درمورد مراغه

در مورد مراغه :

شهر
مراغه از قدیمترين شهرهای ایران و آذر بایجان است . این شهر در شمال غربی
ایران در 37 درجه و 23 دقیقه عرض شمالی و در 46 درجه و 16 دقیقه طول شرقی و
بر دامنه های جنوبی سهند واقع گردیده است . محدوده آن از غرب به در یاچه ارومیه و از شرق به دشت هشترود و از جنوب به جلگه میاندوآب منتهی می شود . و
به شهرستانهاي هشترود – ملكان – بناب و درياچه اروميه محدود است 1485 متر
از سطح دريا ارتفاع و جمعيت بالغ بر 260 هزار نفر و بزرگترين شهر استان پس
از تبريز ميباشد. مراغه ميليونها سال قبل در دوره دوم و سوم زمين شناسي ،
قبل از فوران آتشفشان سهند محل استقرار و زندگي حيوانات عظيم الجثه بوده
است . فسيلهاي مكشوفه از 32 گونه پستانداران و 2 جنس پرندگان ، منطقه فسيلي
مراغه را به بهشت فسيلي جهان معروف كرده است آب
و هوای آن معتدل و در فصول مختلف سال بین 20 درجه سانتی گراد زیر صفر تا
35 درجه سانتی گراد بالای صفر متغیر بوده و میزان متوسط بارندگی در آن 300
میلی متر در سال است. فاصله آن از تبریز حدود 130 کیلومتر و از طریق راه
آهن تا تهران 607 کیلومتر می باشد . ارتباط هوایی نیز در سالهای اخیر ما
بین مراغه و تهران بر قرار است.

تاریخ واقعی بنای این شهر روشن نیست اما دلایل و شواهد موجود قدمت آن را به قبل از میلاد مسیح می رساند. به نوشته دیاکونف در سال 715 قبل از میلاد ناحیه کنونی مراغه جزء سرزمین ماننا بوده و بنام ایالات اوئیشویش نامیده می شده است . بطلمیوس در قبل از میلاد مسیح مراغه را جزء اقلیم چهارم از اقالیم هفتگانه ربع مسکون شمرده و دریاچه ارومیه را به دلیل واقع شدن در کرانه غربی مراغه مارگیانه نام نهاده است . مارک آنتوان در سال 36 قبل از میلاد هنگام ذکر حوادث زمان پارت ها از این مکان به نام « فرائه تا » یاد می کند . عده ای نیز معتقدند شهر تاریخی فراسپه که توسط آنتونیوس سردار رومی محاصره ولی به تصرف در نیامد؛ همان مراغه است . به اعتقاد احمد کسروی نام مراغه بی گمان همان « مارآوا » یا « مادآوا » و به معنی جایگاه ماد می باشد .

اوج شهرت مراغه در دوره ایلخانیان است که پس از انتخاب به عنوان پایتخت توسط هولاکوخان ؛ مراکز علمی ؛ رصد خانه و کتابخانه مشهور آن احداث گردید .

شهر مراغه عمدتأ یک شهر کشاورزی است . رودخانه های متعددی که از سهند سر چشمه می گیرند ؛ باغات و مزارع آن را مشروب نموده و سرسبزی خاصی به آن بخشیده است . با دارا بودن مراتع سرسبز در دامنه های سهند از نظر دامداری نیز جزء مناطق مهم ایران است . خوشبختانه از آلودگی صنعتی در آن اثری نیست .

گفته می شود در زمان داريوش،آذربايجان شرقی يكی از ساتراپ های ايران و پايتخت آن شهر شيز بوده كه در جنوب خاوریمراغه قرار داشته است. از نظر كشاورزی و باغ داری اين شهرستان وضع بسيار خوب و پررونقی داشته و نوع كشت آن آبی و ديمی است. مراغه در زمينه ی صنايع وابسته بهكشاورزی فعاليت دارد و بيش تر كارخانه های موجود در آن به كار تهيه خشكبار اشتغالدارند.

سوغات مراغه :

فرش و تابلو فرش ابریشمی- باسلوق- سجوق- گردو وبادام پوست کاغذی- کشمش- عسل طبیعی سهند- صابون سنتی مراغه- دوشاب- پنیر- سرشیر

آثار باستانی مراغه:

گنبد سرخ: در قسمت جنوب شهر مراغه جنب قبرستان آقالار به سال 15 شوال 542 هجري بنا شده، گنبدسرخ یکی از قدیمی ترین بناهای موجود در مراغه است که در قسمت جنوب غربي شهر قرار دارد. نام باني بنا و تاريخ احداث آنرا مي توان از كتيبه جبهه شمالي و نام سازنده آن را از كتيبه غربي ملاحظه نمود. آنچه از اين كتيبه ها برداشت مي گردد این است که بناي گنبدسرخ در سال542 هجري قمری به دستور عبدالعزيز بن محمود بن سعد و به وسيله بني بكر محمد بن بندان بن محسن معمار ساخته شده است. به طور كلي گنبد مزبور بنایی مربع شكل است متشكل از سردابه و اتاق اصلي كه بر روي سكوي سنگي قرار دارد و به وسيله هفت رديف پله مي توان به آن دسترسي يافت. پنج پله در جلوي سكو واقع شده و پله ششم و هفتم جزء آستانه درگاه محسوب ميشوند.

برج مدور ( يا استوانه اي): در قسمت شمال شرقي چهار راه بزرگ خيابان خواجه نصير پشت ساختمان بانك ملي مركزي در جنب مدرسه به سال رجب 563 هجري بنا شده است. برج استوانه اي شكل ظاهري ساده دارد سقف بالايي آن فرو ريخته كه چندي پيش با سقف چوبي و شيرواني پوشانده و بازسازي شده است.

گنبد كبود: در كنار برج مدور به فاصله حدوداً ده متري برج ده پهلوي منشور شكل زيبايي وجود دارد كه مردم محل آن را ( قبر مادر هلاكو) مي نامند. . در اين برج، كتيبه اي كه تاريخ بناي آن را معلوم نمايد وجود ندارد ولي كارشناسان آن را مربوط به دوره سلجوقي دانسته و تاريخ بناي آن را به سال پانصد و نود و سه نسبت مي دهند. عده اي نيز به علت انتساب برج به مادر هلاكو آن را متعلق به دوره مغول مي دانند ولي به عقيده "آندره گدار" تاريخ بناي برج بايد مربوط به قبل از هلاكو باشداين برج، 10 ضلعي است و در زواياي 10 گانه آن ستوني مدور با تزئينات تخميري تعبيه شده كه تا زير طاق هاي موجود ادامه مي يابد. زير قوس طاق نماها به سه رديف مقرنس ساده و تزئينات پركار معقلي زيبا زينت يافته است. در زير گنبد کبود از داخل يك حاشيه از كتيبه گچ بري به خط نسخ، آياتی از قرآن مجيد به چشم مي خورد. از ساير تزئينات داخل مقبره اعم از گچ بري ها و نقاشي ها آثار كمي برجاي مانده است. در زير اتاق اصلي برج نيز سردابه كوچكي وجود دارد.

برج يا گنبد غفاريه: گنبد غفاريه در قسمت شمال غربي مراغه در كنار رودخانه صافي به شك مربع آجري در بالاي سكوي سنگي و دخمه عميق استوار است.

برج گوي: اين برج در محدوده مركزي شهر واقع بوده كه در طول سال هاي 1316 و 1315 به كلي ويران و منهدم گرديده ( 10 دي 1310 در فهرست آثار تاريخي ثبت شده است.)

رصدخانه: رصدخانه در عهد هلاكو به سال ( 656) هجري در پي فتح بغداد بر اثر تقاضا و يا به تشويق حكيم و دانشمند بزرگ ايراني خواجه نصيرالدين طوسي در روي يكي از تپه هاي غربي بنا شده است و به مرور زمان در سال 740 محل رصدخانه بر اساس نوشته حمدالله مستوفي به يك ويرانه تبديل شده بود و آثاري از آن مهد علم نجوم وجود نداشت و در شرايط فعلي در محل رصدخانه براي حفظ آثار و تبديل به يك موزه نجوم با نصب ( پلون قديم) حفظ آثار گرديده است. در سال 672 هجري قمري، خواجه نصير که آثار مکتوبش از 50 کتاب و رساله افزون است با جمعي از شاگردان خود به بغداد رفت تا بقاياي كتاب هاي تاراج رفته را جمع آوري و به مراغه ارسال دارد. اما اجل مهلتش نداد و در تاريخ 18 ذي الحجه سال 672 هجري قمري در بغداد دار فاني را وداع گفت. جسدش را به كاظمين انتقال داده و در جوار امامين همامين دفن نمودند.

مقبره اوحدی مراغه :

یکی از آثار معروف مراغه ؛ مقبره اوحدی مراغه ای است که محل دفن رکن الدین ابوالحسن مراغی مشهور به اوحدی مراغه ای، عارف و شاعر پارسی گوی نامدار دوره ایلخانی، صاحب مثنوی معروف جام جم است؛ که در میان باغ سرسبزی واقع گردیده. شیخ اوحد الدین اوحدی مراغه ای فرزند حسین اصفهانی در حدود سال 670 ه. ق. در مراغ متولد شد. از جوانی انسانی عارف و وارسته بود و در علوم دینی و عرفانی به درجه کمال رسید. ابتدا صافی تخلص می کرد (همنام رودخانه مراغه) ولی بعدها تخلص خود را از نام استاد و مراد خویش؛ اوحدالدین کرمانی که از بزرگترین عرفای زمان خود بود گرفت.اثر جاویدان وی به نام "جام جم" شامل پنج هزار بیت است که در سال 733 ه. ق. آنرا به نظم کشیده است. از جمله آثار دیگر اوحدی "ده نامه" و "منطق العشاق" است که همواره مورد توجه شاهان ایلخانی بوده است .بر دیوار شمالی و جنوبی بنا؛ نام اوحدی و تاریخ فوت (738 ه. ق.) حک شده است. در سال 1352 از سوی انجمن آثار ملی ایران، بنای جدیدی بر روی قبر مذبور احداث شده و سنگ مقبره قبلی را به موزه آرامگاه انتقال دادند.

معبد مهر:

سازه اي سنگي در قبرستان روستاي ورجوي وجود دارد كه در منطقه به امامزاده ملامعصوم مشهور بوده و شباهت زيادي به معابد مهر يونان ،ايتاليا و تركيه دارد. در دوره صفوي يا اوايل قاجار يكي از روحانيون بنام آخوند ملا معصوم مراغه اي در اين مكان دفن كرده و به نام زيارتگاه رواج داده اند. در و ديوار تالار بزرگ با خط ثلث آياتي از سوره آل عمران را بعدها به آن نقش كرده اند كه استفاده از آن در دوره هاي اسلامي را آشكار مي كند به روي ديواره ورودي سمت چپ معبد تصوير ماري حك شده كه اين نقش در دوره اشكانيان بسيار متداول بوده و به روي گچ بري هاي اين دوره به وفور مشاهده مي گردد. معبد مهر مراغه به عنوان يكي از معدود معابد مهر پرستي ايران در فاصله حدود 5 كيلومتري جنوب مراغه واقع شده و قديمي ترين بناي استان بشمار مي رود.

موزه مراغه: در کنار مقبره اوحدی قرار دارد؛ که عنوان موزه تخصصی ایلخانی را به خود اختصاص داده است. شهر مراغه در دوره ایلخانیان مغول، مقر حکومتی و پایتخت آنان بوده است. اشیاء موجود در این موزه شامل ظروف سفالی، سکه، کتاب، ظروف مفرغی و... مربوط به دوران اسلامی است.

امامزاده چکان :

بقعه امامزاده سید ابراهیم(ع) در 6 کیلومتری شرق مراغه در روستای چکان واقع شده است. این بقعه ازدیربازمورد توجه واحترام خاص اهالی شهرستان مراغه بوده و یکی از امامزاده های معروف ومشهور آذربایجان شرقی می باشد.

این بقعه شریف آرامگاه سید جلیل القدر حضرت امامزاده ابراهیم ابن حسن ابن قاسم ابن عبداله ابن حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام می باشد.

گفته ها حکایت ازاین دارد که نامبرده نوه سوم امام موسی بن جعفر علیه السلام هستند که در موقع هجرت از سوی مدینه به مشهد مقدس به دست مخالفان و دشمنان امامت و ولایت به شهادت می رسند ودر این مکان دفن می گردند. تاریخ کشف قبر امامزاده سید ابراهیم (ع) به حدود یکصد و هفتاد سال پیش بر می گردد.

در قسمت غربی دیوار حرم نزدیک ضریح مطهر سنگ حجاری شده ای به عرض 80 سانتی متر و ارتفاع 150 سانتی متر نصب شده است. مساحت عرصه امامزاده حدود 3 هکتار است.ساختمان بقعه نسبتا ً در وسط عرصه قرار گرفته است، درقسمت شرقی آن رودخانه محلی جاری است ودر اکثر فصول سال پراز آب می باشد. قسمت غربی امامزاده متصل به روستای چکان است و ورودی قدیمی امامزاده از این مسیر می باشد. در اطراف بقعه رواقهائی در ضلع های شرقی و شمالی وجنوبی ساخته شده که زائرین برای استرحت و صرف غذا استفاده می کنند در زیر رواقهای شرقی به تعداد 12 باب زائر سرا وجود دارد که در اختیار زائرین قرار می گیرد .

امامزاده سيد محمد" سيد عطاء الله" (ع) مراغه :

بقعه شريف سيد محمد (سيد عطاء الله) در خيابان امام خمينى (ره) مراغه واقع شده است وجزء مجموعه اى مرکب از مسجد و مدرسه علوم دينى است. بقعه قبلا عبارت بود از بنايىچهار ضلعى که بر فراز ان گنبدى استوار گشته و در پاطاق ان با کاشيهاى رنگارنگ و سطحخود گنبد از کاشى سبز و سراميک ابى پوشش داده شده بود. ولى در باز سازى اخير وسعتبقعه از 25 متر به بيش از 350 متر مربع افزايش يافته است و گنبدى بسيار با عظمت بهارتفاع بيش از 14 متر از کف زمين بر روى ضريح مقدس گذاشته شده است. راه ورودى بناىبقعه از درب اصلى مسجد امامزاده باز شده است و علاوه بر ان راه ورودى مستقلى بهخيابان امام خمينى دارد. بقعه شريف بنا به اظهارات اهالى که از اجداد خود نقلميکنند مربوط به نوه ششم جناب جعفر طيار و از نوادگان حضرت امير المونين على بنابيطالب (ع) بنام سيد محمد مشهور به عطاء الله ميباشد.اکثر اولاد و نوادگان اين سيدجليل القدر از سادات بزرگوار و از علماء کرام و از قضات شهر هاى قزوين سلطانيه وگيلان بوده اند و انچه از تاريخ اين خاندان مشهود است انها در مناطق اذرى زبان شهرهاى ايران منجمله قزوين زنجان اذربايجان و اردبيل سکنى داشته اند.

سایر آثار:

كليساي هوانس. تعدادي از سراي قديمي از جمله سراي بزرگ – سراي حسيني – سراي خواجه ملك . سراي صدر كبير سراي خامنه اي ... از آثارهاي قديمي شهرستان مراغه مي باشند

مساجد تاریخی مراغه :

1- مسجد ملارستم 2- مسجد معزالدين 3- مسجد جامع 4- مسجد زنجيرلي بازسازي شده به نام مسجد شهدا است 5- مسجد شيخ تاج 6- مسجد آقا محمد تقي ، كه اكثراً بازسازي شده و احداث بناي مساجد شهرستان مراغه همه به دوران صفويه به بعد مي رسد.

تعدادي از تپه هاي باستاني كه از هزاره اول دوره اشكاني و ساساني باقي مانده اند از جمله:

1-‌ تپه گل تپه2- تپه سرگيزه در بخش مركزي 3- تپه چخماق در روستاي مغانجق بخش مركزي 4- تپه قرلار تازه كند قره ناز 5- تپه چوانباغ 6- تپه قزل ارسلان 7- تپلي باغ مراغه و ... قلعه و غار قيزلار قلعه سي

قيزلار قلعه سي (قلعه دختران)‌ يكي از مهم ترين آثار تاريخي وطبيعي شهرستان مراغه است. اين قلعه و غار در 20 كيلومتري جنوب غربي مراغه و در سمتجنوبي دره بسيار عميق كوههاي كؤي داغ (كوه كبود) واقع شده است. ارتفاع كلي غار وقلعه نسبت به دره‌ عميق مقابل حدود 18000 تخمين زده شده است. در ارتفاعات پشت قلعهباقيمانده يك ديوار خشتي به چشم مي خورد كه از بقاياي قلعه قديمي است.

غار کبوتر (هامپوئیل) :

غار کبوتر که تقریباُ در 8 کیلومتری مراغه واقع گردیده است ، در اصطلاح محلی ها مپوئیل نامیده می شود . این غار بدون شک یکی از شگفتی های آفرینش است . در ابتدای ورودی غار میدان بزرگی وجود دارد که سقف آن لانه کبوتران است . پس از گذر از تونل کم ارتغاعی که در سمت راست قرار دارد به میدان نسبتا بزرگ دیگری می رسیم . در این میدان چهار حلقه چاه به عمق تقریبی 10 - 12 متر وجود دارد که عملا همه آنها به یک میدان بزرگ در اعماق زمین منتهی می شود.در این میدان صخره های بزرگی دیده می شود که تا خرداد ماه به دلیل بدلیل ریزش آبهای زیر زمینی سطح آن لغزنده بوده و عبور از آنها احتیاط زیادی را می طلبد . سپس این میدان بزرگ به اتاقهای بزرگ و در نهایت تونلهای باریکی ختم می شود در سقف اتاقها صدها خفاش بحال آویزان دیده می شوند که با هماهنگی خاصی به طور موزون در نوسانند . رسوبات آهکی متعددی طی میلونها سال تشکیل یافته و مناظر زیبایی بوجود آورده اند .

فرهنگ و زبان :

زباني كه مردم مراغه به آن تكلم مي كنند زبان تركي است. مردم شهرستان مراغه از قديم الايام داراي فرهنگ غني و متكي به اعتقادات مذهبي مي باشند كه آثار به جا مانده از دوران هاي مختلف حكايت از آن دارد.

اقلیت های مذهبی مراغه :

شهر مراغه از قرن ها پيش مركز سكونت و زندگي ارامنه و يكي از مراكز مهم مسيحيت بوده و عده كثيري از آشوري هاي مسيحي در آنجا زندگي مي كردند. با توجه به اينكه مادر هلاكوخان مسيحي بوده لذا مسيحيان از امتيازات خاصي برخوردار بوده و از اطراف و اكناف در ميان، ارامنه و نسطوريان به ويژه دانشمندان و صاحبان حرف و هنرمندان اين فرقه در مراغه گرد آمده و كليساهاي متعددي ساخته مي شود ويلسون سياح انگليسي در ديدار از شهر مراغه به صومعه هايي كه از زمان هاي بسيار كهن در دل سنگ ها تراشيده شده بود اشاره كرده و به زيست مسلمانان و راهبانان و عيسويان در صومعه هاي مراغه مشهور بوده است بيان داشته در ادوار گذشته اكثر مسيحي ها بر اثر تحولات تاريخي از شهر مراغه مهاجرت كرده بعد از انقلاب اين شهرستان فاقد اقليت هاي مذهبي مي باشد.

پستي و بلندي كوهها و ارتفاعات مهم:

وجود ارتفاعات در شهرستان مراغه بافت شهر را به دو ناحيه كوهستاني وجلگه اي تبديل ساخته به طوري كه ارتفاعات از شمال شهر به جنوب و از شرق به غرب كم كم كاسته شده تا به سواحل درياچه اروميه و جلگه ملكان مي رسد كه قسمتي از روستاهاي بخش مركزي و عجب شير در ناحيه كوهستاني و قسمتي در جلگه شهر واقع اند كه از مهم ترين كوه هاي مراغه، كوه مندل بسر و سرگوني در جنوب شرقي مراغه به ارتفاع 2620 متر و 2169 متر است. و كوه قوزلوجه ( قزلجه) در قسمت شمال غربي در بخش عجب شير در ارتفاع 2615 متر و رشته كوه هاي سهند با ارتفاعات مختلف كه بلندترين قلعه آن 3710 متر در شمال مراغه قرار گرفته است كه قسمت اعظم آن در سال پوشيده از برف مي باشد.

وضعيت آب و هوايي و ميزان بارندگي:

وجود ارتفاعات بر تغييرات آب و هواي شهرستان تاثير كرده، آب و هواي شهرستان را معتدل ( متمايل به سردي و نسبتاً نيمه مرطوب ساخته است) به طوري كه هواي قسمت هاي جلگه و كنار درياچه ارومیه نسبتاً گرمسير و در قسمت هاي كوهستاني معتدل مي باشد. حداكثر درجه حرارت در اين شهرستان در روزهاي گرم تابستان 35 درجه سانتيگراد و حداقل آن در روزهاي سرد زمستاني ( 20-) درجه سانتيگراد مي باشد.

بطور خلاصه وفهرست وار :

آثار باستانی

این شهر با بیش از سیصد اثر ثبت شده ملی جزء ۱۰ شهر غنی ایران از نظر آثار باستانی می‌باشد. مهم‌ترین این آثار عبارت‌اند از:

گنبدهای مراغه شامل :گنبد سرخ - گنبد کبود - گنبد مدور - گنبد غفاریه

معبد مهر

رصدخانه مراغه و معابد اطراف آن

مساجد مراغه : مسجد ملا رستم- مسجد شیخ بابا- مسجد ملا معزالدین- مسجد شیخ تاج - مسجد شجاع الدوله - مسجد طاق - مسجد ضریر- مسجد سردابه- مسجد سفید

کاروانسراها و خانه های قدیمی مراغه :سرای خواجه ملکم- سرای بزرگ - سرای متولار- سرای خامنه- سرای صدر کبیر- خانه محمدی- خانه آصف - خانه پیر- خانه شهابیان

پل های تاریخی مراغه : پل مردق - پل خانقاه

کلیسای هوانس

مقبره اوحدی مراغه ای

موزه های مراغه: موزه تخصصی ایلخانی - موزه سنگ نگاره و مقبره آقالار- موزه تاریخ طبیعی و فسیل شناسی وموزه صحرائی فسیلها (در حال احداث)- موزه تخصصی نجوم ایران(درحال احداث)

قلعه های مراغه : قلعه و غار قیز قلعه سی - گویجه قلعه

حمام صفوی

تپه های باستانی

جاذبه‌های طبیعی

منطقه فسیلی مراغه

کوه سهند

دریاچه سد علویان

چشمه های معدنی مراغه ( ساری سو - ایستی سو – شورسو - قره پالچیق- گشایش )

رودهای مراغه (رودخانه ٔ صوفی چای- رودخانه ٔ مردق- رودخانه ٔ لیلان - رودخانه مغانجق)

دهکده توریستی

روستاها و چشم اندازهای طبیعی مراغه

غار کبوتر (هامپوئیل)

مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی :

دانشگاه مراغه

دانشگاه آزاد اسلامی مراغه

دانشگاه پیام نور مراغه

دانشکده پرستاری و مامائی مراغه

دانشکده علوم قرآنی مراغه

آموزشکده فنی و کشاورزی

آموزشکده سماء

مرکز تحقیقات نجوم و اختر فیزیک مراغه

مرکز تحقیقات فسیل شناسی ایران

مرکز تحقیقات کشت دیم غرب آسیا

مرکز آموزش علمی- کاربردی مراغه

مرکز آموزش عالی علمی- کاربردی صنایع غذائی مراغه

مرکز آموزش عالی علمی- کاربردی بازرگانی مراغه

درمورد مراغه

امامزاده سيد محمد" سيد عطاء الله" (ع) مراغه :

مطالب مشابه :

مراغه

آسیب‌شناسی مدیریت منابع انسانی با هدف بهبود و توسعه

معرفی دانشگاه فنی و حرفه ای و دانشکده فنی کشاورزی مراغه

سایت دانشگاه ها

تمامی سرفصل های دروس دانشگاه جامع علمی کاربردی ترمی پودمانی

درمورد مراغه

مدیریت بازرگانی

معرفی دوره آموزشی مدیریت بازرگانی

مراغه

جزوه سمینار در مسائل بازاریابی