه خارجی، حل و فصل اختلافات ناشی از سرمایه گذاری، کنوانسیون های راجع به سرمایه گذاری خارجی، معاهدات دو یا چند جانبه سرمایه گذاری، آژانس های ملی و بین المللی تشویق و حمایت از سرمایه گذاری خارجی، رویه قضایی و دکترین سرمایه گذاری خارجی و سایر شاخه های مرتبط با آن مانند حقوق قراردادها، حقوق مالکیت فکری، حقوق کار، حقوق بانکی و غیره بصورت کاربردی تجزیه و تحلیل شود.
در این دفتر مباحث راجع به حقوق مالکیت فکری شامل حق اختراع، علامت تجاری، اسم تجاری، دانش فنی و غیره با رویکرد بکارگیری هر یک در بنگاه اقتصادی سرمایه پذیر و در ارتباط با حقوق سرمایه گذاری خارجی، بوسیله تفسیر قانون «ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری» مصوب ۷/۸/۱۳۸۶ و کنوانسیون های مربوطه شامل کنوانسیون پاریس، معاهده همکاری حق اختراع، و موافقت نامه مادرید و پروتکل آن، بصورت کاربردی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

دفتر دوم: قراردادهای جوینت ونچر

دفتر دوم این کتاب، به تفسیر قراردادهای جوینت ونچر و شیوۀ عملی و حرفه ای انعقاد و تکوین این نوع قراردادها اختصاص یافته است. به منظور تبیین ماهیت این نوع قراردادها، به شرح قراردادهای مشابه پرداختیم و سپس با توجه به رویکردی که در تفسیر قراردادها برگزیدیم، در فصل دوم این دفتر با تاکید بر نمونه های عملی اجرا شده در کشور و پرونده های مربوط به آنها، به تفسیر مفاد قراردادهای جوینت ونچر پرداخته و نکات کاربردی این قراردادها را بر حسب مورد بیان نمودیم.
در این دفتر با توجه به اهمیت فراروان و کاربرد گسترده قراردادهای جوینت ونچر در پروژه های سرمایه گذاری، برای اولین بار در ادبیات حقوقی کشور، نحوۀ شکل گیری این مدل قراردادی به صورت کاملاً کاربردی مورد بحث قرار گرفته و قراردادهای مقدماتی منتهی به انعقاد موافقتنامه اصلی جوینت ونچر تشریح شده است. قراردادهای جوینت‌ونچر به لحاظ پیچیدگی خاص خود، طی مذاکرات متوالی و در پی امضای قراردادهای مقدماتی منعقد می‌گردند. وانگهی این قراردادها در پروژه های معظم، جهت تسهیل فرآیند امضای قرارداد، معمولاً به‌صورت چند مرحله‌ای شکل می‌گیرند. در این دفتر تمامی مراحل تکوین جوینت ونچر از تعیین پروژه، بررسی های موشکافانه (Due Diligence)، مطالعات امکان سنجی (Feasibility Studies)، تدوین طرح تجاری (Business Plan)، و فرآیند کلی انعقاد این قراردادها شامل امضای موافقتنامه رازداری یا عدم افشای اطلاعات (NDA‌)، تفاهم‌نامه (MOU‌)، موافقت نامۀ پایه (Basic Agreement)، موافقتنامۀ سهامداری (Shareholding Agreement) و موافقتنامه کمیته مدیریت مشترک(Joint Management Committee Agreement) مورد مطالعه وبررسی قرار گرفته است.
در فصل دوم این دفتر، مفاد قرارداد های جوینت ونچر اعم از جوینت ونچر قراردادی ( Contractual Joint Venture) و جوینت ونچر شرکتی (Corporative Joint Venture) با محوریت جوینت ونچر قراردادی، به طور مجزا مورد مطالعه و تفسیر قرار گرفته است. در این دفتر نوعا از قراردادهای جوینت ونچری که در کشور اجرا شده و ماحصل تجربیات عملی و کاربردی است، بهره گرفته شده است.
در این دفتر پرونده های متعددی بر حسب موضوعات طرح شده در لابلای شروط، به اختصار مورد بحث قرار گرفته و آرای دادگاه ها و یا داوری در هر مورد نقد و بررسی شده است. هدف از ذکر این پرونده ها که در عمده موارد به دفتر حقوقی بین المللی نگارنده ارجاع شده است، تشریح شروط اختلاف برانگیز قراردادهای جوینت ونچر در رویه داوری و محاکم بوده است تا بدین وسیله بر فایده علمی و عملی مباحث افزوده شود.

دفتر سوّم: قراردادهای نفتی

دفتر سوّم این کتاب به قراردادهای وزین، چالش بر انگیز و پیچیده «نفتی» اختصاص دارد.در فصل نخست این دفتر و تحت عنوان کلیات، ضمن بیان سیر تحول قراردادهای نفتی قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ساختار، چهارچوب و مراحل کلی انواع قراردادهای رایج در بخش بالادستی صنایع نفت و گاز در جهان شامل قراردادهای بیع متقابل، امتیازی نوین، مشارکت در تولید، خدمت خطر پذیر و قرارداد همکاری بررسی شده است.دراین فصل با توجه به اهمیت طرح و تنظیم قرارداد جدید نفتی ایران از یک طرف و تصویب قوانین جدید مربوط به صنعت نفت از طرف دیگر، ذیل دو بخش رویکرد جدید قانون گذار و وزارت نفت در ارتباط با به‌کارگیری قالب‌های جدید قراردادی و رونمایی از قرارداد نفتی ایران که در انتهای سال ۱۳۹۲ از سوی وزارت نفت صورت گرفت، بررسی و تحلیل شده و راهکار مقتضی به‌منظور انتخاب و بهینه‌سازی سازوکار قراردادی اجرای پروژه در بخش بالادستی صنایع نفت و گاز ایران، ارائه شده است. از سوی دیگر با عنایت به تحولاتی که در قوانین اخیر التصویب به وقوع پیوسته و همینطور ترسیم قرارداد جدید نفتی ایران، در این فصل سعی شده ویژه گی ها و نقاط ضعف و قوت این قوانین و قرارداد مزبور بیان شود.

با توجه به ظهور قراردادهای بیع متقابل (بای بک) از حدود دو دهۀ قبل در حوزۀ قراردادهای نفت و گاز ایران، سعی گردیده شروط این قراردادها به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و در حد وسع و حسب تجربیات، به بیان نقاط قوّت و ضعف این نوع قراردادها در مقایسه با سایر قراردادهای رایج در صنعت نفت و گاز پرداخته شده است.

در فصل دوم، با رویکردی کاربردی و برحسب خدمات و مراحل اجرای عملیات نفتی اعم از اکتشاف، توسعه و تولید، شروط و مفاد انواع قراردادهای نفتی با تکیه بر نمونه‌های عملی اجراشده در ایران و جهان و مدل‌های قراردادی، به صورت تطبیقی، تجزیه‌وتحلیل شده است. در این فصل با توجه به ظهور قراردادهای بیع متقابل (بای بک) از حدود دو دهۀ قبل در بخش بالادستی صنایع نفت و گاز ایران، سعی گردیده به طور کامل شروط نسل های مختلف این قرارداد با تاکید بر آخرین نسل آن و نمونه های عملی اجرا شده در کشور بررسی و تجریه و تحلیل شده و نقاط قوت و ضعف این قرارداد در کنار تفسیر شروط سایر قراردادهای رایج در صنعت نفت و گاز جهان، بیان شود.

به دلیل تنوّع قراردادهای رایج در بخش بالادستی صنایع نفت وگاز در جهان، در فصل دوم این دفتر، شروط انواع این قراردادها بصورت تطبیقی تفسیر شده و آن دسته از مفاد این قراردادها که ماهیت آنها را تحت تاثیر می دهد، مورد تاکید قرار گرفته است. در این کتاب برای اولین بار مفاد و شروط قراردادهای نفتی قریب به پنجاه کشور دنیا بطور مفصل تحلیل، تفسیر و مورد نقد و کالبد شکافی قرار گرفته است.

در این فصل افزون بر تفسیر شروط انواع قراردادهای مادر در بخش بالادستی صنایع نفت و گاز، انواع سرویس‌های فرعی عملیات نفتی، شامل حفاری و چاه‌آزمایی از یک‌سو و قراردادهای عملیاتی مشترک به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد پروژه‌های نفتی از سوی دیگر، با تاکید بر نمونه های عملی اجرا شده در کشور بررسی و تفسیر شده اند.

دفتر چهارم: قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال (BOT)

دفتر چهارم کتاب به قراردادهای ساخت، بهره برداری و انتقال یا بی.او.تی اختصاص یافته است. در این دفتر با رویکردی کاربردی طی دو فصل، ابتدا کلیاتی از پروژه‌های ساخت، بهره‌برداری و انتقال بیان گردیده و سپس به بررسی و تجزیه‌وتحلیل شروط اختصاصی این قراردادها با تأکید بر نمونه‌های اجراشده در ایران پرداخته و سعی شده است مدل بی.او.تی صرف‌نظر از موضوع پروژه، به بحث گذاشته شود.

رویکرد اصلی فصل دوم این دفتر، از یک‌سو تجزیه‌وتحلیل مفاد قراردادهای بی.او.تی به‌ویژه در پروژه‌های اجراشده در کشور و از سوی دیگر بررسی شروط انواع قراردادهای زنجیره بی.او.تی شامل قرارداد وام یا فاینانس، قرارداد EPC (قرارداد طراحی، تامین تجهیزات و ساخت) و قرارداد بهره‌برداری و نگهداری است. با توجه کاربرد گسترده و اهمیت بسزایی که قراردادهای EPC در پروژه های صنعتی کشور ایفا می کند در فصل دوم این دفتر، افزون بر قراردادهای استاندارد EPC مانند قرارداد نمونه فیدیک (مدل ۱۹۹۹)، مفاد برخی از قراردادهای اجراشده به شیوه EPC در کشور نیز مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. گفتنی است، زیرِ برخی از شروط، به سبب اهمیت بررسی تطبیقی، مفاد قراردادهای مربوط به سایر سیستم‌های اجرای پروژه مانند کتاب قرمز و زرد فیدیک نیز در حد وسع تحلیل شده است.
در انتهای فصل دوم کتاب ذیل دو عنوان، به ترتیب فازهای بهره برداری و نگهداری و انتقال پروژه های بی.او.تی، با تاکید بر قراردادهای اجرا شده در کشور و نیز قرارداد بهره برداری و نگهداری، تجزیه و تحلیل شده است.
در این دفتر نیز چندین پرونده بر حسب موضوعات طرح شده در لابلای شروط قرارداد EPC، به اختصار مورد بحث قرار گرفته و آرای دادگاه ها و یا داوری در هر مورد نقد و بررسی شده است. هدف از ذکر این پرونده ها که در عمده موارد به دفتر حقوقی بین المللی ارجاع شده است، تشریح شروط اختلاف برانگیز قراردادهای EPC در رویه داوری و محاکم بوده است تا بدین وسیله بر فایده علمی و عملی مباحث افزوده شود.

این کتاب بوسیله انتشارات تیسا به شماره تماس:

۳۳۹۹۲۴۷۰ و۳۳۹۹۹۴۲۳ ، www.teesa.ir

در خرداد ماه ۱۳۹۳ چاپ و منتشر شده است.

حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه گذاری(معرفی کتاب)

مطالب مشابه :

روشهای سرمایه گذاری

مختصری اشنایی خودمانی با قرارداهای مشارکت در تولید نفت و گاز PSA,PSC

قراردادهای بیع متقابل؛ گذشته و آینده

حقوق سرمایه گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه گذاری(معرفی کتاب)

نمونه قرارداد سرمایه گذاری در بورس

پنجاه نکته مؤثر در سرمایه گذاری در املاک پیش فروش(پیش خرید)

مزایای بیمه عمر و سرمایه گذاری بیمه کارآفرین

پنجاه نکته مؤثر در سرمایه گذاری در املاک پیش فروش(پیش خرید)