تجربه هایی در خصوص ایجاد علاقه در دانش آموزان

چگونگي ايجاد علاقه در بين دانش آموزان

در مورد علاقه يا عدم علاقه بسيار در كتابها خوانده و يا از زبان ديگران شنيده ايم و دلايل و راهكارهاي بسياري برايمان آورده اند اما بنده اين بار با تكيه بر مطالب علمي كه بسيار كمك كار ماست سعي كردم نوشته ام را با تركيبي از تجربه و مطالب علمي شروع و يك نتجيه گيري قابل قبولي از آن داشته باشم اگر قدري تأمل كنيم مي بينيم كه كودكي كه در پيش دبستاني يا در سالهاي اوليه مدرسه پايه اول و دوم يك ساعت قبل از مدرسه با ذوق و شوق و علاقه آماده رفتن به مدرسه ميشود حتي والدين نيز نمي توانند مانع زود رفتن آنها در هواي نامناسب به دبستان شوند آيا اين عمل كودك را چيزي جز شوق و علاقه ميتواند ورق بزند طبعا خير ، اما چه شده است همين كودك بعد از چند سالي آرام آرام از مدرسه فراري مي شود و پدر و مادر نيز نمي توانند او را وادار به ادامه تحصيل نمايند و در نهايت ترك تحصيل مي نمايد يا با نمرات ناپلئوني به سختي قبول مي شود . آيا غير از اين است كه دليل اين بي علاقه اي را بايد در مدرسه و كتابها و سبك و سياق مدرسه و معلمان بايد جستجو كرد ، پس بياييد قدري به خودمان بيانديشيم و چگونگي ايجاد علاقه را در اين گونه دانش آموزان پيدا نماييم .

به ياد دارم كه در زمان كلاس از اولياء و دوستان و همكلاسانم مي شنيدم كه فلاني داراي ذهن بالايي است و درس را خوب مي فهمد و شاگرد ممتاز است و ما هم به اينگونه افراد احترام خاصي قائل بوديم و شايد طرح اين موارد از سوي اينگونه افراد برايم قدري ناراحت كننده بود كه چرا ما و امسال ماها داراي چنين ذهن و استعدادي نيستيم و اصلا بيان اينگونه دلايل در واقع ترمزي بود براي كساني كه مي خواستند بيشتر تلاش كنند و درس بخوانند و ما قبول مي كرديم كه فقط خداوند به آنها استعدادخوبي داده و بقيه به هيچ وجه نمي توانند همپاي آنها شوند و همين امر باعث مي شد كه بقيه دست از تلاش بر دارند و كم كم قبول كنند كه نمي توانند رشد نمايند چرا كه آنها داراي ذهن و استعدادخدادادي هستند و ما خير و عامل اصلي رشد را منتصب به شخص نمي دانستيم « البته كه در هركاري بايستي به خداوند توكل كرد» .

اكنون با پيشرفت علم متوجه شديم تمام آن عقايد پوچ و باطل بوده است به فكر افتاديم كه چگونه دانش آموزان و فرزندانمان شاگردان ممتازي شوند و چگونه بتوانيم دانش آموزان كوشايي داشته باشيم ؛ شايد جواب اين سؤال در ظاهر بسيار ساده باشد و آن يك كلمه است « علاقه » اما چگونگي ايجاد علاقه برايم بسيار مهم است و پيدا كردن راه حل براي اين سؤال بسيار سخت است ؛ دانش آموزي كه فرار را بر قرار در مدرسه ترجيح مي دهد ؛ چگونه مي توان در او ايجاد علاقه به درس كرد ، چگونه مي توان او را شيفته و عاشق درس و كتاب نمود .

براي پيدا كردن جواب اين سؤال هميشه به فكر اين بودم كه چرا هنگامي كه دانش آموزان ورزش دارند و هوا سرد و بارندگي است باز هم دوست دارند بيرون بروند و بازي نمايند و با عنايت به اينكه ممكن است اين دانش آموزان در ساعت ورزش خسته شوند و هواي بيرون سرد و مشكل آفرين است اما اگر توپشان را از آنها نگيري و اجازه بازي بدهي تا غروب بازي مي كنند اما چرا همين دانش آموزان در كلاس رياضي و غيره با توجه به اينكه روي صندلي نشسته و راحت هستند خسته مي شوند و بي توجه هستند و گاها به خواب مي روند .

با خودم فكر كردم كه جواب اين سؤال را از خود دانش آموزان در ساعت ورزش بپرسم و وقتي به سراغ عده اي از آنها رفتم همگي گفتند ما عاشق توپ و ورزش هستيم و به شدت بازي كردن را دوست داريم و از ورزش كردن احساس شادي و نشاط مي كنيم و بسيار خرسنديم و اصلا ساعت ورزش و دبير ورزش نيز برايمان رضايت خاطر مي آورد .

با خود فكر كردم كه در ساعت ورزش چه خصيصه هايي وجود دارد كه دانش آموزان اين همه عاشق ورزش و بازي هستند و علي رغم اينكه گاها معلمان ورزش نيز چيزي بيشتر از معلمان ديگر ندارند اما بسيار دوست داشتني هستند تا اينكه به نتايجي از اين قرار رسيدم و فكر كردم كه آنچه باعث شده است دانش آموزان اينگونه ساعت ورزش را دوست داشته باشند اينها مي باشدكه عبارتند از :

1) در ساعت ورزش دانش آموزان از آزادي عمل بيشتري برخوردار هستند

2) همه دانش آموزان به كار گرفته مي شوند و فقط به عده خاصي توجه نمي شود

3) دانش آموزان در گروههاي چند تايي (چند تيم ) براي رسيدن به يك هدف ( گل زدن و پيروزي ) با هم تلاش مي كنند

4) هركاري كه دانش آموز انجام مي دهد يعني مي دود – توپ را با پا مي زند و غيره ، تمام اين حركات صحيح است و براي رسيدن به هدف مفيد است مثل كلاس درس نيست كه به دانش آموز بگوييم تو نمي تواني و اشتباه كردي

5) معلم ورزش در واقع نقش دوستي شفيق و راهنمايي امين را بازي مي كند كه كمك كار دانش آموزان است نه حاكم بر كلاس و امرو نهي نمي كند

6) ساعت ورزش براي دانش آموزان جذاب است پس ما سعي كنيم درسهايمان را بطور جذاب براي شاگردان طرح كنيم

7) در ساعت ورزش براي رسيدن به هدف ( گل زدن ) شاگردان پس از تلاش همديگر را تشويق مي كنند

8) هيچ وقت دانش آموزان از نمره هراسي ندارند و ورزش كردن را براي نمره گرفتن انجام نمي دهند و بحث نمره حل شده است

و به دنبال اينگونه آيتمها بود كه تقريبا به جواب قانع كننده اي رسيده بودم و بعد از آن سعي كردم در كلاس درسم همان مواردي را كه در زمين ورزش و درس ورزش رعايت مي شود براي دانش آموزانم رعايت كنم و حتي در زمان تصدي مديريت مدرسه نيز به همكارانم موارد ذكر شده را توصيه مي كردم و كم كم متوجه شدم كه دانش آموزان نسبت به من و درس من علاقه مند ميشوند و درسم را بهتر مي خوانند و حتي از زبان دانش آموزي شنيدم كه « اگر دانش آموزي دبيري را دوست نداشته باشد درسش را نيز نمي خواند » و اما در اين بين متوجه شدم كه با اين شيوه بسياري از دانش آموزان زود جواب مي دهند ولي بعضي ها هنوز گاهي اوقات دچار مشكلات هستند و اينگونه دانش آموزان به جهت مشكلات بيروني و مدرسه اي كه تا كنون داشته اند ديرتر جواب مي دهند و با صبر و حوصله ميتوان آنها را نيز به راه آورد .

و اكنون كه 21 سال سابقه آموزشي و مديريتي دارم با مطالعاتي كه در اين زمينه داشتم و با صحبتهايي كه با همكاران و دانش آموزان كردم به نتايج مثبتي رسيدم . و راههاي ايجاد علاقه در دانش آموزان را اينگونه ترسيم نمودم :

1) دادن آزادي عمل به دانش آموزان

2) توجه به همه دانش آموزان نه فقط عده خاصي

3) استفاده از روشهاي فعال تدريس و گروه بندي دانش آموزان ( تيمي )

4) اگر دانش آموز پاسخي مي دهد و جواب سؤال را ميدهد سريعا به او نگوييم كه شما اشتباه مي كنيد بلكه سعي كنيم با طرح سؤالات پياپي او را به جواب درست هدايت نمائيم ( روش سقراطي ) حسن اين كار اين است كه دانش آموز درفعاليتهاي كلاسي هميشه شركت مي كند .

5) ما به عنوان يك معلم سعي كنيم دانش آموزان بجاي اينكه از ما حساب ببرند روي ما حساب كنند و در كارها و مشكلات يار و ياورشان باشيم .

6) سعي كنيم درسهايمان را با روش فعال و متنوع براي دانش آموزان جذاب نماييم .

7) براي رسيدن به هدف هميشه دانش آموزان را تشويق كنيم .

8) به هيج وجه دانش آموزان را تنبيه نكنيم بلكه هميشه به دنبال فرصت باشيم و كوچكترين پيشرفت دانش آموز را به كرات تشويق نماييم تا موجب شادي و نشاط و علاقه دانش آموز به درس شود .

9) به دانش آموزان احترام بگذاريم و آنها را از صميم قلب دوست داشته باشيم .

10) با اولياء دانش آموزان صحبت نماييم ( آموزش خانواده ) كه به هيچ وجه بچه ها را به اجبار به انجام تكاليف مكلف نكنند بلكه منتظر باشند تا اينكه فرزندان آنها زماني كه دست به قلم شوند ، همان لحظه بچه ها را بسيار تشويق نمايند ( اين موضوع خصوصا در دوره ابتدايي و پايه هاي اول و دوم براي كودك بسيار خوشايند است) .

11) سعي نكنيم كه افكارمان را به زور به شاگردان تحميل نماييم چرا كه كودكان نيز براي خودشان دنيايي دارند و چون ما مي خواهيم به كودكان آموزش دهيم پس سعي كنيم با زبان كودكان صحبت كنيم بقول معروف :

« چونكه با كودك سر و كارت فتاد پس زبان كودكي بايد گشاد »

12) هيچ وقت دانش آموزان را با نمره تهديدنكنيم و سعي كنيم با كمترين توجه و جواب ، به دانش آموز نمره خوبي بدهيم .

13) بعنوان يك معلم سعي كنيم هميشه درسر كلاس مرتب و منظم باشيم و وضع ظاهري مناسب و دوست داشتني داشته باشيم .

14) در انجام تكاليف درسي خصوصا در اوايل كار ، دانش آموزان را آزاد بگذاريد يعني به هر مقداري كه انجام دادند آنها را تشويق نماييم تا پيشرفت نمايند .

و در پايان با پوزش از همه اساتيد فن و تعليم و تربيت ، آنچه بيان نمودم حاصل سالها تجربه اندوزي و دقت اين حقير بود كه ذره اي از درياي بيكران فن و هنر معلمي مي باشد كه ميتواند در راه پيشبرد اهداف تعليم و تربيت مفيد واقع شود .

نوشته :مسلم پسرک لو مدرس تربیت معلم شهید بهشتی گنبد

تجربه هایی در خصوص ایجاد علاقه در دانش آموزان

مطالب مشابه :

تجربه معلمی

یک تجربه ی آموزشی مربوط به زمانی که معلم کلاس پنجم بودم

تجربیات آموزشی معلمان ابتدایی

تجربه تدریس فارسی پایه دوم (مهنازآقاسی آموزگار دوم ابتدایی دبستان دخترانه صالح)

تجارب معلمان

پیشنهادات سازنده برای حرکت وفعال سازی آ.پ

تجربه بر اساس اقدام پژوهی(ترغیب معلمان به اجرای طرح های گروه های آموزشی منطقه)

روزهای معلمی من... من و کلاس سوم...

تجربه وشگردهای اداره ی کلاس (آموزگارپایه دوم دبستان استادریحان شهرضا)

تجربه یک معلم