آزمایشگاه زیست شناسی سال اول

« بنام خدا

( آزمایشهای زیر رااز کتابها و جزوات آزمایشگاهی همچنین از وبلاگ آزمایشگاه زیست شناسی تبریز جمع آوری نموده ام )

آزمایشات مربوط به کتاب سال اول دبیرستان ( علوم زیستی و بهداشت )

1- آشنایی با میکروسکوپ و مشاهده لام های آماده از سلول گیاهی و جانوری

فصل دوم کتاب سال اول دبیرستان درباره ساختار سلول است. در این فصل دانش آموزان به اهمیت ساخت و استفاده میکروسکوپ پی می برند. با سلول و اندامکهای آن و وظیفه آن تاحدودی آشنا می شوند. همچنین به برخی از تفاوت میان سلول گیاهی و جانوری پی می برند.

اگر از نزدیک با میکروسکوپ آشنا شوند. و استفاده از آن را فراگیرند و چندین نمونه آماده از سلول گیاهی و جانوری را در زیر میکروسکوپ مشاهده کنند، در فهم و درک مطالب درسی بسیار موثر خواهد بود.

- آشنایی با ساختار میکروسکوپی برگ

فصل چهارم ( تولید کنندگی ) بیشرین مطلب فصل، درباره ساختار برگ، اجزای آن و وظیفه آنهاست. همچنین تصویری از مقطع برگ نیز در کتاب آمده است.

لذا اگر دانش آموزان را با تصویر واقعی از ساختار چند برگ که بصورت آماده در آزمایشگاه داریم آشنا کنیم. بهتر خواهد بود و دانش آموزان مجبور به حفظ شکل برگ نخواهند بود. و می توانند یک تصویر کلی از ساختار برگ را به خاطر بسپارند. در عین حال به بعضی از تفاوتهای میان ساختار برگهای مختلف پی می برند.

- تشخیص چربی در مواد غذایی مختلف

( فصل سوم و فصل پنجم کتاب درسی )

هدف : شناسایی چربی در مواد غذایی

وسایل مورد نیاز:

1- روغن زیتون، سیب زمینی، گردو، لوبیای آب پز، فندق، سبزی، گوشت

2- کاغذ مات یا کاغذ پلی کپی

3- چراغ الکلی

شرح آزمایش:

مقداری از هر یک از ماد غذایی نامبرده را به یک قطعه کاغذ مات بمالید، کاغذ را مدتی بحال خود بگذارید و یا بالای چراغ الکلی بگیرید. مواظب باشید کاغذ نسوزد. سپس کاغذ را جلوی نور گرفته و به اثر ماده روی کاغذ بنگرید.

اگر در ماده غذایی چربی وجود داشته باشد، اثر آن بعد از خشک شدن در هوای آزاد یا روی شعله چراغ بصورت لکه ی شفافی باقی می ماند.

جدولی مطابق زیر تهیه کنید.

مواد-	لکه چربی (=) یا (+)	میزان چربی (کم یا زیاد)
سیب زمینی
روغن زیتون
گردو

روش دیگر شناسایی چربی ها:

وسایل لازم:

1- بادام، گردو ، فندق و .........

2- الکل – آب

3- لوله آزمایش

4- توری نازک (برای صاف کردن)

شرح آزمایش:

مواد غذایی ( مانند گردو یا بادام) را سائیده و نرم کنید. سپس آن را در الکل حل نمائید.

ماده حاصل را صاف کرده و در لوله آزمایش بریزید.

در لوله آزمایش دیگری مقداری الکل خالص ریخته و فقط به آن آب اضافه کنید. ( لوله شاهد )

* تشکیل مایع شیری رنگ در لوله آزمایش اول نشاندهنده وجود چربی در آن است.

- تشخیص پروتئین در مواد غدایی مختلف به کمک معرف بیوره

( فصل سوم و فصل پنجم کتاب درسی )

وسایل و مواد مورد نیاز:

1- معرف بیوره

2- شیشه ساعت

3- قطره چکان

4- سفیده تخم مرغ آب پز، زرده تخم مرغ آب پز، لوبیای آب پز، سبزی پخته، گوشت سفید

شرح آزمایش:

پنج عدد شیشه ساعت تمیز انتخاب کنید. و در هر یک از آنها مقداری از مواد نامبرده را بریزید

سپس به روی هر کدام با کمک قطره چکان، دو سانتیمتر مکعب معرف آبی رنگ بیوره اضافه کنید

و قدری منتظر بمانید. تا تغییرات ایجاد شود

سوال:

- آیا با ریختن معرف در شیشه های ساعت تغییر رنگ ایجاد می شود؟

- در کدامیک از شیشه های ساعت تغییر رنگ ایجاد می شود؟

نتیجه مشاهدات خود را در جدولی همانند جدول زیر بنویسید.

مواد	تغییر رنگ با معرف	میزان تغییر رنگ
سفیده تخم مرغ
زرده تخم مرغ
لوبیا
گوشت سفید

- اگر ظاهر شدن رنگ بنفش در ماده ی مورد آزمایش دلیل بر وجود پروتئین باشد. کدامیک از مواد پروتئین بیشتری دارد؟

- اختلاف در رنگ را چگونه توجیه می کنید؟

شمارش تعداد روزنه های پشتی و شکمی برگ در واحد سطح

هدف: آشنایی دانش آموزان با ساختار سلولهای نگهبان روزنه و تعداد آنها در واحد سطح

وسایل و مواد مورد نیاز:

1- برگ چند گیاه مختلف مانند: برگ گندمی، یوکا، شمعدانی، حسن یوسف و ......

2- لاک بی رنگ

3- قلم مو

4- لام

5 - میکروسکوپ

6- سنجاق

شرح آزمایش:

قلم مو را به لاک بی رنگ زده و مقداری روی سطح شکمی و مقداری روی سطح پشتی هر یک از برگها می مالیم. سپس حدود 2- 3 دقیقه صبر می کنیم تا لاک خشک شود. بعد لاک را با احتیاط به کمک سنجاق، از روی برگ جدا کرده روی لام گذاشته و با درشتنمایی 10 عدسی شیئ به مشاهده آن می پردازیم. و تعداد روزنه های شکمی و پشتی را در برگ شمارش می کنیم.

جدولی تهیه کرده و تعداد روزنه های سطح پشتی و شکمی هر برگ را در آن یادداشت می کنیم.

نام برگ	تعداد روزنه های سطح شکمی	تعداد روزنه های سطح پشتی
شمدانی
یوکا
گندمی

سوال:

- بطور کلی تعداد روزنه ها در کدام سطح بیشتر است؟ چرا؟

- آیا اختلاف در تعداد روزنه ها در تمامی گیاهان مانند هم است؟ علت چیست؟

- نوع برگ، شکل آن و نحوه قرارگیری برگ روی ساقه باعث ایجاد چه تغییراتی درپراکندگی روزنه ها می شود؟

**- این آزمایش را می توان برای دانش آموزان سال دوم تجربی نیز بکار برد

**- این آزمایش ساده را افرادی که در منزل میکروسکوپ در اختیار دارند نیز میتوانند انجام دهند.

آیا گیاه سبز در برابر نور ماده آلی ( نشاسته ) می سازد؟

( فصل چهارم: تولید کنندگی)

هدف آزمایش:

آشنایی دانش آموزان با تاثیر نور در تولید نشاسته در برگ

وسایل و مواد لازم:

1- بشر cc 200

2- ظرف پتری

3- چراغ الکلی

4- پنس

5- کاغذ آلومینیومی

6- الکل صنعتی

7- محلول لوگل

8- گلدان شمعدانی

شرح آزمایش:

از 48 ساعت قبل از آزمایش بعضی از برگهای شمعدانی را بوسیله کاغذ آلومینیومی بپوشانید تا نور به آنها نرسد.

روش انجام آزمایش :

ابتدا در بشر بزرگ تا نیمه آب بریزید و آن را روی چراغ الکلی قرار دهید تا از حالت جوش نیفتد، سپس دو برگ از گلدان شمعدانی بکنید اولی برگی که در مقابل نور بوده و دیگری برگی که با کاغذ آلومینیوم پوشیده شده بود.

برگها را به کمک پنس حدود 30 ثانیه درون آب جوش قرار دهید ( تا سلولهای برگ در اثر حرارت کشته شوند )

آنگاه در داخل بشر کوچک حدود cc 30 الکل صنعتی بریزید. آنقدر که تمام سطح برگ را بپوشاند.

سپس برگها را از داخل آب جوش بیرون آورده و به بشر محتوی الکل منتقل کنید.

با استفاده از یک پنس، بشر کوچک را داخل بشر بزرگ محتوی آب جوش قرار دهید.و بطور غیر مستقیم ( حمام بن ماری ) الکل محتوی برگ را حرارت دهید.

حرارت دادن را تا زمانیکه برگ کاملا سفید و بی رنگ شود ادامه دهید.

( رنگیزه برگ در داخل الکل حل شده و از برگ خارج می شود )

سپس برگها را با پنس از الکل خارج کرده و با آب سرد بشوئید. وهر یک را داخل ظرف پتری جداگانه قرار دهید. چند قطره لوگل روی برگها بریزید.

- چه تغییر رنگی در هر یک از برگها مشاهده می کنید؟

- به چه منظور برگها را بی رنگ کردید؟

- نتیجه خود از آزمایش را بنویسید.

عنوان: نگهداری ماد غذایی

( مربوط به فصل هفتم، مبحث: نگهداری غذا )

هدف: آشنایی با برخی از روشهای نگهداری مواد غذایی و تاثیر آنها در سالم نگه داشتن مواد غذایی

مواد و وسایل مورد نیاز:

1- نخودهای منجمد یا هر نوع مواد غذایی دیگر مانند لوبیای پخته، ذرت و .......

2- محلول رقیق نمک 7- 8 عدد لوله آزمایش

3- محلول غلیظ نمک 8- پنس

4- محلول شکر 9- پنبه

5- محلول نیتریت سدیم 10- ماژیک

6- سرکه

شرح آزمایش:

لوله های آزمایش را از A تا H و یا از 1 تا 8 نامگذاری کنید.

به کمک پنس سه یا چهار عدد از نخودها را داخل لوله های آزمایش بیندازید.

لوله اول و دوم راکنار بگذارید. لوله های سوم به بعد را به شرح زیر تا نصفه پرکنید.

3- آب مقطر 4- محلول رقیق نمک

5- محلول غلیظ نمک 6- محلول شکر

7- سرکه 8- محلول نیتریت سدیم

سپس دهانه لوله هارا با پنبه بپوشانید و لوله اول را در یخچال و لوله های دوم به بعد را در دمای آزمایشگاه ( 25 درجه ) نگه دارید.

چد روز بعد یا یک هفته بعد به لوله های آزمایش سر بزنید. و بدون برداشتن درپوش لوله ها، نخودهای درون لوله ها را بدقت مورد بررسی قرار دهید.

- وضع ظاهری نخودها و مایع هریک از لوله ها را شرح دهید.

- چرا مایع درون برخی از لوله ها کدر شده است؟

- براساس نتایج بدست آمده، اثر دمارا بررشد میکروبها توضیح دهید.

- آیا نیتریت سدیم یک محافظت کننده غذایی به حساب می آید؟ چرا؟

- تفاوت بین لوله های 4 و 5 راتوضیح دهید.

- سرکه چگونه بعنوان محافظت کننده عمل می کند؟

آزمایشگاه زیست شناسی سال اول

مطالب مشابه :

آزمایشهای زیست شناسی

آزمایشهای زیست شناسی دوم تجربی

آزمایشگاه زیست شناسی

سرفصل های پیشنهادی برای آزمایشگاه زیست شناسی

سرفصل های مباحث مطرح در مسابقات آزمایشگاه زیست شناسی

آزمایشگاه

آزمایشگاه زیست شناسی سال اول

سرفصل های پیشنهادی برای جلسات آزمایشگاهی زیست شناسی دوره متوسطه

آزمایشهای زیست شناسی

عناوین آزمایشگاهی درس زیست شناسی در کلیه پایه ها