رنزو پیانو، معمار ایتالیایی

رنزو پیانو، معمار ایتالیایی

رنزو پیانو۱۴ سپتامبر۱۹۳۷درجنوا ایتاالیا متولد شد. او در سال۱۹۶۴ از مدرسه معماری میلان فارغ االتحصیل شد. به عنوان یک دانشجو تحت راهنمایی فرانکو آلبینی آموزش می دید. به لطف پدر، که مانند چهار عمو و برادرش همه پیمانکار ساختمانی بودند، بی درنگ امکان آشنایی با زندگی کارگاهی و تجربه حرفه‌ای را به دست آورد و اولین روابط حرفه‌ای خود را با مشتریان پایه گذاشت، هنگامی که به طور منظم در ساختمانهای پدرش حضور می یافت تجارب عملی ارزشمندی را کسب نمود. بین سالهای ۱۹۶۵تا ۱۹۷۰ آموخته ها و تجارب علمی اش را با سفرهای مطالعاتی در انگلیس وآمریکا تکمیل کرد. در آن زمان جین پرو را ملاقات نمود. رابطه دوستی آنها تاثیر عمیقی از زندگی حرفه ای شان درسال ۱۹۷۱بود . از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۷ با ریچارد راجرز در طراحی مرکز پمپیدو همکاری داشت. او آژانس پیانو و راجرزرا با ریچارد راجرز تاسیس نمود.

در سال۱۹۷۷آتلیه پیانو و رایسرا بنا نهاد و مهندس پیتر رایس به عنوان یک شخص حرفه ای با او در بسیاری از پروژه ها همکاری می نمود. تا زمانی که درسال ۱۹۹۳ فوت کرد. سپس او مدرسه رنزو پیانو را تاسیس کرد که با حدود ۱۰۰نفر از مهندسان و متخصصان معماری با سالها تجربه همکاری داشت .

پیانو در مقام معمار (های-تک) شروع به کار کرد و بعد ها به عنوان معمار ارگانیک شناخته شد و در نهایت به عنوان یک معمار مبتکر و خلاق در فنون و روش های ساختمان سازی به شهرت رسید و هنوز هم بهترین نشان و افتخار کارهای او تلاش و تحقیق مداوم برای یافتن افق های جدید معماری است که از طریق روش های جدید فضا سازی و با تا کید بر قدرت تفسیر و بازاندیشی در مورد نیازها و انتظارات انسان معاصر حاصل می شود .

پیانو همیشه تلاش کرده روش ها و مفاهیم سنتی در مورد جهت و نحوه قرار گیری ساختمان را مورد باز اندیشی قرار دهد و با استفاده از شرایط و قابلیت های طبیعی اقلیم و محیط اطراف ساختمان و هدایت ویژگی های مطلوب آن به داخل فضایی خوش آیند و سازگار با شرایط طبیعی را در داخل ساختمان خلق نماید. موضوع عجیب دیگر این که وی در اسکیس هایش ایجاد جریان ها و اشعه ها در اطراف ساختمان و تعامل آن ها با خورشید همیشه با مداد کمرنگ و سبز نشان می داد . با اینکه پیانو یک بنا زاده است و با قوانین و اصول مقبول ساختمان سازی به خوبی آشناست اما همیشه تلاش کرده طافق ها و شیوه های جدیدی را جستجو کند تا پتانسیل های جدید مصالح را کشف و کیفیت و ارزش های انسانی صنعت گری را غنی کند.

پروژه‌های به اتمام رسیده :

· ساختمانهای اداری B&B italia در نووه دراته، کومو (Novedrate, Como)

· منازل شخصی در کوزاگو (Cusago)، میلان

· مرکز فرهنگ و هنر جرج پمپیدو (Centre Pompidou) در پاریس آغاز از ۱۹۷۱

· ساختمان تأسیسات شرکت اتومبیل سازی فیات در شهر تورینو ایتالیا

· استادیوم فوتبال شهر باری ایتالیا

· مرکز فرهنگ و هنر جرج پمپیدو (Centre Pompidou) در پاریس

· فرودگاه شهر Osaka ژاپن

· Potsdamer Platz پوتز دامر پلاتز در شهر برلین آلمان

· مجموعه برج‌های سیدنی استرالیا

· ساختمان مرکز علم و تکنولوژی ملی هلند در شهر آمستردام

· ساختمان آکادمی علوم ایالت کالیفرنیا در سانفرانسیکو آمریکا

· مجتمع ورزشی راوانا

· ایستگاه مترو جنوا

· پایانه مسافربری کانسای

· مرکز طراحی مرسدس بنز در اشتوتگارت

در ضمن این معمار مشهور پروژه‌هایی نیز در دست اجراء دارد که مهم‌ترین آنها به گفته وی ساخت برج ۴۲۰ متری با گنجایش ۱۵۰۰۰ نفر بر روی رودخانه تایمز لندن می‌باشد که بلندترین برج اروپا خواهد بود و دارای موزه، مجموع هتل‌ها، واحدهای مسکونی و رستوران باشد.

جوایز :

· عضویت افتخاری جامعه معماران آمریکا، آمریکا، ۱۹۸۱

· مدال طلای انستیتو سلطنتی معماران بریتانیا، انگلستان، ۱۹۸۹

· نشان Cavaliere di Gran Croce از هیئت دولت ایتالیا، رم، ایتالیا، ۱۹۸۹

· جایزه کیوتو، بنیاد ایناموری ، کیوتو، ژاپن، ۱۹۹۰

· عضویت افتخاری دانشکده هنر و تحقیقات آمریکا، آمریکا، ۱۹۹۴

· سفیر حسن نیت یونسکو ، ۱۹۹۴

· جایزه میکل آنجلو رم، ایتالیا، ۱۹۹۴

· جایزه اریز موز ، آمستردام، هلند، ۱۹۹۵

· جایزه معماری پریتزکر، کاخ سفید، واشینگتن، آمریکا، ۱۹۹۸

· معمار دانشکده ملی سن لوکا، رم، ایتالیا، ۱۹۹۹

· سلطان معماری، ونیز، ایتالیا، ۲۰۰۰

· جایزه لئوناردو، رم، ایتالیا، ۲۰۰۰

· جایزه وکسنر، مرکز هنر وکسنر، کلومبوس، اوهایو، آمریکا،۲۰۰۱

· مرکز فرهنگی ژان ماری تجیبائو

رنزو پیانو

· مقدمه

معماری که در شرایط بحران اجتماعی و ساختمانی دهه ۶۰ شکل گرفته است. نگرشی روشنفکرانه و تخصصی به معماری دارد.معماری برای معماری یا به عبارتی استفاده از اثر ساخته شده برای پیشبرد بحث طراحی معماری. پناه بردن به جهان ایده ال های مجرد، نشانه ترس از برخورد با واقعیت است و در آثار این معماران اثری از نگاه واقع گرایانه به عملکرد و محیط به چشم نمی خورد .تنها فرم و فرایند شکل گیری آن اهمیت دارد. فرم آن قدراهمیت می یابد که مصالح ،سازه وجزئیات نیز اهمیت واستقلال خود رااز دست می دهند وساختمان به ماکتی بزرگ تبدیل می شود که به موثرترین شکلی نمایانگر ایدههای آغازین پروژه است .آثاراین معماران هر چند حاوی ارزشهای چشمگیری درسطح نظری وتخصصی ،نظیر سازماندهی فضا وخلق فرمهای جدید است ،لیکن مستقیماً به مصرف کننده مربوط نشده وحتی مصرف کننده ومخاطب اصلی پیام درآنها به عنوان یک پارامتر درنظر گرفته نمی شود .معماری جزئی از حوزه وسیعتری است که زندگی وکلیه فعالیتهای زندگی بشر رادربرمی گیردوناچاراست مشروعیت خودراازنظامهای فرا دست کسب کند .تاریخ ،عادات وباورها ،روانشناسی ،ساختاربدن ومغز انسان وهمچنین محیط زیست عواملی ثابت اند که نبایستی دستخوش هوس وتفنن میز طراحی شوند .چنانکه پیانو می گوید :

”معماری یک هنرتحمیلی است ،نمایشگاه ،کنسرت یانمایش نیست که مردم بتوانند انتخاب کنند. هنگامی که اثر ساخته شد مردم ناگزیرند از آن استفاده کنند .بنابراین بخشی ازمطالعات وتجربیات افراطی معماری بهتر است ازمحدوده نمایشگاه ونوشتاربیرون نرود.“

· کالدونیای جدید (کاناکی )New Caledonia

جزایر کالدونیای جدید به وسعت ۱۸۵۷۵کیلومتر مربع وجمعیتی حدود ۲۱۶۰۰۰نفر درآبهای غربی اقیانوس آرام ودر۱۵۰۰کیلومتری کرانه های خاوری استرالیا جای دارد . مرکز آن نومه آ است .این جزایر آتشفشانی وکمابیش کوهستانی هستند .پوینده انگلیسی درسال ۱۷۷۴آن را به علت شباهتش بامناظر کالدونیا دراسکاتلند ”کالدونیای جدید ” نامید.

· اقلیم : گرم ومرطوب وپرباران است وخاک آن مناسب کشاورزی است .جزای آن پوشش گیاهی انبوهی دارند ومعدن نیکل آن قابل توجه است وبه دلیل داشتن معادن زیاد مورد استعمار فرانسه قرارگرفته است . مردم آن ملانزی تبار و۲٫۷درصد مسلمان هستند .

· دلیل ساخت مرکز فرهنگی ژان ماری تجیبائو

ساخت مرکزی برای بیان فرهنگ کاناک تصمیمی بود که دولت فرانسه درطی کنفرانس صلح پس از شورشهای سال ۱۹۸۴و۱۹۸۸درکالدونیای جدید اتخاذ کرد .این مرکز به نام رهبرکاناک که درسال ۱۹۸۹کشته شد نام گذاری شده است .درمسابقه ای بین المللی طرح آقای پیانو به عنوان طرح برگزیده انتخاب می شود.

· مجموعه فرهنگی ژان ماری تجیبائو – نیوکالدونیای فرانسه
طراحی ۱۹۹۱- ساخت ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۸

پروژه ژان ماری با طبیعت مانوس است یعنی بدون حضور نور خورشید که لطافت ساختارهای چوبی را باز می تاباند و بدون صنوبر بلند و ستون مانند که معیاری برای ارتفاع پوسته های وسیع ساختمان محسوب می شود و بدون بادی که از میان این عناصر می وزد و انعطاف پذیری و استحکام چوب را یادآوری می کند ، شناخت و درک کامل مکان و فضای خلق شده در این پروژه ، غیرممکن می شود.

کاربامعماری سنتی دشوارترازکاربامعماری تاریخی است .معماری سنتی وبومی نفی تک ساختمان به منزله مونومان است .

درپروژه مرکز فرهنگی جیبائو که قراربود سمبل استقلال قوم کاناک باشد ،طبیعتاً رجوع به سنت بومی پیش نیاز مهمی بود .

معماری این قوم به کلبه های چوبی -پوشالی منحصر می شود واین خود محدودیتی بزرگ ازنظر انتخاب الگویی برای تعبیر است .محدودیت دیگر بی دوام بودن این کلبه هاست .معماری بومی کاناک ازطریق تداوم یک شیوه ساختمان سازی مشخص حفظ می شود .

پاسخ پیانو به این مسئله نوعی معماری است که درآن تک بنا عرض اندام نمی کند .تصویر مجموعه ازدوریک نشان بارز محیطی است که مکمل ومتمایز کننده منظره ساحل ازدوردست است .این تصویر ازده سازه کلبه مانند درابعاد مختلف به وجود آمده است .کل مرکز ازسه بخش به وجود آمده است که هربخش به مثابه یک دهکده بومی ومستقل است .سازماندهی پلان این بخشها وفضاهای مدور آنها نیز تداعی کننده دهکده های اقوام کاناک اند .روش ساختن سازه های کلبه مانند ومصالح به کاررفته درآنها نیز ازاین فرهنگ الهام گرفته شده اند .

· معرفی سایت پروژه ( شبه جزیره نیوکالدونیا )

بین کشور فرانسه و همسایه بر سر مالکیت این جزیره اختلاف بوجود آمد و سرانجام این جزیره به فرانسه تعلق یافت. رئیس جمهور فرانسه به منظور نشان دادن اینکه این جزیره اصالتا به فرانسه تعلق دارد تصمیم گرفت یک مجموعه فرهنگی احداث کند تا آداب و رسوم مردم بومی آنجا را که معروف به کاناک بودند به تمام جهان نشان بدهد. محل قرارگیری پروژه را تاج جزیره انتخاب کردند و در اختیار آقای پیانو دادند.

از ویژگی های این سایت می توان گفت :

- در یک طرف آب آرام و مطابق آن باد مطلوب و ملایم و در طرف دیگر آب خروشان را داریم که باد غالب را تولید می کند.

- وجود پوشش گیاهی که سازگار با بناهای جزیره است.

- وجود خانه های کاناکی با مصالح بومی.

طبقه ی همکف

نیم طبقه

نماها

مقاطع

طرح پروژه از شکل محل وبرجستگی آن گرفته شده است .طرح درطول یک ستون فقرات امتداد می یابد که تیغه تاج شبه جزیره را دنبال می کند .همچون دردهکده های کاناک .

جاده سبب انسجام مجموعه می شود.بناها دردوطرف درسه گروه ساختمان قراردارند .بی آنکه تقارن خاصی داشته باشند .وباغهایی آنها راازهم جدا می کند .

ابنیه سنتی ،گذشته ازمعانی سمبولیک ،عملکردهای مشخص آئینی واقلیمی نیز دارند. یکی ازدهکده های مجموعه جیبائو به نمایشهای محلی ورقص اختصاص دارد ،دهکده دوم به فضای نمایشگاهی وسومی به دفاتراداری .درطرح پیانو به این عملکردها وروابط بین آنها توجه شده است.

به این ترتیب سه دهکده ایجاد شده است که هر کدام جزیره ای است باکارکرد معین، بافضاهایی برای نمایش فرهنگ سنتی ومعاصر کاناک :یک آمفی تئاتر ،کتابخانه ولابراتورهای آموزشی ورسانه .

طول جاده ۲۳۰متر است .دریک طرف ساخت وسازهای کوتاه به نرمی به طرف تالاب پائین می روند .درطرف دیگر دربرابر بادهای مداوم شرقی بناهای بلندی می بینیم که استعاره بصری مسکن سنتی کاناک رابه نمایش می گذارند .

· هنر پیانو در تبدیل کردن سازه بومی به های تک– تک لایه ای:

یکی از جلوه های اصلی این مجموعه ، قدرت اجرایی به کار رفته از نظر صنعت گری بارای ساخت آنهاست که ریشه در تمدن و فرهنگ منطقه دارد. صنعت و مهارتهایی که به شکل شیوه های ساخت ممکن در این منطقه تبلور یافته است.

فرم سازه ای منتخب رنزو پیانو به خوبی قادر است با الگوها و شکل های تکیه گاهها ، بادبندها و سایر عناصر سازه ای تلفیق شود. سازه این ساختمان ها دو لایه است و خلا بین دو جداره ، ابزاری ارزشمند برای خنک کردن و تهویه ی فضای داخلی محسوب می شود.

شبکه ای تنیده با بافتی ظریف ، پوسته خارجی ساختمانها را تشکیل می دهد و با ارتعاش هایی متغییر که در قسمت های مختلف متفاوت است. این پوسته خارجی ساختمان را پویاتر می کند.

· جواب مثبت پیانو به خانه های کاناک:

نتایج بدت آمده ی فوق العاده قبل از ساعت این مجموعه ، نشان دهنده ی پاسخ مثبت پیانو است برای به نمایش گذاشتن فرهنگ کاناک که در تمام منطقه ی نیوکالدونیا غالب است و نشان دهنده نیاز و علاقه شدید او به باز اندیشی و بر انگیختن فرهنگ انسانی به طور پیوسته و به شکل های مختلف است.

همچنین این پروژه بیان کننده بینشی عمیق نسبت به امکانات و توانائی های معماری معاصر و چگونگی ترکیب آن با جزئیات و ریزه کاری های تمدن و فرهنگ بومی منطقه است.همچنین این پروژه قادر است علاوه بر تفکری گم شده در زمان ، باززنده سازی اندیشه های کهن یک قوم برای ایجاد رابطه با محیط طبیعی اطرافش را نیز به خوبی به تصویر بکشاند.

· عملکردهای مجموعه فرهنگی ژان ماری تجیبائو :

این مجموعه به سه دسته تقسیم شده است که دو دسته ی آن سه تایی و دیگری چهار تایی است.

عملکرد آنها شامل : سمعی بصری ، کتابخانه ، کافه تریا ، نمایشگاه ، سالن اجتماعات ، سالن رقص ، آمفی تئاتر ، موزه و ...

· فضای داخلی:

درطرح برگزیده تعمدی درجلوه فروشی دیده نمی شود .تنها اشارت صریح به گذشته را می توان درمصالح وروش کارباچوب وانحنا دادن به قطعات یافت .

این بناها نه فقط تقلید صرف از صندوقچه های سنتی کاناک نیستند (نامی که به مسکن محلی داده شده )بلکه شکل خاص خودرا از روش ساختی اقتباس کرده اند که خاص منطقه اقیانوس آرام است ودرآن از تهویه طبیعی استفاده می شود .بنابراین این بنا یکی از نمونه های معماری پایدار نیز محسوب می شود.

مسئله اقلیم که به طورموازی با تحقیق درمورد ساختمانهای سنتی وانجام آزمایشهای پیشرفته بر ماکتهایی درابعاد مختلف وخصوصاً آزمون تونل باد دنبال می شد مبنای این قرارداده شد :که ازباد برای کنترل دمای دیوار دوجداره بیرونی ونیز تهویه طبیعی فضای داخل استفاده شود .

کمترطراحی توانسته است به طورهمزمان به معماری ومسائل توسعه پایدارتوجه کند . تهویه از طریق واردکردن جریان هوای خنک دربخش فوقانی بنا انجام می شود .صندوقچه ها طوری طراحی شده اند تا بادهایی راکه تقریباً همیشه ازیک جهت می وزند دریافت کنند وپیوسته دمای داخلی راطوری کاهش دهند که هوای گرم مدام تخلیه شود .بدیهی است که این سازه ها طوری طراحی شده اند که دربرابر هر رخداد اقلیمی ،به ویژه طوفانهای گرمسیری تاب آورند .

بناهای کوچکتر رابطه ای نزدیک بامحیط طبیعی دوروبر خود ایجاد می کنند .اهمیت دادن به چشم انداز درکالدونیای جدید هنری است که پیوندی عمیق بافرهنگ کاناک دارد .

فضاهای طبیعی بین صندوقچه ها واطراف آنها دقیقاً به همان شیوه ای احیاوحفظ می شود که مردمان ملانزیائی به طور سنتی درحفاظت ازمحیط طبیعی خود به کار می برند .دراین روش مدرنیته ، طبیعت ، وسنت باهم آشتی می کنند .

بحث رسیدن به تعادل کمی از این کمی از آن نیست ،بلکه هربار یافتن راهی است که به اثری ختم می شود .پیانو یکی از معماران انگشت شماری است که از عهده این کاربرآمده وبه همین جهت است که ازبی سبک بودن سبکی جدید به وجودآورده است. آنچه آثار وی راپیوند می دهد سبک وفرایند تولید فرم نیست .اینها عوامل روبنائی ومتغیرهای معماری اند که امروزه دربسیاری ازموارد ثابت فرض می شوند .

ثوابت کارهای پیانو اصول ازلی معماری ازقبیل توجه به طبیعت (به مثابه محیط طبیعی که پروژه درآن قرارمی گیرد ،الهام از فرمهای طبیعت ،به کارگیری عناصر طبیعی نظیر گیاهان ،آب ونور واستفاده ازمصالح طبیعی نظیر چوب وسنگ )توجه به سایت ورابطه انسان بامعماری و..است .

خلاقیت برای پیانو بدون قواعد معنی ندارد .تنها زمانی که قواعد به غلظت کافی برسد ایدهپروژه خلق می شود .پیانو به ندرت چیزی رامی سازد که ازقبل می داند .اوبه دنبال ایده های ناشناخته ای برای پروژه های جدید خود می گردد .پیانو دردفتر کارش که نام آن کارگاه معماری است باساختن صدها ماکت درمقیاس های مختلف وحتی اجزای بنا درمقیاس واقعی وآزمایشهای مختلف نوری ،صوتی وتونل باد مشخصات پروژه راکشف می کند .بسیلری ازکارهای او به لحاظ فرم وجزئیات دارای آن چنان دقت وکمالی اند که گویی ازتحول تدریجی سنت ساختمان سازی برآمده اند .

پیانو همواره ازراه حلهای کاملاً اصیل وتکنولوژی ومصالح بسیار متنوع برای یافتن پاسخی مناسب برای مفروضات پروژه استفاده کرده است .برای اوهدف نوراست نه نوع خاصیازپنجره ،هدف سبکی است نه نوع خاصی ازسازه .اودروجودخود هرسه شخصیت مخترع ،هنرمند وصنعتگرراجمع کرده است . اوازهرگونه راه حل ازقبل موجود پرهیز می کند .حساسیت او به بحث فضاومکان ومعنی عمیق کاربریها بالوئی کان ،که پیانو دردهه ۶۰مدتی دردفترش کارکرده است ،قابل قیاس است .

· دفتر کار پیانو :

دفتر کار پیانو درکنار ساحل وزیما درایتالیا ،تغییر فرم مکان دفتر به فضائی جدید است که بیشتر به گلخانه شباهت دارد تایک ساختمان اداری .

این بنا ازیک سقف شیب دارودیوارهای شیشه ای تشکیل شده است که درکمر تپه قرارگرفته اند ودرزیرآنها تراسهای پلکانی فضائی پیوسته رابدون تقسیمات داخلی به وجود می آورند .درختها وگیاهان حکم دیواررادارند .فرم داخل رانه دیوار،بلکه کف تعیین می کند .خصوصیت بسیاری ازپروژه های پیانو این است که فرم مکان راتغییر می دهد واین کارراپیانو بارجوع به دلایل آغازین پیدایش مکان وبازنگری اساسی تصویر ومشخصات فضائی آن انجام می دهد .

رنزو پیانو، معمار ایتالیایی

مطالب مشابه :

رنزو پیانو – بررسی مرکز فرهنگی ژان ماری تجیبائو

مرکز فرهنگی ژان ماری تجیبائو

مرکزفرهنگی

معرفي نمونه هايي از مراكز فرهنگي

رنزو پیانو

رنزو پیانو، معمار ایتالیایی

نمونه فرهنگسرا

مطالعات خانه فرهنگ و هنر