طراحی آموزشی

روش های فعال تدریس

1- روش استقرایی 5- روش مباحثه ی ، بحث گروهی (یاران در یادگیری

2- روش حل مسأله و بحث گروهی 6- روش پروژه

3- روش ایفای نقش 7- روش بدیعه پردازی (نوآفرینی) (قوه فعالیت دانش

4- روش بارش مغزی آموزان را افزایش می دهد.)

کتاب: مصدات یابی الگوهای فعال تدریس (مجید نقیه)

الگوی تدریس اعضای تیم

دراین الگو به جای اینکه در ابتدا معلم تدریس کند فراگیران نقش معلم را ایفاد می کنند و تدریس توسط «اعضای تیم فراگیران» انجام می شود و پس از آن معلم توضیحات ضروری و تکمیلی را برای آنان ارائه می دهد، به همین جهت این الگو را «تدریس اعضای تیم» نام نهاده اند.

نقش معلم قبل از اجرای الگو:

معلم قبل از حضور واجرای این الگو در کلاس، دو نقش اساسی دارد:

1- متن درس را حتی المقدور به چند قسمت مساوی و از نظر کیفیت مطالب به چند قسمت متعادل تقسیم بندی کرده باشند.

2- سئوالات آزمون را آماده و حتی المقدور تکثیر کرده باشد. در صورتی که شرایط برای تکثیر سئوالات مهیا نیست معلم می تواند سئوالات را برای فراگیران بخواند تا آنان سؤالات را بنویسید.

ویژگی های متن درس:

1- محتوای متن درس برای فراگیران قابل فهم و درک باشد. متن های درسی که دارای لغات و اصطلاحات پیچیده و مشکل است با این الگو کارآیی چندانی ندارد.

2- متن درس بلند باشد، در صورتی که متن درس کوتاه باشد تقسیم بندی آن به چند قسمت امکان پذیر نیست یا مشکل خواهد بود.

3- حتی المقدور متن درس قابل تقسیم به چند قسمت مساوی باشد

4- تقسیم بندی متن درس از حیث محتوی و درجۀ دشواری مطالب نیز متعادل باشد

5- مطالب هر قسمت مستقل از یکدیگر باشد، متن های درسی که همۀ قسمت های آن کاملاً با یکدیگر مربوط و پیوسته است، با این الگو کارآیی چندای ندارد.

ارزشیابی در این الگو:

اولاً سؤالات آزمون در این الگو، در مورد همۀ قسمت های درس است نه فقط یک قسمت خاص

ثانیاً در این الگو، غالباً از آزمون های «صحیح – غلط» و چند گزینه ای استفاده می شود. زیرا این نوع آزمون ها راحت تر از سایر آزمون ها تصحیح می شود و بازخورد یادگیری فراگیران نیز سریع تر و دقیق تر است

پس از ارائه کلید یا پاسخ نامۀ پرسش ها، فراگیران بصورت فردی به خودشان نمره می دهند اما در صورتی که شرایط اقتضا کند، معلم می تواند برگه های آزمون را جمع آوری کند و تصحیح برگه ها را خودش در کلاس انجام دهد.

مراحل اجرای الگو:

1- تشکیل گروه ها: (بهترین شکل تشکیل گروه ها این است که بطور تصادفی باشد.)

2- تعیین شماره برای هر یک از اعضاء گروه ها

3- مشخص کردن هر یک از قسمت های متن درس

4- مطالعه فردی

5- نظارت معلم به گروه ها

6- تشکیل گروه های جدید (شماره های مشابه هر گروهی با یکدیگر گروه جدیدی را تشکیل می دهند.

7- بحث و تبادل نظر گروهی: اعضاء هر گروه جدیدی در مورد قسمت مشترک بحث و تبادل نظر می کنند و هر فردی برای سایر اعضاء بیان می کند از قسمت مطالعه شده چه نکاتی را فهمیده و چه نتیجه ای گرفته است و دقت پیشنهادی بطور متوسط 10 تا 15 دقیقه است)

8- نظارت معلم به گروه ها

9- بازگشت به گروه های قبلی

10- تدریس فردی (در این قسمت در هر گروه تک تک اعضاء به ترتیب شماره مطالب را برای سایر اعضاء گروه تدریس می کند و توضیحات لازم را ارائه می دهد وقت پیشنهادی بطور متوسط 20 دقیقه است.

در این مرحله معلم به گروه ها نظارت و سرکشی می کند

11- ارزشیابی از فراگیران (وقت پیشنهادی بطور متوسط 5 تا 10 دقیقه است)

12- ارائه کلید یا پاسخ نامه

13- تفسیر نمرات (فراگیران در هر گروهی، در مورد نتایج آزمون و نمرات خود بحث و قوت ها و ضعف های خود را مشخص می کنند)

14- نتیجه گیری: معلم توضیحات اضافی و تکمیلی را ارائه ، مطالب مبهم و مشکل درس را تبیین و نکات مهم و اساسی درس را تأکید می کند.

کاربرد الگو

الگوی تدریس اعضای تیم خصوصاً برای دروس تعلیمات دینی مطالعات اجتماعی ، تاریخ، و ادبیات فارسی کارآیی بیشتری دارد و در ردیف بعدی دروس علوم تجربی ، حرفه و فن، زبان انگلیسی، زبان عربی و ریاضی البته باید توجه داشت که با وجود اینکه در بعضی از دروس مثل مطالعات اجتماعی و بینش اسلامی، همه دروس آن را می توان با این الگو تدریس کرد اما استفادۀ دائم و متوالی از کی الگو در کلاس، سبب کاهش آثار و نتایج آموزشی آن خواهد شد.

روش پروژه

مرحله اول: تعیین موضوع و هدف

بعنوان مثال:

معلم: موضوع فعالیت ها «بررسی ضرورت ایجاد حکومت اسلامی برای جوامع بشری» است

هدف ما این است که: مزیت حکومت اسلامی را نسبت به حکومت های دیگر مشخص کنیم

به کمک همه، ویژگی های حکومت اسلامی را مشخص سازیم و ....

شما هم بصورت انفرادی و گروهی فکر کنید و چند هدف برای درس امروز بیان کنند این موضوع را به دو صورت و توان اجرا کرد:

1- یک گروه از دانش آموزان که علاقه دارند داوطلب شوند تا دو فرصتی در داخل یا خارج از کلاس آن را اجرا کنند.

2- به همه گروههای کلاس واگذار شود ودر مدرسه، به بررسی و فعالیت بپردازند

مرحله دوم: ارائه طرح

معلم: اکنون که موضوع و اهداف مورد نظر مشخص شده از شما می خواهم طرح های اجرایی را بررسی کنید و یک روش مطلوب برگزینند.

مثال: گروه 1) ما می توانیم از طریق قرآنی مسئله فوق را بررسی کنیم.

گروه 2) ما می توانیم از طریق مطالعه روایات ائمه (ع) مسئله را بررسی کنیم

گروه 3) ما می توانیم با پرس و جو کردن از افراد مطلع در این خصوص به نتیجه برسیم

گروه 4) ما می توانیم با استفاده از بحث گروهی دلایل عقلی و منطقی همکلاس هایمان را پی گری کنیم.

معلم: بسیار متشکرم، راه های خوبی ارائه دادید. این قضیه نشان دهندۀ علاقه شما به درس است اکنون هر گروه برای رسیدن به اهداف، روش پیشنهادی را بصورت راهبردهای عملی تدریس و وسایل، منابع و امکانات مربوطه را معرفی کند دانش آموزان مراحل اجرای طرح خود را بطور مشخص ارائه می دهند و فرآیند فعالیت خود را رسم می کنند.

در پایان این مرحله ، روش و طرح کلی و اجرایی مورد موافقت اعضای گروه و معلم قرار می گیرد.

مرحله سوم: اجرا

معلم: دانش آموزان عزیز، طبق طرح پیشنهاد شده از سوی هر گروه ، مراحل را اجرا کنید

یادتان باشد که برای این کار سازمان دهی و مسئولیت هر عضو را مشخص کنید، پس از اجرای طرح، سرگروه ها باید گزارش آن را ارائه دهید.

(معلم زمان اجرا را مشخص می کند و به دانش آموزان اعلام می دارد.)

دانش آموزان براساس طرح ارائه شده، به فعالیت می پردازند و معلم ضمن توجه به اجرای فالیت ، راهنمایی های لازم را بیان می دارد و پیشرفت کار را کنترل می ند و بر اساس چک لیست، اقدامات هر گروه را ثبت می کند، البته اگر پروژه ها در خارج از مدرسه اجرا شود، ارزشیابی معلم براساس گزارش هر گروه انجام خواهد گرفت.

مرحله چهارم

قضاوت و ارزشیابی: معلم از هر گروه ها می خواهد گزارش خود را ارائه دهند

معلم: سرروه ها گزارش گروه خود را ارائه دهند. بقیه بچه ها نیز با دقت گوش بدهند و نظریات خود را بیان دارند و پس از پایان گزارش هر یک از سرگروه ها شما باید ارزشیابی و پیشنهاد خود را بیان دارید – سرگروه ها (گزارش گر) هم باید ضمن بحث و گفتگو با دانش آموزان پیشنهاد دهنده نظر آنان را در اصلاح کار خود ملحوظ دارند

ارزشیابی پایانی

1- به چه دلیل حکومت اسلامی در جوامع ضروری است

2- جامعیت حکومت اسلامی را با دلایل قانع کننده شرح دهید

3- چرا حکومت های غیر اسلامی نمی توانند سعادت بشر را تضمین کنند؟

4- دوست دارید زیر نظر چه نوع حکومتی زندگی کنند؟ چرا؟

تکلیف: معلم با توجه به اهداف درس و توانایی و علایق دانش آموزان تکلیف ارائه می دهد.

طراحی آموزشی

مطالب مشابه :

اعلام نتايج آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد)و نمونه دولتی در سال91 سایر استانها

زمان اعلام نتایج آزمون مدارس تیزهوشان سال93 و محل دریافت نتایج مدارس تیزهوشان

اقدام پژوهی

شیوه نامه درس پژوهی

اطلاعاتی از رشته فیزیک دریا در مقطع کارشناسی ارشد

ثبت نام در کلاس های قرآنی موسسه

استقلال مالی، مقصد اصلی موسسات قرآنی

درس پژوهی: الگویی برای توانمند سازی معلمان

«جدا سازي آفلاتوكسين از بادام زميني پس از برداشت در گیلان» : "Isolation of Aflatoxin from peanut in

طراحی آموزشی