مقدمه ای بر پاسخ های ایمنی

یکی از موفقیتهای ایمونولوژی ، واکسیناسیون است. بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1980 ، با اجرای برنامه ی واکسیناسیون ویروس smallpox (آبله) اولین بیماری است که در سرتاسر جهان ریشه کن شده است.

ایمنی در کل شامل : 1- ایمنی ذاتی : پاسخ سریع اولیه

2- آداپتیو (اکتسابی ) : پاسخ پس از ایمنی ذاتی

پاسخ ایمنی ذاتی : مجموعه ی سازو کارهایی است که قبل از استقرار عفونت وجود داشته و در برابر تمامی انواع عفونتت ها به یک شکل واحد واکنش می دهد.

اجزای اصلی ایمنی ذاتی:

1- سدهای فیزیکی –شیمیایی: مثل سلول های پوششی و مواد آنتی میکروبیال ساخته شده در سطح آنها.

2- سلول های فاگوسیت کننده(نوتروفیل و ماکروفاژ) و سلول های NK

3- پروتئین هایی به نام سایتوکاین که وظیفه ی هماهنگی بین سلول های ایمنی ذاتی را بر عهده دارد.

ایمنی ذاتی و اکتسابی دو بازوی سیستم ایمنی هستند که در دو جا باهم تلاقی دارند :

1- پاسخ ذاتی به میکروب،محرک پاسخ ایمنی اکتسابی است و در واقع بر ماهیت پاسخ اکتسابی تاثیر گذار است.

2- پاسخ اکتسابی:از بسیاری از سازوکارهای اجرایی سیستم ایمنی استفاده میکند و غالبا در در راستای افزایش فعالیت ضد میکروبی ایمنی ذاتی عمل می کند.

پاسخ ایمنی اکتسابی دو نوع است: 1- هومورال : به وسیله ی آنتی بادی ها

2-سلولی: به وسیله ی سلول های T

ایمنی هومورال به وسیله ی آنتی بادی ساخته شده از لنفوسیت B اعمال میشود. آنتی بادی ها آنتی ژنهای میکروبی را بصورت خاص شناسایی و فعالیت عفونت زایی آنها را خنثی میکنند.

باید دقت کرد ایمنی هومورال سازوکار اصلی دفاعی در برابر میکروب های خارج سلولی و سموم آنها می باشد. چون آنتی بادی سلولهای های مترحشه می توانند به این میکروب ها و سموم چسبیده و منجر به حذف آنها می شوند.

ایمنی سلولی (ایمنی با واسطه ی سلولی یا CMI) توسط سلولهای T هدایت می شودو در برابر میکروب های داخل سلولی مانند ویروس ها و برخی باکتری ها که توانایی باقی ماندن درون فاگوسیت ها و دیگر سلولها را دارند و در نتیجه از گزند آنتی بادی های در گردش در امانند ، اعمال اثر میکند.

ایمنی : 1- ایمنی فعال : ایمنی حاصله از طریق برخورد آنتی ژن خارجی با موجود زنده

2-ایمنی غیر فعال: انتقال سرم یا لنفوسیت اختصاصی علیه یک میکروب به فرد و ایجاد ایمنی در آن فرد بدون سابقه برخورد با میکروب.

یک نمونه از ایمنی غیر فعال انتقال آنتی بادی از مادر به جنین است.ایمونیزاسیون (ایمنی زایی) غیر فعال در برابر سموم باکتری ها به وسیله ی تجویز آنتی بادی گرفته شده از حیوانات ، یک درمان نجات دهنده برای عفونت های کشنده ای مثل هاری و کزاز است.

خصوصیات مهم پاسخ های ایمنی اکتسابی:

1- اختصاصی بودن: پاسخ ها ی ایمنی برای هر آنتی ژن مجزا دقیقا اختصاصی است و در واقع برای اجزای مختلف یک پروتئین یا کمپلکس پلی ساکارید اختصاصی می باشد. توجه شود به قسمت هایی از آنتی ژن که بطور خاص توسط یک لنفوسیت شناسایی میشود اپی توپ یا شاخص (determinant) میگویند.

2- تنوع: به مجموعه ی کل ویژگیهای اختصاصی که بر روی تمام لنفوسیتها ی یک فرد ،در جهت عمل کردن در برابر آنتی ژن های مختلفی وجود دارد گنجینه ی لنفوسیتی(lymphocte repertoire) اطلاق می شود. این گنجینه در پستانداران از تنوع زیادی برخوردار است.این گستردگی نتیجه ی توانایی تغییر پذیری در ساختمان اتصال به آنتی ژن(AG binding site) پذیرنده های لنفوسیت ها برای آنتی ژن ها می باشد.

3- خاطره:تماس سیستم ایمنی با یک آنتی ژن (ag) توانایی این سیستم در پاسخ به آن ag در مواجه ی بعدی را بالا می برد.پاسخ های ثانویه سریعتر و بزرگتر و لز نظر کیفی غالبا متفاوتند.

4- گسترش کلونی(conal expansion): لنفوسیتها با برخورد به آنتی ژن به طور قابل ملاحظه ای تکثیر می شوند.

5- اختصاصی بودن: سیستم ایمنی در برابر میکروب ها از طرق مختلف و به صورت اختصاصی عمل میکند که این مهم کارایی این سیستم را بالا میبرد.

6- خود محدود شوندگی و هموئوستاز: تمامی پاسخ های ایمنی به مرور زمان و پس از تحریک آنتی ژنی رو به کاهش می گذارند.پاسخهای ایمنی به وسیله ی آنتی ژن آغاز میشوند و در جهت حذف آنتی ژن عمل میکنند.حذف آنتی ژن سبب حذف لنفوسیت از طریق آپوپتوز میشود.

7- عدم واکنش به خودی: یکی از قابل توجه ترین خصوصیات سیستم ایمنی عدم ایجاد واکنش مخرب نسبت به آنتی ژن های خودی میباشد که به آن تولرانس یا تحمل می گوییند.به هم خوردن این تولرانس موجب بروز خود ایمنی می شود.

مقدمه ای بر پاسخ های ایمنی

مطالب مشابه :

پیام های کوتاه ایمنی با هدف پیشگیری از مرگ های خاموش ناشی از گاز CO

دوره کوتاه مدت ایمنی و بهداشت صنعتی / دانشگاه صنعتی شریف / تیر ماه ۱۳۹۱

چند نکته و پیام ایمنی برق از مهندس علی اصغر معیدی فر

پیام کوتاه

بیوگرافی یک خواننده

سموم

نور و روشنایی در محیط کار

مقدمه ای بر پاسخ های ایمنی