ورزش و كودكان

دکتر رجبعلی مظلومی در کتاب گامی در مسیر تربیت اسلامی می نویسد:

"ورزش هایی که به کودکان داده می شود، باید چنان باشند که به تربیت قوای فکری و نظم روحی آن ها منتهی گردد؛ بدین معنان که تکوین اخلاق کنند، ایجاد منش نمایند، عادت های مطلوب را (نظیر نظم و انضباط و اطاعت از قانون و جوان مردی و همکاری) مایه گذارند و یا حس ابتکار را بیدار کنند و بپرورند.

این ها همه را ضمن بازی ها بهتر از هر گونه درس می توان یاد داد، زیرا اثر این چنین آموزش ضمن بازی ها، تا پایان عمر، باقی می ماند."

از ورزش ها و بازی های کودکان، استفاده های دیگری نیز می توان نمود مربیان دلسوز و زیرک، با توجه به نوع بازی ها و ورزش های مورد علاقه کودکان، می توانند شخصیت واقعی و حقیقی و نیز استعدادهای نهفته کودکان و حساسیت های روحی آنان را کشف نموده و در برنامه ریزی های تربیتی، مورد توجه و استفاده قرار دهند. دکتر مظلومی در این مورد می نویسد:

"بازی های مورد علاقه کودک نیز می توانند تا حد زیادی معرّف جهت عاطفی و نظری او باشند و قابل توجه برای کار مربی قرار گیرند. آری بازی، واقعاً بازی نیست، درس زندگی کودک است، و نمایشی از سیر درونی و نفسانی او؛ پس باید که آن را نیکو ساخت و نیکو نظارت کرد."

آیة الله ابراهیم امینی نیز در کتاب بانوی نمونه اسلام چنین می نگارد:

"دانشمندان فن تربیت توصیه می کنند که باید اطفال را آزادی داد تا بر طبق دل خواه بازی کنند، بلکه باید وسایل و اسباب بازی و تفریح سالم را برای آنان فراهم ساخت. اخیراً در جهان متمدن، این موضوع مورد توجه واقع شده و در کودکستان ها و دبستان ها و دبیرستان ها انواع وسایل بازی و تفریج سالم را مطابق سن کودکان و نوجوانان برایشان فراهم می سازند، و آنان را به بازی های دسته جمعی تشویق می کنند و به اثبات می رسانند که بازی چنان که برای رشد بدنی اطفال لازم است، برای تربیت روحی آنان نیز تاثیر به سزایی دارد.

بعضی مردم از کودکان انتظار دارند که مانند بزرگ سالان زندگی کنند و بر خودشان لازم می دانند که اطفال را از بازی و حرکات بچه گانه باز دارند؛ و این عمل را تربیت می شمارند. اگر کودک بازیگر بود، می گویند: کودک بی ادبی است، ولی اگر خمود و سر به زیر بود و از بازی کناره گیری کرد و در گوشه ای نشست، می گویند: آفرین، چه کودک با ادبی است! اما دانشمندان روان شناس این عقیده را خطا و غلط می دانند و عقیده دارند که بچه باید بازی کند؛ اگر بازی نمی کند، علامت کسالت جسمانی و ضعف روحی اوست. البته پدر و مادر باید این جهت را مراعات کنند که بازی کردن کودک به حال خودش زیان بخش نباشد و اسباب مزاحمت دیگران را نیز فراهم نسازد.

پدر و مادر نه تنها باید کودک را در بازی کردن آزاد بگذارند، بلکه خودشان نیز باید در مواقع بی کاری با آنان بازی کنند، زیرا بازی کردن با پدر و مادر برای اطفال، بسی لذت بخش است و آن را از علایم محبت می شمارند."

از طریق ورزش می توان کودک را تربیت نمود و بسیاری از یاد گرفتنی ها را به او آموخت. در کتاب کودک و ورزش چنین آمده:

"قدرت آموختن در تمام کودکان وجود دارد. کودک می تواند از دیگران و با دیگران، بر اثر نگاه کردن، مقایسه کردن و تقلید کردن بیاموزد. مقایسه قدرت کودک با دیگران، نشانه اعتماد به قدرت خود می باشد و رقابت نیز می تواند در آموزش موثر باشد. هم سالان کودک در آموزش تربیت و آموختن کودک موثرند.

بزرگان نیز می توانند سرمشق آموزش برای خردسالان باشند... (جهت آموزش نظم و تربیت در ضمن بازی) می توانند به کودکان بیاموزند که:

1- به نوبت از اسباب بازی استفاده نمایند.

2- ممانعت برای کودکان دیگر فراهم نکنند.

3- پس از استفاده از اسباب بازی، آن را به کودکان دیگر واگذار نمایند.

4- اسباب بازی را خراب نکنند.

کودک می تواند قواعد اجتماعی و زندگی را فقط در جمع کودکان بیاموزد، برای این منظور سعی کنید که فرزند شما با دیگران آمیزش و رفت و آمد داشته باشد و تمرینات مثبت و منفی را بیاموزد.

هدف از تربیت کودکان استقلال آن هاست."

تنها دانشمندان و اندیشمندان معاصر نیستند که ورزش، بازی و تحرک را برای کودکان لازم می دانند، بلکه بسیاری از فلاسفه و صاحب نظران گذشته نیز این ضرورت را دریافته و بدان پرداخته اند؛ به عنوان نمونه،.........

غزّالی می گوید:

"و هر روز یک ساعت وی را از بازی باز ندارند تا فرهیخته شود [یعنی تربیت گردد و ادب آموزد] و تنگ دلی نشود که از آن بدخوی گردد و کوردل."

ارسطو نیز ورزش و بازی را برای کودکان لازم می دانسته، ولی آن ها را از پرداختن به ورزش های سنگین منع نموده و معتقد بوده:

"کودکان باید به طور معتدل ورزش نمایند و نه تا آن حد که مهارت حرفه ای به دست آورند. جوانانی که برای شرکت در مسابقه ای المپیک ورزش می کنند، تندرستی شان آسیب می بیند، و این نکته آشکار است که کسانی که در خردسالی قهرمان می شوند، در سال خوردگی به ندرت باز به چنین مقامی می رسند."

اسلام نیز که دین فطرت بوده و با واقعیات، واقع گرایانه برخورد می کند، نه تنها بازی کودکان را تخطئه نکرده، بلکه آن را لازم می داند. در سوره یوسف می خوانیم:

وقتی برادران یوسف می خواهند او را از پدر دور سازند، به اندیشه فرو می روند که چه موضوعی را برای این امر، بهانه قرار دهند تا پدرشان، حضرت یعقوب، که پیامبر خدا بوده و دارای بینش وسیع الهی است، بر آنان خرده نگرفته و از در مخالفت در نیاید، مساله لزوم بازی و تحرک در فضای باز و سرسبز را مطرح می کنند، زیرا می دانند بازی، ورزش و تحرک برای کودک، یک ضرورت فطری است و هیچ گاه پیامبر خدا با یک خواسته فطری مخالفت نمی کند؛ .........

از این رو می گویند:

"ارسله معنا غدا یرتع ویلعب؛

[ای پدر] فردا او را با مابه صحرا فرست تا در چمن و مراتع بگردد و بازی کند."

و از آنجا که باید، بازی و ورزش کودک، تحت مرا قبت و کنترل بزرگترها باشد، اضافه می کنند

"و انا له لحافظون"

والبته ما مراقب او خواهیم بود."

حضرت یعقوب علیه السلا م نیز، از این جهت به آنان ایرادی نگرفته و موافقت می کند یوسف با آنان به صحرا برود.

رهبران دینی ما نیز به انحای مختلف، ضرورت بازی و تحرک برای کودکان را مورد اشاره قرار داده اند. حضرت علی علیه السلام فرمودند:

"من کان له ولد صبا؛

هر کس کودکی دارد، خود نیز باید کودک شود."

پیامبر اکرم صلی الله علی و اله نیز در این مورد فرمودند:

"من کان عنده صبیّ فلیتصابّ له؛

هر کس کودکی دارد، خود نیز باید تظاهر به کودکی نماید."

همان گونه که ملاحظه می شود، رهبران دینی ما، نه تنها کودکان را به واسطه کارها و بازی های کودکانه سرزنش نمی کنند، بلکه به والدین آن ها نیز توصیه می نمایند که خود نیز کودک شده و با کودکانشان به بازی های کودکانه بپردازند. خود آن حضرات نیز چنین می کرده اند.

در سیره پیامبر بزرگ اسلام می خوانیم: آن بزرگوار با نوه های خردسال خود بازی می کرده و حتی مرکب آنان می شده و آنان را به دوش می گرفته است.

اسلم می گوید: من حسن و حسین علیه السلام را دیدم که بر شانه های پیامبر سوار شده اند. به آن دو رو کرده گفتم: چه مرکب راهواری دارید! در این لحظه، پیامبر صلی الله علیه واله مرا مخاطب ساخته فرمود: "و چه سواران نیکویی!"

همچنین در سیره آن حضرت می خوانیم: گاه اتفاق می افتاد آن حضرت در حال نماز بود و همین که سر بر سجده می گذاشت، دو نوه بزرگوار، ولی سنّ و سال او، حسن و حسین علیه السلام، بر پشت او سوار می شدند و به بازی و شوخی می پرداختند. آن حضرت نه تنها آن ها را منع نمی فرمود، بلکه آن قدر سجده را طولانی می کرد تا خودشان به میل خود پایین بیایند. جالب تر این که، گاه خود آن حضرت دو نوه خردسال را به کشتی گرفتن وا داشته و سپس به تشویق آنان می پرداخت.

علاقه‌مند کردن کودکان به ورزش

ترجمه :عظيمي مروي

کارشناسان مي‌گويند شرکت کودکان در بازيهاي گروهي به افزايش اعتماد به نفس، تقويت روحيه همکاري و سلامت عمومي آنها منجر مي‌شود اما بعضي کودکان به ورزش و تحرک جسمي علاقه کمي دارند. بهترين راه حل براي اين مسئله اين است که والدين علت علاقه‌مند نبودن کودک خود را دريابند. بايد در مرحله اول مستقيما با او صحبت کنيد وبه او بفهمانيد راه حلي براي اين کار وجود دارد.
شناخت دلايل عدم تمايل کودکان به ورزش مي‌تواند به شما کمک کند تا سريعتر به راه حل برسيد.

بعضي از اين دلايل به شرح زير است:

عدم شکل‌گيري مهارتهاي ضروري کودک: بسياري از بازيها و ورزشها براي کودکان پيش از دبستان، مناسب سن آنها نيست. چون اغلب آنها از نظر توانايي فيزيکي، دامنه تمرکز و توان يادگيري قوانين بازي رشد کافي نکرده‌اند. به اين ترتيب به دليل ناکام ماندن درانجام بازي صحيح از سوي همسالان طرد و از فعاليت جسمي متنفر مي‌شوند.
دراينگونه موارد والدين مي‌توانند اين بازيها را در منزل با کودک انجام بدهند و او را تشويق کنند. او فارغ از نگاه همسالان باتشويق شما به سرعت قواعد بازي را فرا مي‌گيرد و در محيطي امن به بروز تواناييهاي خود علاقه‌مند مي‌شود. ادامه اين کار به افزايش تمايل او به ورزش کردن منجر مي‌شود.

برد و باخت

کودکان دبستاني که به ورزش کردن علاقه ندارند، اغلب از ديدن باخت همسالان خود در يک بازي عصبي و حتي شوکه مي‌شوند.
آنها برد و باخت و تحمل باخت را بدترين جنبه ورزش و بازي مي‌دانند و از آن تا جايي که بتوانند کناره مي‌گيرند. دراين گونه مواقع والدين بهتر است به ثبت‌نام کودکانشان در کلاسهاي ورزشي اقدام کنند.

ورزشهاي غيررقابتي و انفرادي اولين گام است. دراين مورد مي‌توان به شنا و ژيمناستيک اشاره کرد.

به خاطر داشته باشيد هرچه سن کودک بالاتر مي‌رود، جنبه‌هاي رقابتي ورزش براي او اهميت بيشتري پيدا مي‌کند به شرط اينکه قبل از آن علاقه به ورزش در او ريشه دوانده باشد.
اغلب بچه‌ها تا سن 11 و 12 سالگي به ورزشهاي رقابتي علاقه‌ نشان نمي‌دهند.

ترس از حضور در تيم ورزشي:

اگر کودک شما خجالتي است و يا اعتماد به نفس کافي ندارد، احتمالا به دليل ترس از رقابت با همسالان وحضور در يک تيم، از فعاليت گروهي طفره مي‌رود.
بسياري از کودکان در اين مرحله نسبت به واکنش مربيان، والدين و همسالان خود حساس هستند و احساس نگراني مي‌کنند. شما بايد به کودک بفهمانيد که نمي‌خواهيد او ورزشکار حرفه‌اي شود بلکه هدف سرگرم شدن و حفظ سلامتي است.

انتخاب ورزش مناسب:

دليل عدم تمايل کودکان اغلب انتخاب ورزش نامناسب توسط والدين است.
به او اصرار نکنيد که به شنا، دو و يا دوچرخه‌سواري ادامه دهد.
بگذاريد خود او پس از امتحان کردن چند ورزش، يکي را انتخاب کند.

__________________

فقر حرکتی " ؛ فاجعه ای که سلامت مادران فردا را تهدید می کند

فقر حرکتی دانش آموزان به ویژه دختران محصل کشور ، پیامدهای ناگوار و خطرناکی به لحاظ سلامت جسمانی و روانی به همراه دارد که تبعات آن متوجه سلامت جامعه نیز خواهد شد. به گزارش مهر ، کمبود سرانه فضای ورزشی در مدارس ایران به همراه عدم توزیع مناسب امکانات تفریحی و ورزشی در سطح آموزشگاههای کشور ، باعث شده امروزه شاهد تبعیض ناروا در این بخش باشیم.البته این وضعیت در سطح کلانشهرهایی همچون تهران نیز مطلوب و مفید نیست اما آنچه هست به مراتب بهتر از وضعیت مدارس مناطق کم برخوردار کشور است.بنابر اعلام مسئولان آموزش و پرورش استان هرمزگان ، بیش از 360 هزار دانش آموز دختر و پسر در سطح استان مشغول تحصیل هستند دکه حدود نیمی از آنها را دختران تشکیل می دهند.نکته جالب توجه در گفته مسئولان آموزش و پرورش هرمزگان ، میزان سرانه فضای ورزشی است که جای بسی تامل و درنگ دارد.به گزارش مهر ، سرانه فضای ورزشی دختران در مدارس هرمزگان کمتر از 92 میلی متر است !به عبارتی کمتر از 10 سانت و این یعنی فاجعه در حوزه سلامت جسم و روان افرادی که می خواهند مادران فردای جامعه باشند.بر اساس اظهارات مسئولان آموزش و پرورش هرمزگان ، 32 درصد ناهنجاری ها در بین دختران دانش آموز استان ناشی از عدم تحرک و فعالیت های ورزشی است. یک کارشناس تربیت بدنی آموزش و پرورش با اظهار تاسف از وضعیت موجود ، معتقد است: بسیاری از دانش آموزان کشور دچار عارضه پشت کج و گودی کمر هستند که می توان این مشکل را با آگاهی به موقع و حرکات اصلاحی مرتبط تا حد بسیاری کاهش داد.در نمونه ای آماری در سطح مدارس یکی از نواحی آموزش و پرورش شهرستان کرج ، طی سال تحصیلی گذشته 2000 دانش آموز دختر مورد ارزیابی قرار گرفتند که 700 نفر آنها نیاز به حرکات اصلاحی زیر نظر مربیان داشته اند.همچنین بررسی های اخیر در همان ناحیه آموزشی کرج نشان می دهد: از آغاز سال تحصیلی جاری تاکنون 1500 دانش آموز ارزیابی شده اند که 400 نفر از آنان نیاز مبرم به حرکات اصلاحی داشته اند .رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است : وضعیت کنونی ورزش در سطح مدارس دخترانه و پسرانه کشور اسفبار است.دکتر علی عباسپور ، با اشاره به محدودیت دختران در تحرک ، ورزش و نشاط ، تصریح دارد: بسیاری از مادران امروز که تا چندی پیش پشت نیمکت های مدارس می نشستند امروزه دچار مشکلات عضلانی ، ریزش مو، کوتاهی قد و... شده اند و اگر برنامه ریزی های دقیقی صورت نگیرد این موارد در نسل بعد نیز به وضوح دیده خواهد شد.به گزارش خبرنگار مهر ، دفتر فعالیتهای ورزشی وزارت آموزش و پرورش تابستان امسال طی بخشنامه ای به تمامی سازمان های آموزش و پرورش استانها با اشاره به فراوانی بالای میزان شیوع ناهنجاریهای قامتی در بین دانش آموزان دختر و پسر و تاثیر سوء برخی از انحرافات جسمی یا ضعف اندامها بر رفتار دانش آموزان ، این سازمان ها را موظف به تشکیل کانون ورزشهای اصلاحی دختران و پسران کرد.در این بخشنامه تاکید شد: مربیانی می توانند در کانون ورزشی اصلاحی اشتغال یابند که قبلا دوره های حرکات اصلاحی را با موفقیت گذرانده باشند و یا از متخصصین فیزیوتراپی یا کار درمانی باشند.عضو انجمن تغذیه ایران با بیان اینکه کوتاهی قد دختران امروز باعث ناباروری مادران آینده می شود ، معتقد است: کوتاهی قد دختران می تواند در آینده برای آنها ایجاد مشکل کند چون ممکن است با وجود عدم بیماری، باعث بروز مشکلات مربوط به بارداری شود.به گفته لیلا عیوض زاده ، شکل و فرم استخوان لگن در افراد کوتاه قد با دیگر افراد متفاوت بوده و موجب می شود جنین در داخل بدن مادر به خوبی نگهداری نشده و با زایمان زودرس ، از بین برود.

كودكان و بازي هاي آپارتماني

قسمت دوم
بازي جزو تفريحاتي است كه بچه ها از آن لذت مي بردند. در بازيهاي دستجمعي، كودكان با قواعد اجتماعي آشنا مي شوند و ضمن رقابتي سالم به نظم و رعايت حقوق ديگران عادت مي كنند.
بچه نيازمند به تخليه انرژي اضافي و نشاط و شادابي دارد. از همين رو بازيهاي فكري، حركتي حتي در محيط هاي محدوده تري نظير آپارتمان، مهد كودك و فضاهاي سبز مجاور مجتمع ها نيز مي تواند به آنها در دستيابي به اين هدف كمك كند. چند نمونه از اين بازيها از نظرتان مي گذرد:

جوجه من آب دوست ندارد

اين جمله اي است كه در آغاز بازي از سوي اوستا خطاب به نفر اول بازيكنان بيان مي شود. او بايد پاسخ بدهد: دونه بده، نان بده" يا هر چيز ديگري كه به ذهنش مي رسد، اما نبايد چيزي را نام ببرد كه در بين حروف آن "آب" پيدا شود. نفر اول پس از پاسخ همان جمله را خطاب به نفر دوم و دومي خطاب به نفر سوم و به همين گونه تا آخر ادامه مي دهند. هر بازيكني كه از دادن پاسخ بازايستاد و يا در جمله كلمه "آب" به كار برد، سوخته است و جريمه مي شود و هر كس در آخر ماند، قهرمان بازي است.

موش و پنير

نخست از بچه ها دو نفر به عنوان موش انتخاب مي شوند كه به گوشه اي مي روند تا مذاكرات بقيه را نشنوند. ساير بازيكنان با هم بر سر شماره اي (مانند عدد 5) توافق مي كنند و سپس دايره وار مي ايستند و دستها را از طرفين باز كرده، دست يكديگر را مي گيرند و به اصطلاح از پنيري كه در ميان دايره است محافظت مي كنند. موشها آزادانه داخل دايره شده و از آن خارج مي شوند. به محض اينكه آنها شروع به رفت و آمد كردند، بازيكنان دور دايره به آرامي آغاز به شمردن مي كنند: 1، 2، 3، 4، 5، 6 و ... هنگامي كه به شماره مورد نظر رسيدند دستهايشان را پايين مي آورند تا از رفت و آمد موشها جلوگيري كنند. هر موشي كه در بين پنيرها يعني دايره بماند سوخته است و جريمه مي شود. سپس با انتخاب دو موش ديگر بازي ادامه مي يابد.

برج سازي

هر پنج يا شش بازيكن به صورت دايره وار مي نشينند و بطري دهانه گشاد يا پايه استوانه مانندي را در وسط دايره مي گذارند. هر بازيكن 5 تا 10 قوطي كبريت خالي تهيه مي كند و در دست مي گيرد. با علامت اوستا بچه ها به نوبت يك قوطي كبريت روي دهان بطري مي گذارند و به اين روش برجي را مي سازد. هر بازيكني كه به علت عدم مهارت به هنگام قرار دادن يكي از قوطي هاي خود موجب خراب شدن برج شود، آنچه ريخته است به او تعلق مي گيرد. بازيكني كه زودتر از سايران قوطيهاي خود را در برج به كار ببرد يا كمتر از سايران قوطي در دستش باقي بماند برنده بازي خواهد بود.
اين بازي را با انواع لگوهاي اسباب بازي هم مي توان انجام داد.
در شهر ما همه جا به جا
نخست بايد به تعداد بازيكنان بر روي زمين دايره ترسيم كرد يا حلقه اي لاستيكي يا هر نوع شيء براي علامت گذاري گذاشته شود. اينها به منزله خانه هاي انفرادي است كه بچه ها در وسط آن مي ايستند. اوستا شروع به گفتن جمله: "در شهر ما همه جا به جا" مي كند، ولي به محض گفتن كلمه "هپ" هر يك از بچه ها از خانه خود بيرون مي آيد و به يكي از خانه هاي ديگر وارد مي شود. اما در اين فاصله اوستا يكي از خانه ها را پاك مي كند و يا از زمين برمي دارد. بنابراين يكي از بازيكنان بدون خانه مي ماند. به اين ترتيب در هر بازي يك بازيكن حذف مي شود، تا اينكه فقط يك خانه و يك بازيكن باقي بماند و او همان برنده بازي خواهد بود.
كدام طرف رفتند؟
كاغذي را از وسط تا كنيد و در وسط آن فلشي بكشيد. كاغذ را به صورت ايستاده روي ميز قرار دهيد و كمي جلوتر از آن يك ليوان خالي ته صاف و بدون دسته بگذاريد. به دوستتان بگوييد كه مي توانيد بدون آنكه به كاغذ يا ليوان دست بزنيد فلش را برعكس كنيد. براي اين كار بايد ليوان حتماً پر آب باشد فلش فوراًً مي چرخد و برعكس مي شود.

ورزش و كودكان

مطالب مشابه :

آموزش نقاشی در کودکان کم توان ذهنی

مطالبی در مورد کنکور

/نقاشی از ورزش چوگان ، اثر برتر المپیاد هنری واشنگتن

ورزش و كودكان

گوشه گیری افراطی بارزترین علامت افسردگی در کودکان است

رنگ و فرم در طراحی معماری بیمارستان کودکان

نقاشی و تأثیر آن در رشد کودکان

پیش دبستانی ها