حسابداری

«اصول حسابداري»

نحوة گردش اطلاعات در سيستم :

Control

خروجي فرآيند پردازش ورودي

out put process input

صورتهاي مالي دفترداري(عملياتيopration) اعداد و ارقام(Data)

بازخور feed back

v feed back : حسابرس- مديريت (حسابداري مديريت)

تعريف حساب :مجموع داد و ستدهايي كه براي امور مختلف سازمان در جاي مشخصي ثبت مي‎شود.

ثبت زدن : مكتوب كردن فعاليتهاي تجاري و اقتصادي در دفاتر حسابداري .

مراحل ثبت فعاليتها : سندزدن دفتر روزنامه دفتر كل دفتر معين دفترتفضيلي

فرد با فرد

مبادله سازمان با فرد

سازمان با سازمان

اصول حسابداري :

1- اصل قيمت تمام شده: هركالا با هر قيمتي خريداري شده با همان قيمت ثبت كنيم .

2- اصل وضع هزينه‎هاي يك دوره از درآمد همان دوره: هر هزينه‎اي داخل شركت انجام مي‎شود از درآمد همان دورة مالي استفاده گردد.

3- اصل افشاء حقايق: هر مسئله‎اي كه مربوط به سيستم حسابداري است بازگو شود.

4- اصل قابل اعتماد بودن: با توجه به اطلاعات مسائل كيفي و كمي قابل اعتماد باشد.

5- اصل قابليت مقايسه

6- اصل ثبات رويه: در دوره‎هاي مختلف روش محاسبه يكسان باشد .

انتفاعي (1- تجاري انتفاعي 2- غيرتجاري انتفاعي)

واحدهاي اقتصادي بر دو نوع هستند

غيرانتفاعي

انواع حسابداري :

1- حسابداري مالي مقدماتي (عمومي يا مقدماتي)

2- حسابداري صنعتي(بهاي تمام شده): بهاي تمام شدة يك قسمت را محاسبه مي‎كند .

(يكي از اين مراحل) محصول يا توليد بازيافت جداسازي مادة خام

3- حسابداري دولتي (ادارات دولتي اداراتي هستند كه دولت 50% يا بيشتر بر آنها تمركز دارند)

4- حسابداري مالياتي

5- حسابداري بودجه‎اي (بودجه به معني طرح پيش‎نويسي يا الگو)

حسابرس داخلي

6- حسابرسي (حسابداري تخصصي را حسابرسي گويند)

حسابرس خارجي

7- حسابداري سيستمها : تعريف براي هرنوع سيستم حسابداري در يك شركت

8- حسابداري مديريت

1- برنامه‎ريزي programing

2- سازمان‎دهي organizating

وظيفة اصلي مدير : 3- رهبري pirecting

4- نظارت و كنترل Contreling

9- حسابداري اجتماعي : (Powerment) مانند نيروي انساني

v به حسابداري زبان تجارت نيز گفته مي‎شود .

v به تعداد عناوين حساب در دفتر روزنامه بايد در دفتر كل حساب داشته باشيم. (در دفتر روزنامه هر عنوان حسابي مي‎بينيم در دفتر كل هم همان عنوان حساب بايد باشد)

هر حساب شامل :

عنوان حساب

بدهكار بستانكار به اين جدول شكل T حساب گويند .

حساب T دوقسمت دارد : 1- قسمت راست (بدهكار) 2- قسمت چپ (بستانكار)

و به سه حالت مي‎تواند وجود داشته باشد :

1- راست از چپ بيشتر

2- چپ از راست بيشتر

3- موازنه يا همسطح

تعريف ماندة حساب : آن طرف از حساب كه افزايش در آن ثبت مي‎شود .

تعريف ماندة عادي حساب : هرگروه از حساب‎ها براي خود خاصيتي خاص دارند.

v مانده حساب با ماندة عادي يكسان نيست .

بدهكار

مانده حساب بستانكار

موازنه يا تعادل

تعريف گروه حساب: جمعبندي همة حسابها باهم يا يكسري ازحسابهايي كه به هم شباهت دارندراگويند .

1- دارايي‎

2- بدهي

انواع گروه‎هاي حساب 3- سرمايه (خقوق صاحبان سرمايه يا خالص دارائي‎ها)

4- درآمد

5- هزينه

1- دارايي: صندوق، بانك، حسابهاي دريافتني، اسناد دريافتني، ساختمان‌، ملزومات، زمين، اثاثه، سرقفلي، حق امتياز، حق‎اختراع، پيش پرداختها، ماشين آلات.

2- بدهي: اسناد پرداختني، حساب پرداختني، وام پرداختني، پيش دريافت، حقوق پرداختني.

3- سرمايه (برداشت)

4 و 5- هر حسابي كه با اين عناوين باشد . مانند هزينة بيمه يا درآمد

v هر چيز پرداختني بدهي و هر چيز دريافتني دارايي مي‎باشد فقط پيش‎پرداختها و پيش دريافتها از اين قاعده مستثني هستند. (پيش پرداختها دارايي و پيش دريافتها بدهي)

تعريف‎دارايي: مجموعة اموال منقول، غيرمنقول، مشهود وغيرمشهودمي‎باشد كه داراي دو خاصيت مي‎باشد :

1- داراي يكسري منافع در آينده مي‎باشد .

2- قابل تبديل به وجه نقد مي‎باشد .

تعريف بدهي: كليه ديون و تعهداتي كه نسبت به ديگران داريم .

تعريف سرمايه : وقتي بدهي را از دارايي كسر كنيم نتيجة بدست آمده مي‎شود سرمايه يا خالص دارايي يا حقوق صاحبان سرمايه بدهي - دارايي = سرمايه

معادله حسابداري :

سرمايه + بدهي = دارايي

ماهيت حسابها :

دارايي بدهي سرمايه درآمد هزينه

برداشت :حساب كاهنده سرمايه است بنابراين وقتي سرمايه بستانكار برداشت بدهكار است.

برداشت

حساب كاهنده: معمولاً يك زيرحساب براي حساب ديگر تعريف شده و ماندة عادي آن متقابل حساب اوليه مي‎باشد به طور مثال ماندة عادي سرمايه بستانكار مي‎باشد يعني برداشت يك حساب كاهنده براي سرمايه مي‎باشد .

مثال درآمد و هزينه :

آقاي طلايي در اولين ماههاي فعاليت موسسه خود مبادلات تجاري زير را انجام داده است :

3/1/ سرمايه‎گذاري نقدي در داخل موسسه به مبلغ 000/000/300 ريال كه 000/000/200 ريال آن خريد ساختمان براي موسسه مي‎باشد.

10/1/ خريد ملزومات به مبلغ 000/400 ريال به صورت نسيه

15/1/ كسب درآمد به مبلغ 000/800 ريال به صورت نقد

28/1/ پرداخت حقوق كاركنان به مبلغ 000/200/1 ريال

15/2/ پرداخت هزينه آب و برق به مبلغ 000/500 ريال

27/2/ دريافت مبلغ 000/600 ريال جهت ارائه خدمات طي يك ماه آينده

5/3/ پرداخت مبلغ 000/500 ريال به عنوان پيش‎پرداخت بيمه

27/3/ تصفية مبادلة تاريخ 27/2/

مطلوب است ثبت مبادلات فوق در دفتر روزنامه و نقل اطلاعات از دفتر روزنامه به دفتر كل .

v دفتر روزنامه به ترتيب تاريخ وقوع مي‎باشد .

v دفتر كل به ترتيب عناوين .

v ستون بدهكار و بستانكار هميشه بايد از سمت راست پر شود .

v براي ثبت فعاليتها در دفتر روزنامه همواره بدنبال صندوق (و مشتقات آن)، پرداختني‎ها و دريافتني‎ها مي‎گرديم .

v طبقه‎بندي حساب‎ها در دفتركل به ترتيب دارايي، بدهي، سرمايه(برداشت)، درآمد و هزينه مي‎باشد .

v صندوق هيچگاه بستانكار نمي‎شود .

رديف	تاريخ	شرح	عطف	بدهكار	بستانكار
روز	ماه
1	3	1	صندوق ساختمان سرمايه سرمايه‎گذاري‎اوليه‎بصورت‎نقدوساختمان	101 107 310	000/000/100 000/000/200	000/000/300
2	10	1	ملزومات حساب پرداختني خريد ملزومات بصورت نسيه	103 201	000/400	000/400
3	15	1	صندوق درآمد كسب درآمد به صورت نقد	101 401	000/800	000/800
4	28	1	هزينه حقوق صندوق پرداخت هزينه حقوق به صورت نقد	501 101	000/200/1	000/200/1
5	15	2	هزينه آب و برق صندوق پرداخت هزينه آب وبرق به‎صورت نقد	507 101	000/500	000/500
6	27	2	صندوق پيش دريافت دريافت پيش دريافت درآمد	101 203	000/600	000/600
7	5	3	پيش پرداخت صندوق پيش پرداخت بيمه به صورت نقد	109 101	000/500	000/500
8	27	3	پيش دريافت درآمد در‏آمد تبديل پيش پرداخت درآمد به درآمد	203 401	000/600	000/600

صندوق ساختمان ملزومات پيش‎پرداخت بيمه

000/100 000/200/1 000/200 000/400 000/500

000/800 000/500

000/600 000/500

000/400/101 000/200/2 000/200 000/400 000/500

200/99

حساب پرداختني دريافت درآمد سرمايه برداشت

000/400 000/600 000/600 000/300

000/400 000/300

درآمد هزينة حقوق هزينة آب و برق

000/800 000/200/1 000/500

000/600

000/400/1 000/200/1 000/500

تشخيص : هرگاه ماندة حسابها را در دفتر كل واضح نشان دهيم .

در حسابداري معمولاً با 4 صورت مالي مواجه هستيم كه تعاريف آنها در زير آمده است :

صورتهاي مالي عبارتند از :

1- صورت سود و زيان

صورت سود و زيان صورتي است كه وضعيت فعاليتهاي مالي يك موسسه و نتايج آن را در قالب سود و زيان در انتهاي دورة مالي نشان مي‎دهد در بالاي صورت سود و زيان، ابتدا نام موسسه سپس نام صورت (صورت سود و زيان) و در انتها براي دورة منتهي به ...... ذكر مي‎شود در صورت سود و زيان فقط درآمدها و هزينه‎ها بيان مي‎شود كه نمونة آن در زير نشان داده شده است:

مؤسسة ....................

صورت سود و زيان

براي دورة منتهي به ...............

درآمدها :

درآمد ....... ××

جمع درآمدها:

هزينه: ........ ××

هزينه: ....... ××

جمع هزينه‎ها:

سود(زيان) ويژه ××

هزينه‎ها – درآمد = سود(زيان)ناويژه (+ سودناويژه، - زيان ناويژه)

سود(زيان)ويژه = هزينه‎هاي عملياتي – سود(زيان)ناويژه

v مبلغ سود (زيان) ناويژه از صورت سود و زيان به صورت سرمايه انتقال مي‎يابد.

2- صورت سرمايه:

اين صورت بيانگر تغييرات مقدار سرمايه از ابتداي سال مالي تا انتهاي سال مالي مي‎باشد كه فرم آن به شكل زير است :

مؤسسة ....................

صورت سرمايه

براي دورة منتهي به ...............

سرماية اوليه ××

+ سرمايه‎گذاري مجدد (طي دوره) ××

+سود يا زيان ويژه ×× يا (××)

- برداشت ××

سرمايه پايان دوره ××

v مقدار سرمايه پايان دوره از صورت سرمايه به ترازنامه انتقال مي‎يابد.

3- تراز آزمايشي :

فهرستي از تمام مانده‎هاي دفتركل را (به ترتيب دارايي، بدهي، سرمايه(برداشت)، درآمد، هزينه، خريد و فروش) تراز آزمايشي گويند .

v ترازآزمايشي و كاربرگ كمكهايي براي تهيه صورتهاي مالي هستند .

مؤسسة ....................

تراز آزمايشي

براي دورة منتهي به ...............

بدهكار بستانكار

دارايي: ××

بدهي: ××

سرمايه‎: ××

درآمد: ××

هزينه: ××

خريد:

فروش:

×× = ×× ترازنامه

ترازنامه : فهرستي از تمام مانده‎هاي دفتركل به استثناي درآمدها و هزينه‎ها .

درآمدها و هزينه‎ها قبلاً در صورت سود و زيان ذكر شده اند فرم ترازنامه به دو صورت گزارشي و حسابي مي‎باشد ترازنامه مانند عكسي است كه از دارايي‎ها، بدهي‎ها و سرماية يك شركت در يك تاريخ معين گرفته مي‎شود كه فرم حسابي آن به صورت زير است :

مؤسسة ....................

ترازنامه

براي دورة منتهي به ...............

دارايي‎ها :

صندوق ××

بانك ××

.... ××

جمع دارايي‎ها : ××

بدهي و سرمايه :

حساب پرداختني ××

اسناد پرداختني ××

..... ××

جمع بدهي : ××

سرمايه : ××

جمع بدهي و سرمايه ××

تفاوت ترازآزمايشي با ترازنامه :

1- ترازآزمايشي از اسناد رسمي حسابداري نبوده در حاليكه ترازنامه سومين صورت مالي و اسناد رسمي حسابداري مي‎باشد .

2- در صورت ترازنامه، درآمدها و هزينه‎ها به هيچ‎وجه ذكر نمي شود در حاليكه در تراز آزمايشي درآمدها و هزينه‎ها نيز گزارش مي‎شود .

مثال : آقاي صادقي فعاليتهاي زير را در اولين ماه فعاليت موسسه انجام داده است :

1/1/ سرمايه‎گذاير اوليه به مبلغ 000/000/200 ريال .

3/1/ خريد اثاثيه به مبلغ 000/300 ريال.

5/1/ دريافت وام از يكي از مشتريان (بستانكاران) به مبلغ 000/000/300 ريال .

7/1/ گرفتن مبلغ 000/000/100 ريال به عنوان حق الزحمه از مشتريان.

9/1/ پرداخت هزينة بيمه (براي بيست روز آينده) به مبلغ 000/000/10 ريال.

11/1/ خريد حق سرقفلي به مبلغ چهار ميليون ريال .

14/1/ كسب درآمد خدمات به مبلغ 000/000/400 ريال به صورت نسيه .

18/1/ دريافت مبلغ 000/000/50 ريال براي انجام خدمات در ده روز آينده .

19/1/ سرمايه‎گذاري مجدد (طي دوره) در بانك موسسه به مبلغ 000/000/100 ريال .

22/1/ پرداخت هزينة آب و برق و تلفن به مبلغ 000/000/20 ريال.

24/1/ پرداخت هزينة حقوق كارگران به مبلغ 000/000/350 ريال.

25/1/ برداشت از موسسه به مبلغ 000/000/20 ريال به صورت نقد.

26/1/ تصفيه وام تاريخ 5/1/ .

28/1/ پايان زمان انجام خدمات تاريخ 18/1/ و تبديل شدن آن به درآمد .

28/1/ گرفتن مبلغ طلب از بدهكاران (تاريخ 14/1/) .

29/1/ تبديل پيش پرداخت بيمه به هزينة بيمه .

مطلوب است ثبت معادلات فوق در دفتر روزنامه و نقل اطلاعات از دفتر روزنامه به دفتر كل و تهيه صورتهاي مالي .

رديف	تاريخ	شرح	بدهكار	بستانكار
روز	ماه
1	1	1	صندوق سرمايه سرمايه‎گذاري اوليه به صورت نقد	000/000/200	000/000/200
2	3	1	اثاثه صندوق خريد اثاثه بصورت نقد	000/300	000/300
3	5	1	صندوق وام پرداختني دريافت‎وام‎به مبلغ 000/000/300 ريال	000/000/300	000/000/300
4	7	1	صندوق درآمد كسب درآمد به صورت نقد	000/000/100	000/000/100
5	9	1	پيش پرداخت صندوق پرداخت هزينه بيمه 20 روزآينده	000/000/100	000/000/100
6	11	1	سرقفلي صندوق خريد سرقفلي به صورت نقد	000/000/4	000/000/4
7	14	1	حسابهاي دريافتني درآمد كسب درآمد به صورت نسيه	000/000/400	000/000/400
8	18	1	صندوق پيش‎دريافت درآمد دريافت‎مبلغ000/000/50 ريال‎ ‎خدمات	000/000/50	000/000/50
9	19	1	بانك سرمايه سرمايه‎گذاري مجدد	000/000/100	000/000/100

رديف	تاريخ	شرح	بدهكار	بستانكار
روز	ماه
10	22	1	هزينة آب، برق، تلفن صندوق پرداخت هزينه به صورت نقد	000/000/20	000/000/20
11	24	1	هزينه حقوق كارگران صندوق پرداخت‎حقوق كارگران به صورت نقد	000/000/350	000/000/350
12	25	1	برداشت صندوق برداشت از موسسه به صورت نقد	000/000/20	000/000/20
13	26	1	وام پرداختني صندوق تصفيه حساب وام	000/000/300	000/000/300
14	28	1	پيش دريافت درآمد درآمد تحقق درآمد	000/000/50	000/000/50
15	28	1	صندوق حسابهاي دريافتني تصفيه حساب بدهكاران	000/000/400	000/000/400
16	29	1	هزينة بيمه پيش پرداخت بيمه تبديل پيش‎پرداخت بيمه به هزينة بيمه	000/000/10	000/000/10

v براي از بين بردن هر حسابي ماندة آن را بايد معكوس نمود به عنوان مثال براي از بين بردن حساب پيش دريافت‎درآمد كه ماندة بستانكار دارد آن را بدهكار مي‎نمائيم.

صندوق بانك اثاثه سرقفلي

000/000/200 000/300 000/000/10 000/300 000/000/4

000/000/300 000/000/100

000/000/100 000/000/4

000/000/50 000/000/20

000/000/350

000/000/20

000/000/650 000/300/404 000/000/10 000/300 000/000/4

000/700/245

پيش‎پرداخت ‎بيمه حسابهاي دريافتني بدهي وامهاي پرداختني پيش دريافت درآمد

000/000/10 000/000/10 000/000/400 000/000/400 000/000/300 000/000/300 000/000/500 000/000/500

سرمايه برداشت درآمد خدمات هزينة آب و برق

000/000/200 000/000/20 000/000/100 000/000/20

000/000/100 000/000/400

000/000/50

000/000/300 000/000/20 000/000/550 000/000/20

هزينة حقوق هزينة بيمه

000/000/350 000/000/10

مؤسسة آقاي صادقي

صورت سود و زيان

براي دورة منتهي به 31/1/83

درآمدها :

مجموع درآمد خدمات 000/000/550

هزينه‌ها:

هزينه آب و برق و تلفن 000/000/20

هزينة حقوق 000/000/350

هزينة بيمه 000/000/10

جمع هزينه‎ها: 000/000/380

سود(زيان) ويژه 000/000/170

مؤسسة آقاي صادقي

صورت سرمايه

براي دورة منتهي به 31/1/83

سرمايه گذاري اول دوره 000/000/200

سرمايه‎گذاري مجدد (طي دوره) 000/000/100

سود ويژه 000/000/170

برداشت (كسر مي‌شود) 000/000/20

سرمايه پايان دوره 000/000/450

(برداشت +سود) سرمايه‌گذاير مجدد(طي دوره) + سرمايه اول دوره = سرمايه پايان دوره

مؤسسة آقاي صادقي

ترازنامه

براي دورة منتهي به 31/1/83

دارايي‎ها :

صندوق 000/700/345

بانك 000/000/100

اثاثه 000/300

سرقفلي 000/000/400

حسابهاي دريافتني ---

پيش‌پرداخت بيمه ---

جمع دارايي‎ها : 000/000/450

بدهي و سرمايه :

وام پرداختني ---

پيش‌دريافت درآمد ---

جمع بدهي : ---

سرمايه : 000/000/450

جمع بدهي و سرمايه 000/000/450

دارايي = بدهي + سرمايه

در پايان هر دورة مالي معمولا" تراز آزمايشي به عنوان اولين سند آخر دوره تهيه مي‌شود بر روي اين تراز آزمايشي اصلاحات (تعديلات) انجام مي‌شود تراز آزمايشي اصلاح شده وارد فرمي به نام كاربرگ مي‌شود . ترازآزمايشي معمولا" از اسناد رسمي حسابداري نمي‌باشد ولي براي كمك جهت تهيه صورتهاي مالي استفاده مي‌شود .

كاربرگ: كاربرگ فرمي است با ستونهاي متعدد كه به عنوان پيش‌نويس براي جمع‌آوري و اصلاح اطلاعات لازم جهت تهية صورتحسابها در پايان دورة مالي و يا هر زماني كه حسابدار قصد تهيه صورتهاي مالي را داشته باشد مورد استفاده قرار مي؛گيرد كاربرگ نيز همانند تراز آزمايشي از اسناد رسمي حسابداري نبوده و به همين جهت معمولا" آن را با مداد تهيه مي‌كنند تعداد ستونهاي كاربرگ بين 8 الي 10 ستون مي‌باشد كه به ترتيب نام حساب، شمارة حساب (هركدام يك ستون) ، ترازآزمايشي. اصلاحات، تراز آزمايشي اصلاح شده، صورت سود و زيان و ترازنامه (هركدام 2 ستون بدهكار و بستانكار) مي‌باشد.

اختلاف كاربرگ 8 ستوني و 10 ستوني در ستونهاي ترازآزمايشي اصلاح شده مي‌باشد.

حسابداری

خروجي فرآيند پردازش ورودي

1- صورت سود و زيان

مطالب مشابه :

تلفنبانک بانک ملی ایران، 100 گردش آخر حساب سیبا را ارائه می دهد

تلفن بانك

اطلاع از موجودی حساب ِ کارت‌های شتاب به صورت آنلاین !

خلاصه فصل 11 درس اصول حسابرسی ۲

امكان استفاده از سامانه تلفنبانك مهرگستر بانك كشاورزي براي همه مشتريان

حسابداری

اینترنت بانک صادرات