مشکلات ساختاری ترافیک شهر تبریز

تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان‌شرقی است. تبریز سومین شهر بزرگ کشور پس از تهران و مشهد و بزرگ‌ترین شهر منطقه شمال‌غرب ایران و مناطق آذری‌نشین و قطب اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی این منطقه شناخته می‌شود. طبق آخرین سرشماری صورت گرفته، جمعیت تبریز بالغ بر یک میلیون و ۴۹۴ هزار نفر بوده که با احتساب جمعیت ساکن در حومه شهر حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است. طی سال‌های گذشته شاهد رشد جمعیت و افزایش تعداد خودروها در این کلانشهر بوده‌ایم اما زیرساخت‌های این شهر متناسب با افزایش جمعیت رشد و توسعه نداشته است، همین امر امروز سبب شده تا تبریز با معضل ترافیک و انتظار چندساعته رانندگان برای رسیدن به مقصد روبه‌رو باشد.

ترافیک یکی از عواملی است که در سراسر جهان و همچنین در کشور ما و در شهر تبریز بسیار به چشم می خورد و به یکی از معضلات جامعه بشری تبدیل شده است. به همین خاطر خیابان های شهر تبریز در روزهای منتهی به آغاز مدارس، روزهای پر ترافیکی را پشت سر می گذارد به طوری که همه روزه در برخی ساعات از روز ترافیک تبریز حوصله آدم را سر می برد.

متاسفانه در سالهای اخیر، توسعه خیابان‌های تبریز متناسب با افزایش تولید خودرو‌ها نبوده و این امر باعث افزایش ترافیک در شهری مثل تبریز شده است ادامه داد،مشکلات ترافیک به علت کم عرض بودن خیابان‌ها و افزایش خودرو‌ها، طراحی ناصحیح المانهای ترافیکی، ناهماهنگی های بین بخشی، عدم تامین پارکینگ و دیگر مسائل پیش آمده، مشکلات اجتماعی، روحی و روانی بسیاری برای شهروندان ایجاد کرده و بایستی مدیران شهری بدانند که توسعه بایستی متوازن و همگن باشد.

به طور متوسط مردم جهان روزانه در حدود ۴۰ دقیقه از وقت شان را در ترافیک سپری می کنند و اگر در طول یک سال آن را حساب کنیم ۲۴۳ ساعت می شود که برای تلف کردن عمر در ترافیک بسیار زیاد است.گره های کوری که اتومبیل ها و ماشین ها در سطح خیابان های تبریز ایجاد می کنند، گاهی مواقع توسط رانندگان بی توجه به علائم راهنمایی و رانندگی، در برخی مواقع کم عرض بودن خیابان های مرکزی شهر و در برخی مواقع کمبود امکانات شهری و نیز عدم اتخاذ تدابیر ویژه توسط مدیران متخصص! این ترافیک تبدیل به راه بندان می شود.

در شهر ما شاید وجود تعداد بسیار زیاد ماشین ها و همچنین استاندارد نبودن اتوبان ها دلیل اصلی ترافیک باشد.(اتوبان موج آبی پاسداران) این امر به مانند یک قیف عمل می کند که مقدار زیادی ماشین نمی توانند از یک گذرگاه کوچک عبور کنند و همین باعث به وجود آمدن ترافیک های سنگین می شود.باتوجه به این که در چند سال اخیر شهرداری تبریز به منظور گشایش گره های ترافیکی این شهر اقدامات زیادی انجام داده اما هنوز که هنوز است در برخی از ساعات روز شاهد ترافیک بسیار سنگینی در اغلب خیابان ها بخصوص هسته مرکزی این شهر هستیم.

از جمله این اقدامات می توان راه اندازی خطوط ویژه اتوبوس های تندرو که بیشترین هزینه های در نظر گرفته شده به آن صرف ساخت میله های آهنین این طرح شد!، راه اندازی بزرگ ترین مرکز کنترل ترافیک کشور، نصب علائم ترافیکی به صورت گسترده در سطح شهر و… اشاره کرد که همه آنها به نوبه خود در کاهش بار ترافیکی کلانشهر تبریز نقش بسزایی دارند یا حداقل به گفته برخی مسئولان، به صورت موقت توانسته اند نقش مسکنی برای درد عظیم ترافیک تبریز عمل کنند.

برخی معتقدند چاره رفع ترافیک کلافه کننده تبریز احداث خیابان های بیشتر است، به اعتقاد برخی ها احداث صرف خیابان نه تنها مشکلات ترافیکی تبریز را حل نمی کند، بلکه باعث به اشغال درآمدن سطح زیادی از خیابان ها توسط خودروها و وسایط نقلیه خواهد شد که لازمه آن ایجاد پارکینگ در اقصی نقاط شهر است و این امر نیز به نوبه خود مشکلات زیادی به همراه دارد.

پارکینگ یکی از تسهیلات لازم در حوزه حمل و نقل است که وجود و مدیریت صحیح آن جزو ملزومات مدیریت ترافیکی شهرهاست و کمبود آن می تواند به تاثیرات نامطلوب فراوانی چون ایجاد پارک های حاشیه ای در داخل کوچه ها و ایجاد مزاحمت برای دیگران، افزایش پارک دوبله در خیابان ها، رعایت نکردن محدودیت پارک و… منجر شود و این موارد خود گره ترافیک شهری را کورتر می کند.

این در حالی است که ساخت پارکینگ نیز مشکلات متعدد دیگری را در این شهر بویژه هسته مرکزی آن به دنبال دارد.

با گسترش گره های ترافیکی در شهر تبریز، هر روز بیش از پیش ضرورت بهره برداری از متروی این شهر احساس می شود. با این وجود این پروژه بزرگ در پیچ وعده های مسئولین گیر کرده و این امر حتی صدای اعتراض اعضای شورای شهر را نیز در آورده است.

ترافیک محدوده مرکزی شهر تبریز

در یک شبکه ترافیک شهری، میادین و تقاطع ها معمولاً تعیین کننده ظرفیت شبکه هستند. ظرفیت اندک و تقاضای نامحدود با یکدیگر در ارتباط هستند؛ چرا که گنجایش اندک خیابان، موجب بالاتر رفتن تقاضای بدون پاسخ می‌شود موضوعی که در محدوده مرکزی شهر تبریز به لحاظ واقع شدن مراکزی همچون بازار، مراکز دولتی، بانک ها و ساختمانهای اداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در کنار این مسئله پارک دوبله خودرو ها که مانع از رفت و آمد روان خودروها می شود باعث ایجاد ترافیک سنگین شهری خصوصا در برخی ساعات روز می شود.

تمرکز ایستگاههای اتوبوسرانی خط واحد در محدوده مرکزی و عدم توجه لازم به سایر نقاط شهر و شهرک ها یکی دیگر از عوامل بروز ترافیک در این محدوده است.

سوق دادن مردم به استفاده از وسایل عمومی برای تردد به این محدوده ی شهر و یا حذف پارکینک ها(سوق دادن اجباری مردم به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در محدوده مرکزی شهر)،ممانعت از پارک کردن در خیابان های مرکزی و محدوده ی بازار،حذف دور برگردان های اضافی،ایجاد پل های هوایی برای تردد عابرین پیاده،افزایش ورودی های منتهی به مراکز شهر و بازار… از راه هایی است که منجر به کاهش ترافیک در محدوده مرکزی شهر تبریز یا بازار می شود.

مترو

مترو می تواند بخشی از حجم ترافیکی را در شهر تبریز کاهش دهد،طرح مطالعاتی مترو تبریز در سال ۸۰ کلید خورد و عملیات اجرایی آن نیز از سال۸۴ شروع شد. این طرح که قرار بود در سال ۹۱ به بهره برداری برسد اما همچنان راکد مانده است.

پروژه بزرگ قطار شهری تبریز متأسفانه به دلیل اعمال دخالت‌ برخی مدیران استانی ، به محل اختلاف نظرهای مدیریتی درباره روند و شرایط اجرای این طرح تبدیل شده است.

عدم توسعه شبکه خصوصی حمل و نقل

متاسفانه شهر تبریز با اینکه از نظر سطح شبکه معابر در حد استاندارد می باشد. ولی از نظر سطح معابر شریانی درجه ۱ که نقش اصلی آنها حجم بالای جابجایی ترافیک است. فقیر می باشد.

نبود پارکینگ و تشدید معضل ترافیک تبریز

ورود بی‌‌رویه انواع وسایل نقلیه بخصوص خودروهای شخصی به خیابان‌های تبریز، طی سال‌های اخیر این شهر را با گره کور ترافیک و کمبود پارکینگ مواجه کرده است؛ مشکلی که برخی چاره رفع آن را احداث خیابان و برخی نیز ساخت پارکینگ می‌دانند، اما مسئولان سازمان ترافیک تبریز می‌گویند تنها راه چاره، توسعه حمل و نقل عمومی است.

در حال حاضر حدود ۸۲ واحد پارکینگ (غیر از پارکینگ های حاشیه ای) اعم از عمومی و خصوصی در سطح شهر تبریز وجود دارد که ۱۸ درصد آنها را پارکینگ های عمومی و ۸۲ درصدشان را پارکینگ های خصوصی تشکیل می دهد.

بسیاری از این پارکینگها در فاصله‌ی دورتری از محل کار و زندگی شهروندان قرار دارند و یا در بسیاری از این پارکینگها در ساعات شلوغ، جایی برای پارک وجود ندارد.

ادارات

بسیاری از ادارات و نهادها و سازمانها با وجودی که می‌دانند ارباب رجوع بسیاری اما هرگز برای پارک خودروهای مراجعه کنندگان خود تسهیلاتی قائل نشده اند.اگر هر روز از مقابل ادارات و سازمانهای اداری و دولتی ما عبور کنیم ترافیک سنگین ایجاد شده در مقابل این ادارات را شاهد خواهیم بود.

)آبرسان تا نصف راه): اوقاف، محیط زیست، پارک فن آوری، تامین اجتماعی، بانکهای متعدد، تاکسیرانی، تعاون، کمیته امداد، شرکتهای مخابرات، جهاد کشاورزی

مرکز شهر: دارایی، بانک ملی، استانداری، فرمانداری، شهرداری

چای کنار: بنیاد شهید،بهزیستی…

مساجد

مساجد یکی از مراکز پرتجمع مذهبی شهر ماست که تعدد و فعالیت گسترده‌ی آنها در گوشه و کنار این شهر حکایت از عمق علاقه و عقیده شهروندان تبریزی دارد. برخی از این مساجد به لحاظ پاره ای شرایط نظیر بزرگی، نام و شهرت و … از اقبال بیشتری برخوردارند. اما در این مساجد نیز به رغم برخورداری از نذورات مردمی و درآمدهای کلان از محل برگزاری مجالس ترحیم، اعتباری برای جای پارک خودروها تعریف و تعیین نشده است و باعث ایجاد ترافیک شدید در برخی نقاط می شوند.به عنوان مثال مسجد طوبی در آبرسان و مهدیه در نصف راه

مدارس

مدارس بزرگ و معروفی در شهر، فعال هستند که از قضا بسیاری از آنها از محوطه و حیاط بزرگی نیز برخوردارند. اما سرویس‌های دانش‌آموزی به هنگام سوار و پیاده نمودن دانش‌آموزان، از این محوطه‌ی بلا استفاده! استفاده نمی‌کنند. توقف این سرویسها در مقابل مدارس خود ترافیک خیابانهای پیرامون مدارس را تشدید می‌کند. و در این میان مدیریت این مدارس و مسئولان آموزش و پرورش، تعهدی به تامین پارکینگ مراجعه‌کنندگان خود احساس نمی کنند.

بیمارستانها و مراکز درمانی

بی شک پزشکان از درآمد بالایی در مقایسه با سایر مشاغل برخوردارند. گواه این ادعا نیز کثرت مراجعه‌کنندگان به مطبهای پزشکی و ترافیک عصرگاهی خیابانهای ۱۷ شهریور، پاستور جدید دوم، و مقابل بیمارستانهای شمس، شهریار، امام رضا، سینا، شهید مدنی، بهبود، ۲۹ بهمن،و به خصوص کلینیک شیخ الرئیس و … است.

خیابانهای ۱۷ شهریور جدید، پاستور جدید و آزادی(حد فاصل مارالان تا آبرسانی) به عنوان سه رشته خیابانی که به عنوان کانون‌های اصلی استقرار مطب پزشکان معروف هستند، از کمترین امکانات پارکینگ برای مراجعه کنندگان خود برخوردارند. در حالی که اصولاً و باید، مراجعه کنندگان به این مراکز از امکانات پارکینگ رایگان برخوردار باشند.

نمی‌توان قبول کرد که صاحبان این مطب‌ها و پزشکان در قبال دریافت حق ویزیتهای نسبتاً بالا، هیچ خدماتی برای خودروی مراجعه کنندگان خود ارائه ندهند. بنابرین باید پزشکان و مدیران مراکز درمانی نیز، در قبال هزینه‌های کلان دریافتی نسبت به تامین پارکینگهای اختصاصی رایگان برای مراجعه‌کنندگان خود اقدام نمایند.

پس مراکز درمانی می بایست یا با احداث پارکینک های متعدد برای مراجعه کنندگان خود از حجم ترافیکی در مکان های فوق بکاهند و یا اعضای محترم شورای شهر نسبت به انتقال چنین مکان هایی من جمله کلینیک شیخ الرئیس به مکان دیگری در خارج از شهر اقدام نمایند.

عدم رعایت مقررات پارک توسط رانندگان

متاسفانه برخی از رانندگان نیز با مقررات پارک صحیح خودرو آشنا نیستند و با اهمال‌کاریها و بی‌توجهی‌های خود، تنها و تنها به دنبال حل مشکل خود هستند و بعد از یافتن جای پارک مناسب به اینکه چه بلایی به «ترافیک شهر» ما می‌آید کاری ندارند! توقف چند دقیقه ای آنها به توقف چند ساعته تبدیل می‌شود ضمن آنکه وضعیت پارک خودرو آنها نیزغیراصولی است. چرا که بسیاری از رانندگان به هنگام پارک خودرو خود، جای دو یا سه خودرو را بدون رعایت فاصله مناسب خودرو از سایر خودروها اشغال می‌کنند و بدین ترتیب خواسته یا ناخواسته، دانسته و یا ندانسته، فرصت پارک را از سایر خودروها می‌گیرند. لازم است در این زمینه نیز آموزش‌ها و اطلاع‌رسانی‌های مناسب توسط مسئولان ترافیکی شهر، رسانه‌های گروهی و حتی سایر شهروندان به اینگونه رانندگان ارائه شود، با رعایت این اصل توسط رانندگان نیز، صدها جای پارک مناسب دیگر به ظرفیت پارکینگی حاشیه‌ی خیابانهای شهر افزوده خواهد شد.

عدم وجود مدیریت زمان سفرها از نظر توزیع زمانی سفرها

یکی از روشهای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای حمل و نقل در وضع موجود و دورههای آتی، انتقال ساعات اوج سفرها به سایر ساعات می باشد. لذا مطالعات لازم در این زمینه با توجه به شرایط سفرهای تبریز ضروری بنظر می رسد.

باید ساعات تعطیلی ادارات و مدارس نیز طوری تنظیم شود تا شاهد تعداد زیادی ماشین در شهر نباشیم.

همچنین باید پلیس به بحث کنترل و فرهنگ سازی در بین شهروندان توجه زیادی انجام دهد.

عدم وجود محدوده طرح ترافیک در شهر تبریز

یکی دیگر از سیاستهای بهبود ترافیک، به ویژه در نقاط و مناطق پر تردد، تعیین مرز مشخص برای آن ناحیه و اعمال محدودیتهای خاص برای ورود برخی وسایل نقلیه به داخل آن است. سیاست محدودیت تردد در برخی معابر بخصوص نواحی مرکزی شهرها، یکی از سیاستهای موثر در کاهش بار ترافیکی است. بدیهی است اعمال چنین طرحی بایستی به موازات توسعه شبکه حمل و نقل همگانی، به ویژه در محدوده مرکزی و معابر مرزی طرح، همراه شود.

عدم یکپارچگی سازمانی

هماهنگی سازمانها و اداره های مختلف می تواند از ایجاد بعضی از سفرهای غیرضروری به شهر تبریز جلوگیری کند. مسافران ناچارند برای انجام بعضی از کارها و به علت عدم هماهنگی سازمانها از یک طرف شهر به طرف دیگر شهر سفر کنند.

به عنوان مثال با ایجاد دفاتری از ادارات مختلف در ورودی های منتهی به شهر تبریز می توان از حجم ورود کاربرانی که برای انجام امور اداری مجبور به مراجعه به شهر می شوند را کاست.یا با ایجاد شهرک های اداری در منطقه ی مشخصی از شهر حجم ترددهای اضافی را کاهش داد.مانند شهرک اداری در شهر اردبیل

مناطق حادثه‌خیز و پرترافیک شهر تبریز می بایست با تشکیل یک کارگروه تخصصی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.

مشکلات ساختاری ترافیک شهر تبریز

مطالب مشابه :

اطلاعيه ها -دستورالعمل ثبت نام مدارس شاهد-دومين فراخوان حمايت از توليدات محتوي الكترونيكي

سوالات آزمون ورودی مدارس نمونه دولتی

برپایی نمایشگاه نقاشی دانش آموزان مدارس آموزش و پرورش ناحیه 3 تبریز

نمایشگاه نشریه دیواری و آثار طرح کانون مدرسه

مشکلات ساختاری ترافیک شهر تبریز

جدول ظرفیت پذیرش مدارس راهنمایی تحصیلی نمونه دولتی شهرستان ها