معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت در افراد چیست؟

سلامت نیوز:‌ هر چند بسیاری عقیده دارند واژه اعتیاد فقط باید در مورد رفتارهایی كه‌ شامل تزریق دارو می‌شود به‌ كار رود، اما محققان برخی از رفتارها را شناسایی كرده‌اند كه به طور بالقوه اعتیاد آور هستند و با حالات ناشی از استفاده از مواد مخدر یا اختلالات روانپزشكی همپوشانی دارند. کامپیوتر و اینترنت یکی از وسایل ارتباطی در عصر جدید است که توسط انسان به کار گرفته شده است. این وسیله باعث سرعت و دقت در کارها و گسترش ارتباطات شده است، به گونه‌ای که کره زمین را تبدیل به دهکده جهانی کرده است.

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پیشگیری نوین، با وجود این، نفوذ و گسترش آن باعث بروز مشکلاتی در جوامع شده است. از این مشکلات می‌توان به کاهش روابط اجتماعی واقعی و وابستگی به اینترنت اشاره کرد.

این نوعی تناقض است که علیرغم استفاده از اینترنت در جهت برقراری ارتباط فردی این وسیله سبب کاهش روابط میان فردی می‌شود.

نوع و کیفیت تعامل اجتماعی که این وسیله ارتباطی فراهم می‌آورد، علت این تنافض است. اینترنت از اهمیت مجاورت فیزیکی به وسیله به وجود آوردن شکل دیگری از شبکه‌های ارتباطی ( ارتباط مجازی) کاسته و ارتباط بین فردی ضعیفی به وجود می‌آورد.

از طرف دیگر استفاده روز افزون از اینترنت منجر به شکل گیری و گسترش نوع دیگری از وابستگی و اعتیاد شده است.

وابستگی به اینترنت به دلیل آن که همانند اعتیاد به مواد مخدر علائم ترک و مصرف دارد، وارد طبقه بندی فعالیت های اعتیادآور شده است.

دیدگاه جهانی به اینترنت در حالت كلی مثبت است و مخالفتی در خصوص استفاده از آن وجود ندارد. هر چند كه نحوه و میزان استفاده افراد از اینترنت در كشورهای توسعه یافته و كشورهای در حال توسعه متفاوت است.

برای مثال در كشوری مثل عربستان سعودی به علت اجرای سیاست های خاص و الگوهایی كه از سوی برنامه ریزان اجتماعی ارائه شده دسترسی افراد به اینترنت محدود به بعضی از سایت های خاص است. براساس اطلاعات منتشر شده، مردم این كشور تنها به دو هزار و پانصد سایت دسترسی دارند.

پیش از ظهور اعتیاد به اینترنت، نوع دیگری از اعتیاد، اعتیاد به کامپیوتر، اول بار توسط شوتان، محقق ارشد دانشگاه برکلی، در سال 1989 مطرح شد.

این محقق در طول بررسی ها بر روی انواع اعتیاد پی برده بود كه گروهی از افراد از کامپیوترشان بیش از حد استفاده می كنند و رفتاری بیمار گونه بروز می دهند.

بررسی ریشه های اعتیاد به اینترنت و موبایل

تاکنون، تحقیقات بالینی درباره اعتیاد، بر روی وابستگی به مواد مخدر و الكل انجام شده است.

هر چند بسیاری عقیده دارند واژه اعتیاد فقط باید در مورد رفتارهایی كه‌ شامل تزریق دارو می‌شود به‌ كار رود، اما محققان برخی از رفتارها را شناسایی كرده‌اند كه به طور بالقوه اعتیاد آور هستند و با حالات ناشی از استفاده از مواد مخدر یا اختلالات روانپزشكی همپوشانی دارند.

در دو دهه گذشته، روانشناسان و محققان اعتیاد به تدریج پذیرفته‌اند كه اعتیاد به چیزهایی غیر از مواد مخدر نیز می‌تواند به وجود آید. به عنوان مثال عادت‌هایی مانند پرخوری، میل جنسی و تماشای تلویزیون، استفاده مفرط از اینترنت، اعتیاد محسوب می‌شوند.

در اعتیاد رفتاری، فرد به ‌آنچه انجام می‌دهد و احساساتی كه در هنگام انجام دادن آن كار تجربه می‌كند، معتاد می‌شود.

ظهور اعتیاد به اینترنت به‌عنوان یك اختلال جداگانه، اول بار در سال ۱۹۹۵ توسط ایوان گلدبرگ مطرح شد و در سال ۱۹۹۶ توسط یانگ توسعه یافت.

در حال حاضر مراكز درمانی سراسر آمریكا حتی در دادگاه و سیستم قانونی این كشور وابستگی به اینترنت را به عنوان یك اختلال روانی واقعی پذیرفته‌اند.

از دست دادن كنترل بر روی رفتار، علائم ناخوشایند ناشی از ترك، عطش، ولع ‌زیاد برای كار با اینترنت، گوشه‌ گیری اجتماعی و افت تحصیلی و شغلی برخی از پیامدهای وابستگی به اینترنت هستند.

خصوصیات دیگری نیز برای افراد وابسته به اینترنت ذكر شده است، مانند استفاده از اینترنت برای فرار از مشكلات یا رفع احساس درماندگی، گناه، اضطراب و افسردگی، دروغ گفتن مكرر به اعضای خانواده و دوستان برای پنهان كردن میزان ماندن در فضای اینترنت.

معتادان اینترنتی هم مثل الكلی‌ها با خانواده، كار، روابط اجتماعی و مدرسه مشكل پیدا می‌كنند. برخی از معتادان اینترنتی مثل الكلی‌ها یا افراد معتاد به مواد مخدر، میزان مصرف خود را مخفی می‌كنند تا بتوانند به كارشان ادامه دهند.

یكی ‌از شباهت‌های اعتیاد به اینترنت با سایر اعتیادها در آن است كه معتادان اینترنتی اعتراف می‌كنند، هر بار بیشتر از گذشته آنلاین می‌مانند، درست مثل فردی الكلی كه بیشتر از آنچه می‌خواهد یا حتی به خاطر می‌آورد، الكل می‌نوشد.

اعتیاد به تلفن همراه

دسترسی زودرس به دوستان، قابلیت مخفی نگاه داشتن مكالمات از خانواده، بهره‌مندی از سیستم پیام كوتاه برای مخفی‌ كاری بیشتر از جمله مزایای استفاده از تلفن همراه برای جوانان و نوجوانان است.

بخشی از محبوبیت پیام‌های كوتاه برای جوانان از آنجا ناشی می‌شود كه آنها به تلفن همراه خود به‌عنوان بخشی از هویت شان می‌نگرند كه وسیله شخصی و خصوصی است كه به‌ جوانان برای تحرك و برقراری ارتباط همزمان، احساس استقلال می دهد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد رابطه‌ای بین استفاده بیش از حد از تلفن همراه، فشار روانی و بی‌قراری وجود دارد.

اعتیاد به تلویزیون

به‌ دنبال‌ اختراع تلویزیون در دهه 1920، تحولات فراوانی از هنگام راه یافتن آن به خانه‌ها صورت گرفته است و امروز با شمار فراوانی از مردم مواجه هستیم كه روزانه بیش از هشت ساعت تلویزیون تماشا می‌كنند.

نشانه‌ها و دلایل مختلفی وجود دارد كه وابستگی به تماشای تلویزیون را یك نوع اعتیاد بدانیم. وقتی معتاد به تلویزیون را از تماشای آن محروم می كنیم نشانه‌های محرومیت از آن پدیدار می‌شود.

بررسی‌ها نشان داده ‌است، معتادان به ‌تلویزیون دارای احساس گناه هستند، ولی سایر وسایل برای پر كردن اوقات فراغت احساس گناه ایجاد نمی‌كنند و شادی و خشنودی ناشی از آن‌ها بیشتر و ادامه ‌دارتر است، اما تلویزیون به جای احساس رضایت، احساس گناه ایجاد می‌كند.

اعتیاد به تلویزیون، مانند اعتیاد به مواد مخدر، دنیایی از خیال و توهم ایجاد كرده و جای واقعیت‌ها را می‌گیرد و مانند انواع دیگر اعتیاد تماشای آن ناشی ازعدم رضایت و خشنودی واقعی در زندگی است.

دیدگاه ها:

پروفسور نیک هاجسون، روانپزشک و رفتارشناس برجسته مدرسه پزشکی دانشگاه هاروارد می‌گوید:" انواع و اقسام رفتارهای اعتیادی مانند اعتیاد به الكل، كار، تلفن همراه و یا اینترنت دامن‌گیر برخی از افراد شده‌ است كه با پناه بردن به چیزی از خارج از خودشان احساس آرامش می‌كنند."

او می افزاید:" هسته اصلی رفتار حاکی از اعتیاد از آنجا ناشی می‌شود كه فرد به دنبال شیوه‌ای است تا مشكلات اش را درمان کند و در این راه انجام یك رفتار را مناسب می‌بیند. پس از آن فعالیت‌های حرفه‌ای و ارتباطی معتادان به رفتارهای اعتیادی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. فزآینده و صعودی بودن رفتار، عدم موفقیت برای قطع رفتار توسط شخص، عدم قدرت فرد در خودداری از این رفتار به رغم وجود پیامدهای منفی، ایجاد رنجش برای خود و دیگران به خاطر رفتار اعتیادی، احساس گناه داشتن از جمله مولفه‌های رفتار حاکی از اعتیاد است."

معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت در افراد

اعتیاد به اینترنت از سه مرحله تشکیل شده است.

1- تداوم استفاده

2- زیاد شدن ساعت مصرف

3- مرحله اعتیاد واقعی

اعتیاد به اینترنت هم مثل اعتیاد به تماشای تلویزیون و دود کردن سیگار، در ابتدا كم خطر به نظر می رسد، اما با گذشت زمان، به معضلی بزرگ بدل می شود.

از معمول ترین معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- افت تحصیلی شدید

- كاهش وزن

- بالا رفتن دامنه تنش های عصبی

- كاهش فعالیت های اجتماعی، معاشرت با اشخاص

- قانون گریزی

- عدم مسئولیت پذیری

- خشونت بیش از حد

- پرخاشگری

- تغییر عادت های رفتاری

- ابتلا به سردردهای عصبی

همچنین افرادی كه ساعت ها بازی کامپیوتری یا چت می کنند، در معرض اعتیاد به اینترنت و کامپیوتر قرار دارند.

نكته ای كه باید به آن توجه شود آن است كه این افراد درست مثل معتادان به مواد مخدر، بعد از مدتی و در صورت عدم دسترسی به كامپیوتر و اینترنت دچار بی قراری، تحریك پذیری، عصبانیت و احساس نیاز می شوند.

البته شدت این علائم در افراد گوناگون متفاوت است. درمان اعتیاد به اینترنت به این دلیل اهمیت دارد که بی توجهی به آن، سبب عدم مسئولیت پذیری نسبت به خانواده، ازدواج، شغل و ... می شود.

اعتیاد به اینترنت نشانه چیست و چه عواملی در گرایش افراد به سوی این اعتیاد نقش دارند ؟

مشكل اعتیاد اینترنتی از عوارض زندگی در دنیای متمدن است ولی با این حال این مشكل در جوامع غربی كمتر از جوامع شرقی به چشم می خورد و علت این امر این است كه در جوامع غربی ارائه اینترنت به درون جامعه به همراه یك برنامه مدون و پایدار و طبق برنامه ریزی های قبلی صورت گرفته است. در حالی كه ورود اینترنت به سایر كشورها طبق برنامه و كنترل شده نبوده است و به همین دلیل است كه دچار مشكلاتی شده اند

علت های روانی اعتیاد به اینترنت

یكی از بزرگترین علل روانی انواع اعتیاد، فرار از مشكلات است. اما موضوعی كه در این جا بایستی به آن توجه شود مشخص كردن مسئله سن، جنسیت و كاربری است كه قصد استفاده از اینترنت دارد.

كاربر اینترنتی محدوده سنی و جنسیت مشخصی ندارد و به این مفهوم است كه کاربران اینترنت ترکیب متفاوتی از مردان و زنان هستند.

برای مثال دانش آموز دبستانی و دبیرستانی، ورزشكار، مادر خانه دار، استاد دانشگاه و ... می توانند كاربر اینترنت باشند و با توجه به نیازهای شان از آن استفاده كنند.

اما موضوع حائز اهمیت، مشکلات درونی این افراد است که آنها را آزار می دهد و نمی توانند با والدین، دوستان و نزدیكان در میان بگذارند. بنابراین سعی می كنند از ارتباطات مجازی در اینترنت استفاده کنند.

خطرات اعتیاد اینترنتی

میزان خطراتی كه شخص را تهدید می كند بسته به سن، جنسیت و موقعیت فردی و اجتماعی متفاوت است.

شایع ترین خطراتی كه می توان به آنها اشاره كرد عبارتند از:

- خطر تشدید افسردگی

- از بین رفتن خلاقیت

- كاهش كیفیت روابط اجتماعی

- كم خوابی

- افت تحصیلی و كاری

- فرار از مدرسه

- طلاق

- بی اعتنایی

- از بین رفتن حس مسئولیت پذیری

- از دست دادن شغل

- مقروض شدن

چگونگی مقابله با اعتیاد اینترنتی

اعتیاد اینترنتی به عنوان آسیبی اجتماعی ممكن است هیچ گاه به طور كامل ریشه كن نشود، اما با تدبیر و برنامه ریزی مناسب می توان آن را كنترل کرد.

در این راستا باید تلاش شود تا با ارتقاء سطح آگاهی اقشار مختلف جامعه، پیشگیری از اعتیاد اینترنتی را ترویج کنیم.

از زمان شیوع اعتیاد به اینترنت، روش های غلطی برای مقابله با این پدیده معمول شده است. ( جلوگیری از استفاده از کامپیوتر و اتصال به اینترنت) ولی مطالعات دانشمندان مدرسه روان پزشکی مرکز پزشکی رونالد ریگان در لس آنجلس نشان داده است كه این تكنیك ها نمی تواند مانع از گسترش این نوع اعتیاد شوند. خانواده ها و مسئولان باید اعتیاد اینترنتی را به رسمیت بشناسند.

نتیجه

اینترنت فواید بسیاری دارد که عبارتند از:

- وجودش مهم، ضروری و بنیادی است.

- از نظر محیطی و اکولوژی بی خطر و سالم است.

- روش استفاده از آن راحت، مناسب است.

با استفاده از اینترنت شیوه های زندگی متحول شده و انجام کارها ساده تر شده است. اما می تواند شرایط مصرف مواد مخدر، نوشیدن الکل، قاچاق مواد مخدر و ... را تسهیل کند.

چند نکته مهم که درباره استفاده از اینترنت

- زنان بیشتر از مردان آنلاین می شوند.

- 50 درصد از افرادی که آنلاین می شوند در مورد سن، وزن، شغل، وضعیت تاهل و جنسیت شان دروغ می گویند.

- 20 درصد افرادی که آنلاین می شوند، تاثیر منفی این کار را در زندگی مشاهده می کنند.

- تقریباً 50 درصد از مشکلات خانوادگی به اینترنت مربوط است.

-11 درصد افرادی که آنلاین می شوند به تدریج به اینترنت معتاد می شوند.

معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت در افراد چیست؟

مطالب مشابه :

«اعتیاد اینترنتی»!

اعتیاد به کامپیوتر چیست ؟ چگونه از آن رها شویم؟؟؟

پیامدهای اینترنت برای کودکان

معیارهای تشخیص اعتیاد به اینترنت در افراد چیست؟

فوائد ومضرات اینترنت

توصيه های کاربردی برای دوری از شهوت رانی در اینترنت: