ازسردرد میگرن چه میدانیم؟

ازسردرد میگرن چه میدانیم؟

میگرن یک نوع سردرد شایع است که بر روی توانائی های فرد در انجام فعالیتهای روزانه تأثیر میگذارد. سردرد میگرن معمولاً بصورت ضرباندار بوده که اغلب با تهوع و اختلال بینائی نیز همراه است.اگرچه سردرد میگرن میتواند شدید باشد ولی هر سردرد شدیدی میگرن نبوده و گاهی خود را بصورت درد خفیفی نشان میدهد.برخی افراد یکسری علائم هشداردهنده ای قبل از شروع میگرن دارند.میگرنی که علائم هشداردهنده داشته باشد،میگرن کلاسیک گفته میشود و به میگرن بدون علائم هشداردهنده،میگرن معمولی میگویند.

علل میگرن: هنوز پس از سالها تحقیق علت ایجاد این سردرد مشخص نشده است ولی بنظر میرسد در اثر تورم وگشادی عروق خونی مغز بوجود می آید.زنان بعلت ترشح هورمون زنانگی بنام استروژن بیشتر از مردان به میگرن مبتلا میشوند.میگرن می تواند شیوع فامیلی داشته باشد. علائم مقدماتی یا هشداردهنده میگرن کدامند؟ میگرن کلاسیک علائم هشداردهنده ای قبل از شروع سردرد دارد.این علائم معمولاٌ 15الی 60 دقیقه قبل از سردرد شروع می شوند لیکن بعضی از افراد حدود سه روز قبل از شروع میگرن به تغییراتی در بدنشان آگاهی دارند.

علائم هشداردهنده عمده عبارتنداز:

*خستگی غیرمعمول وخمیازه مکرر ویا احساس عصبانیت.

*اختلال بینائی که( اورا )نامیده می شود و اغلب قبل از میگرن شروع می شود وبصورت تاری دید و یا دیدن نورهای چشمک زن می باشد.

*مورمور شدن و سوزش یک دست ویا یک پا.

علائم بیماری میگرن: میگرن یک سردرد ضرباندار است که می تواند در یک طرف ویا دوطرف سر ایجاد شود.سردرد میگرن میتواند از اطراف چشم و گیجگاه شروع شده وتشدید گردد بطوریکه بیمار نتواند فعالیت روزانه خود را انجام دهد.نورهای درخشان،صداهای بلند وبوها میتوانندسردرد را تشدید کنند.سردرد میگرن با تهوع و استفراغ و یا کاهش اشتها همراه است.سردرد میگرن می تواند چندساعت تا چند روز طول بکشد و دفعات آن در افراد مختلف متفاوت است ومیتواند از یکی دوبار در سال تا چندین بار در هفته متغیر باشد.

تشخیص: پزشک معمولاٌ از روی تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی او میگرن را تشخیص میدهد و افراد مبتلا به میگرن در اکثر موارد معاینه فیزیکی ومعاینه عصبی نرمال دارند.هیچ تست مخصوصی برای تشخیص میگرن وجود ندارد و آزمایشاتی مانند سی تی اسکن- ام آر آی مغز معمولاٌ طبیعی است و تنها برای مطمئن شدن از اینکه سردرد ناشی از یک مشکل جدی نیست. انجام میشود.

عوامل شروع کننده و تحریک کننده میگرن و پیشگیری از آن؟ عواملی که باعث شروع و تحریک میگرن می شوند از فردی به فرد دیگر متفاوت است ولی با شناسائی این عوامل میتوان از تعداد و شدت حملات بیماری کاست.بعضی عواملی که موجب شروع میگرن میشوند عبارتند از:

- نورهای درخشان،بوهای غلیظ(مانند گازهای شیمیائی).

- موادی که به غذاها اضافه می شوند مانند شیرین کننده های مصنوعی وکافئین(چه مصرف زیاد کافئین ویا قطع کردن آن پس از مدت طولانی).

- بعضی از غذاها و نوشیدنی های حاوی تیرامین نظیر پنیر خصوصاٌ پنیر مانده ، ماست،سرشیر،جگر،سس سویا ، مشروبات الکلی و گلوتن موجود در غلات.

- نیترات موجود در بسیاری از فراورده های گوشتی مانند سوسیس و کالباس وگوشتهای فرآوری شده.

- استرس وحتی رهائی از استرس می تواند باعث حمله بیماری شود.

- تغییرات هورمونی در زنان مثل تغییراتی که در عادت ماهانه زنان رخ می دهد وداروهای ضد بارداری.

-سفر ویا تغییرات آب و هوا ویا ارتفاع محل زندگی. کم خوابی ویا اختلال در الگوی خواب فرد.

- کشیدن سیگار ویا در معرض آن قرار گرفتن.

- فشار و خستگی چشم. البته حتی اگر شما از تمام عوامل تحریک کننده میگرن اجتناب کنید باز گاهگاهی دچار حملات میگرن خواهید شد.برای کاهش حملات میگرن روشهایی مثل یوگا،ورزش،بیوفیدبک،ماساژ و موسیقی می تواند مؤثر باشد.

درمان:

الف) درمان تسکینی:

- کاربرد سرما و گرما: در بعضی افراد کاربرد سرما(کیف آب یخ) وگرما(کیف آبگرم) در تسکین سردرد کمک کننده است.بدلیل خطر سرما زدگی و سوختگی باید از تماس مستقیم کیف آب یخ و کیف آب گرم به موضع درد جلوگیری کرد.

- داروهای مسکن ساده مانند آسپرین،بروفن،استامینوفن وناپروکسن اگر در مراحل اولیه درد مصرف شوند،ممکن است برای کنترل درد کافی باشند.علاوه برآن امروزه داروهای ترکیبی که از چند دارو تشکیل شده اند،معمولاً نسبت به داروهای ساده از تاثیر بهتری برای کاهش درد برخوردار هستند مثل ترکیب آسپرین،استامینوفن و کافئین(اکسدرین).

- داروهای اختصاصی تری که برای درمان میگرن بکار می روند عبارتند از گروه تریپتانها که از آنها میتوان به سوماتریپتان اشاره کرد وگروه داروهای ارگوتامینی که شامل داروهائی مثل آمپول و قرص دی هیدرو ارگوتامین ویا قرصهای ارگوتامین سی میباشند.

- علاوه بر داروهای فوق داروهائی نیز برای کاهش علائم میگرن مانند تهوع و استفراغ داده می شوند(متوکلوپرامید)

ب)درمان پیشگیرانه:داروهای زیادی وجود دارند که مصرف مداوم آنها باعث کاهش علامت سردرد می شود.این گرو از داروها عبارتند از:

- گروه مسدود کنندهای گیرنده بتا مثل پروپرانولول و نادولول.

- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای که بهترین انتخاب از داروهای این گروه نورتریپتیلین است.

- داروهای ضد صرع که والپروات سدیم از همه مؤثرتر است.

میگرن یکی از علل سردرد است. بیشتر کسانیکه به میگرن دچار هستند، دچار حمله‌های پی در پی سردرد برای مدت چندین سال می‌باشند. سر درد میگرن بیشتر به گونه تپش‌دار (ضربان دار) بوده اغلب با تهوع و اختلالات بینایی همراه است. گر چه بیشتر موارد میگرن می‌تواند شدید باشد ولی گاه سردرد میگرن خفیف است.

چرایی ایجاد میگرن : هنوز چرایی ایجاد این سردرد مشخص نشده‌است. درد میگرن در اثر تورم رگ‌های خونی و اعصاب اطراف مغز که به ساقه مغز سرشناس است ایجاد می‌شود.بنظر می‌آید یک ماده شیمیایی موجود در مغز بنام سروتونین نقش اصلی را در این بیماری داشته باشد.

نشانه‌های بیماری : میگرن یک سردرد تپش‌دار است که می‌تواند در یکسو یا هر دو سوی سر ایجاد شود. سردرد میگرن بیشتر با تهوع، استفراغ و یا کاهش اشتها همراه است. فعالیت فیزیکی و ورزش، نورهای درخشان و یا صداهای بلند می‌توانند سردرد را تشدید کنند .اغلب فرد مبتلا به میگرن، پس از آغاز سردرد به محلی تاریک، آرام و خنک می‌رود تا سردرد او رفع شود. بیشتر حمله‌های میگرن میان ۱۲-۴ ساعت درازا می‌کشد اگر چه می‌تواند کوتاهتر و یا بلندتر نیز باشد. یکی از ویژگی‌های میگرن احساس غیر معمولی می‌باشد که پیش از آغاز حمله به فرد دست می‌دهد و به آن «پیش درآمد» می‌گویند. نشانه‌ها پیش درآمد می‌تواند دربرگیرنده خستگی، گرسنگی و یا احساس خشم باشد. همچنین میگرن دارای «پس اثر» نیز بوده که پس از حمله این احساس به فرد دست داده و دربرگیرنده احساس تهی شدن از انرژی بوده که ممکن است برای یک تا دو روز پس از یک حمله شدید میگرن ادامه یابد. البته باید یادآور شد که همگی کسانیکه مبتلا به میگرن هستند دچار «پیش درآمد» یا «پس اثر» میگرن نمی‌شوند. یک ویژگی دیگر میگرن که البته در بیماری صرع نیز می‌شود دیده شود وجود نشانه‌های پیشین یا اورا (Aura) می‌باشد. این نشانه‌ها مقدماتی کمی پیش از حمله میگرن رخ داده و به گونه اختلال بینایی، تاری دید و یا دیدن نورهای ضرباندار و چشمک زن می‌باشد.این نشانه‌ها که نزدیک ۳۰-۱۵ دقیقه درازای می‌کشند به فرد هشدار می‌دهند که سردرد میگرن بزودی آغاز خواهد شد. گاهی نشانه‌ها مقدماتی حواس شنوایی، بویایی و یا چشایی را درگیر می‌کند. البته «علایم مقدماتی» هم همانند «پیش درآمد» و یا «پس اثر» در تمام کسان دچار به میگرن رخ نداده و خیلی موارد میگرن بدون «علایم مقدماتی» رخ می‌دهد و از آن جالبتر اینکه برخی از موارد نشانه‌ها مقدماتی نیز بدون حمله میگرن پس از آن رخ می‌دهد. در موارد نادری نیز میگرن به گونه نشانه‌ها نورولوژیک غیر معمول همانند گیجی، کاهش بینایی، حالت سوزن سوزن شدن و کرختی و سستی و ... بروز می‌کند. حمله میگرن گاهی بدست برخی از فعالیت‌ها، غذاها، بوها و حتی احساسات تحریک شده بروز می‌کند. همچنین برخی از بیماران زمانی که دچار استرس می‌شوند، حمله میگرن به سراغ آنها می‌آید در حالیکه عده‌ای دیگر پس از اینکه استرس آنها رفع شد، دچار حمله میگرن می شوند (برای نمونه روز پس از یک آزمون و یا ملاقات مهم). برخی زنان به تجربه در می‌یابند که حملات میگرن آنها در زمان قاعدگی بدتر و شدیدتر است.

نشانه‌های خطرناک : اگر هنگام ابتلا به میگرن ، نشانه‌های خطرناک زیرین مشاهد شود ممکن است رایزنی با پزشک ضروری باشد:

· سردرد میگرنی که در درازای زمان به شدت آن افزوده شود.

· شروع سردرد میگرن پس از ۴۰ سالگی

· سردرد شدیدی که ناگهان آغاز می‌شود (در مدت کمی به اوج خود می‌رسد) و به سردردها آذرخش مانند معرف هستند.

· سردرد میگرنی که با ورزش، سرفه، عطسه و آمیزش جنسی بدتر می‌شود.

· سردردی که با نشانه‌ها غیر معمول همانند از دست دادن بینایی، اختلال در گفتگو کردن و یا راه رفتن همراه باشد.

· سردرد میگرنی که پس از آسیب و ضربه به سر آغاز شده باشد.

· سردرد میگرنی که همیشه در یکسو سر اتفاق می‌افتد.

· سردرد میگرنی در کسی که پیشینه خانوادگی اختلالات عروقی و گشاد شدگی عروق مغزی دارد.

مراحل میگرن : حمله‌های سردرد میگرن بطور معمول صبح‌ها و اغلب آخر هفته شروع می‌شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز به طول می‌انجامد و تعداد حمله‌ها در هر ماه بین 1 تا 3 بار تکرار می‌شود یک سردرد میگرنی بطور معمول دارای دو مرحله است:

الف) مرحله پیش درآمد (Aura):در این مرحله، مجراهای خونی مغز منقبض می‌شوند و علایم این مرحله عبارتند از: اختلال در گفتار، مشکلات بینایی، بی‌حسی، سوزش خفیف، کم‌سو شدن چشم، وجود صدا در گوش، ضعف و کرختی در اندام. بیشتر اوقات دیده شده است که به علت سردرد میگرنی، آشفتگی‌هایی در سیستم گردش خون و عروق به وجود می‌آید. دست و پا (بویژه انگشتان) در حین حمله‌های درد، سرد و به عکس پیشانی خیلی گرم می‌شود. این مرحله و علایم آن کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. افراد در پایان این مرحله کمی باید صبر کنند.

ب) مرحله مغزی یا سفالیک (Cephalic): در این مرحله مجراهای خونی مغز، منبسط می‌شوند و علایم این مرحله عبارتند از: دردهای ضربان‌دار در کنار سر، تهوع و حال به هم خوردگی، حساسیت زیاد به صدا و نور، کاهش اشتها و احتقان در بینی. مرحله سفالیک حدود 2 ساعت تا حداکثر 3 روز طول می‌کشد. بنابراین بهتر است تا قبل از شروع میگرن از داروهای خود استفاده کنید و با پرهیزهای لازم، شدت آن را کاهش دهید. نوشته ي معين صراف زاده برگرفته از كتاب انواع سردردها نوشته ي پرفسر مارسيا ويلكينسون

تشخیص : پزشک بیشتر از روی تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی او میگرن را تشخیص می‌دهد و کسان دچار میگرن در بیشتر موارد معاینه فیزیکی طبیعی دارند. هیچ آزمایش مخصوصی برای تشخیص میگرن نیست و آزمایش‌هایی همانند CT اسکن و MRI مغز بیشتر طبیعی هستند.

درازای مدت سردرد : سردرد میگرن می‌تواند چند ساعت تا چند روز به درازا بکشد و فرد دچار میگرن ممکن است چندین بار در ماه دچار حمله‌های بیماری شود. البته هستند کسانیکه در درازای دوره زندگی خود تنها یک بار دچار حمله میگرن می‌شوند و در طرف دیگر طیف کسانیکه بیش از ۳ حمله در هفته را تجربه می‌کنند وجود دارند.

پیشگیری : البته نمی‌توان از همه حمله‌های میگرن پیشگیری کرد ولی می‌توان با شناسایی عواملی که مایه تحریک و ایجاد حمله‌های بیماری می‌شوند از شمار حمله‌های بیماری و شدت آنها کاست شایعترین عواملی که که حمله میگرن را تحریک می‌کنند:

· کافیین (چه مصرف بسیار آن و چه بریدن آن پس از مدت طولانی)

· برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها که در بر گیرنده تیرامین هستند همانند پنیر به ویژه پنیر مانده، گوشت و نوشیدنی‌های تخمیر شده و همچنین غذاهای در بر گیرنده سولفیت مانند غذاهای کنسرو شده، سوسیس، کالباس و دیگر گوشت‌های فرآروی شده

· استرس و یا حتی رهایی از استرس که می‌تواند مایه جمله بیماری شود.

· هورمون‌ها (مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری و یا در هنگام قاعدگی)

· کمبود خواب و یا اختلال در الگوی خواب فرد

· سفر و یا تغییر آب و هوا و یا بلندی محل زندگی

· مصرف بیش از اندازه مسکن‌ها و درمان‌های ضد درد.

· گرسنگی طولانی (مانند روزه ) و تغییرات متناوب فاصله وعده‌های غذایی

· مصرف سیگار

برای کاهش حمله‌ها میگرن برخی از بیماران از روش‌های دیگر همانند یوگا، بیوفیدبک، طب سوزنی، مشت و مال و ورزش به سامان بهره گیری می‌کنند.

درمانهای پیشگیرانه : داروهای فراوانی وجود دارند که مصرف همیشگی آنها موجب کاهش حملات سردرد می‌شود. برخی از شایعترین این داروها عبارتند از:

· گروه مسدود کننده‌های گیرنده بتا: از این گروه پروپرانولول و نادولول هم از دید کارایی و هم ایمنی مصرف دارو، قابل ذکرند.از این گروه به‌عنوان جایگزین متوپرولول و آتنولول مصرف می‌شوند.

· گروه داروهای ضد صرع : در این گروه داروها از والپرات سدیم شواهد بیشتری برای کارایی در کاهش حمله‌ها سردرد در دسترس می‌باشد. گاباپنتین و توپیرامات نیز مؤثرند.

· ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای : این گروه داروها گرچه برای کاهش حمله‌ها میگرن بسیار کارساز می‌باشند ولی گاهی عوارض جانبی آزار دهنده‌ای همانند گیجی، تاری دید، خشکی دهان و یبوست ایجاد می‌کنند. بهترین گزینش از داروهای این گروه نورترپتیلین است گر چه دیگر داروهای این دسته نیز بهره گیری می‌شوند.

· داروهای ضد سروتونین : متی سرژید که سال‌ها بکار گرفته شده بوده و بسیار کارساز است از این گروه گفتنی است ولی با نگرش به عوارض ناگوار آن و اینکه امروزه داروهای کارساز دیگری در دیگر گروهها هست دیگر از این گروه دارویی بسیار بهره گیری نمی‌شود.

درمان برای کاهش درد : اینکه برای درمان میگرن از چه داروهایی بهره گیری شود، به شدت و شمار حمله‌های بیماری بستگی دارد. بیمارانی که تنها چند بار در سال دچار حمله‌های میگرن می‌شوند، به خوبی به مسکن‌های عادی و بدون نسخه پزشک پاسخ می‌دهند. دو نوع درمان برای میگرن بکار گرفته می‌شود. در یکی از داروهایی که با آغاز سر درد مصرف شده و به آن «داروهای تسکینی» می‌گویند و دیگری داروهایی که هر روز مصرف می‌شوند تا از بروز حمله‌ها بیماری جلوگیری کرده و شمار حمله‌ها بیماری را کاهش دهند که به اینگونه داروها «داروهای پیشگیرانه» می‌گویند.

در گذشته برای کسانیکه در یک ماه دو یا بیش از دو حمله میگرن داشتند، درمان پییشگرانه را آغاز می‌کردند ولی امروزه درمان پیشگیرانه در موارد زیر رهنمود می‌شود:

· کسانیکه خیلی دچار حمله بیماری نمی‌شوند ولی با هر بار حمله خوب به درمان تسکینی پاسخ نداده و درد فراوانی را بردباری می‌کنند.

· کسانیکه مکرر دچار حمله‌های میگرن می‌شوند.

· کسانیکه دچار مقاومت نسبت به بسیار از مسکن‌ها و آرامبخش‌ها شده‌اند.

· کسانیکه حتی حمله‌های محدود بیماری برای آنها هزینه فراوانی دارد (برای نمونه غیبت از پیشه و کار مهم. )

· کسانیکه دچار میگرن با نشانه‌ها عصبی غیر معمول هستند (میگرن عارضه دار(.

داروهای ساده مسکن همانند استامینوفن، ایبوپروفن، آسپرین، و ناپروکسن، اگر در مراحل نخستین سردرد مصرف شوند، ممکن است برای مهار درد کافی باشند. افزون بر آن امروزه داروهای ترکیبی که از چند دارو پایه ریزی شده‌اند نیز در دسترس بوده که در برابر داروهای ساده بیشتر از کارایی بهتری برای کاهش درد برخوردار هستند همانند ترکیب آسپرین، استامینوفن و کافیین (که نووافن نامیده می‌شود(

دیگر داروهای دیگر که اختصاصی تر برای درمان سردرد میگرن می‌باشند همانند گروه تریپتان‌ها که از آنها می‌توان به سوماتریپتان اشاره کرد و گروه داروهای ارگوتامینی که دربرگیرنده داروهایی همانند ارگوتامین زیر زبانی و یا آمپول دی هیدروارگوتامین و یا قرصهای ارگوتامین سی می‌باشند. یکی دیگر از داروهای اختصاصی این بیماری کافرگات cafergot می‌باشد. افزون بر داروهای فوق، بیشتر بیماران همراه با سردرد دچار تهوع (با یا بدون استفراغ) می‌شوند که بکارگیری قرص و یا شیاف‌های ضد تهوع را در آنها اجباری می‌کند. میزان مصرف این داروها برای کاهش درد در کسان گوناگون، متفاوت بوده و بیشتر کسان با نگرش به شدت سردردهای پیشین، میزان مصرف خود را تنظیم می‌کنند .

روند بیماری : بیشتر بیماران دچار به سردرد میگرن می‌توانند حمله‌ها گاهگاهی سردرد را بردباری کرده و به زندگی عادی خود ادامه دهند و همچنین بیشتر بیماران به بازبینی راههای رویارویی با سردرد و کاهش رنج برآمده از آنرا یاد می‌گیرند. بعلاوه در بیشتر موارد از شدت سردرد میگرن پس از دهه ششم زندگی کاسته می‌شود. گاه در MRI کسان دچار به میگرن دگرگونی‌های جزیی و خفیفی دیده می‌شود ولی در هر صورت هیچگونه شواهد از اینکه سردرد میگرن مایه افزایش احتمال ابتلا به بیماریهایی همانند سکته مغزی، بیماری دمانس و یا دیگر بیماریهای مهم و جدی مغزی شود، در دسترس نمی‌باشد.

میگرن در افراد گوناگون : گسترش میگرن که در جوامع گوناگون متفاوت است ولی نزدیک ۲۰٪ کسان در درازای زندگی خود ممکن است حمله میگرن را تجربه کنند که نیمی از این کسان نخستین حمله را در سنین کودکی و یا نوجوانی تجربه کرده و نزدیک دو سوم مبتلایان به این سردرد زنان می‌باشند، که چه بسا بخاطر کارایی هورمون‌های زنانه گسترش میگرن در آنها بیشتر است. همچنین سردرد میگرن در برخی از خانواده‌ها شایعتر می‌باشد و کسانیکه بستگان درجه نخست و دوم آنها به میگرن دچار هستند، احتمال ابتلا به میگرن در آنها بالاتر است.

ازسردرد میگرن چه میدانیم؟

مطالب مشابه :

دپاکین، دپاکوت، والپروات سدیم، والپیروییک اسید، اورلپت

سیتالوپرام چیست؟

سردرد میگرن

داروهای ضد صرع و تشنج

آشنایی با ضوابط بیمه 51 قسمت دوم

آشنایی با ضوابط بیمه 53 قسمت دوم

داروهای تجاری موجود در ایران

این داروها باعث اختلال جنسی می شوند . . .

سیتالوپرام

ازسردرد میگرن چه میدانیم؟