مبانی نقشه برداری مسیر

جهت اجرای پروژه های مختلف مسیر یک راه،راه آهن،خطوط لوله نفت،گاز،خطوط انتقال نیرو،تلفن،شبکه های آبرسانی و فاضلاب و ... یکی از مراحل مهم پس از طراحی ،پیاده کردن پروژه روی زمین است.

منظور از پیاده کردن یعنی انعکاس فرم هندسی مسیر (شامل قسمت های مستقیم،قوس ها و دیگر اجزا) روی زمین،طبق مشخصاتی که طراح در نقشه ها ارائه نموده است.بنابراین دقت در انجام پیاده کردن مسیر از اهمیت خاصی برخوردار بوده و باید به نحو مطلوب انجام پذیرد.

برای احداث هر راه می بایست به عوامل مختلفی از جمله نیازهای اجتماعی ،اقتصادی ،زیست محیطی و فرهنگی و همچنین تامین سه هدف مهم یعنی ایمن ، راحت و سریع بودن در حمل و نقل توجه نمود.تا نهایتا بتوان شرایط مناسب ترافیکی و حمل و نقلی را برای استفاده کنندگان از راه های کشور به وجود آورد.

در طرح و احداث یک راه،میزان سرمایه گذاری و بازده آن در کل سیستم ارتباطات باید با دقت لازم مورد بررسی قرار گیرد.تا از نظر توجه به منافع ملی و اهداف استراتژیک کشور و در راستای رشد و توسعه ای پایدار،اولویت های سرمایه گذاری در کل سیستم مشخص شود.

مراحل اساسی احداث یک مسیر راه به ترتیب از قرار زیر است:

1.مطالعات اولیه و طرح مقدماتی مسیر

2.تهیه نقشه توپوگرافی برزگ مقیاس(پلان)

3.طرح نهایی مسیر

4.پیاده کردن مسیر

5.تهیه نیمرخ طولی از مسیر و انتخاب خط پروژه

6.تهیه نیمرخ های عرضی و تعیین خط پروژه عرضی

7.محاسبه حجم هملیات خاکیبرداری و خاکریزی

8.برآورد هزینه احداث راه

9.تجهیز کارگاه و اجرای عملیات راه سازی

چنانچه بخواهیم به صورت مشروح تری به فرآیند احداث یک راه توجه کنیم سه مرحله برای احداث یک راه وجود دارد که مراحل 9گانه فوق نیز در این 3 مرحله قرار می گیرند:

الف)مطالعات فاز اول(مرحله اول): مطالعات و تحقیقات اولیه و انتخاب یک مسیر تقریبی

ب) مطالعات فاز دوم(مرحله دوم): تهیه نقشه توپوگرافی بزرگ مقیاس و طرح نهایی مسیر

پ) مطالعات فاز سوم(مرحله سوم): پیاده کردن مسیر و اجرای عملیات احداث راه.

انجام مراحل فوق پس از اعلام نظرات و پیشنهادات اولیه کارفرما به مشاور انجام می پذیرد که مشروح عناوین اصلی هر مرحله به قرار زیر می باشد.

الف)مطالعات فاز اول(مرحله اول):

- جمع آوری هر گونه اطلاعات و ودارک مورد نیاز از سازمان ها و ارگان های ذیربط

- جمع آوری هر گونه نقشه یا عکسهای هوایی موجود از منطقه

- بازدید از منطقه طرح و جمع آوری اطلاعات و آمار مورد نیاز

- انتخاب مسیرهای مختلف بین مبدا و مقصد بر روی نقشه ها یا عکس های هوایی موجود

- اعزام گروه های کارشناسی به منطقه و بررسی کارشناسی مسیرهای انتخابی اولیه

- جمع آوری گزارش های تهیه شده برای مسیرهای انتخابی اولیه

انتخاب یکی از مسیرهای پیشنهادی با توجه به گزارشات کارشناسی تهیه شده و همچنین پیشنهادات نظرات کارفرما.

ب) مطالعات فاز دوم(مرحله دوم):

-تهیه نقشه توپوگرافی بزرگ مقیاس،معمولا به مقیاس1:2000 و در باند به عرض 200،300 یا 400 متر

-مشخص نمودن دقیق شروع و انتهای مسیر بر روی نقشه مذکور

-طراحی مسیر با توجه به مشخصات فنی مورد نظر،شامل خطوط مستقیم،قوس ها ،پل ها،آب رو ها و غیره و همچنین تعیین محل تاسیسات جانبی راه شامل مکان های پمپ سوخت،مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی،پاسگاه ها و غیره.

پ) مطالعات فاز سوم(مرحله سوم):

- پیاده کردن مولفه افقی مسیر (پلان) که در فاز دوم بر روی نقشه های توپوگرافی طراحی شده است

- تهیه و رسم نیمرخ های طولی و عرضی و انتخاب خط پروژه طولی و عرضی

محاسبه حجم عملیات خاکی شامل خاکبرداری و خاکریزی

- تعیین هزینه اجرا یا برآورد هزینه احداث راه

- تجهیز کارگاه و اجرای عملیات ساختمانی راه توسط پیمانکار با نظارت مشاور

مشخصات هندسی یک مسیر راه

در فرم هندسی یک مسیر عوامل ترکیب کننده مرئی در مسیر مورد بحث قرار می گیرد و شامل اجزایی است که در ایجاد این فرم نقش قابل توجه ای ایفا میکند.مهمترین اجزای یک مسیر راه عبارتند از:

1.مبداء مسیر:

به نقطه ای گفته می شود که کلیه اندازه گیری های افقی نسبت به آن سنجیده می شود و فاصله افقی هر نقطه تا مبداء را کیلومتراژ آن نقطه می گویند.

2.مولفه افقی مسیر:

عبارت است از تصویر مسیر بر صفحه افقی(XoY) که به آن پلان مسیر نیز می گویند و ترکیبی از خطوط مستقیم افقی و قوس های افقی می باشد.به عبارتی جهت ارتباط هر دو امتداد مستقیم از یک قوس افقی استفاده می گردد که انواع مهم قوس های افقی عبارت است از:

الف)قوس دایره ساده

ب)قوس دایره مرکب مستقیم

پ)قوس دایره معکوس

ت)قوس سرپانتین

ث)قوس های اتصال(کلوتوئید،لمینسکات،سهمی درجه3)

ج)قوس های ترکیبی یا پیوندی(شامل قوس اتصال و دایره)

در طراحی راه و راه آهن، قسمت های مستقیم به وسیله قوس ها به یکدیگر متصل می شوند.این قوس ها می توانند شعاعی ثابت یا متغیر داشته باشند.هدف از این قوس ها منحرف کردن وسایل متحرک از امتداد یک مسیر مستقیم به امتداد مسیر مستقیم دیگر تحت زاویه ∆ است به گونه ای که ادامه حرکت وسیله نقلیه با سهولت و ایمنی همراه گردد.به همین دلیل است که به ∆ زاویه انحراف می گویند.

قوس هایی که در شکل داده شده است قوس های افقی می باشند زیرا تمام اندازه گیری های مربوط به طراحی و اجرای آنها در صفحه افق صورت می گیرد.

3.مولفه قائم مسیر:

عبارت است از تصویر مسیر بر صفحه قائم (XoZ) که به آن نیمرخ طولی نیز می گویند.مولفه قائم مسیر نیز ترکیبی از خطوط مستقیم شیب دار و قوس های قائم است.همانطور که قوس های افقی برای اتصال امتدادهای مستقیم در صفحه افقی به کار می روند،قوس های قائم نیز برای اتصال انتدادهای مستقیم در صفحه قائم مورد استفاده قرار می گیرد.این امتدادهای مستقیم قائم با کلمه شیب شناخته می شوند.و در هر دو امتداد مستقیم شیب دار به وسیله یک قوس قائم به یکدیگر مرتبط می گردد.انواع مهم قوس های قائم به ترتیب از قرار زیر است:

الف)قوس سهمی درجه 2

ب)قوس دایره ساده

پ)قوس دایره مرکب

قوس هایی که در شکل داده شده است،قوس های قائم می باشند و درآن شیب های ورودی و خروجی امتدادهای مستقیم با S1 و S2 نشان داده شده است.

نکته مهم در قوس های قائم این است که تمام اندازه گیری مربوط به طراحی و اجرای این قوس ها در صفحه قائم صورت می گیرد.مثلا منظور از طول قوس قائم در شکل طول L می باشد در صورتی که در قوس های افقی،طول قوس همان طول کمانی شکل قوس می باشد.

در شکل 3 یک قوس قائم محدب(گنبدی) و در شکل 4 یک قوس قائم مقعر (کاسه ای) نشان داده است.

مبانی نقشه برداری مسیر

مطالب مشابه :

مسیر

مبانی نقشه برداری مسیر

نقشه برداری مسیر

مراحل اساسی احداث یک مسیر وعملیات های موردنیاز

تعریف نقشه برداری

آشنایی با دوربین لایکا تی سی ۸۰۵ – Leica TC 805

جزوه نقشه برداري مسیر

مراحل اساسی احداث یک مسیر راه

نقشه برداری مسیر