تولید گوشت مرغ با طعم محلی در سیستم مدرن

گفت‌وگو با مصطفی افتخاری طراح پروژه فوق مدرن مرغداری
تولید گوشت مرغ با طعم محلی در سیستم مدرن

به تازگی یكی از محققان كشورمان طرحی را در صنعت طیور كشور ارایه كرده است كه می‌توان گفت: در صورت اجرایی شدن آن انقلاب شگرف، تحولات بسیار مثبتی پیش روی این صنعت قرار خواهد گرفت.

این طرح كه از اساس و پایه با فرم‌های موجود در كشور ماهیتاً متفاوت است در بهینه‌سازی فرایند تولید گوشت مرغ و تخم‌مرغ حرف‌های گفتنی بسیار دارد.

تولید پایدار آن به نحوی پایه‌ریزی شده است كه هیچگونه آلودگی برای محیط زیست ندارد و گوشت تولیدی از كیفیت مطلوب برخوردار است.

توجه به این طرح به خصوص مرغ به چند دلیل حایز اهمیت است.

1- مرغ غذاهای اصلی اكثر مردم ایران به حساب می‌آید كه سلامتی كیفیت گوشت آن نقش مهمی را در تغذیه افراد ایفا می‌كند البته به گفته طراح، طعم گوشت‌های مرغ بهتر می‌شود به دلیل اینكه عاری از مواد شیمیایی و دارو می‌شود و احتمالا با بهتر شدن طعم مرغ فروشنده‌های غذای فست فود مشتریان بیشتری پیدا می‌كنند.

2- تعداد زیادی شغل در زمینه پرورش مرغ و یا فروشنده‌های گوشت و ... وجود دارد و سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در این زمینه صورت گرفته است با توجه به راندمان بالا و به صرفه بودن پروژه جدید مرغداری، سودآوری بیشتری برای این مشاغل تولید می‌شود.

مصطفی افتخاری طراح پروژه مرغداری فوق مدرن و ساكن شاهرود توضیحات مفصلی درباره پروژه مرغداری فوق مدرن دارد.

از چه زمانی طراحی در این زمینه را شروع كردید؟ با توجه به اینكه در گذشته تخصص و كار شما در این رشته نبوده است؟

حدود 5 سال پیش یكی از مشتریانم به من گفت كه برای من یك هیتر «گرمایشی» مرغداری بسازم به او گفتم كه شما به تهران بروید و از یكی شركت‌ها تهیه كنید به هر حال اصرار كرد كه آن را برایش بسازم به چند مرغداری رفتم و یك هیتری طراحی كردم كه با اجناس بازار متفاوت بود اما دستگاه خیلی با نمونه‌های موجود فرق نمی‌كرد. تنها یك بهینه‌سازی صورت گرفته بود. حدود دو سال پیش یك شب خوابیده بودم كه این طرح جدید (پروژه مرغداری فوق مدرن) به ذهنم رسید كه تا صبح نخوابیدم.

همان زمان طرح را شروع كردید؟

حدود یك سال و نیم مسكوت ماند تا اینكه پارك فناوری استان سمنان یكی از كارشناسانش از من پرسید، كه طرح را به چه مرحله‌ای رساندی، گفتم هنوز كاری نكردم به من پیشنهاد دادند كه امكانات و امتیازاتی را برای اجرای طرح در اختیارم می‌گذارند. حدود 50 درصد از طرح را قبول كردند 3 ماه به من وقت دادند كه به صورت جزییات طرح را ارایه دهم.

وقتی به مرحله جزییات رسیدم خیلی از مسایل برایم روشن شد مثل اینكه وقتی جدولی را حل می‌كنید در ابتدا خیلی كند پیش می‌رود اما پس از مدتی به سرعت خانه‌های جدول پر می‌شود.

طرح تایید شد؟

پارك فناوری استان سمنان از نظر علمی طرح را تایید كردند و 20 میلیون تومان اعتبار برای شروع این كار به من دادند.

وام را از همان جا گرفتید؟

به صورت وام نبود تا 70 یا 80 درصد بلاعوض بود.

ابتدا اولین مزیت این طرح را بگویید؟

تولید مرغ و تخم‌مرغ سالم. ابتدا من فقط روی مرغ گوشتی تمركز كرده بودم اما این قابل تعمیم به انواع مرغ تخم‌گذار، مادر و طیور مختلف است كه هر كدام از آنها شرایط خاص خودشان را دارند.

چرا ابتدا روی مرغ گوشتی بیشتر تمركز كردید؟

چون روی مرغ‌های گوشتی بیشتر كار كردم یكی از مهمترین مسایل این است كه پس از اجرای این طرح كیفیت گوشت از سطح استاندارد بین‌المللی بالاتر می‌رود.

یعنی ارتقای استاندارد صورت می ‌گیرد؟

بله گوشت فاقد هورمون، دارو مواد شیمیایی می‌شود. انگار شما مرغی را عاری از هر گونه مواد اضافی در روستا می‌خورید. مثل هورمون‌های مختلفی كه باعث افزایش موی زاید صورت می‌شود. در حال حاضر مرغ‌های موجود در كشور با استانداردهای جهانی مطابقت نمی‌كند.

چه تفاوتی دارد؟

در دنیا یك حد مجازی را برای گوشت مرغ تعریف كرده‌اند، مثلا اینكه دارو در گوشت مرغ 2 گرم در كیلوگرم باشد یا مقدار هورمون و دارو چقدر باشد.

طرح مرغداری شما چقدر به مرغداری‌های پیشرفته دنیا نزدیك است؟

این طرح فراتر از مرغداری‌دنیا است. به همین دلیل به آن پروژه مرغداری فوق مدرن می‌گوییم.

چه ویژگی‌هایی دارد؟

شرایطی را برای مرغ فراهم می‌كنیم كه مریض نمی‌شود، بنابراین احتیاج به دارو ندارد، شرایط آب و هوایی بسیار دقیق و مناسب است مطابق با فیزیولوژی بدن مرغ به دلیل بیمار نشدن مرغ و رشد مناسب قیمت تمام شده بسیار پایین است.

چه عاملی باعث می‌شود كه قیمت تمام شده كاهش پیدا كند؟

یك، تاخیر رشد نداریم به دلیل اینكه طبق شرایط موجود مرغ خیلی كمتر بیمار می‌شود.

به همین دلیل سریع رشد می‌كند و رشدش متوقف نمی‌شود. چندین عامل این سیستم را از دیگر مرغداری‌ها متمایز می‌كند ابتدا ایجاد فضای مناسب برای مرغ «دما» رطوبت، فشار، تلورانس دما، تلورانس رطوبت ، كاهش صدا و ...

صدا چقدر روی مرغ تاثیر می‌گذارد؟

مرغ حیوان بسیار عصبی است و خیلی زود روانی می‌شود.

تقصیر خروس نیست كه مرغ خیلی زود عصبی می‌شود؟

خنده، نه طبیعتش این است، صدای ناگهانی باعث می‌شود سكته كند خیلی زود می‌میرد این مورد خیلی تلفات را بالا می‌برد و باعث تاخیر رشد می‌شود.

و دیگر موارد؟

سرعت حركت هوا را كه پایین آوریم و كود را تخلیه كنیم. وقتی مرغ بوی كود را استشمام می‌كند عصبی می‌شود. تا به امروز سیستم‌های رایج مرغداری به دلیل ایجاد سروصدا كود را تخلیه نمی‌كنند اما در این سیستم كود به راحتی تخلیه می‌شود.

مرغ چه خصوصیاتی دارد؟

ابتدا باید توضیحاتی را در ارتباط با خصوصیات مرغ بگوییم مرغ حیوانی بسیار حساس و عصبی است. هر چقدر به آرامش مرغ كمك كنیم نتیجه بهتری می‌گیریم. در این طرح مواردی را كه ایجاد استرس می‌كند را حذف كرده‌ایم.

هر عامل ناراحت كننده باعث بیماری، تاخیر رشد، مریضی عصبی عضلانی می‌شود به عنوان مثال، صداهای ناگهانی، ناشی از فشردگی تراكم گاز، كود باعث عصبی شدن و بیماری‌های مختلف مرغ می‌شود. در مرغداری فعلی صدای دستگاه‌های تهویه كننده خیلی آزاردهنده است. در این طرح صدا به طور كلی حذف شده یا مقدار تراكم گازهای ناشی از كود به مقدار خیلی كم كاهش پیدا كرده، مرغ روی كودش راه نمی‌رود. در حال حاضر در یك مرغداری حدود بین 15 تا 18 تن در هزار متر سالن كود وجود دارد كه آن را به 300 كیلو رساندیم به همین جهت تراكم گاز خیلی كم می‌شود.

چه روشی را اعمال كردید؟

كود را تخلیه می‌كنیم لحظه‌به لحظه تخلیه صورت می‌گیرد به جهت كاهش مقدار كود به تهویه كمتری احتیاج است. وقتی تهویه كمتر شود. دستگاه‌ها كمتر و كوچكتر خواهد بود. سرعت حركت هوا كه یكی از عوامل استرس مرغ است كاهش پیدا می‌كند.

در حال حاضر مرغداری‌های كشور چه شكلی دارند؟

یك سالنی به ابعاد 9 در 12 متر به صورت مكعب مستطیل است.

در طرح جدید شكل مرغداری تغییر كرده است؟

بله. مرغداری‌ها در این طرح به صورت استوانه هستند با همان متر. اما خاصیت شكل جدید مرغداری در این است كه مقدار تراكم مرغ در واحد سطح بیش از 50 درصد بالا می‌رود. در هر سالن هزار متر مربع الان 10 هزار مرغ پرورش می‌دهند كه در طرح جدید به 15 تا 17 هزار عدد افزایش می‌رسد. سالن به صورتی طراحی شده كه به هیچ عنوانی حضور انسان در آن ضرورت ندارد.

چطور؟

یعنی بعد از روز اول تا آخرین روز رشد در سالن بسته می‌ماند و نیاز به حضور نیروی انسانی ندارد.

وزن مرغ‌ها با این روش بیشتر می‌شود؟

بله. یكی از مواردی كه در مرغداری اهمیت دارد این است كه از وزن مرغ مطلع باشیم. متوجه شویم كه مرغ‌ها چقدر دانه خوردند یا وزنشان چقدر شده است در ایران تا به حال این موضوع امكان‌پذیر نبود، مجبور بودند حدود 5 مرغ را با هم وزن كنند و متوسط وزنشان را به دست بیاورند. این روش برای مرغ استرس ایجاد می‌كند و این كار وزن كشی خیلی به ندرت در مرغداری صورت می‌گیرد. اما در سیستم جدید با روشی كه اعمال شده لحظه‌به‌لحظه رشد مرغ اندازه‌گیری می‌شود از روز اول تا روز آخر.

با چه روشی؟

به صورت اتوماتیك طبق برنامه‌ای كه می‌دهیم در كامپیوتر هر روز میزان رشد هر مرغ دیده می‌شود. مثلا از ساعت 8 صبح تا 4 بعدازظهر چه تحولی در مرغ ایجاد شده است این كار چند خاصیت دارد در سیستم‌های قبلی خیلی مراحل رشد دیده نمی‌شود فقط آمار و وزن مرغ مشخص می‌شد. اما در این روش چون روزانه مرغ وزن می‌شود به یك منحنی دست پیدا می‌كنیم كه اشكالات یا بیماری را زود متوجه می‌شویم. متخصصان تغذیه خیلی سریع كمبود رشد را پیگیری می‌كنند مثلاً پروتئین گیاهی، اسید چرب یا یك نوع ویتامین به مقدار كم به بدن مرغ رسیده است. با سیستم جدید در طول یك دوره یك مرغ حدود 80 مرتبه وزنش كنترل می‌شود.

چرا ورود انسان به مرغداری باعث آسیب مرغ‌ها می‌شود؟

با داخل شدن انسان به مرغداری، سروصدا باعث آزار مرغ می‌شود.

درباره اینكه مقدار دارو ومواد شیمیایی در گوشت خیلی كاهش پیدا می‌كند، توضیح دهید؟

اگر مرغ بیمار شود باید دارو مصرف كند به همین دلیل گوشت آن از داروها تاثیر می‌گیرد، حدود 95 درصد بیماری‌های مرغ‌ها مشكل تنفسی است چون هوای سالن خشك است و مرغ روی كودش راه می‌رود كه آلوده است. دارو علاوه بر آلوده كردن گوشت، هزینه‌های بسیار زیادی برای صاحبان مرغداری دارد، در یك دوره اگر مریضی در مرغداری رخ دهد حدود 2 میلیون تومان هزینه داروها می‌شود.

هر دوره چقدر سود دارد؟

بستگی به طریقه نگهداری دارد.

دراین طرح ضدعفونی و استریل مرغداری به چه صورت است؟

در سیستم جدید ظرف آب و دانه كاملاً استریل می‌شود و مرغ در محیط بسیار سالم و بهداشتی رشد می‌كند. اكثراً ضد عفونی مرغداری با مواد شیمیایی صورت می‌گیرد كه بسیار سمی وخطرناك است و مقداری از آن سم به داخل گوشت مرغ می‌رود. در مرغداری فوق مدرن ضدعفونی فقط با اشعه ماورای بنفش صورت می‌گیرد و هیچگونه ماده شیمیایی به‌كار نمی‌رود.

با این روش‌ها آثار مواد شیمیایی روی مرغ كم می‌شود؟

بله. همین‌طور است، اول روی مرغ و بعد از آن روی انسان.

یكی از مواردی كه در این طرح به آن اشاره شد، كاهش سوخت به میزان بالا است، در این زمینه توضیح دهید؟

مقدار سوخت 80 درصد كاهش پیدا می‌كند. مرغ در تابستان هم احتیاج به گرما دارد. جوجه در روز اول باید 35 درجه گرماداشته باشد.

چه راهكاری را در نظر گرفتید؟

چندین راهكار برای كاهش سوخت در نظر گرفتیم. مهمترین اثر كاهش اتلاف حرارتی ، تلورانس دما است. یعنی اختلاف دمایی كه بین خاموش شدن دستگاه است در سیستم جدید تغییرات هوای داخل و بیرون كاهش یافته است. یكی از روش‌ها عایق كاری بدنه مرغداری است، بازگشت مجدد هوای گرم پس از تهویه به‌صورت غیر مستقیم. به‌دلیل وجود كود كم تخلیه در سالن كمتر صورت می‌گیرد بنابراین مقدار تهویه كاهش پیدا می‌كند. دیوارهای سالن از مصالحی ساخته شد كه مقاومت حرارتی آنها بالا بود، در نتیجه انتقال حرارت كمتر صورت می‌گیرد.

چقدر برای این طرح‌ها تحقیق كرده‌اید؟

از6 سال قبل كه آن هیتر را ساختم، جست‌وجوی بیشتری در این‌كار كردم، با مسافرت‌های كه به كشورهای مختلف رفتم. تمام مرغداری‌های آنجا را هم دارای معایب زیادی دیدم.

استاندارد در آنجا با ایران درحال حاضر چقدر متفاوت است؟

خیلی فرق می‌كند.

مرغداری‌های چه كشورهایی را دیده‌اید؟

آلمان، فرانسه، انگلستان، هلند، كانادا و قسمتی از آمریكا كه توسط كانادایی‌ها طراحی شده بود. كلاً معایب را كم‌وبیش درمرغداری‌های همه این كشورها دیدم.

قبول دارید كه در ایران در هر پروژه‌ای بیشتر به ظاهر اهمیت می‌دهند؟

كاملاً درست است. ما وقتی یك ساختمان می‌سازیم تاسیسات آن برای ما خیلی بی‌اهمیت است. رنگ زیبا، سنگ گران‌قیمت، نما و .. خیلی بیشتراز طراحی، راحتی و تاسیسات ساختمان اهمیت دارد . در یك ساختمان مرغداری در اروپا یا آمریكای شمالی 60 تا 70 درصدهزینه را برای تاسیسات صرف می‌كنند و 30 درصد برای ساختمان. درصورتی‌كه درایران 98 درصد هزینه برای ظاهر ساختمان به‌كار می‌رود، الان كه كمی تغییر كرده 15 درصد تاسیسات و 85 درصد هزینه‌های دیگر شده است.

شما به عنوان محقق به كشورهای خارجی دعوت شدید؟

بله. به مراكز تحقیقاتی دانشگاه ولف كانادا، آكسفورد انگلیس، پارك علم و فناوری لندن، تورنتو و پاریس. اسم من در لیست محققان این مراكز ثبت شده و در سال چند بار دعوتم می‌كنند.

طرح‌ها را به این مراكز فرستادید؟

از طریق اینترنت با آنها ارتباط برقرار كردم. از من دعوت به‌عمل آوردند.

این طرح جدید را به آن مراكز تحقیقاتی فرستاده‌اید؟

خیر.

چرا؟

برای اینكه اول قصد دارم عملكرد آن را آزمایش كنم.

برای معرفی این طرح با مشكل مواجه نشدید؟

بعضی جاها وقتی درباره طرح جدید صحبت می‌كردم با عكس‌العمل منفی مواجه می‌شدم، اما وقتی درباره آن توضیح می‌دهم خیلی‌ها قانع می‌شوند.

طرح‌ها چه زمانی به ثبت رسید؟

در سال 1383 دو طرح را به ثبت رساندم.

طرح‌ها را ابتدا درایران اجرا می‌كنید؟

بله. با وجود اینكه طرح مرغداری فوق مدرن خیلی پیشرفته است، اما شرایط اجرای آن در داخل كشور مهیا است.

ترجیح می‌دهید این طرح ابتدا درایران عملی شود و بعد به كشورهای دیگر راه پیدا كند؟

ترجیح می‌دهم كه از ایران به كشورهای دیگر برود. اما پس از آن قصد توسعه گسترده آن را دارم.

آن طرحی كه كشورهای دیگر از آن استقبال كردند، چقدر با این پروژه متفاوت است؟

خیلی فرق می‌كند، آن طرح كمی پیشرفته‌تراز مرغداری‌های ایران بود. اما پروژه مرغداری فوق مدرن قابل مقایسه با آن نیست.

پس با استقبال خیلی بیشتری مواجه می‌شوید؟

دقیقاً همین‌طور است.

چه سازمان‌هایی به این پروژه مربوط می‌شوند؟

ابتدا وزارت جهاد كشاورزی برای اینكه مستقیماً با كیفیت محصولات مرغ ارتباط دارد، سازمان دامپزشكی كشور، سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت كشور كه با این طرح صرفه‌جویی بسیاری برای سوخت گازوئیل كرده است. به‌طور مثال در یك دوره 50 روزه هر مرغداری حدود 60هزار لیتر مصرف گازوئیل دارد كه آن را به حدود 10 هزار لیتر می‌رسانیم. شركت نفت هم بسیار این كاهش سوخت را تشویق كرده است. وقتی گازوئیل كمتر سوخته شود آلودگی محیط زیست 80 درصد كاهش می‌یابد.

عملكرد موسسه استاندارد با این پروژه به چه صورت بوده است؟

بله این پروژه به موسسه استاندارد هم ربط دارد. در این طرح استاندارد، گوشت در سطح بین‌المللی افزایش پیدا می‌كند.

طرح از چه زمانی به مرحله اجرایی می‌رسد؟

به زودی، اما چون برای اولین بار در دنیا اجرا می‌شود كمی با دقت آن را شروع می‌كنیم و مطمئن هستم كه نتیجه بسیار خوبی دارد.

چقدر به نتیجه این طرح ایمان دارید؟

100 درصد . اما برای اینكه برای اولین بار اجرا می‌شود، احتیاج به آزمون و خطا وهزینه‌های بدون بازگشت دارد. البته شركت نفت، سازمان مدیریت و برنامه‌سازی و چند سازمان دیگر هزینه‌های بلاعوض را برعهده گرفته‌اند.

با چند مرغداری شروع می‌كنید؟

از یك مرغداری در شاهرود شروع می‌كنم و مدیریت آن بر عهده خودم است.

اگر آن یك مرغداری نتیجه مثبت داشته باشد، فكر می‌كنید چه تعداد مرغداری سیستم‌اش را تغییر ‌دهد؟

معتقدم كه سیستم كل دنیا تغییر می‌كند، این یك طرح میلیارد دلاری است.

پس احتمال میلیاردر شدن شما زیاد است؟

حتما.

كارشناسان و متخصصان داخل كشور چه نظری درباره این پروژه داشتند؟

ابتدا عكس‌العمل منفی نشان دادند. اما پس از گذشت زمان با توضیحاتی كه برای آنها دادم، پافشاری و اعتماد به نفسی كه داشتم، خیلی از آنها قانع شدند. پشتكار و اعتماد به نفس زیاد است كه باعث موفقیت می‌شود. اگر طرحی باشد كه تمام دنیا را متحول كند اما پشتكار همراه نداشته باشد، به جایی نمی‌رسد.

چقدر تولید گوشت مرغ افزایش پیدا می‌كند؟

در حال حاضر ایران صادرات مرغ ندارد. دو مساله باعث می‌شودكه صادرات وجود نداشته باشد. یك كیفیت گوشت از سطح استاندارد بین‌المللی پایین است دوم بالاتر بودن قیمت از سطح دنیا.

یعنی مرغ ارزان‌تر می‌شود؟

بله. مرغ به داروی كمتری احتیاج دارد، رشد مرغ سریع‌تر صورت می‌گیرد در مدت كوتاه‌تری به وزن ایده‌آل نزدیك می‌شود. با این روش گوشت محلی در سیستم مدرن تولید می‌شود و با قیمت ارزان‌تری به دست مشتری می‌رسد. انسان‌ها وقتی گوشت سالم‌تری مصرف كنند كمتر دچار بیماری می‌شوند كه مورد حمایت دفتر تغذیه جامعه در وزارت بهداشت قرار گرفته است.

تولید گوشت مرغ با طعم محلی در سیستم مدرن

مطالب مشابه :

نحوه آغاز يک پروژه مرغداری (اخذ مجوز )

براورد هزینه ها و درآمد یک واحد مرغداری

فروش جوجه بوقلمون

درباره مرغ جولا

نحوه و مراحل اخذ مجوزهاي لازم جهت احداث مراكز پرورش دام و طيور

طرح توجیهی مرغ گوشتی 30000 قطعه ای

ضمانت معلمان

تولید گوشت مرغ با طعم محلی در سیستم مدرن

فروش مرغداری

نمونه طرح توجیه احداث فارم پرورش مرغ گوشتی تمام اتوماتیک -93