سرخک

سرخک یک بیماری عفونی و مسری در اثر یک ویروس RNA از خانواده پارامیکسوویریده ایجاد می‌شود. با پيش نشانه هاي تب ، تورم ملتحمه چشم ، ترشح بيني ، سرفه و برجستگيهاي سرخ رنگ با مرکزي سفيد و يا سفيد متمايل به آبي روي مخاط دهان ( نقطه کوپليک ) تظاهر مي کند. توسط ترشحات تنفسی گسترش پیدا می‌کند. که بیشتر در اطفال خردسال دیده می‌شود، شاید بیشتر کودکان قبل از ورود به کودکستان به این ناخوشی مبتلا شده باشند ولی این احتمال وجود دارد که عده‌ای در دوران کودکستان یا دبستان بدان مبتلا می‌آیند سرخک در کودکان خردسال (از شش ماهگی تا دو سالگی) سبک‌تر می‌باشد ولی بعد از آن بصورت شدیدتری بروز می‌کند. در سومين تا هفتمين روز بعد از شروع تب لکه هاي قرمز مشخص بيماري ، اول روي صورت سپس در تمام نقاط بدن ، ظاهر شده و ۴ تا ۷ روز ادامه خواهد داشت و بعضي اوقات با تبديل شدن به پوسته هاي قهوه ايي رنگ خاتمه مي يابد .

تکثير ويروس و حضور عفونتهاي باکتريائي ثانويه ممکن است ، عوارضي از جمله التهاب گوش مياني ، پنوموني ، لارنژيت ، تراکئيت و برونشيت توأم ، اسهال و التهاب مغزي ايجاد کند .

در دهه ۱۹۹۰ در ايالات متحده مرگ ناشي از سرخک در حد ۳-۲ مورد براي هر ۱۰۰۰ نفر مبتلا اتفاق افتاده که اغلب در کودکان کمتر از ۵ سال بوده است .

سرخک در کودکان کم سن و سال و آنهايي که دچار فقر غذايي هستند شديدتر بوده و ممکن است با نشانه هاي خونريزيهاي جلدي ، از دست دادن پروتئين به دليل ضايعات روده اي ، التهاب گوش مياني ،‌ زخم دهان ،‌ از دست دادن آب بدن ،‌ اسهال ، کوري ، عفونتهاي شديد پوست همراه باشد .

کودکان مبتلا به کمبود ظاهري و يا مخفي ويتامينها بيشتر در خطر ابتلا به عوارض سرخک مي باشند .

متوسط ميزان کشندگي اين بيماري در کشورهاي در حال توسعه در سطح جهاني بين ۵-۳ درصد بوده است و در بعضي مناطق به ۳۰-۱۰ درصد مي رسد .

اين بيماري در کودکاني که در مرز فقر غذايي هستند ممکن است منجر به ايجاد سندرم کواشيورکور و کمبود بيشتر ويتامين A شده که منجر به کوري آنها مي گردد .

ممکن است چند سال بعد از ابتلا به سرخک به شکلي بسيار نادر ( يک مورد در هر ۱۰۰ هزار مورد بيماري ) التهاب نکروز دهنده عمومي تحت حاد مغز( Subacute Sclerosing Panencephalittis) ايجاد شود .

تشخيص بيماري معمولاً بر زمينه نشانه هاي باليني و شواهد اپيدميولوژيکي استوار است ولي اگر با تأييد آزمايشگاهي همراه باشد بهتر است .

آزمايشهاي سرمي براي جستجوي ايمنوگلوبينهاي اختصاصي ويروس سرخک يا افزايش قابل توجه پادتن در دو آزمايش متوالي سرم بيمار در مرحله حاد و نقاهت مي تواند تشخيص باليني را تأييد کند.

علایم بیماری

در صورت دیدن سرفه ، توکسیک ، تب کم شدت و دیدن راش بر روی صورت و تنه و اندامها باید به بیماری سرخک مشکوک شد. که این راشها بعدا بصورت لکه‌های قهوه‌ای در‌می‌آید. بیماری سرخک شدیدا مسری است و سرایت آن اغلب بطور مستقیم یعنی از راه تماس صورت گرفته و کمتر اتفاق می‌افتد که بیماری بطور غیرمستقیم یعنی بوسیله اسباب بازی و وسائل بکار رفته بیمار به دیگر کودکان سرایت کند. علت آن این است که میکروب سرخک در خارج از محیط بدن استقامت کمی دارد. دوران نهفتگی مرض 8 تا 19 روز (بطور متوسط 12 روز) است یعنی افراد سالم 8 تا 19 روز بعد از این که به بیماران نزدیک شده و تماس گرفتند علائم بیماری را هویدا می‌سازند. در دوره نهفتگی معمولا علامت مهمی وجود ندارد. ممکن است در اخر دوران نهفتگی مختصر تبی وجود داشته باشد. ویروس در خون بیماران و ترشحات گلو و بینی و چشم آنان وجود دارد.

برخلاف تصور عوام ، سرخک بو ندارد یعنی سرعت انتشار آن در نقاط دور دست شدید نیست. در بیمارستان از یک تخت به تخت دیگر به توسط پرستار و پزشک یا خود بیماران می‌تواند انتقال یابد، انتقال آن از یک اطاق به اطاق دیگر نیز امکان‌پذیر است ولی انتقال از یک عمارت به عمارت دیگر و از همسایه به همسایه دیگر نادر است و بعبارت دیگر اگر مادر از یک طفل سرخکی در همسایگی خود دیدار کند نمی‌تواند ناخوشی را به فرزند خود پس از مراجعت در منزل انتقال بدهد برای اینکه عامل بیماری بزودی در محیط خارج از بین می‌رود. تلفات سرخک بیشتر در اطفال 3 تا 5 سال در گروه فقرا با شرایط تغذیه و زندگی بد است. بیماری بیشتر در فصل سرما دیده می‌شود تمام ملل و نژادها به این ناخوشی مبتلا می‌گردند.

سرخک قبل از پیدایش علائم بطور واضح و کامل ، مسری است ولی در دوران پوسته‌ریزی قابل سرایت نیست. در کلاسها آموزگاران باید دقت کنند اطفالی را که دچار آبریزش بینی و چشم باشند و یا اینکه سرفه و عطسه کنند اگر سابقه ابتلا به سرخک نداشته بطور موقت از آموزشگاه خارج نمایند و سپس در منزل چگونگی بیماری آنها را تحقیق کنند در صورتی که علائم سرخک تظاهر کند تا شانزده روز از ورود آنان به کودکستان یا آموزشگاه ممانعت نمایند.

وقوع : قبل از واکسيناسيون گسترده بر عليه اين بيماري سرخک به شدت شيوع داشت و ۹۰ درصد از مردم قبل از ۲۰ سالگي به آن مبتلا مي شدند .

سرخک در جوامع بزرگ شهري بومي بوده و تقريباً هر ۲ تا ۳ سال يکبار به صورت همه گير شايع مي شد .

سرخک در آب و هواي معتدل بيشتر در اواخر زمستان و اوايل بهار و در آب و هواي گرمسيري بيشتر در فصول خشک سال شايع مي گردد .

مخزن :

انسان مخزن اين ويروس است .

مراحل بیماری

دوران پنهانی

چنانکه گفته شد در حدود 15 تا 12 روز است و علامتی در آن وجود ندارد.

مرحله یورش مرض

فاصله بین شروع تب تا پیدایش شدن گلگونه‌ها را دوران یورش می‌نامند این دوره معمولا سه تا چهار روز طول می‌کشد ولی ممکن است کمتر باشد. مهمترین علامت این دوره ناخوشی ریز آب از چشم و بینی و سرفه است که بیشتر موارد با تب 5/38 تا 5/39 همراه می‌باشد. تب اشکال مختلف دارد گاهی طفل خردسال در ضمن این تب تشنج و هذیان دارد. قریب 2 ساعت بعد از شروع تب در گوشه چشم در روی برآمدگی آن گاهی نقاط برجسته سفید رنگ دیده می‌شود، چشم‌ها و پلکها قرمز و برافروخته است و بیمار از نور ناراحت می‌شود (آماس ملتحمه و حتی قرنیه) در این موقع روی لوزه‌ها و حلق و مخاط کام تورم و گاهی طاول‌های کوچک دیده می‌شود. غده‌های گردنی ممکن است کمی بزرگ شود.

در هنگامی که 24 ساعت از شروع مرض گذشت حالت مریض سنگین‌تر شده سرفه ، عطسه و ریزش اشک واضح‌تر می‌گردد ضمنا مبتلا به سرفه خشک و خسته‌کننده است. گاهی سرفه با صدای خروسکی همراه می‌باشد و علائم ریوی را طبیب می‌تواند درک نماید. سرفه مدتها پس از خواب‌شدن مریض نیز ادامه می‌یابد. یک تا دو روز بعد از جمله بیماری دانه‌های برجسته و سفیدرنگی در داخل مخاط گونه مقابل اولین دندان آسیا دیده می‌شود و شبیه به خاک قندی است که در ناحیه پاشیده باشند و چون مخاط دهان قرمز است بخوبی می‌توان آنها را ملاحظه کرد و بیمار با نوک زبان هم می‌تواند آنها را حس کند گاه این دانه‌ها همراه پورپورا در سقف دهان می‌باشد (نشانه کوپلیک).

مرحله گلگونه‌ها

قریب 2 روز بعد از ظاهر شدن دانه‌های خاک قندی دانه‌های قرمز رنگی در روی پوست پیدا می‌شود. قبل از پیدا شدن این دانه‌ها معمولا شب هنگام همان روز تب بالا رفته و حالت عمومی مریض بدتر می‌شود. گلگونه‌ها هنگام شب در پشت گوش ظاهر شده سپس در صورت ، پیشانی ، گردن ، شانه ، دست‌ها ، شکم و سرانجام در پاها منتشر می‌شود. گلگونه‌ها معمولا روی تنه زیادتر بوده و در دست و پا کم‌تر است دانه‌های سرخکی کمی برجسته و نرم بوده و قرمز رنگ می‌باشد، با فشار انگشت از بین رفته و مجددا ظاهر می شود، در فاصله بین گلگونه‌ها پوست سالم است در پشت و کفل لکه‌های سرخکی تیره‌تر می‌باشد، دانه‌ها در عرض 5 تا 6 روز از بین می‌روند. ابتدا از صورت پریده و سپس از تنها و در مرحله آخر از پاها محو می‌گردد ولی تا چند روز در روی بدن بیمار لکه‌های قهوه‌ای رنگی بعد از محو شدن گلگونه‌ها مشاهده می‌شود که ممکن است تا مدت زیادی پس از خاتمه بیماری برقرار بماند. بعد از بروز بثورات علائم عمومی تا حدی تخفیف می‌یابد و تب در عرض 3 تا 4 روز پائین می‌آید و علائم نزله بینی و چشم از بین می‌روند.

دوران پوست ریزی

پنج تا 6 روز پس از برآمدگی گلگونه‌ها پوست‌ریزی شروع می‌شود. پوسته‌هائی که می‌ریزند خیلی ریز بوده (آردی شکل) و ظاهرا پیدا نیستند ولی اگر دقت شود در صورت و تنه می‌توان تا حدی آنها را تشخیص داد از طرفی اگر ملافه سیاهی زیر بیمار پهن کنیم پوست‌ریزی بخوبی آشکار خواهد شد. بیماری سرخک پس از خوب شدن ایمنی دائمی می‌دهد یعنی دیگر ابتلای مجدد به این بیماری امکان ندارد. بندرت سرخک مادرزاد هم دیده می‌شود که عاقبت وخیمی دارد. در افراد سالمند سرخک با بثورات زیاد و حالت عمومی خوب همراه است. گاهی اوقات سرخک شکل خونی (دانه‌های خونریزی) بخود می‌گیرد و سبب مرگ می‌شود. سرخک ممکن است یا بیماریهای دیگر مانند آبله مرغان ، سیاه سرفه ، دیفتری و غیره همراه باشند. سرانجام یادآوری می‌کنیم که سرخک بیماری ضعیف کننده‌ای است و کودک را برای ابتلای به سل و امراض دیگر آماده می‌سازد و گاهی اوقات هم عوارض سختی دربردارد مانند ، ورم حنجره ، آماس گوش ، ورم مغز ، اسهال‌های وبائی شکل ، خونریزی از بینی ، عوارض ششی ، چشمی (کوری) و عفونتهای متعدد ثانوی.

روش انتقال :

انتقال بيماري از طريق انتشار قطره هاي آب دهان و يا تماس مستقيم با ترشحات بيني و يا گلوي افراد آلوده و با نسبت کمتري به وسيله اشيايي که به تازگي به ترشحات بيني و گلو آلوده شده اند صورت ميگيرد . سرخک يکي از مسري ترين بيماريهاي واگيردار است .

دوره کمون :

حدوداً ۱۰ روز است . ممکن است از فاصله تماس با ويروس تا شروع تب ۷ تا ۱۸ روز و تا ظهور راشهاي جلدي حدود ۱۴ روز طول بکشد .

دوره واگيري :

کمي قبل از شروع تب تا ۴۵ روز بعد از ظهور راشهاي جلدي قابليت انتقال وجود دارد، واگيري در دومين روز بعد از ظهور راشهاي جلدي به حداقل مي رسد. تاکنون گزارشي از واگيري ويروس واکسن داده نشده است .

حساسيت و مقاومت :

افراديکه مبتلا نشده اند و يا واکسيناسيون موفقي نداشته اند به بيماري حساس مي باشند .

مصونيت حاصله پس از بيماري دائمي است .

نوزادان متولد از مادرانيکه قبلاً مبتلا شده اند ۹-۶ ماه پس از تولد مصون مي باشند .

دوز اول واکسيناسيون با واکسن زنده ضعيف شده سرخک بهترين راه حل بوده وتزريق آن براي تمام افراد حساس به بيماري ، مگر در مواردي که مناسب نيست ، تجويز مي شود .

واکسن سرخک بهمراه اوريون و سرخجه با نام MMR تزريق مي شود .

سازمان بهداشت جهاني سن ۹ ماهگي را براي شروع واکسيناسيون در اغلب کشورها توصيه مي کند .

در آمريکا علاوه بر تجديد واکسيناسيون کودکان ، هنگام رفتن به دبستان ، هنگام ورود به دبيرستان و کالج و کسانيکه در بيمارستانها شروع به کار مي کنند مگر اينکه سابقه مستند ابتلا به سرخک را داشته باشند بايد واکسينه گردند .

عفونت ايدز به طور مطلق در تضاد با واکسيناسيون سرخک نيست و در آمريکا واکسيناسيون MMR براي کسانيکه مبتلا به ايدز بوده ولي نشانه باليني بيماري و نارسايي شديد ايمني ندارند انجام مي شود واکسيناسيون مبتلايان به بيماريهاي شديد حاد تب دار و يا بدون تب را بايد تا رهايي بيمار از حالت حاد بيماري به تأخير انداخت . بيماريهاي جزئي مانند اسهال يا عفونت تنفسي خفيف کودکان در تضاد با تزريق واکسن سرخک نيست.

کسانيکه ، به تزريق هاي قبلي سرخک ، ژلاتين و نئوماسين حساسيت نشان داده اند نبايد واکسن سرخک بزنند . ولي حساسيت به تخم مرغ حتي به شکل آنافيلاکتيک آن ديگر امروزه مانع تزريق واکسن سرخک نيست .

تزريق واکسن سرخک در حاملگي ممنوع است . خانمها يکماه پس از تزريق واکسن سرخک تنها يا سه ماه پس از تزريق سه گانه سرخک ، سرخجه ، اوريون ( MMR ) نبايستي باردار شوند .

واکسن را بايد حداقل ۱۴ روز قبل از دادن ايمنوگلوبولين ويا انتقال خون تزريق نمود .

جداسازي :

کودکان بايد حداقل تا ۴ روز پس از ظهور راشهاي جلدي از مدرسه رفتن منع شوند .

قرنطينه معمولاً‌ اقدامي غيرعملي است .

در صورتيکه واکسن زنده در فاصله ۷۲ ساعت بعد از تماس تزريق شود ممکن است اثر محافظتي داشته باشد .

پیشگیری و درمان

بیماران سرخکی باید از شروع بیماری تا شانزده روز از دیگران مجزا بوده در این مدت مانع به مدرسه رفتن آنها شد. بستری کردن بیماران سرخکی در بیمارستان دور از احتیاط است. سرخک را ممکن است با تزریق 25/0 میلی‌لیتر بر حسب هر کیلوگرم وزن بدن گاماگلوبین تا 5 روز بعد از قرار گرفتن در معرض آلودگی متوقف ساخت با مصرف واکسن بدست آمده از ویروس زنده یا ضعیف شده سرخک بدون آلوده کردن محیط می‌توان ایمنی فعال ایجاد کرد.

واکسن سویه‌های ضعیف شده (Attenovax ,Schwarz) که از پاساژ سویه B ادمونیتون اولیه در کشت سلولی جوجه تهیه شده اخیرات توصیه شده است آنتی واکسن با چند واکنش موضعی یا عمومی همراه است. واکسیناسیون حداقل 20 سال مصونیت می‌دهد ولی دوره کامل ایمنی معلوم نمی‌باشد. واکسن زنده سرخک را نباید به زنان باردار ، مسئولیت درمان نشده بیماران مبتلا به لوسمی یا لنفوما و یا افرادی که داروهای متوقف کننده واکنش ایمنی دریافت می‌دارند تجویز کرد.

مهیا ساختن مایعات ، تجویز داروهای ضد تب در صورت بستری شدن در بیمارستان ، ایمنی‌سازی بیمار الزامی است.

جز در موارد خاص واکسن سرخک را می‌باید در 15 ماه اول زندگی کودک تزریق کرد معهذا در صورت اپیدمی مرض می‌توان واکسن را در سن کمتر از 15 ماه تزریق کرد ولی لازم است تزریق دوم در سن 24-15 ماهگی انجام گیرد.

هنگامی که واکسن به تنهائی یا همزمان همراه با واکسن سرخجه و اوریون تزریق شود اثر یکسان خواهد داشت. در میان افراد واکسینه نشده که غالبا از طبقه پائین اجتماعی ، اقتصادی می‌باشند سرخک شایع می‌باشد. بیماری بندرت در افراد واکسینه شده گزارش شده است. علت شکست واکسیناسیون را به تزریق زودتر بچه‌ها یعنی هنگامی که هنوز آنها دارای آنتی‌کور خنثی کننده مادری هستند و یا واکسن کهنه و نامطلوب نسبت می‌دهند.

آيا كودكان هنوز هم سرخك مي گيرند ؟

امروزه سرخك در كودكان كمتر ديده مي شود، اما اگر بچه شما هرگز واكسن سرخك را (بصورت يك واكسن تركيبي براي بيماريهاي سرخك، سرخجه، اوريون معروف به MMR) نگرفته است شانس اينكه به اين ويروس خطرناك مبتلا شود وجود دارد. از سال 1963 كه واكسن سرخك به دنيا معرفي شد، آمار مبتلايان به سرخك 99% كاهش يافت. قبل از آن سرخك هر يك يا دو سال بخصوص اواخر زمستان و اوايل بهار شايع مي شد.

حتي بعد از ساخت واكسن، شيوع سرخك گاه به گاهي در كشورهايي كه واكسناسيون عمومي نسبت به اين بيماري را توصيه مي كردند، ديده مي شود. امروزه موارد كمتري از اين بيماري سالانه گزارش مي شود و اكثر آنها افرد و كودكاني هستند كه نسبت به بيماري واكسينه نشده اند. بنا به گزارش سازمان جهاني بهداشت يا WHO سرخك هر ساله در سراسر دنيا 30 تا 40 ميليون نفر را مبتلا مي كند و سبب مرگ 000/745 نفر مي شود.

عامل بيماري سرخك چيست ؟

عامل سرخك نوعي ويروس بنام پاراميكسوويروس يا paramyxovirus است. وقتي كه فرد مبتلا به سرخك، سرفه يا عطسه كند، ويروس سرخك را توسط ذرات كوچك در هوا پخش مي كند. اين ذرات براي دو ساعت در هوا يا روي سطح اجسام بصورت فعال باقي مي مانند. كودكي كه با اين ذرات تماس داشته باشد، چه از طريق هوا يا اجسام، مبتلا خواهد شد.

اگر فرزند شما تا كنون واكسن سرخك نگرفته است يا به بيماري سرخك مبتلا نشده باشد در صورت تماس با فرد بيمار 90% شانس ابتلا به بيماري سرخك دارد. معمولا 18 روز طول مي كشد تا فرد بعد از اينكه در معرض تماس با ويروس قرار گرفت اولين علائم بيماري را نشان داد.

بيشترين احتمال سرايت ويروس را به ديگران از فرد مبتلا به ويروس سرخك، 4 روز قبل از بيرون ريختن دانه ها و جوشها و چهار روز بعد از آن است.

اگر كودك من سرخك گرفته باشد چطور مي توانم از او مراقبت كنم؟

اگر شك داريد كه فرزندتان سرخك گرفته است فورا به پزشك او اطلاع دهيد. پزشك براي جلوگيري از انتشار بيماري سرخك، مراتب را به مراجع بهداشت و درمان مربوطه اطلاع مي دهد.

وقتي كه پزشك بيماري سرخك فرزندتان را تاييد كرد، كاري ديگري نيست كه شما براي درمان فرزندتان بتوانيد انجام دهيد. مي توانيد اسباب راحتي او را فراهم سازيد. او بايد استراحت كافي داشته باشد و مقدار كافي مايعات (شامل آب و آب ميوه) دريافت كند تا بدين ترتيب از كم آبي ناشي از تب جلوگيري شود. استفاده از دستگاه بخور يا رطوبت ساز ممكن است براي سرفه فرزندتان مفيد باشد.

مي توانيد از مقدار مناسب استامينوفن براي كاهش درد و تب كودك استفاده كنيد. ( اگر فرزندتان كوچكتر از سه ماه است براي دريافت هر دارويي حتي رهايي از درد، حتما با پزشك وي هماهنگ كنيد ).

هرگز به بيمار آسپرين ندهيد زيرا مي تواند موجب سندرم Reye شود. اين سندرم بيماري نادر اما كشنده اي است.

اگر فرزند شما به تازگي با ويروس سرخك تماس داشته و هنوز واكسينه نشده است به پزشك او اطلاع دهيد. اگر كمتر از 6 روز است كه او با ويروس تماس داشته است (در معرض ابتلا به سرخك بوده است) ممكن است پزشك او براي وي ايمونوگلوبولين تجويز كند كه مي تواند از بيماري سرخك جلوگيري كند يا حداقل در صورت مبتلا شدن به سرخك علائم آن را به حداقل برساند.

اگر بچه شما 6 ماهه يا بزرگتر است و كمتر از 72 ساعت از تماس او با ويروس مي گذرد ممكن است توصيه به واكسيناسيون MMR شود. البته لازم است كه حداقل دو نوبت ديگر واكسن را در حدود يك سالگي و 4 تا 6 سالگي بگيرد.

آيا راهي وجود دارد كه از مبتلا شدن فرزندم به سرخك جلوگيري كند؟

در يك سالگي او مي تواند واكسن MMR بگيرد. اين واكسن 95% از بيماري هاي سرخك، سرخجه و اوريون جلوگيري مي كند.

در سال اول زندگي، سيستم ايمني او آنقدر كامل نيست كه در مقابل ويروس واكسينه شده واكنش كامل نشان دهد. در طول اين زمان آنتي بادي هايي كه فرزندتان در بدو تولد از شما دريافت كرده است او را در مقابل بيماري محافظت خواهد كرد.

آيا واكسن سرخك، ويروس زنده است؟

واكسن MMR ويروس زنده ضعيف شده است و از آنجائيكه ويروس بكار رفته در واكسن ضعيف شده است باعث بروز بيماري در بدن فرزندتان نمي شود. در عوض ويروس ضعيف شده در سلولهاي بدن موجب پاسخ ايمني مي شود كه مي تواند از ابتلا او به بيماري سرخك هنگام تماس يا در معرض بودن با ويروس جلوگيري كند. واكسن بهترين و تنها راه شناخته شده پيشگيري از اين بيماري است.

چه زماني، در چه سني كودك من بايد واكسن سرخك بگيرد؟

طبق برنامه واكسيناسيون كشوري در ايران، اولين واكسن MMR در يكسالگي (12 ماهگي) زده مي شود و تكرار آن در حدود 4 تا 6 سالگي است.

موفقیت در مهار بیماری سرخک

یک مدد کار بهداشت که روی پیراهنش جمله ی "کودکان را علیه سرخک واکسینه کنید " به چشم می خورد در زمان عملیات واکسیناسیون برای مقابله با سرخک، در سودان، از کودکان ثبت نام به عمل می آورد. علیرغم عدم امنیت و چالش های لجستیکی در این منطقه، سودان در تلاش است تا 4.5 میلیون کودک در سنین 6 ماه تا 15 سال را تا آخر سال 2007 واکسینه کند.

این بیماری با تب و سرفه آغاز می شود. بعد صورت و به تدریج تمام بدن کهیر می زند. در برخی کودکان، این بیماری منجربه ذات الریه و تورم مغز می گردد، که موجب تشنج و عقب ماندگی ذهنی می شود.

سرخک از بیماری های بسیار مسری است و باعث مرگ و میر 2 تا 3 درصد از کودکانی که در کشور های در حال رشد به آن مبتلا می شوند، می گردد. در میان کودکان ساکن اردو گاه های پناهندگان و کودکان دچار سوء تغذیه، میزان مرگ و میر از این بیماری بسیار بالا تر است، و از هر چهار کودک، یکی را با خطر مرگ روبرو می کند.

چند دهه پیش، برای مقابله با این عفونت ویروسی، واکسنی ساخته شد و از آن زمان در زمره ی واکسن های معمول کودکان در کشور های پیشرفته است. واکسن سرخک در کشور های در حال رشد، پیشرفتی کند تر داشته است، اما در پنج سال گذشته، دولت های منطقه ای و آژانس های بین المللی بهداشت پیشرفت های قابل ملاحظه ای در گسترش برنامه های ایمن سازی کودکان در برابر بیماری سرخک، داشته اند.

در سال 2001، سازمان جهانی بهداشت ، مراکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا (CDC) ، صلیب سرخ آمریکا، صندوق کودکان سازمان ملل، بنیاد سازمان ملل، و دیگر سازمان ها ابتکار عمل برای مهار بیماری سرخک را اعلام کردند، و هدف خود را به نصف رساندن میزان مرگ و میر در اثر این بیماری تا پنج سال آینده تعیین نمودند.

این تلاش ها با موفقیت روبرو شده و در ژانویه ی سال 2007 اعلام گردید که 75 درصد از تعداد کشته شدگان بر اثر این بیماری فقط در آفریقا و 60 درصد در کل جهان کاهش یافته است.

دکتر جولی گربردینگ ، مدیر (CDC) گفت، یکی از پیام هایی که این دستاورد با خود دارد این است که با اتخاذ استراتژی صحیح و مشارکت پی گیرانه ی دولت ها و سازمان ها می توان میزان مرگ و میر کودکان در کشور های در حال رشد را به سرعت کاهش داد.

اقداماتی که برای کاهش سرخک انجام شد بر مبنای چهار استراتژی صورت گرفت: بهبود ایمن سازی معمول؛ فراهم آوردن فرصت دوم برای واکسیناسیون گسترده در صورت لزوم؛ بهبود بخشیدن به مراقبت های ضروری بیماری سرخک؛ و ایجاد امکانات کنترل مؤثر. سقف پوشش ایمن سازی معمول، در میان سال های 1999 و 2005، به میزان 71 تا 77 درصد افزایش پیدا کرد. این افزایش ، همراه با اقدامات ملی در جهت واکسیناسیون در بیش از 40 کشور جهان موجب نجات جان 2.3 میلیون کودک در آن دوره گردید.

پیشرفت در مقابله با این بیماری، فقط در آفریقا، پیشرفتی بی سابقه است. بر اساس تحقیقات لانست، شماره ی 20 ژانویه ی 2007، و طبق برآورد های سازمان جهانی بهداشت در سال 1999، تعداد 506,000 تن در آفریقا به دلیل ابتلا به سرخک جان خود را از دست دادند. اما این تعداد در سال 2005 به 126,000 تن تقلیل یافته و کاهشی معادل 75 در صد را نشان می دهد .

در این 40 کشور که در برنامه ی واکسیناسیون و پیشگیری از سرخک شرکت دارند، حمایت های مالی و تکنیکی از سوی وزارت های بهداشت و ابتکار عمل سرخک صورت می گیرد.

نکات مهم

اگر وضعیت کودک رو به وخامت رفت یا دمای بدن همچنان بالا ماند، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

پزشک باید اطمینان یابد که هیچ یک از مشکلات زیر در بیمار وجود ندارد:

سینه پهلو یا ذات الریه التهاب گوش میانی التهاب سیستم عصبی

وقتی فردی به سرخک مبتلا شد، دیگر در آینده به این بیماری مبتلا نخواهد شد و تا پایان عمر مصونیت خواهد داشت.

سرخک و بارداری

اگر قصد باردار شدن دارید، باید اطمینان یابید که قبل از آن حتماً واکسیناسیون سرخک را انجام دهید مگر اینکه قبلاً به این بیماری مبتلاش ده باشید.

ابتلا به سرخک طی بارداری می تواند منجر به انتقال بیماری به جنین شود و در موارد بسیار شدید به مرگ کودک منجر شود.

اگر تردید دارید، باید با پزشک خود درمورد واکسیناسیون سرخک مشورت کنید. این واکسیناسیون حین بارداری انجام نخواهد گرفت.

بیماری مرگبار سرخک در دوران کودکی در کشورهای در حال توسعه

دانشمندان در حال مطالعه بیماری ایدز و کنترل سرخک در میان کودکان آفریقایی هستند.

چریل پلرین

واشنگتن – سرخک یک بیماری متداول دوران کودکی است که اغلب در اخبار پزشکی بین المللی تحت الشعاع بیماری مهلک بار ایدز و آنفولانزای مرغی بسیار خطرناک قرار می گیرد ولی همه گیری تازه سرخک در سال 2008 در ایالات متحده و دیگر کشورها رخ داد و مجموعا هر سال 600 کودک در سراسر دنیا در اثر این بیماری به شدت واگیردار جان می سپارند.

اگرچه از سال 1963 واکسن سرخک موجود بوده است ولی هنوز هم میلیون ها کودک، به خصوص کودکان در کشورهای در حال توسعه در معرض خطر مرگ بر اثر سرخک هستند. کودکان زیر 5 سال که دچار سوء تغذیه هستند و با واکسن در برابر این بیماری ایمن نشده اند، بیشترین آسیب پذیری در برابر این بیماری را دارند. مشکلات ناشی از این بیماری شامل ذات الریه، کوری، اسهال و آماس مغز می شوند.

هم اکنون گروه های تحقیقاتی و همکاری های بین المللی برای کاستن از مرگ و میر در اثر سرخک در سطح جهانی در تلاش هستند ومی خواهند به این مساله پی ببرند که آیا کنترل سرخک در مناطقی که دچار بیماری ایدز هستند سخت تر خواهد بود؟

یک گروه، "مبارزه با بیماری سرخک" در سال 2001 تاسیس شد که "صلیب سرخ آمریکا"، " بنیاد ملل متحد و مراکز کنترل و جلوگیری از بیماری ایالات متحده "(CDC)[1]، UNICEF و سازمان جهانی بهداشت (WHO)[2] آن را اداره می کنند.

کمک رساندن به کودکان

این گروه برای دولت ها و جوامع حمایت فنی و اقتصادی از اقدامات واکسیناسیون فراهم می کند. از سال 2001 تا کنون این طرح به واکسیناسیون 500 کودک در بیش از 60 کشور کمک کرده است و باعث کاهش مرگ و میر در اثر سرخک: 68 درصد در سطح جهانی 91 درصد در آفریقا، شده است. ( بر مبنای مرگ و میر در سال 2000).

آتالیا کریستی مشاورفنی ارشد صلیب سرخ آمریکا به America.gov اظهار داشت: ما می توانیم با کمتر از یک دلار به هر کودکی در آفریقا یا آسیا دسترسی پیدا کنیم. کریستی افزود "طرح مبارزه سرخک" از برنامه استراتژیک مشترک 4 بخشی WHO-UNICEF برای کاهش مرگ و میر در اثر سرخک را حمایت می کند.

این استراتژی شامل تقویت واکسیناسیون منظم با فراهم کردن موقعیت برای کودکان واکسن زده شده است تا برای بار دوم از طریق سیستم بهداشت عمومی یا اقداماتی هدفمند واکسن سرخک را بزنند؛ سازماندهی نظارت بر شیوع سرخک و اطمینان از این که افراد مبتلا به درستی مداوا می شوند نیز جزئی از این برنامه است.

دکتر ویلیام ماس محقق اصلی یک تحقیق دربارۀ سرخک و ایدز در زامبیا و استادیار در دانشکده بلومبرگ جان هاپکینز بخش واگیر شناسی سلامت عمومی به America.gov اظهار داشت: "برای ریشه کن کردن سرخک و متوقف کردن واقعی انتقال آن در یک منطقه یا یک کشور به دو بار واکسیناسیون نیاز هست و یک بارکافی نیست."

او گفت : دومین مرحلۀ واکسیناسیون که در ایالات متحده معمولا چندین سال پس از گذشت مرحلۀ نخست انجام می شود، درصد اندکی از کودکان را که در مقابل اولین مرتبه واکنش نشان ندادند یا آن را دریافت نکرده بودند، از ابتلا به سرخک مصون می کند.

WHO واکسیناسیون دومین بارسرخک را برای همه کودکان توصیه می کند.

کنترل کردن سرخک

CDC در 21 ماه اوت اعلام کرد که بین ماه ژانویه و ژوئیه، 131 مورد سرخک در ایالات متحده به "مرکز ملی ایمن سازی و امراض تنفسی" سازمان گزارش شدند. حداقل 15 بیمار از جمله 4 کودک کمتر از 15 ماهه در بیمارستان بستری شدند. هیچ موردی مرگ و میر گزارش نشده است.

از 131 مورد، 17 مورد از کشورهای دیگر وارد شده بودند : سویس 3 مورد، ایتالیا 3 مورد، اسرائیل 2 مورد، بلژیک 2 مورد، هند 2 مورد، آلمان 1 مورد، جمهوری چین 1 مورد، پاکستان 1 مورد، روسیه 1 مورد و جزایر فیلیپین 1 مورد – در سراسر کشور شیوع سرخک در بین افرادی که واکسن استفاده نکرده بودند، گزارش شده است.سرخک که به شدت واگیردار است یکی از نخستین امراضی که در زمان کاهش میزان واکسیناسیون، بار دیگر شیوع پیدا می کند.

در منطقۀ صحرای آفریقا که به تازگی در سال 2007، 7/1 میلیون نفر به ایدز مبتلا شدند و 5/22 میلیون نفر هم بیمار مبتلا به ایدز دارد، بر طبق تحقیقی توسط مارس و همکارانش از "دانشکده سلامت عمومی بلومبرگ"، "دانشگاه پزشکی جان هاپکینز"، "اداره غذا و داروی ایالات متحده"، "دانشگاه بهداشت و پزشکی حاره ای" و "بیمارستان و مرکز مطالعاتی دانشگاهی" در لوساکای زامبیا، برای کنترل سرخک نیاز به تکرار واکسیناسیون کودکان مبتلا به ایدز وجود دارد.در مطالعه ای بر روی 690 کودک زامبیایی، پژوهشگران دریافتند که اغلب کودکان مبتلا و غیر مبتلا به ایدز در 9 ماهگی به واکسن سرخک، واکنش خوبی نشان دادند ولی آنهایی که از عفونت ایدز جان سالم بدر برده بودند، در عرض چند سال پادتن های محافظ خود را از دست دادند.

ماس گفت: آنچه ما درباره اش بسیار کنجکاو بوده ایم و سوال مهم تردر مورد سلامت عمومی این است که آیا کنترل سرخک در مناطقی که عفونت ایدز متداول تر است مشکل تر خواهد بود یا خیر؟

"در منطقه صحرای آفریقا کودکان استفاده کننده از واکسن و مبتلا به ویروس ایدز اغلب آنقدر عمر نمی کنند که دوباره در معرض ابتلای به سرخک قرار گیرند ولی این روند برای آنهایی که دسترسی به درمان نجات بخش جلوگیری از برگشت بیماری، تغییر خواهد کرد.

ماس گفت: "این کودکان پیوسته دسترسی بیشتری به درمان نجات بخش جلوگیری از برگشت بیماری، خواهند داشت اما این امربرای امنیت آنها در برابر سرخک چه خواهد کرد؟ از این نظر سرخک می تواند مدلی برای همه واکسن ها باشد."

قرار است محققان به زودی پژوهشی را در زامبیا با کودکان مبتلا به ایدز که از درمان ضد تکرار استفاده می کنند، آغاز خواهند کرد و مصونیت در برابر سرخک را قبل و بعد از این درمان اندازه گیری خواهند کرد.

ماس گفت: "فرضیه من این است که مصونیت آنها در برابر سرخک بر نمی گردد و آنها نیاز به واکسن زدن مجدد خواهند داشت. ممکن است در نبود واکسیناسیون مجدد، اگر این کودکان مصونیت خود در برابر سرخک را از دست داده باشند و به خاطر درمان ضد تکرارطول عمر بیشتری داشته باشند، ممکن است منطقه صحرای آفریقا شاهد ابتلای بیشتر به سرخک باشد. بنابراین مهم است که اکنون دریابیم که آیا آنها نیاز به واکسیناسیون مجدد دارند یا نه.

سرخک

مطالب مشابه :

سرخک

زبان رمزی

روش تحقیق دکتر علی جعفری

خلاصه گزارش فعالیت های (اتحاد علما) در سال ۲۰۱۳ میلادی

چگونه یک مقاله یا كار تحقیقی خوب بنویسیم؟

درباره ی گرجی ها چه میدانید

روایت سنگ‌اندازی جشنواره فجر در برابر فیلم ضدآمریکایی "فرشتگان قصاب" + دانلود فيلم

جزوه امداد و نجات