قانون خدمت وظیفه عمومی‌ مصوب 29/7/1363

قانون خدمت وظیفه عمومی‌ - مصوب 29/7/1363 مجلس شورای اسلامی‌و تایید 8/8/1363 شورای نگهبان‌ با اصلاحات و الحاقات بعدی‌

ماده 1 ـ دفاع از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ‌ایران و جان و مال و ناموس مردم وظیفه دینی و ملی هر فرد ایرانی ‌است و در اجرای این وظیفه کلیه اتباع ذکور دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی برابر مقررات این قانون ‌می‌باشند و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را جز در موارد مصرحه در این قانون نمی‌توان از خدمت معاف کرد.
تبصره 1 ـ با توجه به اصل 151 قانون اساسی واحد بسیج‌مستضعفین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف است در اسرع ‌وقت امکانات آموزش نظامی اتباع اناث دولت جمهوری اسلامی‌ایران را با رعایت کلیه موازین شرعی فراهم نماید. این آموزش برای ‌اناث الزامی نیست‌.
تبصره 2 ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است با همکاری‌واحد بسیج مستضعفین سپاه پاسداران آموزشهایی را که زمینه سازآمادگی دفاعی است طبق موازین اسلامی در برنامه‌های آموزش ‌مقاطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان پیش بینی نماید. معلمان ‌واجد شرایط در امر آموزش نظامی دانش آموزان اولویت دارند. این ‌آموزش الزامی برای دختران در زمینه‌های دفاع غیرنظامی خواهدبود.
آیین ‌نامه اجرایی این تبصره حداکثر ظرف مدت 3 ماه توسط‌وزارتین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و آموزش و پرورش تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده 2 ـ هر فرد ذکور ایرانی از اول فروردین ماه سالی که طی آن‌سال وارد سن 19 سالگی می‌شود مشمول مقررات خدمت وظیفه‌عمومی خواهد شد.
ماده 3 ـ سن مشمولان و افراد تحت تکفل از لحاظ خدمت وظیفه ویا معافیت از آن تابع مندرجات اولیه اولین شناسنامه بوده و هرگونه ‌تغییری که بعدا به عمل آمده باشد از لحاظ وظیفه عمومی معتبر نخواهد بود.
تبصره ـ در صورتی که اختلاف بین سن واقعی مشمول (طبق‌نظریه شورای پزشکی مندرج در تبصره 1 ماده 41 این قانون‌) و سن‌مندرج در شناسنامه اولیه بیش از 5 سال باشد ، طبق نظر شورای ‌پزشکی عمل خواهد شد.
ماده 4 ـ خدمت وظیفه عمومی 30 سال است و مراحل آن برای ‌کلیه مشمولان به شرح زیر است‌:
الف ـ دوره ضرورت دو سال‌. و در صورتی که مشمولان مازاد بر نیازباشند شورای عالی دفاع می‌تواند این مدت را تا 18 ماه تقلیل دهد.
ب ـ دوره احتیاط 8 سال‌.
ج ـ دوره ذخیره اول 10 سال‌.
د ـ دوره ذخیره دوم 10 سال‌.
تبصره 1 ـ تاریخ شروع و پایان خدمت در مراحل احتیاط و ذخیره‌از تاریخ پایان خدمت دوره ضرورت محاسبه می‌گردد و در هر حال‌تاریخ خاتمه آن از سن 50 سالگی تجاوز نخواهد کرد.
تبصره 2 ـ در مواقع ضرورت و بسیج همگانی ممکن است افراد مشمول این قانون تا سن شصت سالگی نیز احضار شوند.
تبصره 3 ـ مفاد بند الف این ماده نسبت به مشمولانی مجری است‌که از اول فروردین ماه سال 1363 به خدمت اعزام شوند.
ماده 5 ـ کلیه مشمولان قادر به خدمت و بلامانع‌، به خدمت دوره‌ضرورت اعزام می‌شوند و پس از فراگرفتن آموزشهای نظامی لازم‌بقیه خدمت دوره ضرورت را در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران انجام خواهند داد. تعیین ترتیب تقدم برای استفاده از مشمولان ‌مزبور در هریک از سازمانهای نظامی و انتظامی و نحوه سهمیه‌بندی انها توسط ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی تهیه و به تصویب ‌شورای‌عالی دفاع می‌رسد.
تبصره 1 ـ تعیین تعداد سهمیه هریک از نیروهای نظامی و انتظامی از مشمولین هر دوره به وسیله کمیسیونی انجام خواهد شد که از نمایندگان نیروهای مزبور و به ریاست رییس اداره وظیفه عمومی ‌تشکیل می‌گردد.
تبصره 2 ـ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌تواند مشمولین موردنیاز خود را در هر دوره طبق ضوابط خاص پذیرش سپاه از بین ‌دارندگان دفترچه آماده به خدمت در حد سهمیه تعیین شده انتخاب ‌و قبل از تاریخ اعزام آنان لیست اسامی آنها را به اداره وظیفه عمومی اعلام نماید. این مشمولین برای انجام خدمت وظیفه عمومی در اختیار سپاه قرار می‌گیرند.
تبصره 3 ـ نیروهای نظامی و انتظامی موظفند طبق اصل 147قانون اساسی پرسنل کادر ثابت و وظیفه خود را بنا به درخواست ‌دولت برای امور تولیدی‌، عمرانی‌، تحقیقاتی‌، آموزشی‌، بهداشتی و درمانی با رعایت کامل موازین عدل اسلامی در حدی که به آمادگی ‌رزمی آنها آسیبی وارد نیاید در اختیار دولت قرار دهند.
ماده 6 ـ قانون خدمت نیروی انسانی‌، درمانی و بهداشتی مصوب ‌/9/58 شورای انقلاب و الحاقیه‌ها و اصلاحیه ‌های بعدی آن ابقا و مشمولین مذکور در آن قانون پس از طی دوره آموزش مقدماتی ‌نظامی بعد از تامین نیازمندیهای نیروهای مسلح ادامه خدمت را تا 5سال در وزارت بهداری انجام می‌دهند.
ماده 7 ـ قانون معافیت فارغ التحصیلان مراکز تربیت معلم ازخدمت وظیفه عمومی مصوب 27/2/58 شورای انقلاب ابقا ومشمولین مذکور در آن قانون پس از طی دوره آموزش مقدماتی ‌نظامی بقیه خدمت مقرر در آن قانون را در آموزش و پرورش انجام‌خواهند داد.
ماده 8 ـ از تاریخ تصویب این قانون به سازمان هواپیمایی کشوری‌و دانشکده تکنولوژی هواپیمایی کشوری اجازه داده می‌شود از بین‌فارغ التحصیلان مشمول این دانشکده و مرکز آموزش فنون هوایی وهمچنین فارغ التحصیلان مشمول رشته‌های هوا فضا ، الکترونیک و مهندسی هواپیما که در سایر دانشگاهها و موسسات آموزش عالی ‌برابر ضوابط وزارت فرهنگ و آموزش عالی مشغول تحصیل ‌می‌باشند داوطلبان واجد شرایط را استخدام نمایند.
مشمولان مذکور پس از گذراندن آموزش نظامی مربوطه و ایفای ‌تعهد ده سال خدمت از انجام خدمت دوره ضرورت معاف خواهندبود.
ماده 9 ـ دانشجویان دوره چهارساله آموزشی شرکت کشتیرانی‌جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفت کش و سازمان بنادر و کشتیرانی به شرط سپردن تعهد و انجام ده سال خدمت در شرکتهای‌مذکور پس از طی دوره آموزشی مقدماتی و تخصصی در نیروی‌دریایی و بر روی عرشه ناوهای نیروی دریایی از انجام بقیه خدمت‌دوره ضرورت معاف خواهند بود.
ماده 10 ـ انجام امور زیر در مورد مشمولین وظیفه عمومی مستلزم ‌ارائه مدرک دال بر رسیدگی به وضع مشمولیت آنان از اداره وظیفه ‌عمومی می‌باشد و فتوکپی مدرک ارائه شده از جمله منضمات ‌ضروری پرونده متشکله می‌باشد.
الف ـ شرکت در آزمایشات رانندگی و اخذ گواهینامه‌.
ب ـ دریافت هرگونه وام و کمکهای کشاورزی و صنعتی و دامداری‌و مسکن از طریق وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و وابسته به ‌دولت و نهادهای قانونی‌.
ج ـ کاندیدا شدن جهت انتخابات مجلس شورای اسلامی و سایر شوراها و انجمنهای قانونی‌.
د ـ تحویل اصل گواهینامه یا پایان نامه دوره‌های تحصیلی دیپلم و بالاتر از وزارتخانه مربوطه‌.
ه ـ صدور پروانه کسب و اجازه اشتغال و عضویت در شرکتهای‌تعاونی‌.
و ـ ثبت هرگونه نقل و انتقال غیرقهری اموال به طور مستقیم وغیرمستقیم در دفاتر اسناد رسمی‌.
ز ـ دریافت مستمری از سازمانهای دولتی و وابسته و نهادهای ‌قانونی‌.
ح ـ استخدام به هر صورت (رسمی‌، پیمانی‌، روزمزد و خریدخدمت‌) در وزارتخانه ‌ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و نهادهای قانونی و شرکتهای دولتی‌.
تبصره 1 ـ در مواردی که ضرورت یا حرج ایجاب کند که معاملات‌مشمول ثبت گردد ، مانند اموال مشترک که عدم ثبت اموال مشمول ‌موجب زیان مالی بر شرکای دیگر گردد ، ثبت اموال مشمول بلامانع‌است‌. تشخیص موضوع به عهده محاکم صالحه است‌.
تبصره 2 ـ سایر اموری که در دیگر قوانین منوط به روشن شدن‌وضعیت خدمتی مشمول می‌باشد ، به قوت خود باقی است‌.
ماده 11 ـ در زمان جنگ و بسیج همگانی در صورت لزوم کسانی‌که به علتی در زمان صلح از معافیت خدمت دوره ضرورت استفاده‌نموده‌اند نیز به خدمت احضار و از حقوق و مزایای مشمولین دوره‌احتیاط هم طبقه خود استفاده خواهند نمود.
ماده 12 ـ کارگران و مستخدمین موسسات دولتی و نهادهای قانونی‌و سازمانهای وابسته به دولت که خدمت دوره وظیفه عمومی راانجام می‌دهند پس از پایان خدمت مجددا به کار اولیه خود اشتغال‌خواهند یافت و کارفرما یا مسئولین مربوطه مکلفند آنان را به کاراولیه خود بگمارند.
تبصره 1 ـ در مورد موسسات خصوصی کارفرما یا مسئولین ‌مربوطه در صورتی مکلفند آنان را به کار اولیه خود بگمارند که در قرارداد استخدام این مسأله شرط شده باشد.
تبصره 2 ـ آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزارتین کشور و کار و امور اجتماعی و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به‌تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده 13 ـ مشمولانی که با طی دوره دانشکده‌ها و آموزشگاه های ‌نظامی و انتظامی برای خدمت در کادر ثابت استخدام شوند مدت ‌تحصیل آنها جز خدمت دوره ضرورت محسوب خواهد شد و اگرمدت تحصیل از دو سال کمتر باشد ، از دوره خدمت آنان به نسبت ‌کسری خدمت تا دو سال جز خدمت دوره ضرورت محسوب‌می‌شود.
تبصره 1 ـ آن عده از محصلین مراکز آموزشی کادر ثابت نیروهای ‌نظامی و انتظامی که قبل از نیل به درجه یا پایان دوره آموزشی (درمورد کمیته و سپاه‌) مستعفی یا اخراج شوند دو سال خدمت دوره‌ضرورت را بدون احتساب مدت قبلی انجام خواهند داد. در صورتی‌که محصلین به علت بیماری یا عدم صلاحیتی که ناشی از اعمال ‌ارادی آنان نباشد بر کنار گردند مدت تحصیل جز خدمت دوره ‌ضرورت آنان محسوب خواهد شد.
تبصره 2 ـ افسران و همافران و درجه داران کادر ثابت و اعضای‌ثابت سپاه پاسداران و کمیته انقلاب اسلامی در صورتی که به‌موجب مقررات استخدامی مربوطه از خدمت مستعفی یا اخراج‌شوند مدت تحصیل آنان قبل از نیل به درجه یا پایان دوره آموزشی‌(در مورد کمیته یا سپاه‌) جزو خدمت دوره ضرورت محسوب‌نخواهد شد و اگر بعد از نیل به درجه یا پایان دوره آموزشی از خدمت مستعفی یا اخراج گردند و مدت خدمت آنان از دو سال‌کمتر باشد بقیه خدمت دوره ضرورت را تا دو سال با درجه سربازی ‌وظیفه انجام خواهند داد.
ماده 14 ـ مشمولانی که به عنوان کارمند رسمی با تعهد 9 سال‌خدمت در نیروهای نظامی و انتظامی استخدام شوند پس از انجام‌تعهد مزبور از خدمت دوره ضرورت معاف خواهند شد. مدت تعهدمزبور در نقاط بد آب و هوا 6 سال می‌باشد. در صورتی که کارمندان ‌فوق الذکر از گروه پزشکی و فنی که دارای مدرک فوق دیپلم به بالا دراین دو رشته می‌باشند مدتهای فوق به ترتیب 6 سال و 4 سال‌خواهد بود.
تبصره 1 ـ آن عده از کارمندان فوق که به علت انتزاع قسمت ‌مربوطه از نیروهای نظامی و انتظامی به یکی از وزارتخانه ‌ها یاسازمانهای دولتی و وابسته به دولت یا شهرداری و هلال احمر یا نهادهای قانونی منتقل شوند ، بقیه مدت تعهد خود را در سازمان ‌جدید انجام خواهند داد.
تبصره 2 ـ سازمانهای استخدام‌کننده کارمندان مشمول فوق موظفند در طول مدت خدمت مورد تعهد به کارمندان مزبور آموزش نظامی عمومی بدهند.
تبصره 3 ـ کارمندان فوق که قبل از انجام خدمت مورد تعهد بنا به‌تشخیص نیرو یا سازمان مربوطه به عللی خارج از اعمال ارادی خوداز خدمت برکنار شوند ، در صورتی که مدت خدمت آنان در نقاط ‌عادی و بد آب و هوا و حداقل به ترتیب به 5 سال و 3 سال بالغ‌گردد ، از انجام خدمت دوره ضرورت معاف خواهند بود و چنانچه‌کمتر از مدتهای مذکور خدمت نموده باشند به ازای هر یک سال‌کسری 4 ماه خدمت دوره ضرورت انجام خواهند داد و در هر حال‌خدمت دوره ضرورت این قبیل از کارمندان کمتر از 4 ماه نخواهدبود.
ماده 15 ـ سربازان وظیفه‌ای که حین انجام خدمت دوره ضرورت با داشتن حداقل گواهینامه دوره ابتدایی و با تعهد 5 سال خدمت ‌پیمانی برای خدمت در مشاغل سازمانی مورد نیاز نیروهای نظامی‌و انتظامی استخدام گردند ، تا دو سال از خدمت آنان در صورت انجام تعهد به منزله خدمت دوره ضرورت محسوب خواهد شد و در صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت مستعفی و یا بر کنار گردند ، چنانچه مشمول معافیتهای قانونی نباشند بدون ‌احتساب مدت تعهد انجام شده بقیه خدمت دوره ضرورت را برابر قانون انجام خواهند داد.
ماده 16 ـ کلیه مشمولانی که وارد خدمت دوره ضرورت می‌شوندطبق آیین ‌نامه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران نسبت به انقلاب ‌اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی و مقام رهبری ‌(فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران‌) سوگند وفاداری یاد خواهند کرد.

ماده 17 ـ در مواقع ضروری ممکن است بنا به مقتضیات یا پیشنهاد شورای عالی دفاع و فرمان فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری‌اسلامی ایران (مقام رهبری‌) مشمولین وظیفه عمومی دوره ‌ضرورت بیش از دو سال به خدمت ادامه داده و یا قبل از خاتمه دوسال از خدمت مرخص شوند که در صورت اول به میزان دو برابرخدمت اضافی از ادوار خدمت آنان در دوره‌های احتیاط و ذخیره‌ کسر می‌شود.
ماده 18 ـ به وضع مشمولان خدمت وظیفه عمومی یکسال قبل ازاعزام به خدمت دوره ضرورت یعنی در سالی که مشمولان در آن ‌سال وارد سن 19 سالگی می‌شوند رسیدگی خواهد شد.
ماده 19 ـ کسانی که به سن 19 سالگی می‌رسند پس از انتشار آگهی ‌احضار موظفند برای روشن نمودن وضع مشمولیتشان به سازمان‌ وظیفه عمومی محل تولد مراجعه و خود را معرفی نمایند و درصورتی که در خارج از محل تولد اقامت داشته باشند می‌توانند به ‌سازمان وظیفه عمومی محل اقامت خود مراجعه کنند.
مشمولان مقیم خارج از کشور باید به نمایندگی کنسولی یا سیاسی‌ دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل اقامت خود و درصورت نبودن آن به نزدیکترین نمایندگی کنسولی یا سیاسی دولت ‌جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنند.
ماده 20 ـ اداره ثبت احوال هر محل مکلف است صورت اسامی‌ متولدین ذکور شهرستان یا بخشهای حوزه مأموریت خود را که درسال بعد باید به وضع مشمولیت آنان رسیدگی شود، به طورتفکیک در 4 نسخه تهیه و تا اول آذرماه هر سال به مراجعی که برای‌رسیدگی به امر وظیفه عمومی تعیین شده و یا خواهد شد تسلیم‌ کند.

ماده 21 ـ حوزه‌های وظیفه عمومی تهران و مراجعی که در هر یک‌ از مراکز شهرستانها و بخشها مسئول رسیدگی به امور وظیفه ‌عمومی محل می‌باشند زیر نظر ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران ‌انجام وظیفه خواهند نمود.
تبصره 1 ـ رییس اداره وظیفه عمومی از نظر سازمانی معاون‌فرمانده ژاندارمری کل در امر وظیفه عمومی بوده و بنا به پیشنهاد فرمانده ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران و تصویب وزیر کشور تعیین می‌گردد.
تبصره 2 ـ رییس اداره وظیفه عمومی موظف است کلیه ‌دستورالعمل ‌ها و بخشنامه ‌ها و اطلاعیه ‌هایی را که به نحوی به‌ نیرو های نظامی و انتظامی و مراجع قضایی مرتبط باشند و اموراجرایی مربوطه را در شورایی که با شرکت نمایندگان وزارت کشور ، ستاد مشترک‌ ، ستاد مرکزی سپاه و یک دادیار به نمایندگی دیوانعالی ‌کشور زیر نظر رییس اداره وظیفه عمومی تشکیل می‌شود، هماهنگ ‌نماید.
ماده 22 ـ نمایندگان کنسولی دولت جمهوری اسلامی ایران درکشورهای خارج مسئول اجرای مقررات قانون وظیفه عمومی‌نسبت به مشمولان مقیم حوزه‌های مأموریت خود می‌باشند وموظفند به وضع مشمولیت آنان رسیدگی کرده و نتیجه اقدامات را از طریق وزارت امور خارجه به اداره وظیفه عمومی اعلام دارند.
ماده 23 ـ مشمولانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مسافرت می‌کنند پس از ترک تحصیل یا فراغ از تحصیل همچنین‌مشمولانی که پس از احضار به خدمت طبق آیین ‌نامه اجرایی این‌قانون به طور موقت به خارج از کشور مسافرت می‌کنند در پایان‌مدت تعیین شده باید جهت رسیدگی به وضع مشمولیتشان خود رابه سازمانهای وظیفه عمومی داخل کشور معرفی کنند.
ماده 24 ـ به وضع مشمولانی که ادعای تکفل نمایند در مراکز شهرستانها و بخشها توسط ‌هیاتی‌ مرکب ‌از اشخاص ‌زیر رسیدگی‌ می‌شود:
الف ـ بخشدار محل یا نماینده او.
ب ـ رییس سازمان وظیفه عمومی محل یا نماینده او.
ج ـ نماینده دادستان شهرستان و در صورت نبودن دادسرا و وجود دادگاه صلح‌، نماینده دادگاه‌.
د ـ نماینده سپاه پاسداران محل‌.
ه ـ یکنفر از نمایندگان شورای اسلامی شهرستان یا شورای اسلامی ‌بخش یا شهر به معرفی شورای مربوطه‌.
ماده 25 ـ در صورتی که مشمول یا افرادی از بستگان او که مدعی ‌کفالت مشمول نسبت به خود هستند ادعا نمایند که حقی از آنان ‌تضییع شده است همچنین هریک از اعضای هیات رسیدگی و یافرمانده رده سازمانی بالاتر و یا رییس اداره وظیفه عمومی می‌توانندبا ذکر دلیل موجه به رای صادره از هیات رسیدگی اعتراض نمایند و پرونده مشمول در هیات رسیدگی تجدید نظر مطرح و رای هیات ‌مزبور به استثنای موارد منطبق با ماده 29 این قانون قطعی و غیرقابل اعتراض است‌.
اعتراض به رای سربازی مانع اعزام مشمول به خدمت وظیفه ‌نمی‌باشد.
ماده 26 ـ هیات رسیدگی تجدیدنظر در سازمان وظیفه عمومی‌تهران و مراکز هنگ ها و گردان های مستقل ژاندارمری با شرکت اشخص ‌زیر تشکیل می‌شود:
الف ـ فرماندار یا معاون او.
ب ـ در سازمان وظیفه عمومی تهران رییس سازمان یا جانشین او ، در هنگها و گردانهای مستقل ژاندارمری‌، فرمانده هنگ یا گردان ‌مستقل یا معاون آنها.
ج ـ دادستان شهرستان یا یکی از دادیاران‌.
د ـ فرمانده سپاه شهرستان یا قائم مقام وی‌.
ه ـ یکنفر به انتخاب شورای اسلامی شهرستان مربوطه‌.
ماده 27 ـ در مورد مواد 24 و 26، تشکیل جلسات با دو سوم ‌اعضا و تصویب با اکثریت مطلق آرای اعضا خواهد بود.
ماده 28 ـ در صورتی که حداکثر ظرف 5 سال از تاریخ صدور رای‌هیات تجدیدنظر معلوم شود که نظر هیات رسیدگی تجدید نظر منطبق با اصول و قوانین جاری نبوده و اهمیت آن به حدی باشد که‌ در وضع مشمول موثر باشد پرونده به وسیله رییس اداره وظیفه‌ عمومی به یکی از هیاتهای رسیدگی تجدیدنظر ارجاع خواهد شد و نظر این هیات قطعی و لازم الاجرا است‌.
ماده 29 ـ در صورتی که در حین انجام خدمت دوره ضرورت ‌، مشمول یا یکی از کسان تحت تکفل او ادعای کفالت کند فرماندهان‌ و روسای مربوطه مکلفند مراتب را به حوزه‌های وظیفه عمومی یا گروهان های اعزام‌کننده مشارالیه اعلام دارند که در اسرع وقت وضع ‌مشمول در هیات رسیدگی مطرح و تصمیم مقتضی اتخاذ شود.
ماده 30 ـ به ادعای کفالت مشمولانی رسیدگی می‌شود که غیبت‌نداشته باشند مگر این که در موقع احضار و در طول مدت غیبت وحین رسیدگی حایز شروط معافیت کفالت بوده باشند که در این‌صورت این قبیل مشمولان از معافیت کفالت استفاده خواهند کرد.(با در نظر گرفتن ماده 55)
تبصره ـ رییس اداره وظیفه عمومی یا نماینده او در صورتی که‌ دلایل و مدارک مثبته ‌ای مبنی بر معافیت از خدمت در پرونده ‌موجود باشد می‌تواند برای یک دوره دستور عدم اعزام صادر نماید.

فصل چهارم ـ معافیت ها
بخش اول ـ معافیت تحصیلی‌
ماده 31 ـ دانش ‌آموزان دانشسراها و دانش آموزان چهار ساله آخردوره متوسط و هنرآموزان هنرستانها و آموزشگاه های فنی و حرفه‌ای که ارزش تحصیلی دیپلم آنها از طرف مراجع صلاحیتدار معادل متوسطه کامل شناخته شده تحصیل نمایند و دانشجویان و هنرجویان دانشگاهها و موسسات آموزش عالی اگر در حین تحصیل‌ به سن مشمولیت برسند تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه‌ می‌دهند از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف خواهند بود.
تبصره 1 ـ به آن دسته از دانش آموزان فارغ التحصیل داخل یاخارج که برابر ضوابط وزارت آموزش و پرورش دیپلم شناخته شوندو برای تحصیل در موسسات آموزش عالی داخل یا خارج کشور ملزم به‌طی دوره پیش دانشگاهی باشند معافیت تحصیلی تعلق ‌می‌گیرد.
تبصره 2 ـ مشمولان فارغ‌ التحصیل دیپلم نظام جدید خرداد یا شهریور ماه هرسال در مهرماه همان سال یا در زمان شروع دومین ‌دوره پیش دانشگاهی پس از اخذ دیپلم و مشمولان فارغ التحصیل ‌دی ماه‌، در مهرماه سال بعد یا در زمان شروع دومین دوره پیش ‌دانشگاهی پس از اخذ دیپلم‌، می‌توانند در دوره پیش دانشگاهی ‌مشغول به تحصیل شوند.
فواصل زمانی ایجاد شده تا زمان اتمام دوره پیش دانشگاهی جزوایام تحصیل محسوب شده و مشمول معافیت تحصیلی می‌شود.حکم این قانون ‌تا تصویب‌ قانون ‌نظام‌ جدید آموزشی ‌معتبر خواهدبود.
تبصره 3 ـ مشمولان فارغ التحصیل دیپلم نظام قدیم و جدید که‌ با داشتن برگ آماده به خدمت یا برگ معافیت موقت از خدمت دوره‌ضرورت در آزمون پیش ‌دانشگاهی یا یکی از دانشگاهها و موسسات‌ آموزش عالی داخل کشور قبول می‌شوند تا زمانی که به تحصیل ‌اشتغال دارند می‌توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند. پذیرفته ‌شدگانی که در حال انجام خدمت وظیفه دوره ضرورت ‌می‌باشند در زمان صلح در صورت ثبت نام و اشتغال به تحصیل ‌فورا ترخیص خواهند شد. استفاده از معافیت تحصیلی و امکان ‌ترخیص در تمامی موارد فوق منوط به عدم غیبت غیرموجه است واین حق فقط یکبار اعطا خواهد شد.
ماده 32 ـ طلاب علوم دینی که قبل از رسیدن به سن مشمولیت و یا اعزام هم طبقه خود طبق ضوابط شورای مدیریت حوزه علمیه قم ویا نماینده رسمی آن در شهرستانها به تحصیل اشتغال ورزند درمدت تحصیل می‌توانند از مزایای ماده 31 قانون استفاده کنند.ارزشیابی‌ میزان ‌تحصیل ‌با شورای ‌مدیریت و یا نماینده آن خواهد بود.
تبصره ـ مشمولان دیپلمه که دوره سطح و یا حداقل 6 سال دوره ‌خارج را گذرانده باشند به ترتیب همانند مشمولان لیسانس و دکتر خواهند بود و چنانچه بدون دیپلم دوره‌ های مذکور را گذرانده باشند همانند مشمولان فوق دیپلم و فوق لیسانس می‌باشند و در هر صورت ‌طلابی ‌که ‌به ‌درجه ‌اجتهاد نایل‌ گردند همانند مشمولین ‌دکترا می‌باشند.
ماده 33 ـ صدور کارت معافیت تحصیلی دانش آموزان و هنرجویان ‌و دانشجویان و طلاب علوم دینی موکول به گواهی اشتغال به‌تحصیل آنان از طرف مقامات صالحه بوده و مدت اعتبار آن یکسال‌تمام است‌.
ماده 34 ـ دانش آموزان و هنرجویان و دانشجویان و طلاب علوم‌ دینی مشمول‌، به محض ترک تحصیل یا اخراج و یا فراغ از تحصیل ‌باید برای انجام خدمت دوره ضرورت خود را معرفی کنند.
مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولان را با ذکرمشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی و بدون ‌تاخیر به سازمان وظیفه عمومی محل ارسال دارند.
تبصره 1 ـ مشمولانی که با داشتن معافیت تحصیلی در خارج ازکشور تحصیل می‌کنند پس از ترک تحصیل و یا فراغ از تحصیل ‌موظفند که حداکثر ظرف یکسال خود را به سازمان وظیفه عمومی‌ مربوطه در داخل کشور معرفی نمایند. مهلت مذکور برای آن دسته ازفارغ التحصیلان خارج از کشور که به عنوان عضو هیات علمی ‌جذب دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی می‌گردندبه دو سال افزایش می‌یابد.
تبصره 2 ـ مقامات مسئول حسب مورد موظفند ارزش تحصیلیاین قبیل مشمولان را از تاریخ تسلیم مدارک حداکثر ظرف دو ماه ‌تعیین و به آنان تسلیم و مراتب را به اداره وظیفه عمومی اعلام کنند.
ماده 35 ـ مشمولان دیپلمه که با داشتن برگ آماده به خدمت یا برگ‌ معافیت موقت از خدمت دوره ضرورت در مسابقه ورودی یکی از دانشگاهها یا موسسات آموزش عالی داخل کشور قبول شده تازمانی که به تحصیل اشتغال دارند، می‌توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند مشروط به این که دارای غیبت غیرموجه نباشند. این‌ معافیت فقط برای یکبار داده خواهد شد.
ماده 36 ـ فارغ التحصیلان دیپلمه در صورتی که از نظر مقررات این ‌قانون و بنا به گواهی وزارت فرهنگ و آموزش عالی حایز شروط‌ اشتغال به تحصیل در خارج از کشور باشند و ادامه تحصیل آنان در رشته‌های مورد تایید وزارت فرهنگ و آموزش عالی باشد می‌توانند با استفاده از مقررات معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل به خارج‌ از کشور مسافرت کنند.
ماده 37 ـ دانش آموزانی که قبل از سن مشمولیت بخواهند در خارج‌از کشور ادامه تحصیل دهند در صورتی که مورد تایید وزارت آموزش و پرورش باشد می‌توانند از معافیت تحصیلی برای ادامه ‌تحصیل در خارج از کشور استفاده نمایند.
تبصره ـ فرزندان ایرانیان مقیم خارج از کشور و فرزندان مأمورین ‌ثابت دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور همچنین‌ کسانی که قانونا تحت کفالت یا ولایت قانونی آنها هستند تا اخذ دیپلم از مقررات این ماده مستثنی بوده و ادامه تحصیل آنان در رشته‌ های عالی و دانشگاهی با تایید وزارت فرهنگ و آموزش عالی ‌بلامانع خواهد بود.
ماده 38 ـ آیین نامه اجرایی مواد این بخش از طرف وزارتخانه ‌های‌کشور ، دفاع ‌، سپاه ‌، آموزش و پرورش و فرهنگ و آموزش عالی و باکسب نظر از شورای مدیریت حوزه علمیه قم و اداره وظیفه عمومی‌تهیه و تصویب و به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.

ماده 39 ـ مشمولان خدمت وظیفه عمومی از نظر وضع مزاجی واستعداد جسمی و روانی به چهار دسته به شرح زیر تقسیم می‌شوند:
1 ـ کسانی ‌که ‌از نظر جسمی ‌و روانی‌ سالم‌ و قادربه انجام خدمت هستند.
2 ـ کسانی که به علت نقص عضو یا ابتلای به بیماری از سلامتی‌ کامل برخوردار نبوده اما قادر به انجام خدمت در امور غیررزمی‌ می‌باشند.
3 ـ کسانی که به علت عدم رشد یا ابتلای به بیماری‌، موقتا قادر به‌انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.
4 ـ مشمولانی که به علت نقص عضو یا ابتلای به بیماری جسمی و یا روانی به طور دایم قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.
تبصره 1 ـ نحوه طبقه ‌بندی مشمولان و طرز معاینه و ضوابط ‌معافیت پزشکی آنها به موجب آیین نامه معاینه پزشکی مشمولان‌ خدمت وظیفه عمومی خواهد بود که وسیله ستاد مشترک تهیه و به‌تصویب وزارتخانه ‌های بهداری ‌، کشور ، دفاع‌ ، و سپاه پاسداران‌ انقلاب اسلامی خواهد رسید.
تبصره 2 ـ مشمولان موضوع بند 2 این ماده که برای انجام خدمت‌در مشاغل غیررزمی نیروهای نظامی یا انتظامی اختصاص داده ‌می‌شوند، آن قسمت از برنامه آموزش عملی و نظامی را که به‌تشخیص کمیسیون پزشکی مراکز آموزش نیروهای مسلح باسلامتی آنان منافات داشته باشد انجام نخواهند داد.
ماده 40 ـ به مشمولانی که به علت ابتلای به بیماری موقتا قادر به ‌انجام خدمت دوره ضرورت نباشند برای مدتی که شورای پزشکی‌تعیین می‌نماید و در هر حال متجاوز از یک سال نخواهد بود معافیت موقت پزشکی داده خواهد شد و در سال دوم در صورت ادامه بیماری به همان نحو اقدام و چنانچه در سال سوم نیز قادر به‌انجام‌ خدمت ‌نباشند به ‌طور دایم ‌از خدمت‌ ضرورت‌ معاف ‌خواهندشد.
تبصره 1 ـ مشمولان پزشک فقط در صورتی معاف دایم از خدمت‌دوره ضرورت شناخته می‌شوند که قادر به اشتغال به حرفه طبابت‌نباشند. آن تعداد از مشمولین خدمت دوره ضرورت پزشک که ازسلامتی کامل برخوردار نیستند لیکن قادر به طبابت می‌باشند، به‌ خدمت دوره ضرورت اعزام می‌گردند و برابر نظر شوراهای پزشکی از خدمت سنگین معاف خواهند شد.
تبصره 2 ـ در زمان جنگ یا بسیج همگانی می‌توان افرادی را که در زمان صلح به علل پزشکی یا تکفل از خدمت دوره ضرورت معاف‌شده‌اند نیز به خدمت احضار کرد.
ماده 41 ـ معاینه مشمولان وسیله یک نفر پزشک از نیروهای مسلح ‌انجام می‌شود و در صورت نبودن پزشک از نیروهای مسلح از پزشکان غیرنظامی که صلاحیت آنان وسیله بهداری محل و فرماندار یا بخشدار محل تایید شده باشد استفاده خواهد شد.
تبصره 1 ـ اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمولان بایدتوسط سه نفر پزشک که مورد تایید رییس بهداری و فرماندار محل‌باشند انجام شود و رای اکثریت این پزشکان معتبر است‌.
تبصره 2 ـ مدیران عامل بهداری هر استان موظفند پزشکان مورد نیاز شوراهای پزشکی موضوع تبصره را تعیین و به فرمانداری محل‌ معرفی نمایند.
ماده 42 ـ در صورتی که مشمولان در حین خدمت دوره ضرورت ‌مبتلا به نقص عضو یا بیماریهایی شوند که پس از اتمام مدت ‌معالجه که کمتر از 6 ماه نباشد و طبق نظر شورای پزشکی ‌بیمارستانهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی که مورد تایید عقیدتی ـ سیاسی در نیروی مربوطه هستند قادر به انجام خدمت‌نباشند از انجام بقیه خدمت دوره ضرورت معاف خواهند بود.
تبصره ـ دوران معالجه مشمولان موضوع این ماده جزو خدمت ‌دوره ضرورت آنان محسوب می‌گردد.
ماده 43 ـ چنانچه رییس اداره وظیفه عمومی ظرف 5 سال به‌ نحوی اطمینان حاصل نماید که مشمولی با تقلب و دسیسه درمعاینه پزشکی معافیت اخذ نموده یا برخلاف این قانون و آیین‌نامه‌معاینه و معافیت پزشکی از خدمت دوره ضرورت معاف تشخیص ‌داده شده از این قبیل مشمولان توسط شورای عالی پزشکی که از 5نفر از پزشکان نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تشکیل‌می‌گردد معاینه مجدد به عمل خواهد آمد و نظر این شورا قطعی و لازم‌ الاجرا است‌.

ماده 44 ـ مشمولان زیر حسب مورد از انجام خدمت دوره ضرورت‌معاف می‌باشند:
الف ـ یگانه مراقب و نگهدارنده پدر یا جد یا برادر و یا مادر یا جده ‌یا خواهر که قادر به اداره امور خود نباشد.
ب ـ یگانه سرپرست و نگهدارنده برادر یا خواهر صغیر.
ج ـ یگانه سرپرست خواهر مجرد در صورتی که تا سن 24 سالگی‌مجرد باشد.
د ـ از 2 یا 3 برادر واجد شرایط اعزام به خدمت یکی از آنان تا خاتمه‌خدمت دیگری به خدمت دوره ضرورت یا احتیاط اعزام نخواهدشد و ترتیب تقدم در اعزام بر مبنای سن مشمول خواهد بود.
ه ـ مشمولین غیرغایبی که دارای همسر یا فرزند تحت تکفل‌می‌باشند تا تصویب و اجرای لایحه مذکور در ماده 55 این قانون در زمان صلح‌.
بدیهی است پس از تصویب و اجرای لایحه مذکور به شرط نداشتن‌مانع دیگری مشمولین فوق به خدمت اعزام خواهند شد.
تبصره 1 ـ مشمولان بندهای (الف‌)، (ب‌) و (ج‌) از انجام خدمت‌دوره ضرورت معاف هستند و کارت معافیت از خدمت آنان درهمان سال رسیدگی به وضعیت نظام وظیفه آنها صادر می‌گردد.
تبصره 2 ـ مشمولانی که برای انجام خدمت وظیفه عمومیاحضار می‌شوند در صورتی که در تاریخهای معینه بدون عذر موجه‌خود را معرفی نکنند از معافیت موضوع این ماده محروم می‌شوند.(با توجه به ماده 55)
تبصره 3 ـ استفاده از معافیتهای فوق مانع برخورداری مشمولان ‌این قانون از مزایای مقرر در قانون معافیت یک نفر از فرزندان ‌خانواده ‌های شهدا ، معلولین ‌، اسرا و مفقودالاثر ها از خدمت وظیفه‌عمومی مصوب 24/9/1366 مجلس شورای اسلامی نمی‌گردد.
ماده 45 ـ با مشمولینی که پدر یا برادر آنها از تاریخ 19/10/56 درراه به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی و استمرار آن معلول یا اسیر یا مفقودالاثر شده یا بشوند به ترتیب زیر رفتار خواهد شد:
الف ـ یکنفر از فرزندان یا برادران فرد معلولی که طبق نظر شورای ‌پزشکی بنیاد شهید به تنهایی قادر به اداره امور شخصی خود نباشد و همچنین یکنفر از فرزندان یا برادران مفقودالاثر از انجام خدمت ‌دوره ضرورت و احتیاط معاف دایم خواهد شد.
ب ـ یکنفر از فرزندان و یا برادران خانواده اسیر می‌تواند تا مدت سه‌سال از معافیت موقت استفاده کرده و چنانچه مدت اسارت از سه‌سال تجاوز نماید یکنفر مذکور از انجام خدمت دوره ضرورت و احتیاط معاف دایم خواهد شد.
تبصره ـ شرایط اسیر و مفقودالاثر و معلول شناخته شدن و خانواده آنان در آیین‌نامه اجرایی این قانون پیش ‌بینی خواهد شد.
ماده 46 ـ مشمولانی که ادعای کفالت می‌کنند می‌توانند مدارک ‌لازم را پیش از اعزام به حوزه وظیفه عمومی محل سکونت خودتسلیم کنند.
تحقیقات لازم نسبت به ادعای کفالت این قبیل مشمولان و همچنین ‌تصدیق صحت مندرجات استشهاد و مدارک آنها با شهربانی و یا ژاندارمری خواهد بود.
تبصره ـ در هر سال که مشمولان سالم و بلامانع‌، نیاز نیروهای‌مسلح جمهوری اسلامی را تامین نموده باشند به مشمولان بند 2ماده 39 و مشمولانی که دارای معافیت موقت و معتبر به مدت 2سال باشند معافیت دایم در زمان صلح داده خواهد شد.

ماده 47 ـ کلیه مشمولان طبق برنامه و مدت آموزشی که از طرف ‌ستاد مشترک ارتش و ستاد مرکزی سپاه تنظیم می‌گردد دوره آموزش ‌مقدماتی نظامی را طی خواهند کرد.
تبصره 1 ـ مشمولان فوق دیپلم جهت طی دوره درجه‌داری وظیفه ‌به مراکز آموزشی و فرهنگی اعزام و پس از گذراندن دوره مقدماتی و تخصصی و داشتن سلامت جسمی و روانی و صلاحیت اخلاقی و سیاسی به یکی از درجات گروهبانی وظیفه نایل می‌شوند در غیراین صورت با درجه افراد وظیفه به خدمت ادامه خواهند داد.
تبصره 2 ـ مشمولان دیپلمه و پایین ‌تر پس از طی دوره مقدماتی با درجه افرادی وظیفه به خدمت در نیروها و سازمانهای مربوطه ‌مشغول خواهند شد.
تبصره 3 ـ در موارد ضروری نیروها و سازمانهای نظامی وانتظامی مجاز خواهند بود تعدادی از مشمولان دیپلمه را در تخصصهای مورد نیاز براساس ضوابط مندرج در آیین ‌نامه اجرایی ‌این قانون انتخاب و جهت طی دوره درجه‌داری وظیفه به مراکز آموزشی و فرهنگی اعزام دارند.
ماده 48 ـ مشمولان لیسانسیه و بالاتر پس از طی دوره آموزشی ‌مقدماتی نظامی و موفقیت در آزمایشهای آن در صورتی که از لحاظ ‌اخلاقی و سیاسی مکتبی شایستگی داشته باشند پس از طی دوره ‌آموزش افسری وظیفه و موفقیت در آزمایشهای آن دارندگان ‌دانشنامه دکترا به درجه ستوان یکمی و سایرین به درجه ستوان ‌دومی وظیفه نایل خواهند شد.
تبصره 1 ـ در صورتی که مشمولان موضوع این ماده درآزمایشهای دوره مقدماتی نظامی مردود شوند و یا طبق نظر شورای ‌مرکز آموزشی از لحاظ جسمی‌، مکتبی و اخلاقی صلاحیت لازم ‌جهت نیل به درجه افسری را نداشته باشند برای طی دوره ‌درجه‌ داری اعزام خواهند شد.
تبصره 2 ـ در صورتی که مشمولان موضوع این ماده درآزمایشهای دوره آموزشی افسری وظیفه مردود گردند یا از لحاظ‌مکتبی و اخلاقی واجد صلاحیت نیل به مقام افسری بر حسب ‌تشخیص شورای مرکز آموزشی مربوط نباشند بقیه خدمت دوره ‌ضرورت را در یکی از درجات گروهبانی وظیفه انجام خواهند داد.
تبصره 3 ـ در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در هریک از مراحل آموزشی به علل سیاسی و امنیتی واجد صلاحیت نیل به‌مقام افسری تشخیص داده نشوند بقیه خدمت دوره ضرورت رامانند افراد وظیفه انجام خواهند داد.
ماده 49 ـ حقوق ماهانه افسران ـ درجه داران ـ دانشجویان و دانش ‌آموزان و افراد وظیفه به شرح زیر خواهد بود:
الف ـ حقوق افسران وظیفه به میزان حقوق ثابت ماهانه سال اول‌افسران هم درجه کادر ثابت‌.
ب ـ حقوق درجه‌داران وظیفه‌.
1 ـ گروهبان سوم 115 واحد حقوقی‌.
2 ـ گروهبان دوم 125 واحد حقوقی‌.
3 ـ گروهبان یکم 135 واحد حقوقی‌.
ج ـ حقوق دانشجویان وظیفه در مدت آموزش مقدماتی و دانش ‌آموزان ‌وظیفه‌ در مدت‌ آموزش ‌مقدماتی ‌و تخصصی 2000 ریال‌.
د ـ حقوق دانشجویان ‌وظیفه ‌درمدت آموزشی تخصصی 2500 ریال‌.
ه ـ حقوق ماهانه افراد وظیفه به میزانی است که هر سال در بودجه‌ وزارت دفاع پیش‌بینی می‌شود.
ماده 50 ـ افسران و درجه‌داران وظیفه در صورت اعزام به مأموریت‌ یا انتقال یا خدمت در مناطق بد آب و هوا مشمول مقررات ‌فوق العاده و مزایای مربوط به افسران و درجه‌ داران کادر ثابت نسبت‌ به حقوق آنان خواهند بود و در صورتی که در یگانها و قسمتهایی که ‌پرسنل کادر ثابت آنها از مزایای قانونی خاص استفاده می‌کنند مشغول خدمت شوند، در شرایط مشابه از مزایای مزبور نسبت به‌ حقوق خویش استفاده خواهند کرد.
تبصره 1 ـ افسران و درجه‌داران وظیفه‌ای که در محل سکونت خود خدمت می‌نمایند، از مقررات مربوط به بدی آب و هوا، مذکور دراین ماده استفاده نخواهند کرد.
تبصره 2 ـ سربازان وظیفه در غیر زمان جنگ یا بسیج عمومی به‌طور اجبار بیش از یکسال (نیمی از مدت خدمت‌) از خدمت خود را در نقاط بد آب و هوا خدمت نخواهند کرد.
تبصره 3 ـ طبقه ‌بندی مناطق از نظر آب و هوا طبق آیین ‌نامه ‌ای ‌خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک با هماهنگی سازمان اموراداری و استخدامی کل کشور تهیه و به تصویب وزیر دفاع برسد.
تبصره 4 ـ به افسران و درجه ‌داران وظیفه‌ ای که بنا به تقاضای‌شخصی منتقل می‌شوند هزینه سفر و فوق العاده تعلق نمی‌گیرد.
ماده 51 ـ به پرسنل وظیفه‌ای که در عملیات جنگی شرکت‌می‌نمایند، فوق العاده عملیاتی بر طبق ضوابطی که توسط وزارتین‌ دفاع و سپاه پاسداران تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می‌رسد پرداخت خواهد شد.
ماده 52 ـ میزان مرخصی پرسنل وظیفه در مدت خدمت و نحوه ‌استفاده از آن طبق مقررات مرخصی پرسنل نیروهای مسلح‌ جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
ماده 53 ـ کسانی که در حین خدمت وظیفه عمومی در هریک ازدوره‌های ضرورت‌، احتیاط و ذخیره به سبب انجام وظیفه یا شرکت‌در عملیات رزمی و یا قیود خدمتی ‌، شهید یا فوت یا معلول شوند ازلحاظ میزان و نحوه پرداخت حقوق وظیفه و مستمری مشمول ‌قوانین و مقررات مربوط به پرسنل کادر ثابت هم درجه می‌باشند و حقوق وظیفه و مستمری آنان حسب مورد از بودجه وزارتخانه ‌ها یا سازمانهای مربوطه پرداخت می‌گردد.
تبصره 1 ـ در صورتی که مشمولین این ماده قبل از ورود به‌خدمت وظیفه عمومی از کارمندان دولت یا سازمانهای تابع یا وابسته به دولت بوده و آخرین حقوق دریافتی آنان از سازمان ‌مربوطه از میزان حقوقی که برابر این قانون به آنان تعلق می‌گیرد بیشتر باشد، حقوق وظیفه و مستمری وراث آنان بر اساس حقوق بیشتر پرداخت خواهد شد.
تبصره 2 ـ کسانی که تا تاریخ تصویب این قانون از بودجه ‌وزارتخانه ‌ها یا سازمانی حقوق وظیفه یا مستمری دریافت‌ می‌داشته‌اند حقوق آنان کماکان از همان محل پرداخت خواهد شد.
ماده 54 ـ پرسنل وظیفه‌ ای که در حین خدمت وظیفه عمومی اسیر یا مفقودالاثر بشوند تا پایان دوره اسارت یا تعیین تکلیف‌، عایله ‌تحت تکفل آنان به ترتیب زیر حقوق دریافت خواهند نمود:
الف ـ در دوره ضرورت از حقوق مربوطه و پس از پایان دوره‌ ضرورت از حقوق هم طبقه دوره احتیاط‌.
ب ـ در دوره ‌ذخیره ‌از حقوق یک ‌درجه ‌بالاتر هم طبقه احتیاط و ذخیره‌.
تبصره ـ شرایط لازم برای اسیر و مفقودالاثر شناخته شدن پرسنل ‌در آیین ‌نامه اجرایی این قانون پیش ‌بینی خواهد شد.
ماده 55 ـ دولت موظف است لایحه نحوه کمک به خانواده‌ های‌ مشمولینی را که با اعزام مشمول قدرت اداره معاش خود را از دست ‌می‌دهند تهیه و ظرف مدت 6 ماه جهت تصویب به مجلس شورای‌اسلامی تقدیم نماید.

ماده 56 ـ شورای عالی دفاع می‌تواند یک یا چند طبقه از افسران و درجه ‌داران و افراد وظیفه ( را) که خدمت دوره ضرورت را انجام‌ داده‌اند و در دوره‌های احتیاط و ذخیره خدمت وظیفه عمومی ‌هستند برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی فراخوانده یا پیشنهاد بسیج همگانی به مقام رهبری بنماید. نحوه احضار و مهلت معرفی ‌فرا خواندگان همچنین کسانی که به علل ناشی از وضع جسمانی یااجتماعی یا حساسیت مشاغل آنان ممکن است از فراخوانده شدن ‌برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی معاف شوند در آیین ‌نامه‌ اجرایی این قانون که توسط وزارتین دفاع و سپاه تهیه و به تصویب ‌شورای عالی دفاع می‌رسد ، تعیین خواهد شد.
ماده 57 ـ کلیه فراخواندگان برای خدمت دوره احتیاط و ذخیره و یا تجدید یا تکمیل آموزش یا بسیج همگانی حقوقی معادل حقوق ثابت افسران‌ ، درجه ‌داران و افراد کادر ثابت هم درجه خود حسب‌ مورد از بودجه وزارتخانه ‌های مربوطه دریافت خواهند داشت‌.
تبصره 1 ـ فراخواندگان موضوع این ماده در صورتی که کارمند یکی از وزارتخانه ها یا سازمانهای دولتی و یا وابسته به دولت‌ باشند مابه التفاوت حقوق و مزایای خود را از سازمان متبوع ‌دریافت خواهند داشت‌.
تبصره 2 ـ میزان حقوق پرسنل احتیاط و ذخیره در زمان جنگ بنابر پیشنهاد ستاد مشترک و تصویب شورای عالی دفاع خواهد بود.

فصل هفتم ـ غیبت مشمولان وظیفه عمومی و جرایم و مجازات ها
بخش اول ـ غیبت مشمولان خدمت وظیفه عمومی‌
ماده 58 ـ مشمولان خدمت وظیفه عمومی (ضرورت‌ ، احتیاط‌ ، ذخیره‌) که برای رسیدگی یا اعزام احضار شوند و در مهلت یا موعد مقرر که از طرف اداره وظیفة عمومی اعلام شود خود را معرفی ‌نکنند همچنین مشمولانی که معافیت های موقت دریافت داشته‌اند وپس از انقضای مدت اعتبار ظرف یکماه برای تجدید رسیدگی خودرا معرفی نکنند، غایب شناخته شده و پس از معرفی یا دستگیری درصورتی که طبق مقررات این قانون قادر به خدمت و بلامانع‌ تشخیص داده شوند به خدمت اعزام می‌شوند و پس از انجام‌خدمت مقرر در صورت اعلام اداره وظیفه عمومی موضوع غیبت‌ در محاکم صالحه قضایی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و چنانچه‌ دارای عذر موجه نباشند، به شرح زیر اتخاذ تصمیم خواهد شد:
الف ـ مشمولان غایب زمان صلح که در زمان صلح خود را معرفی‌کنند پس از تعیین تکلیف مشمولیت یا انجام خدمت دوره ضرورت ‌به مدت 6 ماه تا یکسال و مشمولانی که دستگیر شده باشند به ‌مدت یکسال تا دو سال از دریافت کارت پایان خدمت یا معافیت‌ محروم خواهند شد.
ب ـ مشمولان غایب زمان صلح که خود را در زمان جنگ معرفی ‌نمایند پس از پایان خدمت یا معافیت بلافاصله کارت مربوطه را دریافت خواهند داشت و کسانی که دستگیر شوند به مدت 2 تا 4سال از دریافت کارت پایان خدمت محروم خواهند شد.
ج ـ مشمولان غایب زمان جنگ که خود را در زمان جنگ معرفی‌کنند، پس از پایان خدمت یا تعیین تکلیف از نظر مشمولیت به ‌مدت یک تا دو سال و کسانی که دستگیر شوند به مدت 3 تا 5 سال‌از دریافت کارت پایان خدمت یا معافیت محروم خواهند شد.
د ـ مشمولان غایب زمان جنگ که خود را در زمان صلح معرفی کنند پس از پایان خدمت تا تعیین تکلیف از نظر مشمولیت به مدت 5 تا7 سال و کسانی که دستگیر شوند به مدت 7 تا 10 سال از دریافت ‌کارت پایان خدمت یا معافیت محروم خواهند شد.
تبصره 1 ـ قاضی می‌تواند غایب را به مجازات (تعزیر) دیگری که‌خود صلاح بداند بجای مجازات های فوق محکوم نماید.
تبصره 2 ـ مشمولانی که تا تاریخ تصویب این قانون غایب ‌شناخته شده‌اند چنانچه داخل کشور باشند ظرف 6 ماه و آنهایی که‌در خارج باشند ظرف یکسال برای رسیدگی به وضع مشمولیتشان‌ خود را به سازمانهای وظیفه عمومی معرفی نمایند به جز مشمولان ‌بند (د) محرومیتهای مندرج در ماده در مورد آنان اجرا نخواهد شد.

ماده 59 ـ مشمولین خدمت دوره ضرورت چنانچه در مدت آموزش اولیه و یا پس از خاتمه آموزش بیش از مدت 6 ماه مرتکب‌ فرار از خدمت بشوند پس از دستگیری یا معرفی بدون احتساب ‌مدت قبلی ‌، خدمت دوره ضرورت را انجام خواهند داد.
ماده 60 ـ کسانی که با ارتکاب اعمالی چون جعل شناسنامه‌ ، مهر ، امضا ، کارت پایان خدمت ‌، کارت معافیت ‌، استفاده از شناسنامه‌ دیگران‌ ، اعمال نفوذ ، شهادت کذب ‌، گواهی خلاف واقع ‌، مکتوم ‌داشتن حقیقت ‌، اخذ رشوه ‌، یا فریب دادن مشمول موجبات معافیت ‌خود یا دیگران را از خدمت وظیفه عمومی فراهم سازند، به اتهام ‌آنان در دادگاه صالحه رسیدگی شده و با رعایت شرایط و امکانات‌خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تادیب از وعظ و توبیخ و تهدید به حبس تعزیری از یکسال تا پنج سال محکوم می‌شوند.
تبصره 1 ـ چنانچه تقلب یا جعل و یا اخذ رشوه تاثیری در وضعیت مشمول نداشته باشد، مرتکبین با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تادیب از وعظ و توبیخ و تهدید به انفصال از یکسال تا ده سال از خدمات دولتی و ضبط رشوه به عنوان جریمه و شش ماه تا سه سال حبس محکوم‌خواهند شد.
تبصره 2 ـ اموالی که رشوه داده شده‌، بعنوان جریمه ضبط می‌گردد و هرگاه ثابت شود که راشی برای حفظ حقوق حقه خود ناچار ازدادن رشوه بوده‌، وجه یا مالی که به رشوه داده شده به او مستردمی‌گردد.
ماده 61 ـ پرسنل اداره وظیفه عمومی و نیروهای نظامی و انتظامی ‌و نهادها و ارگانها و موسسات دولتی وابسته به دولت و نمایندگان ‌شوراها و انجمنهای اسلامی در صورت ارتکاب جرایم مذکور درماده 60 علاوه بر انفصال دایم از خدمات دولتی با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تادیب از وعظ و توبیخ و تهدید به حبس تعزیری از 3 سال تا 7 سال محکوم خواهندشد.
تبصره ـ هرگاه به موجب قوانین جاری اعمال ارتکابی مذکور دردو ماده 60 و 61 عناوین دیگری داشته باشد، در این صورت به کیفر اشد همان عناوین محکوم می‌شوند.
ماده 62 ـ استخدام مشمولان به طور کلی در وزارتخانه‌ها و موسسات وابسته به دولت و در کارخانه ‌ها و کارگاهها و موسسات ‌خصوصی بدون داشتن معافی


مطالب مشابه :


تسهیلات جدید برای سربازان و مشمولان خدمت وظیفه عمومی (۱۳۸۸)

خدمت مشمولین لیسانس تاریخ ۰۱/۰۳/۱۳۸۸ اجرایی شده و مهلت اعتبار آن تا ۳۰/۱۲/۱۳۸۹ خواهد بود




خدمت سربازی کاهش یافت

مدت مشمولین لیسانس یک تاریخ 30/12/89 اعلام کرد و گفت تمامی کسانی که به خدمت اعزام شده




آموزش و پرورش استان اردبیل برای مناطق محروم سرباز معلم جذب می کند!

فوق دیپلم و لیسانس دارای برگه آماده به خدمت بدون مهر غیبت که تاریخ اعزام آنها




مشمولین نظام وظیفه و 3 دهه اختلاف سنی

مشمولین نظام فوق لیسانس و دکتری گذشته به خدمت وظیفه اعزام شده اند




پاسخ به سؤالات مشموليت/سربازي

در آستانه اعزام به «خدمت» هستند می در مورد مشمولین وظیفه به خدمت برای




قانون خدمت وظیفه عمومی‌ مصوب 29/7/1363

و قبل از تاریخ اعزام آنان اعزام به خدمت یکی از دیگری مشمولین فوق به خدمت




برچسب :