سالن های پرورش طیور

بنابراین ، نگهداری طیور در محیطی با درجه حرارت متعادل اهمیت بسیاری دارد . سالنهای پرورش طیور با ایجاد محیط مناسب باعث تولید بیشتر آنها می گردد . تجربه نشان داده است که هیچ وقت تولید و بهره کافی بدون جایگاه مناسب برای پرورش طیور امکان پذیر نیست . البته منظور از جایگاه مناسب ، زیبایی و پر هزینه بودن آن نیست . در گذشته سالنها را تنها به منظور محافظت طیور در برابر آفتاب و باران و جلوگیری از یخ زدن می ساختند ، اما امروزه احتیاجات محیطی طیور بیش از این است . سالنی مناسب است که شرایط ایده آل را برای رشد بهتر طیور ، کاهش استرس ، افزایش تولید تخم مرغ ، نطفه داری تخم مرغهای جوجه کشی و تولید اقتصادی ایجاد کند .

انواع سالنهای پرورش طیور
سالنهای پرورش طیور ، به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند :
۱) سالنهای بسته (بدون پنجره)
۲) سالنهای باز
سالنهای باز نیز به نوبه خود به دو صورت ساخته می شوند :
الف) سالنهای پنجره دار
ب) سالنهای با دیواره جانبی باز
۱) سالنهای بسته (بدون پنجره) : سالنهای بسته (بدون پنجره) سالنهایی هستند که در آنها ، شرایط محیطی ، مطابق احتیاجات مناسب طیور فراهم می گردد . این سالنها الزاماً بسته و بدون پنجره ساخته می شوند . هوای سالن به وسیله هواکشها خارج و هوای تازه از دریچه های ورودی هوا وارد می گردد . در این نوع سالنها روشنایی تنها به وسیله نور مصنوعی لامپها تامین می شود . در مناطقی که حرارت محیط بیش از حد است متدهایی برای خنک کردن این سالنها باید در نظر گرفته شود . در ماههای سرد سال نیز این سالنها به وسیله یک منبع حرارتی گرم می شوند . این سالنها را از آن جهت بسته می نامند که در دو دیواره جانبی سالن ، مقابل هواکشها و دریچه های ورود هوا ، نور گیری از جنس آهن سفید نصب شده است که مانع از ورود نور خورشید به داخل می گردد .
مصالح ساختمانی که در ساخت این گونه سالنها به کار می رود ، همان مصالح سالنهای معمولی است . این سالنها ، بهتر است با فونداسیون محکم و سقف شیب دار ساخته شوند . عایق بندی در این سالنها هم برای سقف و هم برای دیوارها الزامی است .
تهویه در این سالنها مشکل است و باید جریان هوا در این سالنها طوری محاسبه شود که برای فصول گرم و سرد کافی باشد .
۱-۱) عرض سالن : نظر به اینکه در سالنهای کنترل شده ، تهویه هوا به طور مکانیکی و به وسیله هواکشها انجام می شود ، عرض این سالنها باید ۱۲ متر باشد و اغلب سیستمهای تهویه در چنین عرضی قادر به تهویه هوای داخل سالن می باشند . اما چنانچه عرض سالن بیش از این در نظر گرفته شود تهویه با مشکل روبه رو خواهد شد .
۲-۱) طول سالن : طول سالنهای پرورش طیور استاندارد نیست و اندازه مشخصی ندارد . مشخصات زمینی که سالن در آنجا بنا می شود ، طول سالن را تعیین می کند . عموما طول سالنها را بین ۱۰۰ – ۶۰ متر در نظر می گیرند . نظر به اینکه پخش دان در این سالنها به طور اتوماتیک و با انوع دانخوریهای اتوماتیک زنجیری و یا حلزونی صورت می گیرد ، طول زیاد سالن باعث کشش زنجیر یا حلزون دانخوری و پارگی آن می گردد و ضمناً فشار زیادی بر روی الکتروموتور دینام دانخوری وارد می شود .
بنابراین در سالنهای طیور بهتر است به توصیه های کارخانه سازنده دانخوریها در مورد حداکثر طول زنجیر که موتور دانخوری می تواند آن را به حرکت در آورد توجه نمود . یکی از نکات فنی نصب دانخوریهای اتوماتیک در سالنهای طویل آن است که مخازن دان دانخوریها را در وسط سالن قرار دهند تا استفاده از دانخوریهای اتوماتیک بهتر انجام گیرد .
۳-۱) ارتفاع سالن : بیشتر سالنهای مرغداری در مناطق سردسیر ۴/۲ متر و در مناطق گرمسیری ۳ متر از راس سالن ارتفاع دارند . البته، ارتفاع سالنهای قفس دار که در آنها تا ۵-۴ طبقه قفس روی هم قرار دارد ، بیشتر از حد استاندارد ، در نظر گرفته می شود .
۴-۱) عایق بندی : کارایی هر نوع عایق و یا مصالح ساختمانی ، با درجه مقاومت آنها در مقابل انتقال گرما اندازه گیری می شود که به آن ((ارزش مقاومتی)) می گویند و آن را با عدد Rنشان می دهند .
نظر به اینکه هر یک از مواد بکار رفته در سقف یا دیوارهای سالن پرورش طیور ، دارای ارزش مقاومتی مشخصی است ، مجموع ارزش مقاومتی آنها ، نشان دهنده کل ارزش مقاومتی عایق دیوار یا سقف است . مسلماً سالنهای پرورش طیور در آب و هوای سرد در مقایسه با آب و هوای گرم عایق بندی بیشتری لازم دارند .
۵-۱)پی ریزی (فونداسیون) دیوارها: برای نگهداری دیوارهای سالن، نیازمند فونداسیون محکمی هستیم برای این منظور فونداسیون بتونی یا بلوک سیمانی یا آجر توصیه می شود .
۶- ۱) کف سالنها : کف جایگاه یا سالنهای پرورش طیور به چند شکل ساخته می شود :
الف) کف خاکی : اینگونه کف ها از نظر بهداشتی مناسب نیستند و ضد عفونی کردن آنها مشکل است .
ب) کف چوبی : ارزان تمام می شود ولی مانند کف خاکی از نظر بهداشتی مناسب نیستند و چون رطوبت به خود می گیرند باعث مرطوب شدن بیش از حد جایگاه می شوند و از نظر ضد عفونی کردن ، مشکل بوجود می آروند .
ج) کف سیمانی : این گونه کفها از دو نوع کف ذکر شده در بالا گرانتر تمام می شوند ، اما به راحتی شستشو و ضد عفونی می شوند و از نظر بهداشتی مناسب هستند . در این گونه کفها ، شیب ملایمی در حدود ۲-۱ درصد به طرف کانال فاضلاب در نظر می گیرند .
۷-۱) دربهای سالن: سالنهای پرورش طیور معمولا علاوه بر دربهای مخصوص عبور و مرور پرسنل ، مجهز به دربهای بزرگ کامیون رو در انتهای سالن می باشند تا در پایان دوره پرورش ، برای تمیز کردن سالن بتوان از تراکتور و کامیون برای حمل کود استفاده نمود .
ضمنا دربها را دولتی (دولنگه) درست می کنند . ارتفاع این دربها ۲ متر ، عرض درب مخصوص پرسنل ۲/۱ – ۱ متر و عرض درب عبور وسیله نقلیه ۲ متر در نظر گرفته می شود .
۲) سالنهای باز
۱-۲ ) سالنهای پنجره دار: این سالنها بر خلاف سالنهای بسته (بدون پنجره) دارای پنجره هایی در یک یا هر دو دیوار جانبی هستند و از نور طبیعی خورشید برای روشنایی سالن در ساعات روز استفاده می شود .
در این سالنها نیز مانند سالنهای بسته تهویه به صورت مکانیکی و به وسیله هواکشها انجام می شود .
سایر مشخصات این سالنها نیز مانند سالنهای بسته پرورش طیور می باشد . در این سالنها برای جلوگیری از ورود باران به داخل سالن و ایجاد سایه در اکثر ماههای سال ، سقف سالن لبه دار و با یک پیش آمدگی بنا می کنند.
۲-۲ ) سالنهای با دیوار جانبی باز: بیشتر سالنهای متداول در دنیا را با نفوذ جریان طبیعی هوا به داخل سالن تهویه می کنند. این سالنها بخصوص برای مناطق گرمسیری و شرجی که به علت رطوبت زیاد هوا نمی توان از تبخیر آب برای خنک کردن سالن استفاده نمود ، ایده آل می باشند . متاسفانه در ایران این نوع سالنها بندرت بنا گردیده اند . برای ایجاد محیط مناسب در این سالنها ، لازم است با مشخصات معینی ساخته شوند . در زیر این مشخصات شرح داده می شوند :
۱-۲-۲) عرض سالنهای با دیوار جانبی باز: از آنجا که تهویه در سالنهای باز دیوار جانبی باز ، به وسیله جریان طبیعی هوا صورت می گیرد عرض سالن معمولا ۱۰ متر در نظر گرفته می شود . سالنهای عریض تر از این مقدار بخوبی در هوای گرم تهویه نمی گردند .
۲-۲) دیوارهای جانبی سالن: در سالنهای با دیواره جانبی باز ، تمام دیوار جانبی سالن یا قسمتی از آن باز است و تنها به وسیله توری و پرده محکمی از جنس برزنت یا پلاستیک برای محافظت طیور از سرما و وزش بادهای شدید در فصول سرد مسدود می گردند ، این پرده ها در روی قسمت باز دیوارهای جانبی سالن نصب می گردند و با سیم بکسل و چرخ دنده هایی که در یک انتهای سالن تعبیه می شوند باز و بسته می گردند . با بکار بردن این پرده ها می توان قسمت باز دیوار جانبی سالن را با توجه به درجه حرارت هوا باز و بسته نمود .
ارتفاع قسمت باز در دیوار جانبی سالن ، بسته به شرایط آب و هوایی و نوع طیور پرورشی ، چنین است :
▪ در جوجه های گوشتی و جوان – در سالن پرورش جوجه های جوان ۲/۱ تا ۳/۲ ارتفاع دیوار جانبی سالن بسته و به درجه حرارت تابستان و زمستان ، باز می باشد . در مناطق گرمسیر اندازه قسمت باز دیوارها بیشتر در نظر گرفته می شود و گاهی تمامی دیوار جانبی را باز در نظر می گیرند .
▪ نیمچه و مرغان تخمگذار – اندازه قسمت باز برای طیور مسن بیشتر است ، زیرا به علت تراکم و نیاز به تهویه بیشتر باید هوای زیادتری برای آنها فراهم نمود .
▪ در سالنهای قفس دار- سالنهای قفس دار به مقدار زیادی جابجایی هوا احتیاج دارند . تراکم طیور در این سالنها از هر سالن دیگری بیشتر است و دیوارهای جانبی سالن باید به طور کامل باز باشند .
۳) انواع بستر در جایگاه طیور
اگر چه کف سالنهای پرورش طیور معمولاً سیمان یا بتون است اما انواع مختلف بستر برای اهدافی مانند کاهش فضای مورد نیاز طیور ، نیروی انسانی کمتر ، افزایش باروری گله های مادر ، خروج آسان فضولات طیور و رعایت بهداشت بهتر ،‌طراحی گردیده اند .
انواع بستر در سالنهای پرورش طیور ، عبارتند از :
الف) سالنهای با بستر پوشال
ب) سالنهای با بستر پوشال و نرده
ج) سالنهای با بستر تمام نرده
۱-۳ ) سالنهای با بستر پوشال: در این سالنهای تمام کف ، مسطح و در هنگام پرورش طیور روی آن پوشال نجاری و یا انواع دیگر بستر پخش می شود . این سالنها برای پرورش همه نوع طیور مناسب است . ارتفاع پوشال را معمولا ۶-۵ سانتیمتر در نظر می گیرند و با رشد طیور بر ارتفاع پوشال اضافه می کنند و در حدود ۱۵-۱۰ سانتی متر در پایان دوره پرورش می رسد .
۲-۳) سالنهای با بستر پوشال و نرده : در این نوع سالنها قسمتی (حدود ۶۰ درصد) توسط نرده ، یا مفتولهای آهنی جوش خورده به هم و بقیه کف (حدود ۴۰ درصد) از پوشال پوشیده شده است . این سالنها به طور کلی برای گله های مادر ، بخصوص گله های مادر گوشتی و بوقلمون بکار می روند اما می توان آنها را برای پرورش نیمچه ها نیز بکار برد ، به شرط آنکه نیمچه ها به اینگونه بسترها عادت داده باشند . مزیت اینگونه سالنها ، باروری بیشتر تخم مرغ گله های مادر و تراکم بیشتر در واحد سطح سالن برای نگهداری است اما این سالنها هزینه ساخت زیادی دارند.
۱-۲-۳) اندازه نرده ها و فاصله بین آنها : نرده ها باید ۵-۵/۲ سانتیمتر عرض داشته باشند و فاصله آنها را از هم ۵/۲ سانتمتر در نظر می گیرند . جهت نرده ها باید در امتداد طول سالن باشد . اگر در جهت عرض سالن نصب گردند طیور نمی توانند به راحتی روی آنها حرکت کنند ، چنانچه بجای نرده مفتول بکار رود باید به اندازه کافی محکم باشند تا خم نشوند . مفتولها را به صورت توری به هم جوش می دهند . سوراخهای این توری باید ۵×۵/۲ سانتی متر و طول آن در جهت عرض سالن قرار گیرند .
نرده ها یا توری باید روی قطعات جداگانه ساخته شوند تا هنگام تمیز کردن سالن در پایان دوره پرورش ، قابل جابجایی باشند.
۲-۲-۳) مکان نصب نرده ها: نرده ها یا توریهای مفتولی ، ممکن است در مرکز یا دو طرف سالن نصب شوند . در دو طرف سالن نصف نرده ها روبروی یک دیوار جانبی سالن و نصف دیگر روبروی دیوار جانبی دیگر قرار می گیرند . حسن این روش در سالنهای با دیوار جانبی باز ، آن است که قطرات باران تراوش شده به داخل سالن روی پوشالهای بستر نمی ریزد و به علاوه می توان در قسمت وسط کارهای مختلفی را انجام داد و اگر در مرکز سالن نصب گردند بدین صورت خواهد بود که نیمی از بستر پوشال در جلوی یک دیوار جانبی و نیمی دیگر جلوی دیوار جانبی روبرو قرار دارد و نرده ها یا توری مفتولی در مرکز سالن قرار گرفته است . این روش در سالنهای بسته (بدون پنجره) این مزیت را دارد که آبخوریها و دانخوریها ، در روی نرده یک پارچه قرار دارند . اما در سالنهای با دیوار باز ، دارای معایبی است ، از جمله می توان به تراوش قطرات آب باران روی بستر پوشال و خیس نمودن آن و مشکل عبور اشخاص در عرض سالن اشاره کرد .
۳-۲-۳)ارتفاع نرده ها : نرده ها یا توری مفتولی در ارتفاع ۶۰ سانتی متری کف سالن نصب می گردند . این اندازه برای جمع شدن کود یکسال کافی است . نصب توری در کنار نرده الزامی است ، تا ضمن برقراری جریان هوا ، بر روی فضولات زیر نرده و خشک شدن آنها ، از ورود طیور به زیر نرده ها جلوگیری نماید .
۳-۳) سالنهای با بستر تمام نرده : این سالنها برای پرورش مرغان تخمگذار بکار می رود . مزیت آن ، این است که در مقایسه با سالنهای با بستر پوشال ، هر مرغ به فضایی در حدود ۵۰% کمتر ، احتیاج دارد .
مشخصات نرده شبیه سالنهای با بستر نرده و پوشال است ، با این تفاوت که در این سالنها تمام بستر سالن از نرده یا توری پوشیده شده است .
این گونه سالنها ، بهداشتی ترین بسترها را دارند و به علت تماس نداشتن طیور با فضولات و نبودن گرد و خاک ، از نظر نیروی کارگری به کارگر کمتری نیازمند است .

سالن های پرورش طیور

مطالب مشابه :

براورد هزینه ها و درآمد یک واحد مرغداری

آسیت

فروش جوجه بوقلمون

سکته در مرغ

کلیه سیستم های نوری مورد نیاز در واحد های مرغداری ( گوشتی - تخمی - قفس )

سالن های پرورش طیور

التهاب روده، نابودگرترین بیماری باکتریایی مرغداران گوشتی

کارکرددریچه های ورودی هوا(اینلت ها) درسالنهای پرورش مرغ گوشتی

درباره مرغ جولا