تدریس پژوهش محور

باسمه تعالی

نام و نام خانوادگی: صمصام اله یاری

مدرک و رشته تحصیلی: لیسانس علوم تربیتی

منطقه: شاهین شهر

آموزشگاه:هاشمی رفسنجانی موضوع تدریس: پژوهش محور کتاب: علوم پنجم صفحه: 12

تشکر و قدردانی از: گروه تحقیق و پژوهش اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان ومدیریت آموزش وپرورش ناحیه4 ومرکز تحقیقات معلمان شاهین شهر وکارشناس گروههای درسی

مقدمه:

راهنما

اگر در ابتدا و انتهای عبارت جستجو علامت (") ( یا quotation) بگذارید، مطالبی که در متن آنها عین کلمات وجود دارد داخل عبارت را جستجو و نمایش می دهد ولی اگر در دو سر عبارت جستجو علامت (") قرار ندهید مطالبی که در متن آنها یکی از کلمات داخل عبارت وجود داشته باشد یافت می شود.

با نگاهی اجمالی به نحوه یاددهی - یادگیری در مدارس در می یابیم که گفتن، شنیدن و حفظ کردن، ارکان فعالیت های یاددهی – یادگیری را تشکیل می دهد. این مؤلفه ها با نام های مختلف از سوی صاحب نظران تعبیر شده است. رویکرد نتیجه محور،معلم محور، غیر فعال و .. در رویکرد حافظه محور، مطالب یک طرفه از سوی معلم به دانش آموزان ارائه می شود، غافل از این که این شیوه، خود، مانع یادگیری و خلاقیت است. همان طور که پیاژه گفته است، آموزش مانع خلاقیت است. باکمی تأمل در می یابیم که یادگیری به شیوه یاد شده، خلاف فطرت دانش آموزان در فرایند یاددهی – یادگیری است، چرا که دانش آموزان دوست دارند علاوه بر شنیدن، مشاهده ،لمس، سوال و جستجو کنند و تفکر، کاوشگری، آزمایش و پژوهش داشته باشند و به نوعی تفسیر و قضاوت کنند. باید در فرایند تدریس فرصتی ایجاد شود تا دانش آموزان نحوه یادگیری راتمرین

کنند و روش یادگیری را یاد بگیرند. پیام یونسکو در خصوص یادگیری نیز، بیانگر این نوع آموختن است که یادگیری را دانستن، انجام دادن، هم زیستی و زیستن تعبیر کرده است. این نوع یادگیری، متناسب با پیشرفت های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است.

یادگیری اساساً ماهیتی علمی و پژوهشی دارد و کلاس درس، محلی است که باید دانش آموزان به شیوه علمی، مفاهیم را کشف کنند. بر اساس رویکرد علمی و پژوهشی، موضوعات درسی از سوی معلم یا داشن آموز به صورت مسأله طرح می شود. دانش آموزان برای کشف مفاهیم و بررسی محتوا به صورت گروهی یا فردی تشویق به جمع آوری اطلاعات می شوندو جواب ها و نظریات خود را مطرح می کنند و سپس به ارزیابی جواب ها می پردازند و در نهایت بهترین جواب را ارئه می دهند. عنصر اصلی برای تحقق فرایند یاددهی-

یادگیری با رویکرد پژوهش محور، معلم است. آنچه مسلم است در کوتاه مدت، امکان زمینه سازی در همه امور برای تحقق پژوهش محور میسر نیست. لذا بیشترین سرمایه گذاری باید در خصوص معلم باشد.

پیامد های آموزشی:

اهداف مفهومی:

1- معنی و مفهوم ذوب شدن را بداند و با آنها مثال بزند.

2- به کاربرد راههای پیشنهادی در عدم ذوب یخ در زندگی پی ببرد.

3- با ویژگی های تغییرات فیزیکی آشنا شود و برای آنها مثال بزند.

4- با آزمایش های ساده، از ذوب شدن یخ تا حدودی جلوگیری کند (کند کردن ذوب یخ)

5- به کاربرد آن در زندگی آشنا شود.

اهداف مهارتی:

1- با استفاده از دانسته ها پیش بینی کند.

2- با مشاهده ی محیط اطراف خود درباره ی تغییرات مواد، اطلاعات جمع آوری کند.

3- با انجام دادن آزمایش به اهمیت ذوب نشدن بعضی مواد پی ببرد.

اهداف نگرشی:

1- به مطالعه درباره ی تغییرات مواد علاقمند شود.

2- به مشاهده پدیده های اطراف خود علاقه مند ونسبت به آن کنجکاو شود.

3- در فعالیت های گروهی مشارکت نموده و احساس مسئولیت کند.

4- در حفظ و نگهداری صحیح مواد و وسایل بکوشد.

5- نسبت به تغیرات نامطلوب در محیط اطراف از طریق تغییر فیزیکی مواد حساس شود. (ذوب و خراب شدن مواد غذایی منجمد و...)

6- به صحیت های دیگران توجه کند.

7- به اهمیت آب و حفظ آن علاقمند می شود.

گام های آموزش پژوهش محور:

1-مرحله اتصال:

سپس کارتون مفهومی را نشان می دهیم و نظر بچه ها را در مورد افکار و راه حل های پیشنهادی شخصیت های کارتون جویا می شویم. و بعد از مشاهده کارتون مفهومی سوال می کنیم. که شما چگونه فکر می کنید؟

2-مرحله فعال سازی:

سپس با پرسش چگونه می توانیم بفهمیم کدام ایده درست تر است دانش آموزان را تشویق می کنیم بر اساس ایده های شان پیش بینی کنند وبرای آزمودن پیش بینی های شان فعالیت هایی را طراحی و اجرا کنند. شرایط را در کلاس برایشان فراهم می سازیم قبل از انجام فعالیت از آنها می خواهیم که صبر کنند، فکر کنند، تا چه جوابی را پیش بینی کنند؟ دلیل شان برای این پیش بینی چیست؟

برای طراحی تحقیق قبل از شروع به کار مهارت پیش بینی را در فراگیران پرورش می دهیم وسپس شروع به کار می کنیم رعایت این نکات مورد نظر است. انتظارات (هر گروه دو ظرف یک اندازه و یکسان انتخاب کنند، تکه های یخ یکسان، محل قرار دادن یخ ها، اندازه گیری زمان، با طرح پرسش هایی به دانش آموزان کمک می کنیم که در حین تحقیق چه چیز را باید ثابت نگه داشت، چه چیز را باید تغییر داد و چه چیز را باید اندازه گرفت.

بعد از پیش بینی ها، می گوئیم خوب حالا دست به کار شوید و مشاهده کنید، بعد ادامه می دهیم 1- به چه چیزی نیاز دارید تا بهفمید چگونه یخ دیرتر ذوب می شود. 2- چگونه می فهمید پاسخ هایی که داده اید درست است؟ (آزمایش کنیم) 3- به چه وسایلی نیاز دارید؟ 4- برای این که به نتیجه برسید باید به دنبال چه چیز باشند. کارها در گروه انجام می شود. و ما مراحل کار را بررسی می کنیم.

3-مرحله ارائه:

و در پایان فرصتی فراهم می کنیم تا گروه های نتایجی را که به دست آورده اند را در یک گفت و گوی کلاسی در معرض قضاوت دیگران قرار دهند در این تبادل و برخورد ایده ها و نظرها، شواهد واقعی حاصل از آزمایش ها حرف اول را می زنند. دخالت معلم باعث یاد دادن مرور نقادانه ی افکار و روش ها به دانش آموزان می شود. سپس کاربرگ ها را جمع آوری، جمع بندی و مرور تغییر افکار را برای ارائه در این مرحله برای آنها ساده تر می کند.

4-مرحله استحکام وگسترش ایده ها:

فعالیت کار در خانه: وب پویه= خوب دانش آموزان توجه کنند برای جلسه ی بعد به وبلاگ من سربزنید و با کلماتی که در صفحه وبلاگ در مورد تغییرات مواد و ذوب شدن است یک متن علمی بسازید و در قسمت نظر بدهید،انجام گیرد. سپس من مراجعه می کنم و مطالب شما را می خوانم و برایتان یادداشت می گذارم.

اجرای عملی درس:

معلم: به نام خدا. سلام بچه ها .امروز چه درسی داریم؟

دانش آموزان : علوم

1- مرحله اتصال: در این تصویرها شما تمیز کردن یخچال را مشاهده می کنید. مادر محمد می خواهد فریزر خود را تمیز کند اما یه مشکلی هست اون نمی داند که گوشت های منجمد و سبزیجات و حبوبات منجمد را چگونه نگه داری کند تا در این مدت چند ساعت که می خواهد فریزر را تمیز کند برای سبزی ها و گوشت ها اتفاقی نیافتد؟

شرح کارتون مفهومی:

سهیل:مواد منجمد را در جای تاریکی قرار دهیم تا نور به آن برخورد نکند .

محمد: مواد را درون ظرف بگذاریم و در آن ها را ببندیم .

بهنام: آنها را در یک کارتون نگهداریم و محکم در آن را ببندیم.

فرحان :آن ها را درون پلاستیک بزرگی بگذاریم که ذوب نشوند.

معلم :بچه ها حالا شما چه فکر می کنید؟ با این نظرات موافق هستید یا نظرات دیگری نیز دارید؟

شما برای انجام این کار چه راه هایی را پیشنهاد می کنید کمی صبر کنید ،فکر کنید با هم مشورت کنید و هرکس هم بخواهد می تواند نظر فردی خود را بگوید .

ایده های دانش آموزان در این رابطه:

نظری: آقا یک ظرف بر می داریم داخل آن یخ می ریزیم و سپس مواد منجمد غذایی را روی آن می گذاریم .

خراسانی :قبل از تمیز کردن گوشت ها را در فریزر بگذاریم تا خوب یخ بزند وسپس آن ها را در جایی بگذاریم که دور از گرما و نور باشد .

نقیان :داخل جعبه ای نگهداری کنیم که دمای اولیه ی یخ را داشته باشد .

خسروی :داخل یک ظرف یک بار مصرف بگذاریم ویک پلاستیک روی آن بکشیم که هوا داخل آن نشود و در جایی دور از گرما نگه داری کنیم.

محمدی: یک ظرف اب خنک می آوریم و گوشت ها ی منجمد را داخل آن می پیچیم و در آب خنک می گذاریم .

بدری: اگر خانه زیر زمین داشته باشد در ان جا می گذاریم و چند قالب یخ هم روی آن می گذاریم .

دانش آموزان: نظر سهیل را بیشتر قبول داریم.

ارزشیابی در مرحله اتصال:

در این یادداشت مثالهایی برای کاربرد کلمه ذوب نوشته شده است. یکی از عبارتها نادرست است. مشخص کنید کدام عبارت نادرست است. دلایلی برای اثبات نظر خودتان ارائه دهید.

1- هنگامی که هوا گرم می شود برف و یخ ذوب می گردند.

2- تکه های بستنی و یخ ذوب می شوند از روی دست شما می ریزند.

3- اگر یک سینی پلاستیک در کنار آتش بماند ذوب می شود.

4- شکر هنگام هم زدن در فنجان چای، ذوب می شود.

5- کره ای را که در یک ماهی تابه گرم بگذارید، ذوب می شود.

حالا شما این تغییرات را در این جدول طبقه بندی کنید خوب بچه هاحسین بعضی از تغییرات مربوط به یخ را در جدول نوشته است.

تغییرات مواد

تغییر فیزیکی

تغییر شیمایی

1- آب یخ زده است.

2- یخ ذوب شده است.

3- یخ خرد شده است.

4- آب تبخیر شده است.

5- یخ آب شده است.

6- آب منجمد شده است.

7- یخ به مایع تبدیل شده است

2- مرحله فعالسازی: (روش راستی آزمایی)

معلم: بچه ها شما فکر می کنید چگونه می توان فهمید ، کدام نظر درست است؟ اگر بخواهیم این آزمایش را در کلاس انجام دهیم به چه وسایلی نیاز داریم و چون نمی توانیم گوشت و مواد منجمد را به کلاس بیاوریم به نظر شما چه چیزی را می توانیم جایگزین آن ها کنیم ؟

دانش آموزان: یخ

حالا من مقداری یخ را در اختیار شما قرار می دهم و شما هر وسیله ای را که نیاز دارید بگویید تا در اختیارتان بگذارم و شما این آزمایش را انجام دهید .

معلم: دقت کنید شما باید هم زمان یخ را در دو یا چند ظرف بگذارید و ان هارا به روش های مختلف نگهداری کنید و سپس مشاهده کنید که یخ چه تغییری کرده است و به این نتیجه برسید که کدام روش و وسیله برای نگه داری یخ مناسب تر بوده است شما می دانید که یخ خود به خود ذوب می شود ولی من می خواهم شما وسیله ای را انتخاب کنید که از ذوب شدن سریع یخ جلوگیری کند و یخ دیر تر ذوب شود پس دقت کنید و وسیله ی مناسب تری را انتخاب کنید.

3- مرحله توصیف: گروه ها پس از مقایسه ی یخ ها به این نتیجه رسیده اند که یخ نسبت به داخل پارچه نسبت به یخی که در هوای آزاد ویا درون فویل ویا درون ظرف در دارنگه داری شده بود دیرتر و کم تر ذوب شدند بود زیرا به یخ نور و گرمای کمتری رسیده بود و دمای مناسب برای نگه داری یخ را فراهم کرده بود پس مادر محمد هم باید مواد داخل فریزر را در یک پارچه ی ضخیم بپیچد و سپس ان را در یک کارتون ویک پلاستیک قرار دهد تا دمای مناسبی برای نگه داری مواد غذایی منجمد ایجاد شود.

چهار چوبی برای یک پژوهش علمی

چارت 1

بارش مغزی:

چیزهایی که می توانم تغییر دهم:

دمای هوا

سرعت جریان هوا

سطح تماس یخ

انتخاب نوع ظرف

دمایهوا

نوع پوشش برای قالب یخ

انتخاب مکان

زمان نگه داری یخ

چارت2

سطح تماس با هوا

انتخاب متغیرها:

راتغییر خواهیم داد

سرعت ذوب یخ

را اندازه خواهیم گرفت

چیزهایی که یکسان نگه خواهیم داشت:

دما

جرم اولیه یخ

زمان شروع آزمایش و مکان یکسان

ظرفهای یکسان و هم اندازه

چارت3

چارت 3:

هنگامی که سطح تماس یخ با هوا را تغییر دهیم سرعت ذوب یخ تغییر خواهد کرد.

هر چه سطح تماس سخ با هوا کم تر شود سرعت ذوب یخ کم تر می شود.

مطرح کردن یک پرسش:

چارت 4

پیش بینی ها:

تاثیری که پیش بینی می کنید کاهش ذوب یخ

آن گاه

چیزی که اندازه می گیریم سرعت ذوب یخ

هنگامی که ما نوعی تغییر ی که می خواهید ایجاد کنید برای مثال کاهش ... یا افزایش....

زیرا:

هرچه یخ کم تر با هوای مجاور تماس داشته باشد دیرتر ذوب می شود.

چارت 5

فهرست چیزهایی که برای اجرای پژوهش به آنها نیاز دارید.

1-قالب های یکسان یخ2-ظروف پلاستیکی مختلف دردار 3- لیوان یکبار مصرف4-فویل5- پارچه در نایلون 7- روزنامه 8-جعبه مقوایی

طرح اجرایی:

مراحل اجرای کار را گام به گام بنویسید.

1-مرحله اتصال: مطرح کردن کارتون مفهومی

2- مرحله فعال سازی: آمادگی برای انجام یک آزمایش با وسایل هدایت نشده و انجام آزمایش و استدلال و گفت وگو درباره آزمایش.

3-مرحله گسترش ایده ها و استحکام: مراجعه به وبلاگ من و نوشتن متن علمی با کلمات داده شده

4-ارزشیابی: طبق چک لیست

چارت ۶

جدول نتایج:

آن چه اندازه گرفتیم	آن چه تغییر دادیم
1-سرعت ذوب یخ	1-قراردادن یخ در ظرف در بسته
2-سرعت ذوب یخ	2-قرار دادن یخ در ظرف با در پوش آلومینیوم
3-سرعت ذوب یخ	3-قرار دادن یخ در نایلون
4-سرعت ذوب یخ	4-قراردادن یخ درپارچه
5-سرعت ذوب یخ	5-قراردادن یخ در نایلون و ظرف در بسته
6-سرعت ذوب یخ	6-قرار دادن یخ در پارچه و نایلون و ظرف در بسته

چارت 7

چارت8

یافتن الگوها در نتایج (تحلیل)

مشاهدات: هر چه سطح تماس یخ با هوای مجاور کم تر باشد یخ دیرتر ذوب می شود.

زیرا:

علت ها:

1-چون اختلاف دمای سردو گرم باعث ذوب آن می شود.

2-چون نوع پوشش دمای اولیه یخ را حفظ می کند.

3-چون هوای بیرون گرم تر از یخ است.

4- مرحله گسترش: معلم :بچه ها یک فعالیت به شما می دهم که اسم آن فعالیت در خانه است برای انجام این فعالیت

1- به وبلاگ من مراجعه کنید و با کلماتی که من در صفحه ی وبلاگ نوشته ام در مورد تغییرات مواد و ذوب آن ها یک متن علمی آماده می کنید و سپس در قسمت نظر دهید کلیک کرده و متن علمی خود را در این قسمت می نویسید در آخر من نظرات شما را می خوانم و برای شما یاد داشت می گذارم .

2- ذوب شدن جامدات تبخیری را آزمایش کنید و برای جلوگیری از ذوب شدن یخ راه های بیش تری را آزمایش کنید و گزارشی در این رابطه به کلاس ارائه کنید

5- ارزشیابی:

فهرست انتظارات:

گروه 1

گروه 2

گروه 3

گروه 4

1- از وسایل بدرستی استفاده می کند.

2- با توجه به مقررات عمل می کند.

3- بطور مستدل پیش بینی می کند.

4- به درستی گزارش می دهد.

5- به درستی نتیجه گیری می کند.

6- با افراد گروه به خوبی همکاری و تعامل دارد.

منابع:

1-اموزش وارزشیابی مهارتهای یادگیری.مترجمان:حسین دانش فر-طاهره رستگار

2-شيوه نامه اجرايي کارگروه تدریس پژوهش محور

3-نگرشی نودراموزش علوم تجربی دردوره ابتدایی:وین هارلن.ترجمه:شاهده سعیدی

4-نکات اساسی دراموزش علوم ابتدایی:وین هارلن.مترجمان: حسین دانش فر-طاهره رستگار

5-راهنمای عملی پزوهش (روش تحقیق ویزه دانش اموزان)

6-کتاب راهنمای تدریس عاوم پنجم دبستان

تدریس پژوهش محور

باسمه تعالی

مطالب مشابه :

شیوه آموزش محور چیست؟ انتخاب آموزش محور یا پژوهش محور در ارشد

دستور العمل مدارس پژوهش محور

هفته‌ی پژوهش و آموزش و پرورش

فرایند آموزشی پژوهش­محورِ مهارت­آفرینِ اشتغال­زا ؛رویکرد بالنده­ی مدرسین و الگوی سرآمدیِ دانشگاه فنی

تدریس پژوهش محور

تدریس پژوهش محور

فرایند آموزشی پژوهشمحورِ مهارتآفرینِ اشتغالزا ؛رویکرد بالندهی مدرسین و الگوی سرآمدیِ دانشگاه فنی