عملیات خط گرم یا Hot Line Work

بطور کلی انجام تعمیرات، سرویس و سایر فعالیتهای اجرائی روی خطوط برقدار(خط گرم) به سه صورت قابل اجراء می‌باشد:

1- عملیات فرمان از دور

2- عملیات فرمان از نزدیک، كار با دستكش عايق

۳- عمليات فرمان از نزديك، كار با دست لخت

حال به بررسی این سه روش می‌پردازیم:

1- فرمان از دور

در این روش همانگونه که از اسم آن پیداست، سیم‌بان(لاینمن) بدون اینکه از فاصله مجاز به خط نزدیکتر شده و یا وارد حوزه خط شود با استفاده از استیک‌های عایق به صورت کنترل از دور ( Remote control) قادر خواهد بود کلیه تعمیرات را انجام دهد.معمولاً جنس این عایق‌ها ازفایبرگلاس(به رنگ نارنجی) و یا اپوکسی‌گلاس(به رنگ نخودی سیر) بوده و قدرت عایقی آنها بازاء هر فوت(30سانتی‌متر) در نوع فایبرگلاسی 75 کیلوولت و در نوع اپوکسی‌گلاسی100کیلوولت برای یک دقیقه است. همچنین مواد عایقی ذکر شده از قطر یک اینچ(2.54سانتی‌متر) تا 3.5 اینچ و طول 2 فوت تا 6 فوت بصورت یک تکه یا دو تکه توخالی ساخته می‌شود که داخل آنها از فوم مخصوصی با خاصیت ضد رطوبت پر شده و در نتیجه از جذب رطوبت توسط عایق‌ها جلوگیری بعمل می‌آورد و قدرت مکانیکی آن از 200 پوند تا 1200 پوند می‌باشند.

عمده‌ترین ابزارهای مورد استفاده لاینمن در این روش عبارتند از سیم‌گیرها(Wire tongs)، چوبهای اصلی(Tie sticks)، چوبهای رابط(Line sticks)، بازوهای کمکی(Auxiliary arms)، حاملهای کششی(Rural strain carrier)، نردبان‌ها و سکوهای عایق(Ladder & platform Epxiglas)، پوشش‌ها و کاورهای عایق(Cover up equipment) و...

روند کلی این نوع تعمیرات به این صورت است که لاینمن با استفاده از ابزارهای مخصوص گفته شده سیم حامل جریان را از حوزه کار خود دور کرده و آن را در کناری مهار می‌کند(شکل5-1) سپس مقره، کراس‌آرم و یا هر آنچه را که لازم باشد مثل برق‌گیر، کات‌اوت و غیره را تعویض کرده و سپس سیم را به جای خود برمی‌گرداند.

این عملیات ضریب ایمنی(safety) بالایی داشته و چون لاینمن حتی وارد حوزه میدان خط نخواهد شد، پس هیچ خطری او را تهدید نمی‌کند.

2- فرمان عملیات فرمان از نزدیک، كار با دستكش عايق

در این روش لاینمن جهت کار با شبکه برق‌دار بدن خود را نسبت به شبکه‌ و نيزسطح زمین کاملاً عایق نموده وسپس ضمن استقرار روی عایق‌هایی که تا 5/1 برابر ولتاژ کاری عایق می‌باشد، وبا استفاده از تجهیزات حفاظتی شخصی مثل دستکش عایق، آستین و شانه‌بند عایق برای فشار متوسط(33-20-11 کیلوولت)،ونيزرعایت حریم کلیه اعضای بدن که فاقد پوشش حفاظتی می‌باشند(سروسینه، سایر اعضای بدن بغیر از دست‌ها)، نسبت به تعویض متعلقات معیوب اقدام می‌نماید.

۳- عمليات فرمان از نزديك، كار با دست لخت (لمس مدار برقدار)

لوازمی که لاینمن بدن خود را نسبت به زمین عایق می‌نماید عبارتند از: 1- چهار‌پایه عایق 2-سکوی عایق 3-بکد وبوم بالابر عایق 4-پتوی عایق. لازم به توضیح است که لاینمن بایستی کلیه متعلقات فلزی مانند گردنبند، انگشتر، ساعت و سایر متعلقات فلزی را از بدن در زمان کار روی شبکه برق‌دار دور نماید. در شکل زیر لاینمن با قرار گرفتن روی سکوی عایق، ارتباط خود را با زمین قطع کرده و با استفاده از دستکش و آرنج بند عایق به خط نزدیک شده و کلیه تعمیرات را انجام می‌دهد.

اما در سطوح ولتاژی بالاتر(فشارقوی 750-400-230-132-63کیلوولت) عملیات فرمان از نزدیک بصورت هم‌پتانسیل سازی با شبکه انجام می‌شود که این کار با لباس مخصوص به نام برهند(Barehand) انجام می‌شود. جنس لباس برهند از الیاف نقره می‌باشد، بدین ترتیب لباس کاملاً هادی بوده و چون مقاومت آن بسیار کم است، جریان‌های شارژینگ از سطح لباس عبور کرده و هیچ تاثیری بر بدن انسان نخواهد داشت.

لاینمن با ایستادن برروی نردبان‌های مخصوص خط گرم یا از طریق بوم و بسکت، ارتباط خود را با زمین قطع کرده و نسبت به زمین ایزوله می‌شود. در نهایت لاینمن وارد حوزه خط شده و گیره مخصوص لباس را به سیم حامل ولتاژ وصل می‌کند. در این حالت او با شبکه هم پتانسیل می‌شود، چون از دو نقطه دارای یک پتانسیل هیچ جریانی عبور نمی‌کند، پس از بدن لاینمن نیز جریانی عبور نکرده و وی قادر به انجام تعمیرات در شبکه خواهد بود.شکل‌های زیر طریقه هم‌پتانسیل شدن لاینمن را با خط 132 کیلوولت نشان می‌دهند:

در اينجا ذکر دو نکته ضروری است:

اول آ‌نکه عمليات هم‌ پتانسيل سازی در مواقعی انجام می‌شود که به هيچ وجه نتوان عمليات فرمان از دور را انجام داد.

دوم آنکه گاهاً عملیات هم‌پتانسیل سازی در ولتاژهای متوسط بصورت ایزوله شدن از زمین با استفاده از بوم‌باکت و بدون لباس برهند تنها با اتصال ارت باکت به خط انجام می‌شود چون خطوط برق‌دار دارای ميدان الکتريکی شديدی هستند و اين ميدان جدا از ايجاد پديده کرونا، باعث تأثير بر متابوليسم کربوهيدرات‌ ها و پروتئينهای موجود در بدن شده و برتنفس سلولها تأثير گذار است، لذا مدت زمان کار در شبکه هم پتانسيل سازی محدود بوده و مطابق جدول زير تعيين می‌شود.

1- مقدار نشتی نردبان پس از تماس انتهای آن با شبکه برق‌دار و سر ديگر روی تاور نباید بيشتر از 25 ميلی آمپر باشد.

2- پس از اتمام کار و خروج لاينمن از داخل حوزه به خارج، به هيچ عنوان نبايد قبل از تخليه، بدن او را شخص ديگری لمس کند.

3- کليه متعلقات فلزی از بدن لاينمن در زمان کار بايد دور باشد.

4- قبل از استفاده از لباس کليه دوخت ها و سايرجوانب بايد کنترل دقيق شود.

گاهی اوقات برای هم‌پتانسیل سازی از هلی‌کپتر هم استفاده می‌شود، چرا که هلی‌کوپتر کاملاً جدا از زمین است. در این روش عملیات هم‌پتانسیل‌سازی توسط اتصال سیم ارت هلی‌کوپتر به خط انجام می‌شود. .

پس در هر دوروش فرمان از دور و نزدیک، عایق‌های استفاده شده همانند مقاومت بزرگی مانع از عبور جریان از بدن لاینمن می‌شوند، البته بین لاینمن و خط بعلت وجود اختلاف پتانسیل خازن‌هایی تشکیل می‌شود که این خازن‌ها دارای امپدانس 1/jωc هستند که در آن ω=2πf می‌باشد و چون مقدار فرکانس در حدود 50Hz است و ظرفیت خازن بین لاینمن و خط پایین است بنابراین مقدار این امپدانس بالا بوده و با حفظ فاصله تا خط، هیچ خطری برای لاینمن بوجود نمی‌آورد. ولی اگر لاینمن فاصله مجاز را که در قسمت بعدی توضیح داده می‌شود، حفظ نکرده و به خط نزدیک شود طبق رابطه ظرفیت خازنی، مقدار این ظرفیت بیشتر شده و امپدانس کمتر می‌شود و امکان عبور جریان از بدن لاینمن بوجود می‌‌آید که بسیار خطرناک است.

در مقايسه‌ بین دو روش فرمان از دور و نزديک به اين مسئله اشاره می‌شود که، در روش فرمان از نزديک عمليات تقريباٌ يک هشتم زمان لازم برای عمليات مشابه در فرمان از دور بطول می انجامد. البته ذکر اين نکته مهم است که در خطوط فشار متوسط همواره خطری وجود دارد که در خطوط فشار بالا کم است، و آن احتمال قرارگرفتن بين دو فاز درخطوط فشار متوسط به علت نزديکی بين دو فاز است، که بسيار خطرناک می‌باشد. و برای جلوگيری از کاورينگ ( Covering ) استفاده می‌شود که بعداٌ در قسمت تجهيزات توضيح داده می‌شود. همچنين توجه شود که در خطوط فشار قوی استفاده از روش فرمان از دور مناسب نيست ، زيرا ابزارهای مورد استفاده بايد دارای عايق های بسيار قوی بوده، و اينکار هم باعث سنگينی وافزايش وزن ابزارها ‌شده، و در نتيجه کار لاينمن با آنها بسيار سخت و گاهی غير ممکن می گردد. لذا در فشار قوی بيشتر از روش فرمان از نزديک استفاده می‌شود.

۵- حداقل فاصله دسترسی

همانطوريکه قبلاُ توضيح داده شد، هنگام کاربه روش فرمان از دور، لاينمن بايد يک فاصله مجازايمنی با سيم ها را حفظ کندو با استفاده از ابزارهایی که توضيح داده خواهد شد، عمليات تعميرروی خط گرم را انجام دهد. البته اين فواصل باتوجه به آب وهوا وميزان رطوبت منطقه متغير بوده و بعلاوه هيچ روش شناخته شده ای که نشان دهنده محاسبه و برقراری حداقل فاصله مجاز باشد، وجود ندارد. لذا نتايج کارهای موجود، بصورت تجربی بدست آورده و معرفی شده اند.

قابل ذکر است که علت اختلاف درحداقل فواصل ذکرشده بين کشورهای مختلف به تکنيک های تهيه عايق ها وابزارهای مورد نياز کارروی خط گرم مربوط می شود. ودر اين بين، کشورهای آمريکا و فرانسه که بيشترين کاربرروی خطوط گرم را انجام داده اند، دارای کمترين مقدار عددی برای حداقل فواصل تقريبی بوده ودر نتيجه با فواصل کمتری نسبت به ساير کشورها برروی خط گرم کار می‌کنند.

۶- تجهيزات و لوازم خط گرم

برخی از تجهيزات مهم خط گرم عبارتند از:

1- دستکش عایق(INSULATING GLOVE)

با استفاده از دستکش عایق، لایمن با ایزوله کردن خود از زمین می‌تواند به راحتی خطوط فشار متوسط را لمس کند.

2- سیم گیرها (WIRE TONG)

سیم‌گیرها معمولاً برای گرفتن و دور نگه داشتن سیم‌ها و انتقال آنها به موقعیت تازه روی پایه‌های عبوری با مقره‌های سوزنی یا آویزی استفاده می‌شود.این وسایل در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند، هر چه ولتاژ خط افزایش یابد طول و قطر سیم‌گیرها افزایش پیدا می‌کند.

سیم‌گیرها از یک طرف روی سیم قفل شده و از طرف دیگر زین تیرطبق شکل زیر به تیر متصل می‌شود.

3- زین تیر (WIRE TONG SADDLES)

همان طوریکه قبلاً اشاره شد، از زین تیر برای بستن سیم‌گیر به تیر استفاده می‌شود که شامل بدنه‌ای از آلیاژ آلومینیم، قفل اهرمی یا چرخی و یک زنجیر برای بستن به تیرها می‌باشد.

4- چرخ قورباغه (ROPE BLOCK)

این وسیله برای جابجایی چوبهای خط گرم، بالا کشیدن کراس آرم و ابزار، برداشتن نیرو از روی سیم، بالا بردن ترانس و غیره بکار می‌رود.

5- استیک عمومی(UNIVERSAL STICK)

استیک(چوب) عمومی وسیله‌ای است که کلیه آداپترهای خط گرم بر روی آن قابل نصب بوده و بیشترین کاربرد را در تعمیرات خط گرم با توجه به تنوع آداپتورها دارند.

در زیر تعدادی از آداپتورها که روی استیک عمومی نصب می‌شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند نشان داده شده است:

خط کش

آچار جغجغه

پین نگهدار

پیچ گوشتی

اره چوب بر

قطع و وصل کننده کلید‌ها و کات‌اوت‌ها

داسی

چکش

مقره‌گیر

برس رنگ

سیم‌گیر

آینه

چاقو

اره سیم بر

برس تمیز کننده سیم

6- سیم بر (WIRE CUTTERS)

این ابزار برای بریدن سیم‌ها بکار می‌رود. سر این قطع کننده‌ها از جنس فولاد بوده و قسمت بدنه و مکانیزم فرمان از جنس اپوکسی گلاس می‌باشد.

7- سکوی عایق (PLAT FORM)

سکوهای عایق از جنس اپوکسی گلاس می‌‌باشد که برای قرار گرفتن در ارتفاعات بالا طراحی شده‌ و از استحکام بالایی برخوردار می‌باشد. معمولاٌ عرض این سکوها حدود 10 اینچ می‌باشد.

8- بالابر عایق (INSULATED AERIAL PLATFORM)

بالابر عایق یکی از ابزارهای فرمان از نزدیک می‌باشند که در صورت دسترسی به این ابزار دیگر نیازی به سکوی عایق نیست. این وسیله بر پشت جرثقیل نصب می‌شود شده و می‌تواند یک یا دو سبد به همراه یک بوم داشته باشد.

معمولاٌ بوم از جنس اپوکسی‌گلاس بوده و هنگامی که لاینمن در داخل سبد قرار می‌گیرد کاملاً از زمین ایزوله می‌گردد، همچنین سبد مجهز به سیم ارت است که با استفاده از یک کلمپ به سیم وصل می‌شود درنتيجه لاینمن با خط هم‌پتانسیل شده و می‌تواند براحتی کار کند.

این وسیله کاربردهای دیگری از جمله تعویض چراغ‌های خیابان، پاکسازی و حرس درختان اطراف خط و غیره نيز دارد.

9- فیوزکش(FUSE PULLER)

این وسیله قابلیت آنرا دارد که دور فیوز قفل شده و آنرا قطع و وصل کند.

10- تیغه ها (TIE STICKS)

این ابزارها برای باز و بستن سیم اصلی مقره‌ها به کار ‌رفته و در سه نوع تیغه گردان، تیغه ثابت و شاخه گردان ارائه می‌گردد، نوع تیغه گردان و ثابت آن برای باز کردن ونوع شاخه گردان آن نيز برای بستن سیم اصلی به کار می‌روند. هر کدام از اینها قابلیت نصب بروی استيک عمومی را دارند.

11- تریلر خط گرم(HOT LINE TOOL TRAILERS)

این وسیله برای حمل ابزارهای خط گرم بکار رفته وعموماٌ بصورت یدک کش می‌باشد. بعلاوه این تريلر مجهز به هیتری برای کاهش رطوبت در محفظه نگهداری ابزارهاست.

12- استیک نگه دارنده سیم (WIRE HOLDING STICK)

این چوب‌ها برای شکل دادن، خم کردن و قرار دادن سیم‌ها و جمپرها در موقعیت مطلوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.این وسیله در انتها مجهز به یک چشمی(سوراخ) برای اتصال به دیگر چوبها می‌باشد.

13- نردبان عایق (EPOXIGLAS LADDER)

این نردبان با توجه به سطوح ولتاژی مختلف قابلیت تغییر طول را داشته و جنس آن از اپوکسی‌گلاس می‌باشد.

14- اشپیل‌کش(COTTER KEY)

اشپیل کش برای بیرون کشیدن اشپیل مقره‌های بشقابی بصورت فرمان ازدور بکاررفته ومعمولاٌ در چهار نوع به اشکال زيرارائه می‌گردد:

اشپیل‌کش ثابت

اشپیل‌کش گردان

اشپیل‌کش متحرک

اشپیل‌کش فشاری

15- کاورینگ (COVERING) و پتوی عایق(RUBBER BLANCKET)

با توجه به نزدیک بودن فواصل فازها در خطوط فشار متوسط جهت ایمنی پرسنل تعمیرات از کاورهای مختلفی استفاده می‌شود. در صورت در دسترس نبودن کاور یا در بعضی نقاط که امکان استفاده از کاور وجود ندارد می‌توان از پتوی عایق استفاده کرد که با استفاده از گیره‌های مخصوص روی سیم سفت می‌شود.

عایق سیم

گیره نگهدارنده پتوی عایق

پتوی عایق

کاور مقره انتهایی

کاور کراس‌آرم

عایق کات‌اوت

عایق مقره

دقت شود که این کاورها می‌توانند به یکدیگر متصل شده و کاورینگ یکپارچه‌ای را بوجود بیاورند. در اشکال زیر استفاده ازبعضی این کاورها نشان داده شده است.

هنگام کار در روش فرمان از نزدیک، برای عمل برروی فازهای کناری باید فاز وسط، و برای فاز وسط باید هر دوی فازهای کناری عایق‌بندی شوند تا احتمال قرار گرفتن در بین فازها از بین برود.

16- تفنگی (GRIP ALL CLAMPS)

این وسیله همانطوری که از نام آن پیداست گیرنده انواع کلمپ‌ها1 است.اما کارهای متنوع دیگری نیز می‌توان با آن انجام داد.

17- جمپر موقت(INSULATED BY-PASS JUMPERS)

جمپر موقت یک کابل عایق‌بندی شده است و زمانی که لاینمن بخواهد سیم را قطع کند از آن استفاده می‌کند. این وسیله بصورت فرمان از دور به خط وصل می‌شود.

18- طناب عایق(ROPE)

طناب‌های عایق کاربردهای مختلفی از جمله انتقال وسایل به بالای تیر یا دکل دارند و ضمناً عایق نیز هستند. این طناب‌ها در سه نوع پلی‌پروپیلن، پلی‌داکرون و مانیلا ساخته وارائه می‌شوند.

19- چوب کششی(LINK STICK)

چوب کششی دارای کاربردهای متعددی است که از جمله کاربردهای آن می‌توان به تقویت سیم‌گیرها در اسپن‌های بلند که بار مکانیکی خیلی زیاد است اشاره کرد.

چوب کششی حلزونی

چوب کششی غلطکی

20- کراس‌آرم موقت یا کمکی (AUXILIARY CROSSARM)

از این وسیله هنگام تعویض کراس‌آرم استفاده می‌شود. این وسیله عایق بوده و سیم‌ها در داخل چشمی‌های آن قرار گرفته و از کراس‌آرم اصلی جدا می‌شوند سپس می‌توان کراس‌آرم را براحتی تعویض کرد.

گاهی اوقات می‌توان این وسیله را بر روی بوم بست و بوسیله جرثقیل سیم‌ها را روی این کراس‌آرم قرار داد در این صورت حتی می‌توان تیر را نیز عوض کرد.

21- سه پایه خط گرم(HOT LINE TOOL RACK)

تجهیزات خط گرم باید در اطاقی مخصوص بدور از رطوبت و گروخاک در داخل کاورهای مخصوص نگهداری شوند. همچنین جهت جلوگیری از گذاشتن استیک‌های عایق بر روی زمین از سه پایه مخصوص استفاده می‌شود.

22- ابزارهای اندازه‌گیری و تست (INSTRUMENTS AND METERS)

تمامی تجهیزات بکار رفته در تعمیرات خط گرم باید قبل از استفاده تست شوند،معمولاٌٌٌٌٌٌٌٌٌٌٌ تست‌ها به دو صورت مکانیکی و الکتریکی انجام می‌شوند. در تست مکانیکی پایداری مکانیکی ابزار تست شده و در تست الکتریکی به دو سر ابزارها در آزمایشگاه فشار قوی ولتاژی که باید ابزارها در آن ولتاژ کار کنند اعمال می‌شود که باید جریان نشتی کمتر از 25میلی‌آمپرنشان دهد.

عملیات خط گرم یا Hot Line Work

مطالب مشابه :

آموزش کارهای روی شیشه

ثبت نام کلاسهای هنری دراهواز باترمی 7000ت تماس فقط جهت ثبت نام

تعریف فرهنگ و آشنایی با معنا و مفهوم آن

نمونه سئوالات ایمنی پیمانکاران

عملیات خط گرم یا Hot Line Work

مزايا و معايب خط گرم

خط گرم

آموزش هنر دراهواز وخوزستان وفروش وسایل سنگهای کریستال وروبان

نوشتن یکی از راه های بر قراری رابطهhttp://irnn.blogfa.com/