از فعالیت به زبان کُردی تا رقابت رسانه ای در خاورمیانه و جهان

گفتگوی کردپرس با مدیر خبرگزاری آناتولی ترکیه
از فعالیت به زبان کُردی تا رقابت رسانه ای در خاورمیانه و جهان
قصد داریم کاری کنیم که در یکصدمین سالگرد تاسیس آناتولی، این خبرگزاری با توجه به قدمت، تجارب و نیروهای ارزشمند خود، یکی از 5 خبرگزاری برتر جهان باشد و اخبار خود را به 11 زبان تولید و منتشر کند. پیش از این ما به زبان های ترکی استانبولی، انگلیسی، عربی، بوسنیایی و روسی فعالیت می کردیم و با افتتاح بخش کُردی، یک قدم به هدف مهم خود یعنی رسیدن به تولید خبر با 11 زبان زنده، نزدیک تر شده ایم.خبرگزاری آناتولی (Anadolu haber ajansı) یا به صورت اختصاری آن AA در سال 1920 میلادی تاسیس شده و به عنوان مهم ترین خبرگزاری رسمی و حکومتی ترکیه، فعالیت می کند و اخبار روزانه ی آن به زبان های ترکی استانبولی، انگلیسی، عربی، بوسنیایی، روسی و کُردی تولید و منتشر می شود. این خبرگزاری در روز نخست ماه جاری میلادی، بخش زبان کُردی خود را با هر دو لهجه ی کُرمانجی و سورانی افتتاح کرده و دفتر مرکزی بخش کُردی را در اربیل اقلیم کردستان عراق مستقر کرد. برای کسب اطلاع از اهداف و برنامه های خبرگزاری آناتولی و انگیزه ی این رسانه ی دولتی ترکیه از فعالیت به زبان کُردی، با کمال اُزترک مدیر خبرگزاری گفتگو کردیم.کمال اُزترک در سال 1969 میلادی به دنیا آمده و در رشته ی ارتباطات تحصیل کرده است. وی از سال 1995 به صورت حرفه ای وارد فعالیت مطبوعاتی و مستندسازی شده و چند سال در خارج از کشور به منظور یادگیری زبان خارجه و تحقیق در خصوص مبانی مستندسازی اقامت کرده است. وی در سال 2003 به عنوان مشاور رسانه ای مجلس ملی ترکیه، در سال 2005 به عنوان مشاور رسانه ای رییس مجلس ملی و بعدها به عنوان مشاور رسانه ای رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه فعالیت کرده است و از سال 2011 تاکنون عهده دار پست ریاست خبرگزاری آناتولی است. کردپرس: خبرگزاری آناتولی از دو هفته پیش فعالیت به زبان کُردی و با هر دو لهجه ی کُرمانجی و سورانی را آغاز کرده است. لطفا بفرمایید که اهداف و انگیزه های خبرگزاری شما از فعالیت رسانه ای به زبان کُردی چیست؟کمال اُزترک: خبرگزاری آناتولی در سال 1920 میلادی تاسیس شده و در حال حاضر در ردیف یکی از آژانس های خبری معتبر دنیا قرار دارد. در سال 2020 میلادی، خبرگزاری ما صد ساله خواهد شد و ما قصد داریم کاری کنیم که در یکصدمین سالگرد تاسیس آناتولی، این خبرگزاری با توجه به قدمت، تجارب و نیروهای ارزشمند خود، یکی از 5 خبرگزاری برتر جهان باشد و اخبار خود را به 11 زبان تولید و منتشر کند. پیش از این ما به زبان های ترکی استانبولی، انگلیسی، عربی، بوسنیایی و روسی فعالیت می کردیم و با افتتاح بخش کُردی، یک قدم به هدف مهم خود یعنی رسیدن به تولید خبر با 11 زبان زنده، نزدیک تر شده ایم.رسانه ای با قدمت 93 ساله نمی تواند صرفا به فعالیت با زبان ترکی استانبولی اکتفا کرده و نسبت به مسائل و رویدادهای جهان و منطقه، بی تفاوت بماند. با توجه به سیاست های رسانه ای خبرگزاری های مهم و تاثیرگذار جهان، مانیز ناچاریم برای توسعه ی فعالیت های خود، ارائه ی خدمات به چندین زبان را مدنظر داشته باشیم.همه ی ما در رویدادها و تحولات اخیر مصر دیدیم که اغلب خبرگزاری های تاثیرگذار جهان قصد دارند بر اساس منافع خود، مردم را هدایت کنند و به دنبال آن بودند که تظاهرات و اعتراضات میلیون ها معترض ضذکودتای میدان رابعه العدویه را از چشم جهانیان پنهان کنند. اما خبرگزاری ما با حضور مداوم در میدان رابعه و ارسال اخبار و تصاویر زنده، مانع از چنین اقدامی شد و صدای مردم معترض و ضدکودتای مصر را به گوش جهانیان رساند.تحریف افکار عمومی مردم جهان، سیاه نمایی در خصوص حرکت های اصیل و دموکراسی خواه و دیگر راهبردهای رسانه ای منفی، نه تنها در مصر بلکه در دوران جنگ خلیج نیز مشاهده شد و این شیوه یا به عبارتی دیگر این نوع مکتب رسانه ای، نه تنها با واقع گرایی و بیان حقیقت ها و ارزش های اخلاقی دنیای رسانه، بلکه با دیگر ارزش های انسانی و اخلاقی نیز در تضاد و اختلاف است. ما نیز بر اساس این نظریات، تلاش می کنیم برای مخاطبین خود، به زبان خود آنها خبر تولید کرده و اخبار واقعی و تصویر حقیقی رویدادهای جهان را پیش روی آنها بگذاریم و اقدام اخیر ما در افزودن بخش کُردی به زبان های آناتولی، در راستای همین هدف بود.منطقه ی جغرافیایی ما، یک منطقه ی خاص با تنوع و تکثر ویژه ی دینی، مذهبی، زبانی و قومی است و ترک، کُرد، عرب، فارس، مسلمان، مسیحی، سنی، شیعه و دیگر هویت های دینی و قومی، از هزارسال پیش در این منطقه در حال صلح و آرامش در کنار هم زیسته اند و برای تقویت هر چه بیشتر برادری، همزیستی و تعهدات خود در قبال این عواطف ارزشمند انسانی، تصمیم گرفتیم زبان کُردی را با هر دو لهجه ی کرمانجی و سورانی، به زبان های خبرگزاری خود اضافه کنیم. فعالیت به زبان کُردی برای ما یعنی حرمت نهادن به زبان، ادبیات، فرهنگ و فولکلور انسان هایی که همسایه ی ما هستند، در کنار آنها چای و قهوه می نوشیم، در خیابان به آنها سلام می دهیم و یا به عنوان همکار و همراه در کنار ما هستند. نه تنها زبان کُردی، بلکه دیگر زبان های به کار رفته در میدان فعالیت رسانه ای آناتولی، برای ما حامل همین عواطف است و ما می خواهیم بین مردمان قاهره، دمشق، تهران، فلسطین، اربیل، دیاربکر، استانبول، بوسنی هرزگوین، پل برادری و صلح را ایجاد کنیم و امیدواریم امتداد این پل های ارتباطی به اروپا، آفریقا و آمریکا نیز برسد.کردپرس: افتتاح بخش کُردی خبرگزاری شما با روند مذاکرات صلح بین پ.ک.ک و ترکیه تقریبا همزمان شده است. آیا این اقدام رسانه ی شما، بخشی از توسعه ی سیاسی و دموکراسی مدنظر مذاکرات صلح است؟کمال اُزترک: آن چه که از آن به عنوان مقطع صلح نام می بریم، در واقع تداوم روند دموکراتیکی است که از سال 2002 میلادی در ترکیه آغاز شده است. (منظور، رسیدن حزب عدالت و توسعه به اقتدار سیاسی در ترکیه است./ مصاحبه گر) در واقع فعالیت ما به زبان کُردی نیز، یکی از نتایج فعالیت های دموکراتیکی است که از سال 2002 در کشور ما آغاز شده است. این تصمیم از سوی اراده ی سیاسی ترکیه اتخاذ شده و بر این باوریم که فعالیت رسانه ای ما به زبان کُردی نیز، می تواند تقویت کننده ی فضای موجود و پیش برنده ی مقطع صلح باشد.کردپرس: لطفا درباره ی مقدمات کار، تامین منابع انسانی، آموزش نیروها و مراحل کلی شکل گیری دفتر کُردی آناتولی برایمان توضیح بدهید؟ نیروهای شما چه مدت آموزش دیدند و چه مراحلی را پشت سر گذاشتند؟کمال اُزترک: همان گونه که پیش تر نیز توضیح دادم، ما قصد داریم در یکصدمین سالگرد تاسیس خبرگزاری آناتولی، رسانه ی خود را به سطح یکی از 5 خبرگزاری برتر جهان برسانیم و باور داریم که می توانیم به چنین جایگاهی برسیم و تا مقطع کنونی هم پیشرفت خوبی داشته ایم. فعالیت های ما برای ایجاد بخش کُردی آناتولی از ماه مارس سال 2013 آغاز شد و در ماه می، توانستیم در شهرهای استانبول، دیاربکر، ماردین و اربیل، مقدمات استخدام نیروهایمان را به پایان برسانیم و منابع انسانی را تامین کنیم. به محض تامین نیرو و پایان یافتن شرایط پذیرش و استخدام، شروع به آموزش نیروها کردیم. ما در خبرگزاری آناتولی، به منظور آموزش مداوم نیروهای خود، یک آکادمی یا دانشکده ی توانمند داریم و آموزش نیروهای بخش کُردی را هم در همین دانشکده آغاز کردیم. ما دو عملیات ویژه در آموزش نیروهای خود در نظر گرفتیم: نخست؛ تقویت دانش زبانی، دستوری و ویرایشی نیروهای بخش کُردی با به کارگیری اساتید بخش کُردی دانشگاه های آرتوکلوی ماردین و آلپ ارسلان موش. دوم؛ آموزش رسانه ای همان نیروها با استفاده از دانش، تخصص و تجارب روزنامه نگاران برجسته، خبرنگاران پیشکسوت و چهره های برگزیده ی این رشته. کلا ظرف سه ماه بخش کُردی ما آماده ی کار شد و فعالیت رسمی خود را از روز نخست ماه سپتامبر آغاز کرد و خوشبختانه تاکنون با واکنشهای مثبتی روبرو شده ایم. ازهمه ی اقشار جامعه، پیام تبریک به دست ما رسیده و از سیاستمداران و فعالان حوزه های مدنی و فرهنگی گرفته تا دانشگاهیان و سایر اقشار، اقدامات ما را مثبت ارزیابی کرده اند و نکته ای که در این میان ما را بیش از حد مسرور و خوشحال نموده، این است که اساتید و صاحب نظران زبان و ادبیات کُردی، در پیام های خود برای ما اعلام کرده اند که در هر دو لهجه ی کرمانجی و سورانی، حاصل فعالیت دوستان ما در سطح بسیار خوبی بوده و از لحاظ به کارگیری صحیح اصول دستوری زبان کُردی، دچار خطا نشده ایم.کردپرس: چگونه شد که شهر اربیل را به عنوان محل اصلی دفتر بخش کُردی آناتولی انتخاب کردید؟کمال اُزترک: اربیل در واقع به عنوان مرکز مدیریت اقلیم شناخته می شود و از آن جایی که مجلس اقلیم و سایر ادارات و نهادهای رسمی در این شهر قرار دارند، ما نیز تصمیم گرفتیم که اربیل را به عنوان مرکز اصلی فعالیت بخش کُردی آناتولی انتخاب کنیم.کردپرس: آناتولی، در دنیای خبررسانی و فعالیت رسانه ای به کدام اصول و مبانی، بهای بیشتری می دهد؟ لطفا درباره ی مبانی حرفه ای، منشور اخلاقی و خطوط قرمز رسانه ی خود برایمان توضیح بدهید.کمال اُزترک: بدون تردید خبرگزاری ما به مبانی و منشور اخلاقی و رسانه ای اهمیت ویژه یا می دهد، خطوط قرمز خاصی برای فعالیت های خود تعریف کرده ایم و مجموعه ی این قواعد را در پایگاه اینترنتی خود قرار داده ایم. پیش از هر چیز، برای ما یک اصل و مبنای اخلاقی و رسانه ای مهم وجود دارد که همانا حفظ اعتبار رسانه است. مهم ترین سرمایه ی ما این است که «شایان اعتماد» و دارای «اعتبار» هستیم و هیچ خبر تایید نشده ای را منتشر نمی کنیم.ما همچنین مبانی و اصول دیگری نیز داریم که می توانم به برخی از آنها چنین اشاره کنم: رسانه ی ما انتشار هر گونه مطلب و خبری را که منجر به پراکندن تخم کینه و خشونت و ترور شود رد می کند و بر این باوریم که هیچ گاه نباید به گونه ای فعالیت کنیم که مطالب ما منجر به اختلافات دینی، قومی، جنسیتی، طبقاتی و یا منجر به تبعیض نژادی و برتری دادن مردمان یک منطقه به مناطق دیگر یا برتری دادن یک زبان و باور وادیان به انواع دیگر شود. ما پرهیز می کنیم از انتشار اخبار و مطالبی که منجر به برافروختن اختلاف و نفاق بین مردم شود و نمی خواهیم فعالیت ما منجر به ایجاد احساس ترس، ناامنی و بحران شود.در مورد اخبار مربوط به رویدادهای جنگی، حملات تروریستی و درگیری ها، اخبار خود را دور از اغراق و بزرگ نمایی منتشر می کنیم، تلاش می کنیم آمارهای واقعی مبتنی بر سند یا مبتنی بر اطلاعات و دانسته های افراد مسئول و معتبر را منتشر کنیم و از این گذشته اگر مسئولین و مراجع ذیربط، ممنوعیت خاصی برای انتشار اخبار در نظر بگیرند، با آنان به صورت هماهنگ حرکت خواهیم کرد و در حوادث تروریستی و نیز در حوادث طبیعی غیرمترقبه، اسامی قربانیان و مجروحین را پیش از آن که خانوادهایشان از موضوع خبردار شوند، منتشر نمی کنیم. ما همچنین با توجه به این که زندگی وجان انسان ها را مقدس می دانیم، در حوادث و حملات، مطالب، تصاویر و ویدیوهایی منتشر نمی کنیم که منجر به آزردگی خاطر بازماندگان قربانیان شود و محرمیت ، عزت و آبروی مردم برای ما اهمیت ویژه ای دارد.ما همچنین از انتشار تصاویر و ویدیوهای مربوط به اعدامیان پرهیز می کنیم و نمی خواهیم تصویر انسانی را منتشر کنیم که در حال رنج کشیدن و جان دادن است. از این گذشته تصاویری که انتشار آنها منجر به جریحه دار کردن عواطف عمومی شود در رسانه ی ما پخش نخواهد شد و به ویژه به این نکته ی مهم توجه می کنیم که تصاویر کشته شدگان و قربانیانی که اجساد آنها و تخریب صورت و اعضای آنها، مردم را نگران می کند منتشر نشود.کردپرس: در اقلیم کردستان عراق نیز مانند بسیاری از مناطق و کشورهای جهان، چندین حزب و نهاد سیاسی متفاوت مشغول فعالیت هستند که نظرات و مواضع سیاسی و سازمانی بسیاری از این گروه ها، با همدیگر در تضاد است و بدون تردید اختلافات حزبی و فکری بسیاری در این منطقه وجود دارد. شما به عنوان خبرگزاری آناتولی، در قبال رویدادهای سیاسی و رقابت های حزبی موجود در اقلیم کردستان عراق به چه شکلی موضع گیری می کنید؟کمال اُزترک: ما بر اساس اصل واقع بینی و بیان واقعیت ها حرکت می کنیم و ما خود را تولید کننده و بازتاب دهنده ی خبر می دانیم و باید آداب و اخلاق و ضرورت های حرفه ی خود را از یاد نبریم. همچنان که در دیگر مناطق و کشورهای جهان، احزاب متفاوت و متضاد وجود دارد، در مدیریت فدرال کردستان عراق نیز چندین حزب متفاوت وجود دارد و ما تلاش می کنیم تا مسافت ما نسبت به همه ی آنان به یک اندازه باشد و هیچ گونه تبعیضی در روابط و رویکردهای خود قائل نشویم. ما در حال حاضر در پنجاه کشور جهان مشغول فعالیت هستیم و روزانه یک هزار و دویست خبر تولید و منتشر می کنیم و باور قلبی من این است که در همه ی این مناطق، موفق عمل خواهیم کرد.کردپرس: آیا خبرگزاری آناتولی به زبان فارسی هم فعالیت خواهد کرد؟کمال اُزترک: تاکنون 6 زبان از 11 زبان مورد هدف خود را فعال کرده ایم و این احتمال وجود دارد که در آینده ای نزدیک، زبان فارسی نیز یکی از 5 زبان باقی مانده ای باشد که تا سال 2020 در دستور کار و فعالیت آناتولی قرار بگیرد و می توانیم روی این گزینه فکر کنیم.کردپرس: تا آن جایی که اخبار مربوط به فعالیت های آموزشی خبرگزاری شما را پیگری کرده ام، متوجه این مساله شده ام که آناتولی، اهمیت ویژه ای به بحث آمورش نیروهای خود می دهد. لطفا در این مورد برای ما توضیح بدهید و بفرمایید از زمانی که شما به عنوان مدیر این خبرگزاری، فعالیت خود را شروع کرده اید، چه تحولاتی در حوزه ی آموزشی رسانه ی شما روی داده است؟کمال اُزترک: من بر این باورم که همچنان که یک پزشک، بدون طی کردن دوره های آموزشی و تحصیلی علم طب، نمی تواند به عنوان طبیب بر سر بالین بیمار حضور پیدا کند، فردی که آموزش های لازم برای فعالیت رسانه ای را طی نکرده، نمی تواند به عنوان خبرنگار و روزنامه نگار، وارد این عرصه شود. لذا ما اهمیت ویژه ای به مساله ی آموزش می دهیم و از آن جایی که دارای یک تجربه و تاریخچه ی 93 ساله هستیم، از خلال این تجارب و فعالیت های طولانی، برای رسانه ی خود، یک افق و مسیر پیش رو تدوین کردیم. دوستان و همکاران خود را جمع کرده و به صورت گروهی، به دنبال پاسخ های روشنی برای این سوال قدم برداشتیم: برای آن که در جمع 5 خبرگزاری برتر جهان جای بگیریم؛ باید دست به چه اقداماتی بزنیم؟ تحقیقات و رایزنی های گسترده ی ما، مجموعا منجر به این شد که برای این سوال، چنین پاسخ روشنی پیدا کنیم: پرورش جوانان پویا و توانمندی که دست کم یک زبان خارجی بلد باشند، به بهترین و پیشرفته ترین امکانات تکنولوژی و وسایل ارتباطی مسلح شوند و روزنامه نگاری را برای خود، به عنوان یک سبک زندگی، درونی کرده و به آن عشق بورزند و برای رسیدن به این هدف بود که در خبرگزاری آناتولی، یک آکادمی آموزشی پیشرفته ایجاد کردیم.کردپرس: شما در سال 2012در آکادمی آناتولی، دوره های آموزشی ویژه ای به نام خبرنگاری در صحنه های جنگ، دیپلماسی و بحران، برای همکاران خود برگزار کردید. می خواهم بدانم آیا در تحولات سیاسی اخیر در مصر و سوریه توانستید، آثار بازتاب این آموزش ها را در نیروهای خود مشاهده کنید؟کمال اُزترک: بله البته. ما آثار این دوره های آموزشی را به خوبی در روند فعالیت همکاران و نیروهای خود مشاهده کردیم. ما در آکادمی خبر دوره های آموزشی ویژه ای برگزار کردیم. ابتدا دوره ی ویژه ای برای تربیت خبرنگارانی ایجاد کردیم که پس از گذراندن دوره ی آموزشی ما، هم در آناتولی و هم در سایر خبرگزاری ها، توان و امکان کار و فعالیت داشته باشندو سپس دوره ی ویژه ای برای خبرنگاری جنگ و شرایط بحران و حوادث غیرمترقبه ایجاد کردیم و اعلام کردیم که فعالان رسانه ای همه ی نهادهای رسانه ای کشور می توانند در این دوره شرکت کرده و گواهینامه ی ویژه دریافت کنند. دوستان و اساتید پیشکسوت و توانمند ما در حوزه ی روزنامه نگاری، مدریت بحران و مدیریت حوادث غیرمترقبه در این حوزه یاریگر ما شدند و دوره ی ویژه ی دیگری نیز به نام خبرنگاری دیپلماسی برگزار کردیم و اعلام کردیم که همه ی دوستانی که قبلا در آکادمی ما گواهینامه ی فعالیت خبرنگاری دریافت کرده اند، مشروط به دانستن زبان انگلیسی می توانند در این دوره نیز شرکت کنند. خوشبختانه، در همه ی این دوره ها نیروهای خوبی پرورش یافته اند و تعدادی از این دوستان را در دفاتر خارج از کشور خود به کار گرفتیم و آنها توانستند تصاویر، اخبار و عکس های خیلی خوبی برای ما و آبونه ها تولید کنند. این نیروها در میادین خبر، به صورت فعال و پویا حضور پیدا کردند و متاسفانه برخی از آنان نیز در میادین جنگ و درگیری مجروح شدند. مثلا دوست و همکار ما سینان گل، که در درگیری های سوریه به عنوان خبرنگار عکاس فعالیت می کرد، از ناحیه ی پا مجروح شد.کردپرس: منطقه ی خاورمیانه، به گواه اغلب کارشناسان برجسته ی سیاسی و رسانه ای، مهم ترین کانون تحولات و تولید خبر و رویدادهای سیاسی است. با آن وجود؛ به نظر می رسد که خبرگزاری ها و نهادهای رسانه ای این منطقه در برابر غول های رسانه ای جهان غرب، هنوز هم دچار مشکلات و ضعف هایی هستند و سکان هدایت افکار عمومی و تولید خبر در جهان امروز، همچنان در دست بنگاه های رسانه ای غربی است. شما دلیل این امر را در چه می دانید؟کمال اُزترک: آژانس ها و بنگاه های رسانه ای غربی، از نظر قدرت اقتصادی و فن آوری، از ما برترند. آنان چندین سال پیش از همه ی نهادهای رسانه ای این منطقه، نیروها و دفاتر خود را در همه ی کشورهای جهان مستقر کردند و ما امروزه می بینیم که مثلا خبرگزاری رویترز در یک صد و شصت کشور جهان، دارای دفاتر تولید خبر است. شما برای این که بتوانید با رویترز رقابت کنید، دست کم باید بتوانید به اندازه ی همه ی نیروهای او، افراد توانمند استخدام کرده و آنها را به همه ی مناطق و کشورهای جهان اعزام کنید. در غیر این صورت عملا امکان رقابت نخواهد داشت. با این حال من می خواهم به یک موضوع مهم اشاره کنم که در این معادله نقش تاثیرگذار و مهمی دارد. ببینید! امروزه کشورها و مناطق بسیاری در جهان وجود دارد که ما می توانیم با خیال راحت در آن جا فعالیت رسانه ای انجام دهیم و مطابق میل خود فعالیت و جستجو کنیم. اما یک خبرنگار غربی در بسیاری از این مناطق از چنین امکانی برخودار نیست. در منطقه ی خاورمیانه، شما در همه ی کشورها شمیم برادری و همزیستی مسالمت آمیز هزار ساله ی اقوام و ادیان را حس می کنید و می توانید نشاط و پویایی و عطوفت لازم را برای تداوم فعالیت رسانه ای خود در اختیار داشته باشید. ما در مناطق بالکان توانستیم تاثیر این موضوع را به خوبی حس کنیم و به همین خاطر است که در حال حاضر آناتولی، تاثیرگذارترین رسانه ی آن منطقه است. آن حس و حالی که در بوسنی، مصر، ایران، الجزایر، تونس، ازبکستان، اربیل، تاتارستان و لیبی وجود دارد، به گونه ای است که در این کشورها، کسی ما را به چشم غریبه نگاه نمی کند و شاید به همین خاطر است که ما در کشورهای خاورمیانه و بالکان، اخبار، گزارش ها، عکس ها و ویدیوهایی تولید می کنیم که از لحاظ کیفی، بهتر از نتیجه ی کار آژانس های غربی است. جالب است بدانید که غربی ها بعد از این که دیدند خبرگزاری آناتولی در بوسنی ورود پیدا کرده و به زبان مردم آن منطقه خبر تولید می کند، آنها نیز به فکر تولید خبر به زبان بوسنیایی افتادند. گفتگو و ترجمه: خبرگزاری کردپرس/ محمدعلی دستمالی

از فعالیت به زبان کُردی تا رقابت رسانه ای در خاورمیانه و جهان

مطالب مشابه :

کردستان عراق را دریابیم

از فعالیت به زبان کُردی تا رقابت رسانه ای در خاورمیانه و جهان

هه ولیر (اربیل)

دانلود آهنگ کردی

زبان کردی

طبقه بندی لهجه(زاراوه کان)زبان و ادبیات کردستان

اربیل (هولیر)(4)