سزارين و مسائل مربوط به آن!!

تعریف سزارین :

سزارین یک جراحی بزرگ است که با شکافتن پوست روی شکم ، عضلات زیر آن و جدار رحم همراه است به طورمتوسط، ۱۰ درصد زایمان ها در جهان به روش سزارین انجام می شود،طبق آمار رسمی در ایران حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد زايمانها به صورت عمل جراحي يعني سزارين صورت مي گيرند، در حالی که طبق آمار غیر رسمی در ایران سزارین ۵ برابر سایر نقاط جهان است. امروزه در برخي از بيمارستان هاي ايران این آمار حتي ۱۰۰ در صد نيز گزارش شده است برخی متخصصین علت افزایش گرایش زنان به انتخاب سزارین، فرار از درد زایمان است. اما عمل سزارین خود با درد فراوان همراه است و عواقب منفی متعددی نیز به همراه دارد

در چه هنگام عمل سزارین انجام می دهیم :

۱. عدم تطابق سرجنين بالگن مادر

اغلب اينگونه موارد درموقع دردهاي زايماني مشخص مي شوند.به اين ترتيب که با وجود انقباضات زايماني،پيشرفت زايمان خوب نيست ويا اين که در معاينه داخلي متوجه اين عدم تطابق مي شوند.البته موارد تنگي ويا اختلاف اندازه بسيار فاحش،قبل از دردها ودر يک معاينه دقيق داخلي که توسط مامايا پزشک در ماه آخر صورت مي گيرد مشخص مي شود.

۲. زجرجنين:

زجر جنين به معناي تغييرات بارزدر تعداد ضربان قلب جنين است که نشان دهنده اين موضوع مي باشد که ميزان اکسيژن خون او کافي نيست و مواد زايد خونش بيش از اندازه است . در اين صورت معمولاً عمل سزارين بطور اورژانس انجام مي شود .

۳. طرز قرار گرفتن غير عادي جنين :

وضعيت طبيعي قرار گرفتن جنين به صورت سر به پايين وداخل لگن مادر است. اگر مثلاً جنين به صورت عرضي قرار گيرد امکان زايمان طبيعي وجود ندارد. در صورتي که پاهاي جنين داخل لگن مادر باشد (سراو بالا باشد) در برخي موارد امکان زايمان طبيعي وجود دارد ولي اغلب مواقع سزارين راه انتخابي است.

۴. مشکلات مربوط به جفت و بند ناف:

اگر جدا شدن زودرس جفت صورت گيرد و يا جفت بجاي اين که در قسمت فوقاني رحم واقع شود، بر روي دهانه رحم قرار گيرد (جفت سرراهي)، بهترين روش زايمان همان سزارين مي باشد. ممکن است در حين يک دوره دردهاي طبيعي، ناگهان بند ناف جنين به داخل مجراي زايماني و جلوي سر جنين ليز بخورد. در چنين حالتي بند ناف بين سر جنين و لگن مادر تحت فشار قرار مي گيرد و جريان خون و اکسيژن به جنين قطع مي گردد. اين مورد نيزاز موارد سزارين اورژانس مي باشد.

۵. سزارين قبلي :

قبلاً اعتقاد براين بود که اگر يک بار سزارين شد، بايد هميشه سزارين شود. البته در برخي بيماران اين قانون هنوز هم حاکم است ولي امروزه اعتقاد بر اينست که اگر علت سزارين قبلي در اين حاملگي وجود ندارد (مثلاًحاملگي قبلي جنين بطور عرضي قرار داشته ولي دراين حاملگي جنين با باسر قرار دارد) و بيمار در يک بيمارستان مجهز قرار دارد مي تواند تحت نظر يک متخصص زنان و زايمان، زايماني طبيعي انجام دهد. بايد بيماران تفهيم شوند که در صورتي که مورد منعي براي اين اقدام وجود نداشته باشد، زايمان طبيعي بسيار مطمئن تر و بي خطرتر از يک عمل جراحي بزرگي مثل سزارين مي باشد. عوارض مربوط به مادر و جنين کاهش مي يابد و يک فاکتور مهم ديگر يعني هزينه نيز کاهش مي يابد . هزينه يک زايمان طبيعي حدود يک چهارم عمل سزارين مي باشد . البته خانمهايي که قبلاًسزارين شده اند و برش روي رحمشان به صورت طولي انجام شده نمي توانند زايمان طبيعي داشته باشند. فقط خانمهايي که برش روي رحمشان عرضي بوده و مورد منعي براي زايمان طبيعي ندارند، مي توانند به اين فيض برسند. (معمولاًبرش روي شکم بابرش روي رحم مطابقت دارد اما گاهي اينطور نيست، بنابراين داشتن پرونده پزشکي باقيد نوع برش روي رحم الزامي است).

۶. دخالتهاي پزشکي بيش از اندازه در دوره دردهاي زايماني:

مصرف داروهاي مسکن زودتر از موقع و يا داروهاي محرک انقباضات (بيش از حد مجاز) مي تواند پيشرفت زايمان را کند نمايد و به علت زايمان طول کشيده، سزارين انجام شود. آمار نشان داده است که بيماران تحت نظر ماماها کمتر سزارين مي شوند. يکي از دلايل آن اينست که ماماها کمتر از پزشکان از داروهاي مختلف استفاده مي کنند و علت ديگر اينست که چون خود ماما نمي تواند عمل سزارين را انجام دهد، سعي مي کند تا جايي که براي بيمار و جنين ضرري نداشته باشد، زايمان او رابه صورت طبيعي انجام دهد.

۷. جنينهاي نارس و ديررس:

(کمتر از ۳۸ هفته و بيشتر از ۴۲ هفته ). چون جنينهاي نارس احتمالاً تحمل فشار زايمان طبيعي رانخواهند داشت و جنينهاي ديررس به علت درشتي و اشکال در خون رساني آنها نيز دچار مشکل در زايمان طبيعي مي شوند .

۸. جنينهاي داراي مشکلات RH خون:

جنينهايي هم که مشکلات ناشي از RH خون دارند بهتر است با روش سزارين متولد شوند چون به اندازه کافي قوي نيستند که زايمان طبيعي را تحمل کنند.

۹. چند قلويي :

گاهي زايمان دو قلوها به صورت طبيعي صورت مي گيرد اما در اغلب موارد سزارين به عنوان بهترين راه انتخاب مي شود. حاملگيهاي بيش از دو قلو يي حتماً به صورت سزارين خاتمه مي يابند .

۱۰. موارد متفرقه:

مانند عفونت هرپسي در ناحيه تناسلي (نوعي عارضه تبخال مانند بسيار مسري که براي جنين خطرناک است). فشارخون بالا، تومورهاي فيبروييدي، بيماري قند، ايدز مادر و دوره دردهاي زايماني که بسيار طول کشيده باشد از موارد ديگر سزارين مي باشند. سابقه مرگ نوزاد‏، سابقه ي نازايي و شکم اوّل مسن (بيش از ۳۵ سال) نيز قابل ذکر هستند

بنابراین سزارین فقط و فقط زمانیکه مادر یا جنین مشکل جدی دارند انجام می شود بنابراین برای یک مادر سالم با جنین سالم بهترین و سالمترین روش زایمانی طبیعی می باشد .

عوارض عمل سزارین

عوارض مربوط به مادر عبارتنداز:

خونريزيهاي پس از عمل، لخته هاي خوني (که در برخي از موارد بسيار خطرناک و حتي کشنده هستند)، عفونت و چسبندگيهايي در رحم و لوله ها و حتي روده ها، عوارض بيهوشي و دردهاي مربوط به بخيه ها (در مقايسه با زايمان طبيعي که معمو لاً فرد زايمان کرده، از فرداي زايمان مي تواند راه رفتن و فعاليت عادي رااز سر بگيرد در حالي که خانمي که سزارين شده تا چندين روزاز دردهاي شکمي و محل بخيه ها شاکي است).

پس باید بخاطر سپرد که :

۱-روزهاي بستري در سزارين براي بيمار بيشتر است،

۲- احتمال خونريزي بعد از زايمان بیشتر است .

۳-دردهاي لگني و چسبندگي بيشتر است،

۴-مدت زماني كه فرد بتواند به روال عادي زندگي برگردد بيشترست

۵- احتمال نازايي بعد از سزارین وجود دارد

عوارض مربوط به جنين :

عبارتند از يرقان و مشکلات تنفسي.

البته منظور اينست که احتمال بروز اين مشکلات در نوزادان سزاريني بيشتر از نوزادان زايمان طبيعي است نه اين که حتماً در هر نوزادي که با روش سزارين به دنيا مي آيد اين مشکلات نيز پيش مي آيد.

فشاري که در حين زايمان طبيعي به قفسه سينه نوزاد وارد مي آيد کمک زيادي به تميز کردن ريه هاي او از ترشحات و مايعات مي کند که بر قراري يک فعاليت تنفسي عادي را براي نوزاد ايجاد مي کند. البته باز هم بايد تأکيد نمود در صورتي که ماما يا پزشکتان تشخيص دهد که عمل سزارين براي شما و نوزادتان مفيدتر است بايد سزارين انجام شود و عوارض آن با عوارض مربوط به يک زايمان طبيعي مشکل بايد سنجيده شود و هرکدام براي شما مفيدتر است انتخاب گردد .

هزينه يک عمل سزارين و مدت بستري پس از آن حدود ۴ برابر و يا بيشتر از يک زايمان طبيعي است.

چه اتفاقاتي در حين سزارين رخ مي دهد ؟

عمل سزارين يک عمل جراحي بزرگ است. قبل از عمل شکم شسته مي شود و موهاي روي آن اصلاح مي شود و يک سوند ادراري در مثانه شما کار گذاشته مي شود (تا که مثانه خالي بماند) و يک سرم به شما وصل مي شود تا مايعات و داروهاي لازمه از آن طريق بشما رسانده شود. روي تخت اطاق عمل مي خوابيد و بيهوشتان مي کنند. قبل از بيهوشي، پارچه هاي استريل مخصوصي روي شکمتان پهن مي شود و شکمتان با مواد ضد عفوني کننده شسته مي شود. البته در برخي از بيمارستانها و بعضي از پزشکان، بيهوشي کامل نمي دهند و نوعي بي حسي ايجاد مي کنند که از کمر به پايين بي حس مي شويد بدون اين که بخوا ب رويد. در اين صورت مي توانيد به دنيا آمدن نوزادتان راهم ببينيد!

البته اغلب موارد به همان صورت بيهوشي عمومي صورت مي گيرد. سپس يک برش بر روي جدار شکم و يک برش هم بر روي رحم ايجاد مي شود. معمولاً هر دو اين برشها به صورت عرضي صورت مي گيرد که هم زودتر ترميم مي شود و هم خونريزي کمتري دارد. مرحله بعد، تولد نوزاد است که معمولاً در همان دقايق اوّل جراحي صورت مي گيرد. سپس خارج نمودن جفت که از همان شکاف صورت مي گيرد و در نهايت شکافهاي ايجاد شده بخيه زده مي شود که اين مرحله طولاني ترين بخش عمل مي باشد. بخيه هاي داخلي کشيدني نيستند ولي بخيه هاي روي پوست معمولاً از نوع کشيدني هستند که از يک تا دو هفته پس از زايمان بايد آنها راکشيد (البته گاهي هم از نوع جذب شدني مي باشند).

پس از عمل جراحي، بیمار به اتاق ریکاوری فرستاده می شود تا در انجا ممکن است چند ساعتي بمانيد و فشارخون، نبض، درجه حرارت و خونريزي رحمي شما مرتب کنترل مي شود.

سزارين و مسائل مربوط به آن!!

مطالب مشابه :

بدون درد هم مي‌شود!

سزارين و مسائل مربوط به آن!!

اولویت های پژوهشی دانشکده پزشکی

وسايل ولوازم ضروري ومورد نياز نوزاد-دانستنيها

مجله 8