۷ - باغ ارم

باغ ارم

باغ ارم شيراز که در انتهای بلوار ارم واقع است يكي از زيباترين باغهاي ايران و همچنين از مكانهاي ديدني شيراز مي باشد كه جهانگردان از راههاي دور براي ديدن آن رنج سفر را بر خود هموار مي كنند . در كتب تاريخي و سفرنامه ها و ديوانهاي شاعران از اين باغ توصيف زياد شده و در باره آن قلم فرسا ئي بسيار شده است.

وجه تسميه اين باغ به " ارم " عمارت و باغ بزرگي است كه بنا به روايات در زمانهاي پيشين به رقابت بهشت ، به وسيله شداد پسر عاد پادشاه عربستان جنوبي احداث گرديده است . شداد چون وصف بهشت را شنيد بر آن شد كه باغها و كاخ هائي به اوصاف آن بسازد و دستور داد تا طلا و زبرجد و ياقوت فراهم آوردند و صد نفر مهندس كه با هر كدام هزار كارگر كار مي كرده مشغول بكار شوند . پس در دمشق يا اسكندريه و يا در يمن بين صنعا و حضر موت ، شهري يا باغي بهشت مانند ساخت ، ولي چون خواست با لشكريانش وارد آن بهشت شود در نزديكي شهر دهشتي همه را عارض شد و هلاك گرديدند و بهشت او هم در اعماق زمين فرو رفت . قرابت لفظي ارم و آرم بعضي مفسرين را معتقد ساخته كه ارم با آراميان مرتبط و شهر دمشق همان شهر ارم است . بهر حال پس از آنكه شهر ارم همراه باغ و عمارتش بهر علتي در اعماق خاك فرو رفته ، بيادگار آن كه مانندش ساخته نشده بود و داستانش نيز در تاريخ عبرتي براي مردمان گرديده ، بوستانها و گلستانهاي زيادي را پس از آن ارم ناميده اند كه از آن جمله باغ ارم شيراز است .وجه تسميه اين باغ به " ارم " عمارت و باغ بزرگي است كه بنا به روايات در زمانهاي پيشين به رقابت بهشت ، به وسيله شداد پسر عاد پادشاه عربستان جنوبي احداث گرديده است . شداد چون وصف بهشت را شنيد بر آن شد كه باغها و كاخ هائي به اوصاف آن بسازد و دستور داد تا طلا و زبرجد و ياقوت فراهم آوردند و صد نفر مهندس كه با هر كدام هزار كارگر كار مي كرده مشغول بكار شوند . پس در دمشق يا اسكندريه و يا در يمن بين صنعا و حضر موت ، شهري يا باغي بهشت مانند ساخت ، ولي چون خواست با لشكريانش وارد آن بهشت شود در نزديكي شهر دهشتي همه را عارض شد و هلاك گرديدند و بهشت او هم در اعماق زمين فرو رفت . قرابت لفظي ارم و آرم بعضي مفسرين را معتقد ساخته كه ارم با آراميان مرتبط و شهر دمشق همان شهر ارم است . بهر حال پس از آنكه شهر ارم همراه باغ و عمارتش بهر علتي در اعماق خاك فرو رفته ، بيادگار آن كه مانندش ساخته نشده بود و داستانش نيز در تاريخ عبرتي براي مردمان گرديده ، بوستانها و گلستانهاي زيادي را پس از آن ارم ناميده اند كه از آن جمله باغ ارم شيراز است .

در حال حاضر اين باغ علاوه بر يك فضاي تاريخيو تفريحي بعنوان يك باغ گياه شناسي مورد بازديد ايرانيان و جهانگردان خارجي قرار مي گيرد .

در بازپيرائي و سامان دهي اين باغ سعي شده ، حتي الامكان هيچگونه تخريبي در فضاهاي باز و بسته صورت نگيرد و با كمترين دخل و تصرف ، فضاهاي موجود مرمت و احياء گرديده و با ارائه پيشنهاد مناسب ، بهينه ترين استفاده از فضاها ي موجود صورت گيرد و در صورت نياز ، با توجه به پتانسيل هاي موجود ، فضاهاي مناسب مورد نياز جانمائي گردد .

تاريخچه

باغ ارم شيراز به طور مسلم از دوره سلجوقيان و درتمام دوره آل اينجو و آل مظفر و گوركانيان وجود داشته و با توجه به اينكه سيستم فئودالي به طور كامل بر جامعه آن دوره حاكم بوده بدون ترديد بانيان و صاحبان باغ ارم كه باغي ارزشمند بوده در آن زمان حكام وقت بوده اند . از احداث آن اطلاعي در دست نيست ولي احتمال مي رود كه به همت و دستور اتابك قراچه كه از طرف سنجر پسر ملكشاه سلجوقي به حكومت فارس منصوب شده ، احداث گرديده است . و تا جلوس شاه شيخ ابواسحاق اينجو مشخص نيست كه باغ ارم در اختيار چه كساني بوده است ولي با توجه به اشاره حافظ در يكي از قصايد خود ، احتمالا باغ متعلق به شاه شيخ بوده است و پس از آن باغ ارم در اختيار پادشاهان دوره هاي آل مظفر و صفويه و زنديه بوده است . از اواخر دوره زنديه تقريبا بيش از هفتاد و پنج سال باغ در تصاحب سران ايل قشقائي بوده است .خاندان جاني خان قشقائي كه از دوره فتحلي شاه قاجار تا اواخر با سمت ايلخاني و ايل بيگي بر ايل قشقائي فرمانروائي مي كرده اند ، مدت مديدي اين باغ را در اختيار داشته و از آنجا بعنوان مقر فرمانروائي خود در شهر شيراز استفاده مي كرده اند. نخستين ايلخان اين خاندان يعني جاني خان و پسرش محمد قلي خان عمارتي مرغوب در اين باغ بنا نهادند .

در اوايل دوره قاجاريه بعضي از سران ايل قشقائي كه مالكين سابق باغ ارم بوده اند در گوشه اي از اين باغ به خاك سپرده شده اند كه البته در حال حاضر از اين قبور نشاني در دست نيست .

( از جمله وقايعي كه در آن عهد اتفاق افتاده پيدا شدن مبلغ هنگفتي در يكي از همين قبور است) به طوري كه حاج ميرزا حسن فسائي مؤلف كتاب فارسنامه ياد كرده جاني خان قشقائي پدر محمد علي خان مذكور " عمارت مرغوبي " در باغ ارم بنا نموده است . فرصت الدوله شيرازي مؤلف كتاب آثار عجم كه در اواسط عهد قاجاريه مي زيسته، در باره بناي قديمي باغ مي نويسد:" بناي اول آن را محمد قلي خان ايلخاني نهاده سپس مرحوم حاجي نصيرالملك خريده و حكم به بنياد عمارات مذكور داده ."حال باتوجه به اينكه صاحب فارسنامه بناي اول باغ را به جاني خان و مؤلف آثار عجم آنرا به محمد قلي خان پسر وي نسبت مي دهند.

باحتمال قريب به يقين مي توان گفت محمد قلي خان بعد از پدر بناي جديدي به جاي عمارت مرغوبي كه مؤلف فارسنامه نقل مي كند ايجاد نكرده بلكه آنرا تكميل نموده ، لذا عمارت مزبور به نام هر دوي آنها مشهور بوده و اين ساختمان در دوره ناصرالدين شاه هنوز مرغوب و قابل توجه باقي مانده بوده است . در دوره سلطنت ناصرالدين شاه حاج نصير الملك شيرازي باغ را از خاندان ايلخاني خريداري نموده و ساختمان فعلي را بر جاي عمارت ايلخاني بنا نموده ولي احتمالا" اساس ساختمان قبلي را حفظ كرده است .

باغ ارم پس از فوت ابوالقاسم خان نصير الملك به فرزندش عبدالله قوامي رسيد و پس از چندي باز به يكي از سران ايل قشقائي ( محمد ناصر خان ) فروخته شد ، و در زمان استانداري معتضم الدوله فرخ بابت بدهي مالياتي بتصرف دولت درآمده و به دانشگاه شيراز واگذار شده است .

عرصه و فضای باغ

دانشگاه شيراز مدتها بعنوان كاخ پذيرائي از آنجا استفاده مي نمود . در سالهاي1350 ـ 1345 اين باغ با اعتبار واگذاري از طرف سازمان برنامه و بودجه و زير نظر مسئولين وقت دانشگاه تعمير اساسي شده و زمين وسيعي نيز در حاشيه بلوار ارم و بلوار آسياب سه تائي به آن افزوده شده است . امروزه باغ ارم همچنان در اختيار دانشگاه شيراز مي باشد و در حقيقت به تمام مردم تعلق دارد كه از صفا و طراوت آن لذت ببرند و هم به عنوان ثروتي ملي و ميراث هنرمندان دوران مختلف اين مرز و بوم در حفظ و آباداني آن بكوشند و براي اين نسل و نسل هاي بعد نگهداري نمايند .

فضاي باغ ارم از لحاظ اسلوب خيابان كشي و درخت كاري نه تنها در بين باغهاي شيراز بلكه درتمام مناطق كشور ما كم نظير است . پاره اي از هنر شناسان را عقيده بر اين است كه از نظر باغ سازي طرح باغ ارم ياد آور باغهاي عهد ساساني است . دكتر بهمن كريمي در باره سبك و شيوه باغ ارم مينويسد : "طرز ساختمان خيابانهاي آن عينا" طرز باغهائي است كه در زمان ساسانيان احداث گرديده . در اطراف داراي خيابانهاي مستقيم زيبا و سروهاي بسياري خصوصا" سرو آزاد كه در هيچ نقطه ايران سروي بدين استواري نمي توان يافت منحصر بشيراز و بدين باغ است و آبشارهاي متعدد از هر جانب آن روان است . "

در جلو نماي عمارت اصلي باغ ارم كه مشرف بر باغ است استخر آب نماي بزرگي است كه تصوير عمارت در آن نمايان مي شود . مساحت اين استخر سيصد و سي و پنج متر مربع است و محيط آن را هيجده قطعه سنگ بزرگ و يكپارچه تشكيل ميدهد و احتمالا" مربوط به دوره جاني خان ايلخاني است . استخر باغ ارم سابقا" گودتر بوده ولي در تعميرات اخير پر شده و اكنون عمق آن نيم متر است . كف و اطراف اين استخرهنگام تعميرات چند سال پيش باكاشي سفيد پوشيده شده است .آب روان و زلالي كه از نهر اعظم است پس از گردش در حوضچه حوضخانه وارد جويهاي اطراف استخر مي شود و سپس در جوي عريض خيابان اصلي و جويبار ها به يكديگر خيابانهاي باغ و اطراف باغچه ها روان مي گردد. هنگام تعمير و باز سازي باغ سه حوض آب نما نيز در اراضي قسمت جديد ضلع شمال غربي ساخته شده است . يك ميدان ورزشي هم در همين قسمت و در شمال ديوار اندرون احداث گرديده است . درهاي ورودي باغ ارم در ضلع شمالي قرار دارد و به طرف بلوار " ارم " باز مي شود . سر در ورودي اصلي كه به عمارت نزديك است در دهه هاي اخير بر جاي سر در قبلي آن به طرز زيبائي از آجر ساخته شده است . در گاه ديگري هم در همين سمت و در انتهاي باغ قرار دارد كه در سال 1344 هجري قمري ايجاد شده است . بر بالاي جبهه خارجي اين سر در كتيبه اي از سنگ مرمر نصب شده و دو كتيبه كاشي نيز در طرفين آن بچشم مي خورد . عبارت كتيبه وسط كه روي سنگ مرمر با خط نستعليق حك شده باين شرح است " بسم الله الرحمن الرحيم ـ از وزير شه نصيرالملك راد ـ دايما" باغ ارم آباد باد " كتيبه طرف راست : " يا قاسم ـ ارم ذات العماد التي لم يخلق مثلها في البلاد 1344 " كتيبه طرفچپ : " يا عاصم ـ حسبناالله و نعم الوكيل نعم الولي و نعم النصير 1344 " چنانكه از بيان مؤلف فارسنامه ناصري بر مي آيد در دوره قاجاريه اين باغ حصار و ديواري از " چينه گل " داشته است . در سالهاي بعد همزمان با توسعه فضاي باغ اين ديوار خراب شده و دو ضلع آن را كه مجاور بلوارهاي " ارم " و " آسياب سه تائي " است با نرده هاي آهني محصور كرده اند ، تا بينندگاني كه از حاشيه اين خيابانها مي گذرند از ديدن منظره زيباي باغ محظوظ گردند . قسمتهائي از اين نرده ها با گياهان رونده زيبائي مثل پيچ اناري و پيچ امين الدوله پوشيده شده است . البته در دوران گذشته كوشكي هم در انتهاي باغ يعني در سمت شرقي آن وجود داشته كه امروزه موجود نيست . به طوريكه دونالدويلبر در كتاب " باغهاي ايران و كوشكهاي آن " نوشته است ، در حدود سال 1945 ميلادي در وسط باغ ديواري ساخته اند كه كوشك و قسمت پائين باغ را مجزا ساخته و اين قسمت باشخاص فروخته شده است و آنها هم كوشك و درختان آن قسمت را از بين برده و در زمين وسيع آن بناهاي مسكوني ايجاد كرده اند . كوشك پائين بدين جهت ايجاد شده بوده كه ساكنان باغ پس از قدم زدن در طول خيابان باغ در آن به استراحت بپردازند . در وسط باغ ارم خيابان اصلي آن با سمت غربي شرقي احداث شده است كه از مقابل ساختمان و استخر بزرگ آغاز شده و تا انتهاي باغ ادامه دارد . در دو طرف اين خيابان شمشادهاي كوتاه حصاري پرورش داده اند و در وسط آن چنانكه گفته شد از جلو استخر بزرگ تا وسط باغ جوي آبي است كه در وسط باغ به جدول ها و جوي هاي متعدد تقسيم شده و آب روان از آنجا در قسمتهاي ديگر باغ جاري مي گردد . گلكاري هاي اطراف اين جوي بر زيبائي آن افزوده است . در وسط خيابان اصلي آنجا كه جوي آب به شبكه هاي طرفين تقسيم مي شود پله هائي ايجاد شده و ادامه خيابان از پائين پله ها تا انتهاي باغ مسطح و شن ريزي است . دو طرف اين خيابان را سرو ناز ها و درختان تنومند ديگر فرا گرفته است . در پايه يكي از سرو نازهاي خيابان اصلي كه حدود سي متر بلندي آنست تاكي تنومند و كهن وجود دارد كه شاخه هاي آن همچون ساقه پيچك ، چنان بر گرد سرو تابيده و از پاي تا سرآنرا در آغوش گرفته است كه در هيچ باغ ديگري نظير آنرا نمي توان ديد و مخصوصا" در فصل تابستان كه تاك ثمر ببار مي آورد زيبائي آن موجب شگفتي هر بيننده اي است . خيابان وسيع ديگري با جهت شمالي جنوبي در وسط باغ ، خيابان اصلي را قطع ميكند . علاوه براين دو خيابان عريض ، خيابانهاي ديگري هم بموازات اين دو ، در تمام قسمتهاي باغ احداث شده است .

عمارت باغ ارم

   عمارت اصلي باغ ارم شيراز نمونه نسبتا كاملي از ساختمانهاي اواسط دوره قاجاريه است . شيوه معماري عمارت باغ ارم شيراز كه در دوره پادشاهي ناصرالدين شاه قاجار بنا گرديده با ويژ گيهائي كه دارد همچون ساير بناهاي همانند آن دوره پيروي از اصلوب معماري زنديه و صفويه است . حتي نقوش كاشيهاي نماي عمارت نيز تقليد كاملي از تصاوير روي ديوارهاي يكي از عمارات عهد صفويه ميباشد . اين ساختمان داراي سه طبقه است بام آن شيرواني است و در جلو ، ايواني دو ستوني با سقف مسطح دارد .
     ساختمان فعلي باغ ارم شيراز كه واجد خصوصيات معماري دورة صفويه تا قاجاريه است در زمان پادشاهي ناصرالدين شاه ، بدستور و خواست حسنعلي خان حاج نصيرالملك شيراز با خراب كردن عمارت پيشين ، و برجاي آن بنا گرديده است . عمارت پيشين باغ ارم بوسيله جاني خان و محمد قلي خان ايلخاني قشقائي بنا شده بود . سازنده و مهندس عمارت با شكوه فعلي باغ حاجي محمد حسن معمار شيرازي است .
     عمارت اصلي باغ ارم كه فعلا" موجود و از ساخته هاي دو نصير الملك بشمار مي آيد در سمت مغرب باغ قرار دارد . اين عمارت رو بمشرق و داراي سه طبقه است ، و از لحاظ معماري ، نقاشي ، حجاري ، كاشي كاري و گچبري شاهكار صنعت و هنر دوره قاجاريه است . طبقه زيرين كه هم سطح زمين است در وسط داراي يك تالار اصلي بنام حوضخانه است . دو طرف اين حوضخانه دو راهرو است و در انتهاي هر دو راهرو پله هائي براي رفتن به طبقه بالا ساخته شده است . در دو طرف راهروها نيز دو سالن بزرگ است . مجاور سالن ضلع جنوبي آشپزخانه خيلي وسيعي است . طبقه دوم عمارت ، در وسط ايواني بزرگ با دو ستون بلند دارد . در پشت اين ايوان يك سالن بزرگ واقع و دو جانب آن دو راهرو مي باشد كه بالاي آن دو گوشوار است و چهار طاق نيز در طرفين راهروها است . در دو طرف ايوان بزرگ دو ايوان كوچك رو بمشرق قرار دارد كه پشت آنها ارسي ها و درك هائي است . اين ايوانها هر كدام داراي دو ستون سنگي يكپارچه كوچك ميباشد. انتهاي شمالي و جنوبي عمارت نيز دو راهرو است . در ضلع جنوبي اين طبقه هم در بالاي آشپزخانه طبقه زيرين يك آشپزخانه وسيع و به همان اندازه وجود دارد . طبقه سوم در وسط داراي يك سالن بزرگ مشابه سالن طبقه دوم است كه پنجره هاي آن به ايوان اصلي بازمي شود و در دو طرف اين سالن دو راهرو است . در جنب راهرو ضلع شمالي عمارت دو اطاق و در جنب راهرو ضلع جنوبي يك اطاق و يك سالن بزرگ است . دو ايوان نيز در دو طرف همانند ايوانهائي طبقه دوم و درست بالاي آنها قرار دارد بالاي آشپزخانه طبقه دوم در طبقه سوم بصورت تراس است .
     هشت باب اتاق هم در جنوب ضلع شمالي عمارت اصلي و چسبيده به آن قرار دارد. اين مجموعه هشت اطاقي همان بار بندي است كه فرصت الدوله شيرازي در آثار عجم بآن اشاره نموده است . اين اتاقها در سالهاي اخير مرمت شده و در حال حاضر به واحد سرپرستي و امور اداري باغ اختصاص يافته است . در كنار در ورودي شرقي باغ نيز دو اتاق قرار گرفته كه براي سكونت نگهبانان و خدمه ايجاد شده است . در پشت ساختمان اصلي يعني در طرف مغرب باغ عمارت و محوطه اندرون قرار دارد . عمارت اندرون داراي دو سالن و پنج اتاق است .
     ايوان ساختمان اصلي كه روبمشرق است چنانكه گفتيم در طبقه دوم و سوم قرار دارد . در جلو اين ايوان زيبا دو ستون سنگي يكپارچه بلند واقع شده و سرستونها به طرز ماهرانه اي حجاري شده است . نقش سرستونها را تصوير مرداني با لباسهاي دوره قاجاريه و گل و بوته هائي به طور قرينه تشكيل ميدهد .درميان ساختمانهاي دوره قاجاريه در شيراز ايوان دو ستوني باغ ارم از نظر دارا بودن تزئينات گچ بري زيبا بر ديوارهاي سه جانب آن نسبت به بناهاي مشابه داراي امتياز خاصي است .
     كف سالنهاي طبقه پائين عمارت هم سطح زمين است . تالار مركزي واقع در طبقه پائين را كه به حوضخانه معروف است براي استراحت در روزهاي گرم تابستان ايجاد نموده اند . اين تالار داراي آب نمائي است و نهر آب از وسط آن ميگذرد و سپس به استخر بزرگي در جلو عمارت مربوط مي شود . در وسط تالار حوضخانه يك ستون سنگي حجاري شده قرار گرفته و ديوارها و كف تالار با كاشي هاي هفت رنگ كه به طرزي زيبا و ماهرانه بكار رفته مزين است . سقف حوضخانه با كاشيهاي معرق و هفت رنگ پوشيده شده كه تصاوير زيبائي از شكارگاهها و مناظر طبيعت و داستان خسرو و شيرين و نقوش ديگر را در بر دارد . كاشيهاي سقف حوضخانه را بايد از بهترين هاي اين هنر در دوره قاجاريه دانست .
     كا شيهاي نماي عمارت نيز داراي زيبائيها و ويژگيهاي خيره كننده و دلپذيري است . كاشيكاري ها عموما" به سبك كارهاي دورة زنديه و قاجاريه است و طرحها و مناظر بديعي در آنها بنظر مي رسد . كاشيهاي نماي عمارت اصلي و عمارت اندرون باغ در اصطلاح اهل اين فن مشهور به كاشي هفت رنگ است .
     از نظر هنر عالي نقاشي نيز اين عمارت بي نصيب نمانده است . سقف دو سالن طبقه سوم ساختمان كه باتيرهاي چوبي و تخته هاي منظم پوشيده شده داراي نقاشي هاي زيبا و بسيار نفيسي است . در اين نقاشيها گل و بوته و طرحهاي اسليمي و تابلوهاي متعدد از شكارگاهها و چهره زنان و تصاويري از قصرهائي بسبك اروپائي نشان داده شده است . اين نقاشيها شباهت زيادي به نقاشي هاي سقف ايوان و اتاقهاي عمارت ديوانخانه قوام الملكي يا باغ قوام كه اثر لطفعلي خان صورتگر است دارد . هنر ظريف نقاشي روي سقف كه اهل اين فن آنرا مرجوك ( بر وزن مردمك) نامند در دوره قاجاريه در شهر شيرازكاملا" رواج داشته است.

هلالي هاي بالاي عمارت باغ

در بالاي عمارات باغ ارم هلالي هاي زيبائي ساخته اند كه در اصطلاح معماران محلي فارس بآن " سنتوري " گويند اين هلالي ها كه كاشي هاي رنگين و نقش دار ساخته شده جذابيت خاصي بعمارت بخشيده است . شيوه كاشي كاريهاي اين هلالي ها همانند اكثر كاشي هاي دوره زنديه و قاجاريه است .در بالاي پشت بام و در پيشاني عمارات كه چشم انداز آن صحن باغ ارم است هلالي بزرگي بشكل سه ماهك بهم پيوسته قرار گرفته و داراي پنج مجلس كاشيكاري و تصوير چهره چندين شخص است . در هلالي مياني عمارت باغ ارم كه از همه بزرگتر است تصوير ناصرالدين شاه قاجار در حاليكه بر اسبي سفيد سوار است و نيم تاجي در جلو كلاه دارد نشان داده شده است . ساير نقوش اين هلالي مربوط به داستانهائياز فردوسي و نظامي و ادبيات كهن فارسي و قصه هاي مذهبي است . مجلس بالاي سر ناصرالدين شاه قاجار ، صحنه جلوس سليمان پيامبر و بلقيس همسر او را برتخت نشان ميدهدمجلس بالاي سر ناصرالدين شاه قاجار ، صحنه جلوس سليمانپيامبر و بلقيسهمسر او را برتخت نشان ميدهد.

در پشت سر آنها هيكل ديوهائي بدانگونه كه در اساطير آمده با دوشاخ بر روي سر نقش شده است و در مقابل آنها تصويرفيل و شتر و اسب و حيوانات ديگر است . اين صحنه ياد آور حكايت سليمان و ملكه سبا است . در گوشه اي از صحنه جلوس سليمان پيامبر در هلالي بالاي عمارت باغ ارم چهره رستم پهلوان نامي شاهنامه فردوسي با خصوصيات نقاشي دوره قاجاريه تصوير شده است . در طرف راست نقش ناصرالدين شاه صحنه اي از داستان عاشقانه شيرين و خسرو است .در قسمتي از نقوش كاشيكاري نماي ضلع جنوبي باغ قوام شيراز يا نارنجستان هم منظره حمام گرفتن شيرين در چشمه نشان داده شده است . صحنه طرف چپ نقش ناصرالدين شاه مجلس دعوت زليخا و زنان مصر از يوسف پيامبر ميباشد كه هر يك ترنجي در دست دارند و زليخا در صدر نشسته و زنان در حالي كه محو حسن و جمال يوسف شده اند بجاي ترنج دستهاي خود را بريده اند . درطرفينهلاليبزرگ بالاي ايوان عمارت ، چهار هلالي كوچكتر وجود دارد . در دو هلالي كوچكتر مياني مردي در پيكار با هلاهل نشان داده شده كه تحريف شده نقش در گاه شرقي كاخ صد ستون تخت جمشيد ميباشد و در موقع تعميرات كه چند سال پيش بوسيله دانشگاه شيراز انجام گرفته ، ساخته شده است . در دو هلالي بزرگتر طرفين بر روي كاشيهائي كه زمينه آن طرح هاي اسليمي است آهوئي رادر چنگال پلنگ مي بينيم كه تقليد شده از شكاري در چنگال شير در تخت جمشيد ميباشد .دراصطلاح معماران محلي فارس باينگونه طرحها " گرفت و گير " گويند . روي ستونهاي دو جانب ايوان بزرگ كه جلو طبقات دوم و سوم است با كاشيهاي هفت رنگ مزين مي باشد و در وسط آنها نقوش متعدد مجالسبزم و شكارگاه و سواران و زنان و گلها ساخته شده كه در حاشيه طرفين ايوان به طور عمودي و در وسط دايره هائي زير هم قرار دارد . نماي پشت عمارت كه به جانب اندرون است نيز داراي كاشي هاي نقش دار زيباست . بر روي هلالي بزرگ مياني پيشاني عمارت در اين قسمت نقش داريوش هخامنشي است كه از نقوش كاخهاي تخت جمشيد اقتباس شده است . در دو سوي نقش داريوش دوصحنهشكارگاهبه سبكنقوش عهد هخامنشي ميباشد و در طرفين اين دو نقش تصوير شكارگا ههائي با خصوصيات دوره قاجاريه است . در هلالي هاي طرفين هلالي بزرگ نقش دو شير و خورشيد بچشم مي خورد و در بالا تصوير دو فرشته است كه تاجي بر روي سر دارند . در حاشيه پنجره هاي نماي غربي عمارت كاشي هاي هفت رنگ با نقوش گوناگون شاهان و سربازان هخامنشي و گلها و مناظر باغها و كوشك ها است . منبع: سایت دانشگاه سیراز

۷ - باغ ارم

تاريخچه

مطالب مشابه :

دستگيري و آزادي مدير سايت خبري سوک بوشهر

آرم‌انتخاباتي جبهه‌متحدرونمايي شد+عكس

۷ - باغ ارم

آرم انجمن علمي جغرافيا

فلسفه و مفهوم آرم های شرکت های اتومبیل سازی

ثبت جهاني دو باغ استان اصفهان در يونسکو بررسي مي شود

متن حكم انتصاب آقاي عيسي فرهادي بسمت سرپرست استانداري البرز

نگاه صرف خدماتي به شهرداري‌ها تغيير كند

سرپرست استانداري خراسان جنوبي ، فرماندار كرج ميشود

اولين ارتشبد و اولين سپهبد ايران(آموزش درجه‌هاي نظامي)