تهران - قم
مسیری که ما امروز برای رفتن از تهران تا قم می پیماییم، مسیری نیست که گذشتگان مان طی می کرده اند. در دوران مختلف، جاده های دیگری برای اتصال این دو نقطه وجود داشته است. قدیمی ترین نشانه های برجای مانده از این راه ها، متعلق به دوره ی ساسانی است که اصفهان را به ری وصل می کرده. از بقایای راه ساسانی که در این ناحیه بر جای مانده است، راهی است که از جنوب حوض سلطان بین پل دلاک و روستاهای محمد آباد و کاج می گذشته است.
در زمان صفویه نیز راه دیگری ساخته شده بود که مسافران هنگام عبور از آن، از قم به موازات دره ی قمرود پیش می رفتند و سپس در محل برخورد قمرود با قره چای از روی پل دلاک میگذشتند.
در دوران قاجار و قبل از این كه مسافرت با ماشین معمول شود، مسافر قم به تهران، چهار شبانه روز در راه بود كه تقریباً نیمی از بیست و چهار ساعت را در راه سپری می كرد و نیم دیگر را به استراحت میپرداخت. وسیله ی راهپیمایی هم متفاوت بود: اعیان و اشراف با كالسكه یا تخت روان، طبقه ی متوسط با گاری یا دلیجان، دیگر مسافران با كجاوه و پالكی و طبقه ی بی بضاعت هم با پای پیاده این مسیر خاكی و ناهموار را طی می کرد. مسافر در مدت مسافرت در چهار محل منزل میكرد كه این چهار محل هم اكنون در جاده قدیم قم به تهران قرار دارد.
اما حدود 130 سال پیش، یعنی در دوران ناصرالدین شاه، مسیر جاده تغییر کرد. آقا ابراهیم امین السلطان، امانتدار دربار ناصرالدین شاه(که بعدها پسرش* صدراعظم ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و محمد علی شاه شد)، چند روستا در کنار جاده ی کنونی تهران-قم داشت که در مسیر حرکت کاروان ها نبود. امین السلطان مسیر رودخانه ی شور را طوری تغییر داد که جاده ی قدیم زیر آب برود و مسافران دیگر نتوانند از آن استفاده کنند. از این زمان به بعد کاروان ها مجبور شدند از جاده ای که او نزدیک روستاهایش کشیده بود، رد شوند. این مسیر 18 کیلومتر دورتر بود.
بعدها که رود شور خشک شد، عارضه ای شبیه یک دریاچه نمک از آن باقی ماند که امروز آن را به نام "حوض سلطان" می شناسیم و در مسیر تهران-قم می بینیم اش و خیلی ها به اشتباه فکر می کنند دریاچه نمک قم است.
جالب است بدانید خانه ی امین السلطان(پسر) در تهران، خیابان لاله زار، انتهای کوچه ی اتحادیه قرار دارد. این خانه همان مکانی است که ناصر تقوایی در آن، سریال "دایی جان ناپلئون" را ساخته است.
* علي‌اصغر خان امين السلطان، پسر آقا ابراهیم امین السلطان، همان کسی است که بعد از قتل ناصرالدین شاه، اقدامات بر تخت نشاندن مظفرالدین شاه را که در تبریز مانده بود و هزینه ی سفر نداشت که به تهران بیاید، فراهم کرد. او دستی گشاده برای انگلیس و روس داشت و برای رضایت خاطر مظفرالدین شاه، از جیب ملت امتیازات مختلف به هر دو طرف می داد و هر دو سفر مظفرالدین شاه به فرنگ را او ترتیب داد.
او همان کسی است که آن سفر حج معروف را رفت که از خاك روسيه آغاز شد، از آنجا به چين و ژاپن و امريكا و چندي بعد به اروپا عزيمت كرد، سپس راهي مصر شد، از كانال سوئز به جده رسيد و سرانجام به مكه. پس از انجام مناسك حج به مدينه عزيمت كرد، سپس راهي شام شد و دمشق؛ و از راه بعلبك و بيروت به بيت‌المقدس رسيد. چندي بعد به مصر رفت و به يونان و اسلامبول. امین السلطان اتابك اعظم از شامات به جنوب آفريقا، تونس، مراكش و سپس فرانسه رسيد، يكسالي هم در پاريس ماند و سرانجام از سوئيس سر درآورد و در آنجا فراماسون شد!
امین السلطان با رسیدن محمد علی شاه، نوه ی امیرکبیر به سلطنت، بار دیگر صدراعظم شد.
منابع:
- سایت موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
- مقاله «آیا انگلیسی ها از توطئه چینی دست کشیده اند؟»، حمیدرضا حسینی
- سایت تبیان
مطالب مشابه :
تهران - قم
در دوران مختلف، جاده های دیگری شود، مسافر قم به تهران، چهار شبانه خانه ی امین
تهران گردی - عودلاجان
مسافر - تهران گردی نوشته های پیشین هم خانه تاریخی سرهنگ ایرج را که "مهمان مامان" را در
تعریف یک مسیر گردشگری برای بازار تهران
مسافر - تعریف یک تعریف یک مسیر گردشگری برای بازار تهران - در این سرا یکی از خانه های
لیست کامل ، قیمت ، مشخصات و تصاویر هتلهای تهران با درجه بندی
لیست کامل ، قیمت ، مشخصات و تصاویر هتلهای تهران تور" های آموزشی و مسافر انواع اتاق های
تهران-کاشان، چهار نفر!
مسافر - تهران-کاشان، چهار نفر! - نوشته های قبل از غروب راهی کاشان شدیم و شب به خانه نقلی
باغ ایرانی و راهنمایان گردشگری
مسافر - باغ این برنامه از بوستان ملت آغاز شد که بیشترین لاله های تهران را در ، به خانه
رمان مسافر کوچه های عاشقی1
قسمت اول رمان مسافر کوچه های مرز بین خانه را با خانه های پس کوچه های تهران قدم
رمان مسافر کوچه های عاشقی
رمان بچه تهران. قسمت ۲ مسافر کوچه های معماری ان با سبک خانه های ایرانی فرق داشت
سفر با فرانس و ماریان!
من یک راهنمای گردشگری هستم و وبلاگ "مسافر" بازتابی از تهران به های جوانی شان
خانه ی گلی
مسافر - خانه ی گلی - نوشته های پیشین بهمن تهران زنان اروپا
برچسب :
مسافر خانه های تهران