بونسای

بونسای، دارْسان یا یا درخت‌ریزه‌های ژاپنی (به ژاپنی: 盆栽)‏ هنر پرورش درختان و گیاهانی است که در اندازهٔ کوچک ایجاد می‌شوند.

بونسای یا دارسان ویژگی درختان یا گیاهانی که آنها را در گلدان به‌صورتی پیرایش می‏‌کنند که پاکوتاه شوند و در سنین ۱۰۰ تا ۲۰۰ سالگی در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشند. از آنجا که پیراستن گیاه به صورت بونسای تقلید شکل درخت در مقیاس کوچک‌تر است، فرهنگستان زبان فارسی برای واژه بونسای برابر فارسی دارسان (همانند دار و درخت) را برگزیده است.

فرهنگ چین و به ویژه ژاپن در آفرینش چشم‌انداز فضای سبز بر این است که کل طبیعت را یکجا به باغ منتقل کنند. نه مانند غربیها که بخشی از طبیعت را به عنوان باغ تلقی می‌کنند. ژاپنی‌ها طبیعت را دوست دارند، نه رونوشت از آن را؛ و باغسازی غربی را رونوشت از طبیعت می‌دانند. بُنسایی نوعی از باغبانی هنری است که از قدیم در چین و ژاپن به روش‌های مختلف متداول بوده و هم اکنون کل جهان از این هنر با اطلاع هستند و کم و بیش آن را به طور نسبی به اجرا در می‌آورند. از نظر لغوی بُن به معنی بشقاب، سینی یا گلدان و سای به معنی کشت و کار است و بونسای را کاشته شده در سینی معنی کرده‌اند؛ اما نه هر گلدانی و گیاهی. پا کوتاه کردن یک درخت و کاشت در گلدان کوچک متضمن هرس و نگهداری خاص است که با هرس دیگر درختان در باغ متفاوت است.

چگونگی پرورش درخت بونسای

بونسای در واقع از دو کلمه "بون " و "سای " تشکیل شده است . کلمه "بون" به معنای "سینی " و "سای " به معنای "رویش " یا " کاشت " می باشد . ترجمه آن را می توان رویش در سینی یا کاشت در سینی گفت.
هدف از پروش بونسای رویاندن درخت ریز که همه عناصر یک درخت بزرگ در حال رویش در مکان طبیعی را دارد , می باشد.

به این نوع درخت بونسای می توان از طریق هرس شاخه و ریشه دست یافت اما عوامل دیگر نیز مهم هستند.بونسای به ابیاری روزانه در طی فصل رویش خود نیاز دارند , جون گیاهان در گلدان های کم عمق ریشه دارند و به هرس دقیق هم احتیاج دارند.
قبل از داشتن یک درخت بونسای , در مورد شرایط رویش و نگهداری آن درخت تحقیق کنید که به چه نوع خاک , روش های آبیاری , اصول رشد و نیاز های محیطی احتیاج دارد.
انتخاب گونه درخت : هنگام انتخاب گونه در خت توجه به موقعیت جغرافیای آن مهم می باشد. بعضی درختان در زمستان برگ های خود را ازدست می دهند و برای ریزش برگ به سرمای زیر صفر نیاز دارند.به طوریکه بتوانند وارد حالت خواب شوند و برای بهار آماده گردند.بعضی از درختان به اب زیاد در تابستان گرم نیاز دارند .
انتخاب اندازه درخت بونسای : درختان بونسای می تواند به اندازه کوچک حدود 15 سانتی متر تا بزرگ به اندازه بیش از 90 سانتی متر بلندی داشته باشند.
انتخاب گیاه : بعداز تصمیم گیری در مورد نوع و اندازه بونسای مورد نظر , از محل فروش گیاه مورد نظر را انتخاب کنید و به رنگ برگ و سلامت و سایر موارد یک گیاه بونسای توجه کنید.
انتخاب گلدان : گلدان مناسب با توجه به اندازه مورد نظر و سبک گیاه انتخاب کنید. گلدان باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا خاک کافی برای پوشاندن ریشه گیاه داشته باشد. به شرایط نگهداری اب و خروج آب اضافی از گلدان توجه کنید .
آماده سازی درخت : درخت را به شکل مطلوب هرس کنید . گیاه را از گلدان موجود در آن خارج کنید و به ریشه اب بدهید. بیشتر ریشه ها قبل از کاشت در گلدان دیگر قطع یا حذف خواهد شد. ریشه های را به اندازه کافی قطع کنیدتا با اندازه گلدان جدید تطبیق نماید.
• به درخت اجازه ادامه رشد تا فصل بعد, فبل از ایجاد یک سبک یا هرس , بدهید.
• از هر نوع درختی می توان یک درخت بونسای ساخت.
• ریشه های تازه بسیار ظریف هستند و به اسانی اسیب می بینند. در هنگام خارج کردن از گلدان و قراردادن درگلدان دقت کنید.
• درخت را نباید گذاشت دچار خشکی شود و باید به موقع ابیاری نمود.
• آبیاری بیش از اندازه ممکن است موجب زرد شدن برگ های سوزنی گردد.
• درخت دارای رشد ضعیف نباید هرس شدید نمود.

حذف برگ
این روش مربوط به حذف انتخابی برگ ها ( در مورد بیشتر واریته های درخت برگریز پائیزی ) یا سوزنی برگ ها از تنه یا شاخه های بونسای می باشد.همراه با هرس کردن , حذف برگ متداول ترین فعالیت مورد استفاده در نمو و نگهداری بونسای می باشد و این عمل در طول سال انجام می گیرد.
هرس کردن
اندازه کوچک درخت و قدری کوتاه نگهداشتن شاخه و برگ ناشی از هرس تنه , شاخه ها و ریشه ها می باشد.قسمت فوقانی تنه ممکن است حذف گردد تا درخت فشرده تر ساخته شود.اگرچه هرس عمل معمول و مهم برای بونسای می باشد , اما هرس نادرست می تواند موجب ضعیف شدن یا مرگ آن گردد.
تعویض گلدان بونسای و هرس ریشه آن در فواصل تعیین شده توسط قدرت و سن هر درخت انجام می شود.در مورد درختان برگریز , این عمل در دوره خواب درخت , به طور کلی نزدیک به بهار انجام می گیرد.اغلب بونسای در حین نمو هم تعویض گلدان انجام می شود , با بزرگ تر شدن آنها این عمل اغلب کمتر انجام می شود. این عمل از توپی شدن ریشه آن جلوگیری می کند و رشد ریشه تغذیه کننده جدید راتقویت می کند , و امکان جذب آب بیشتر و بهتر را فراهم می کند.
گلدان های بزرگنر و دارای حجم خاک بیشتر برای بونسای در نظر می گیرند تا ریشه آزادانه تر رشد کنند , قدرت درخت افزایش می یابد و به ضخیم تر شدن تنه و شاخه ها کمک می کند. بعد از استفاده از گلدان بزرگ , درخت ممکن است به گلدان تربیت فشرده تر انتقال یابد که به ایجاد توده ریشه متراکم , کوچکتر کمک می کند و که به اسانی می توان به گلدان نهایی انتقال داد.
اصول درختان بونسای
همه گیاهان به یک اندازه به عنوان درختان بونسای موثر نیستد.برای درختان بونسای به موارد ذیل توجه کنید.
1- برگ های کوچک یا سوزنی
2- میانگره های کوتاه یا فاصله بین برگ ها
3- خواص شاخه دهی برای اشکال خوب شاخه ها
4- داشت پوست یا ریشه جالب
همه اندام بونسای مطلوب – تنه –شاخه ها – سرشاخه ها – برگ ها – گل ها – میوه ها – جوانه ها – ریشه ها – باید در مقیاس کامل با اندازه درخت باشند.گیاهان مورد استفاده برای درختان بونسای باید برگ های گوچک داشته باشند , یا برگ ها در شرایط رویش بونسای کوچک شوند.
درختان و درختچه های مناسب برای درختان سنتی بونسای
زردالو ,آزالیا , درختان راش , توس ,سدر ,سرو , هلو , کاج , آلو, انار , گیاهانی مانند گل یاس , سروکوهی , اقاقیا , بلوط وتعدای درختان دیگر می باشد.
درختان بونسای را به سبک های مختلف تربیت می کنند.

بونسای

مطالب مشابه :

بن ساي انار

آموزش تصويري تهيه بن ساي از درخت

پرورش درختان به صورت "بونسای"

بونسای

زمان هرس بونسای

خواص دارویی انار

گیاهان مینیاتوری

بونسای

انار

بونسای چیست ؟