پس از برداشت زردآلو

دانشگاه شهید باهنر کرمان

دانشکده کشاورزی

بخش علوم باغبانی

موضوع: پس از برداشت زردآلو

توسط: یوسف میرزایی زمان: 8/اردیبهشت ماه/ 1390

استاد راهنما: دکتر پاک کیش مکان: سالن سمیناردانشکده کشاورزی

زردآلو ((Apricot، با نام علمی ((Prunus armeniaca L.، متعلق به خانواده Rosaceae می باشد(2).

پراکندگی زردآلو درجهان وایران

سطح زیرکشت زردآلو طبق آمار (FAO)، 98000هکتار و میزان تولید،2754350تن درسال می باشدکه از این میزان،

ترکیه10%، ایران 8%، فرانسه 6%، اسپانیا4%، سوریه4%، مراکش، چین و امریکا هرکدام 3%به خود اختصاص داده اند(8 ).

سطح زیرکشت آن درکشور ایران، تقریباَ 29024 هکتار بوده که آذربایجان شرقی رتبه اول و خراسان در جایگاه

دوم جای دارد. کل زردآلو تولید شده در ایران تقریباَ266050 تن میباشد. ارقامی که درایران کشت می شوند، به بیش

از130واریته می رسند که از مهمترین آنها به شکره پاره (بیشتر این نوع درایران کشت می شود) ،شمس، نخجوان،

رمز شاهرود می توان اشاره نمود(5و6).

براساس برنامه های توسعه اقتصادی کشور و کمبود منابع نفتی و نامطمئن بودن آن، توسعه صادرات غیر نفتی، از اولویت های اصلی کشور می باشد. در بین محصولات غیر نفتی، محصولات کشاورزی، بخصوص باغی دارای اهمیت خاصی می باشند. انواع تازه این محصولات هر چند دارای ارز آوری خوبی می باشند ولی سریع فاسد شده و موجب ضرر و زیان برای صادرکنندگان و کشاورزان می شوند .در بین محصولات باغی که مشکلات زیادی (به دلیل حساس بودن به صدمات حین حمل و نقل و کاهش رطوبت) در سر راه صادرات آن وجود دارد، هسته دارهایی مانند زردآلو می باشند. علاوه بر مسائل باغداری در زنجیره تولید زردآلو، مراحل پس از برداشت بخصوص بخش های انبارداری، بسته بندی و حمل و نقل آن در جهت دستیابی به محصولی با کیفیت بالا اهمیت بسزایی دارد(1).

برداشت

میوه های زردآلو جزء میوه های فرازگرا ((Climactericمی باشند، بنابراین، برای استفاده از این میوه به صورت تازه خوری و ارسال به بازارهای نسبتا دوردست، میوه های زردآلو را در مرحله بلوغ(Maturity) برداشت می نمایند و برای استفاده در فرایند و تبدیل به کمپوت و ...، زمان برداشت میوه، در مرحله رسیدن کامل(Ripeninig) می باشد. به منظور تعیین زمان برداشت میوه های زردآلو، رنگ میوه، درجه سفتی گوشت میوه، مقدار مواد جامد محلول میوه و راحتی جدا شدن میوه ها از درخت، به عنوان شاخص های برداشت، بکار می روند(3،9).

بعد از برداشت

میوه های برداشت شده، زنده هستند که در فرایند تنفس O2 ، مواد ذخیره شده را مصرف نموده و CO2 متصاعد می نمایند. شدت تنفس با مرحله رسیدن، نوع میوه، درجه حرارت، تیمار شیمیایی و ترکیب اتمسفر اطراف میوه، تغییر می کند. بعد از برداشت، میزان هیدرات های کربن، اسیدهای آلی، ترکیبات پکتیکی و ...، در بافت میوه تغییر می نمایند. وقتی که میوه به اندازه ای برسد که قابل خوردن باشد، عمر نگهداری آن در میوه فروشی خیلی کوتاه خواهد بود ولی می توان با نگهداری در انبارهای سرد و با تیمارهای شیمیایی، عمرآنرا طولانی نمود(3و4).

بسته بندی

بسته بندی میوه های تازه برداشت شده، بسیار مهم و مورد توجه می باشد. زیرا، جابجایی محصول به راحتی امکان پذیر می گردد و حفاظت فرآورده به هنگام بازاریابی و انبارداری تسهیل می گردد. بنابراین، بعد از برداشت محصول، درجه بندی و بسته بندی میوه ها، یکی از عملیات اصلی در زنجیره تولید تا مصرف فرآورده می باشد. امروزه در کشورهای توسعه یافته، میوه ها را در بسته های ساخته شده از چوب، مواد فیبری، کنفی یا پلاستیکی فروخته یا صادر می کنند(4).

تکنیک های قبل از انبارداری جهت افزایش عمر زردآلو

خنک کردن اولیه(Pre-Cooling)

دمای میوه به هنگام برداشت، نزدیک به دمای هوای محیط اطرافش می باشد. در این دما میزان تنفس بسیار زیاد و عمر انباری کوتاه خواهد بود، بنابراین، بعد از برداشت میوه، با سرد کردن اولیه فرآورده می توان تا حد زیادی بر عمر انبارداری آن افزود. در حال حاضر، سرد کردن زردآلو و سایر میوه ها به روش های مختلفی صورت می گیرد که عبارتند از:

1- سرد کردن اولیه با هوای سرد(Air-Cooling)

2- سرد کردن اولیه با آب((Hydro-Cooling

3- سرد کردن اولیه با یخ(Icing)

یکی از موثرترین و سودمند ترین آن روش ها، روش هیدروکولینگ می باشد که بصورت غوطه ورسازی یا پاشش آب سرد روی میوه صورت می گیرد و گاهی تا 11درجه سانتیگراد دمای میوه را کاهش می دهد(1،3،10).

انبار داری زردآلو

1- استفاده از انبارهایی معمولی (انبار سرد)

برای نگهداری میوه زردآلو در انبارهای مناسب، باید میوه ها سالم و عاری از هر نوع آسیب دیدگی باشند. ناهنجاریهای فیزیولوژیکی، فساد باکتریایی، قارچی و آفت زدگی در آنها وجود نداشته باشند. بنابراین، میوه های سالم زردآلو که در مرحله بلوغ برداشت شده اند و بعد از سرد کردن اولیه به سردخانه منتقل شده و در دمای بین 6/0- تا 0 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90 تا 95 درصد به مدت یک تا دو هفته، قابل نگهداری می باشند(10،11).

2- استفاده از انبارهایی با اتمسفر کنترل شدهControlled Atmosphere(CA)

جهت افزایش عمر انبارداری زردآلو، غلظت گازهای تنفسی در انبار نیز بسیار اهمیت دارد.ا فزایش چند درصد غلظت دی اکسید کربن، اثرات قابل ملاحظه ای روی تنفس خواهد گذاشت. زیرا افزایش دی اکسید کربن در انبار، باعث کاهش شکسته شدن ترکیبات پکتینی، تداوم سفتی بافت میوه و عدم تغییر مزه میوه برای مدت طولانی می گردد. در شرایط 2تا 3 درصد دی اکسید کربن، همراه با 2 تا 3 درصد اکسیژن، برای نگهداری این میوه در انبارداری با اتمسفر کنترل شده توصیه شده است، چنانچه، زردآلو در معرض اکسیژن کمتر از یک درصد و دی اکسید کربن بیش از 5 درصد قرار گیرد، شرایط بی هوازی برای میوه ایجاد شده که باعث کاهش طعم و مزه و قهوه ای شدن گوشت میوه می گردد(3،11).

بنابراین، در انبارداری میوه زردآلو باید به کاهش میزان تنفس و کاهش تولید اتیلن آن توجه نمود، که به منظور کاهش تنفس، استفاده از انبارهای سرد و کنترل شده بسیار سودمند است. همزمان با رسیدن طبیعی میوه های فرازگرا، تولید اتیلن در آنها افزایش می یابد. بنابراین، رسیده بودن میوه و بالا بودن دما در انبار، تولید اتیلن را تسریع می کند، تحقیقات نشان داد که در دمای صفر درجه سانتیگراد کمتر ازµL/Kg h 1/0 در دمای 20 درجه سانتیگراد بیش از µL/Kg h 6-4 تولید اتیلن افزایش می یابد. گاز اتیلن باعث رسیدن میوه زردآلو می گردد که به دنبال این رسیدن، نرم شدن گوشت میوه، تغییر رنگ و مهمتر از همه کاهش عمر انبارداری میوه می گردد. بنابراین، بایستی با تیماری مختلف تولید اتیلن را کاهش و به دنبال آن عمر انبارداری را افزایش داد. روش های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی بدین منظور تحقیق شده اند، ساده ترین روش، تهویه خوب محفظه انبار به وسیله هوای بیرون از محوطه انبار می باشد،کاهش غلظت اکسیژن و افزایش دی اکسید کربن انبار(اتمسفر کنترل شده) که بدان اشاره شد، نیز باعث کاهش تولید اتیلن می شوند(3،6،7).

تیمارهای شیمیایی به منظور کاهش تولید اتیلن در زردآلو

تیمارAminoethoxy-Vinylglycine(AVG) : زردآلو را در محلول 5/6، 5/12، 20، 25 و ppm50 در دمای اتاق (20 درجه سانتیگراد) به مدت 5 دقیقه غوطه ور می کنند و اجازه می دهند، کاملا خشک شوند و سپس میوه ها را انبار می نمایند(3،7،11).

تیمار 1-Methyl Cyclopropene(1-MCP) : زردآلوها را با به مدت 24 ساعت در دمای صفر درجه سانتیگراد در یک مخزن آلومینیوم تیمار می کنند و سپس میوه ها را انبار می کنند(12،7).

تیمار با کیسه های پتاسیم پرمنگنات(KMnO4): زردآلو را در جعبه های پلاستیکی(36 میوه در هر جعبه) یا جعبه های مقوایی با یک یا سه کیسه کوچک پتاسیم پرمنگنات در هر جعبه و در 5 درجه سانتیگراد به مدت 14 روز انبار می نمایند . هر کیسه کوچک محتوی 9 گرم پتاسیم پرمنگنات است(3،11).

پلی آمین ها(Polyamins): کاربرد پلی آمین هایی مانند پوترسین با غلضت 3/. تا 2 میلی مولار، باعث افزایش عمر انبارداری و کاهش تولید اتیلن در میوه زردآلو طی انبارداری شده است(13).

ناهنجاریهایی مهم پس از برداشت میوه زردآلو

-پوسیدگی قهوه های:(Brown Rot) نوعی بیماری قارچی ((Monilia fructicola) می باشد که باعث چروکیدگی و مومیایی شدن میوه و پوسیدگی قهوه ای مانند می گردد(1،11).

-کپک خاکستری((Grey Mound: نوعی بیماری قارچی(Botrytis cinera) است که باعث تشکیل توده های خاکستری رنگ میسیلیوم در بافت میوه می گردد. میوه های بیش از حد رسیده حساسیت بیشتری به این بیماری بعد از برداشت دارند. استفاده از قارچ کش ها مانند تیمول(ppm 30) در کاهش این بیماری موثر است(3،11).

- قهوه ای شدن داخلی(Internal Browning): میوه زردآلو اگر پس از برداشت و در حین انبارداری در معرض دماهای خیلی پایین، که باعث یخ زدن می شود، قرار گیرد، باعث قهوه ای شدن قسمتهای داخلی میوه خواهد شد (دمای کمتر از 2 درجه سانتیگراد). بنابراین، باید از نگهداری میوه در دمای زیر صفر درجه خودداری نمود(3،6).

-نرم شدن گوشت و سیاه شدن پوست: :(Flesh Softening and Skin Darkening) این ناهنجاری در میوه هایی که در انبارهای سرد به مدت طولانی نگهداری می شوند، بوجود می آید و قسمت های خارجی میوه چروک شده و قسمت های داخلی نرم و سیاه می شوند، علایم بیماری ممکن است در انبار ظاهر نشود ولی پس از خروج از سردخانه به سرعت فاسد می شوند(1،3،6).

منابع:

1- ایماندل، ک و صادق زاده، ع. 1374. عوارض فساد و شرایط نگهداری مواد غذایی در سردخانه. انتشارات دانشگاه تهران. 301 صفحه.

2- رسول زادگان، ی.1370. میوه کاری در مناطق معتدل. چاپ اول. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.759 صفحه. (ترجمه).

3- راحمی، م. 1377. فیزیولوژی پس از برداشت، مقدمه ای بر فیزیولوژی و جابجایی میوه و سبزی ها. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه شیراز. 259 صفحه. (ترجمه).

4- شیخ الاسلامی، ز و شاه بیگ. 1384. تاثیر ضخامت فیلم، آرایش میوه و بسته بندی بر عمر انباری زردآلو. مجله تحقیقات کشاورزی. جلد 6. شماره 22. صفحات 18-24.

5- مقتدر، ع. 1368. زردآلوی ایران و مشتقات آن از دیدگاه مسائل اقتصادی و صادراتی. انتشارات تحقیقات صنعتی ایران. 355 صفحه.

6- نجاتیان، م، ع.1387.زردآلوی ایرانی، خصوصیات ژنتیکی، فنولوزیکی، مورفولوزیکی و فیزیولوزیکی. نشر آموزش کشاورزی.144 صفحه.

7- Fan, X., L. Argenta, and J. P. Mettheis. 2000. Inhibhtion of ethylene action by 1-methyl-cyclopropene prolongs storage life of apricots. Postharvest Biology and Technology. 20:135-142.

8- F. A. O. 2008. Production year book. Vol. 62. F. A. O. Rome, Italy.

9- Haciseferohullari, H., I. Gezer, M. M. Ozcan, and B. Murat-Asma. 2007. Postharvest chemical and physical-mechanical properties of some apricot varities cultivated in Turkey. Journal of Food Engineering.79: 364-373.

10- Infante, R., C .Meneses, and B. G. Defilhppi. 2008. Effect of harvest maturity stage on the sensory quality of ‘Palsteyn’ apricot (Prunus armeniaca L.) after cold storage. Journal of Horticultural Science & Biotechnology. 6: 828-832.

11- Kays، S. J. 1991 .Postharvest physiology of perishable plant products. Van No Strand Reinhold.532p.

12- Martino, G. D., K. Vizovitis, R. Botondi, A. Bellincontro, and F. Mencarelli. 2006. 1-MCP controls ripening by affecting SOD and POX activities. Postharvest Biology and Technology. 39: 38-47.

13- Zokae-Khosroshahi, M. R., M. Esna-Ashari, and A. Ershadi. 2007. Effect of exogenous puterscine on post-harvest life apricot (Prunus armeniaca L.) ‘Tokhm-Sefid’ fruit. Journal of Horticultural Science & Biotechnology. 82-86-990.

پس از برداشت زردآلو

مطالب مشابه :

فیزیولوژی پس از برداشت خرمالو (ppt)

پاورپوینت فیزیولوژی پس از برداشت زردآلو

منابع اصلی فیزیولوژی پس از برداشت (کنکور علوم باغبانی 1394)

منابع دکتری فیزیولوژی پس از برداشت 95

پس از برداشت زردآلو

فیزیولوژی پس از برداشت وانبار وسیع محصولات غده ای وریشه ای

فراخوان مقاله

ليست دروس گرايش هاي مقطع دکترا و كارشناسي ارشد رشته علوم باغباني

جزوه فیزیولوژی پس از برداشت پیشرفته دکتر معظم حسن پور اصیل