شیوه نامه اجرای کلاس های چند پایه در دوره راهنمایی

کلاسهای چند پایه

ويژگيها

چالشها

وملاحظات اجرايي

دفترآموزش وپرورش راهنمایی تحصیلی

سال تحصیلی 89- 88

بسم الله الرحمن الرحيم

مقدمه :

درنظام آموزشی کشور ما ، وجود کلاسهای چند پایه واقعیتی اجتناب ناپذیراست . شرایط سخت محیطی ، کمبود جمعیت دانش آموزی ، کمبود نیروی انسانی ، ناکافی بودن فضای آموزشی ، مهاجرت طبیعی یااجباری ، وجود مشکلات ومسائل متعدد مالی واقتصادی ، دور بودن آبادی وروستاها ازیکدیگر، عدم وجود منابع کافی ولازم همگی ازجمله عواملی هستند که امکان تشکیل واحدهای آموزشی راباکلاسهای تک پایه محدود می سازند.

لذا شناخت مسئولان نسبت به کلاسهای چند پایه ، سیرپیدایش کلاسهای چند پایه ، اصول آموزشی دراین کلاسها وویژگی ها ومحدودیت های حرفه ای درکلاسهای چند پایه لازم وضروری است .

ازطرفی گسترش کلاسهای چند پایه از دوره ابتدايي به دوره ی راهنمایی تحصیلی مستلزم تحقیقاتي وسيع تر درراستای شناسایی وبررسی مشکلات روشهای موجود تدریس دراين كلاسها مي باشد .ارائه روشهای مناسب‌تر آموزش ، شناسایی و رفع مشکلات آموزشی دبیران ولزوم کلاسهای ضن خدمت ، بررسی تطبیقی – تحلیلی کلاسهای چند پایه درکشورهاي مختلف دنیا از ديگر مؤلفه هاي سازنده در اين زمينه خواهد بود .

تعریف کلاسهای چند پایه :

منظور از آموزش چند پایه ، موقعیت هایی است که درآنها دانش آموزانی که ازنظر سن و توانایی ، متفاوت هستند. همه دریک کلاس آموزش می بینیید. ازنظرسازمانی ، آموزش چند پایه ، می تواند شکل های گوناگون به خود بگیرد. ازمجموعه ای ازپایه های آموزش معمولی زیرنظریک معلم تا محیط های آموزشی که اصولاً فاقد هرگونه پایه بندی است . به این ترتیب آموزشگاههای چند پایه ، نقطه مقابل آموزشگاههای سنتی است که درآن دانش آموزان هرپایه درکلاسی جداگانه وباآموزگاری ویژه آموزش می بینند. ازلوازم موفقیت آموزش چند پایه ، مجموعه ای ازفنون ومهارت های تدریس است که به دبیرامکان می دهد تابه گروههایی ازدانش آموزان که ازنظرسنی وتواناییهای آموزشی گوناگون هستند ، آموزش سودمند ارائه دهد .( متین ، 1379).

تاریخچه کلاسهای چند پایه :

الف ) ایران:

بااندکی مطالعه درسابقه تعلیم وتربیت می توان دریافت ، قدمت وجود کلاسهای چند پایه به قدمت آغار تعلیم وتربیت گروهی می رسد، زیرا که تاقبل ازایجاد تغییرات کمی وکیفی درآموزش وپرورش به شیوه جدید « تعلیم وتربیت کلاسیک وبرنامه ریزی شده باقالب امروزی » ، آموزش وپرورش متناسب بانیازها وارزشهای رایج درهرزمان وتحت تأثیر وسیطره حکومتها، نظام ها ، جوامع ، فرقه ها وحتی خانواده ها به طرق مختلف جریان داشته است .

« عیسی صدیق » درکتاب تاریخ فرهنگ ایران قدمت آموزش چند پایه ای رادرمحدوده سالهای 250 تا 256 هجری شمسی می داند . او به مکتب به عنوان یکی ازمؤسسات تربیتی قدیم اشاره کرده ومی نویسد:

مکتب مؤسسه ای بود که برای تعلیم قرائت قرآن وآموختن سواد ومقدمات به وجود آمد. مکاتب معمولاًدرمساجد یاخانه معلم یادرسرگذر ودکان یادرمدارس جای داشت . درمکتب روش تعلیم وتربیت انفرادی بود. معلم ابتدا به شاگردان بزرگتردرس می داد سپس آنها را به عنوان خلیفه به آموختن کودکان دیگر وامی داشت پس ازگسترش تعلیم وتربیت به شیوه امروزی ، مکتب جزء مدارس غیررسمی محسوب شد وباتأسیس دبستان ازتعداد مکاتب کاسته شد تاآنجا که درآماررسمی سال 1355 ذکری ازاین مؤسسات به میان نیامده است . (نیک بخت ، 1385 ) .

ب ) جهان :

آموزش چند پایه ای تاپیش ازانقلاب صنعتی وشهرزدگی درگسترده ترین شکل امکانات آموزشی درآمریکای شمالی بود.

درآموزشگاههای بريتانیا نظام نظارت وهمیاری که درآن دانش آموزان بزرگتروپیشرفته تربه دیگر دانش آموزان یاری
می رساندند وبرپیشرفت آنها نظارت می کردند ، سنتی دیرنیه است .

هنورهم آموزش کلاسهای چند پایه ای دربسیاری ازجاهای ونقاط آمریکای شمالی واروپا وبه ویژه درروستاهاو
شهرک های پیرامون شهرهای بزرگ ازاهمیتی بسیار برخورددار است .آموزش کلاسهای چند پایه خدمات آموزشی ارزنده ای دربخش ها وروستاهای اسکاتلند ، کانادا ، فرانسه ، ایالات متحده آمریکا وکشورهای اسکاندنیاوی ارائه می دهد ( آقازاده ، 1386 ) .

درچین بیش از420 هزار ، دراندونزی نزدیک به 20 هزار ودرمالزی درحدود 1540 مدرسه تک اتاقی چند پایه ای وجود دارد.

هشت درصد آموزشگاههای فیلیپین و37 درصد دبستانهای هندوستان ، تنها یک یادوآموزگار دارند. 22 درصد ازآموزشگاههای مکزیک دارای شش پایه وتنها یک آموزگاراست . آموزش کلاسهای چند پایه درکشورهای جزیزه ای اقیانوس آرام که درآنها گروههای کوچک وجدا ازسایرافراد زندگی می کنند بسیار رایج است . دربیشترکشورهای اروپایی شمار چنین مدرسه هایی ( کلاسها چند پایه ) روبه فزونی است ( الماسی ، 1386).

یک بررسی تازه درهلند نشان می دهد که 29 درصد همه ی پایه های دوره دبستان دارای دانش آموزان باسنين گوناگون بودند . بررسی دیگر درشمال غربی انگلیس هم گویای آن است که 66 درصد ازآموزشگاههایی که دربررسی شرکت کردند ، نوعی گروه بندی باسنين گوناگون دارند( نیک بخت ، 1385).

اهداف آموزش کلاسهای چند پایه :

1)فراهم کردن دوره کامل آموزش با افزایش میزان دست یابی به آن درمناطق روستایی وکم جمعیت

2) تداوم خدمات آموزشی درشهرهای کوچک که باکاهش شمار دانش آموزان روبرو هستند.

3)استفاده بهینه ازمنابع محدود

4) بهبود کیفیت وسودمندی آموزش

فواید آموزش کلاسهای چند پایه :

1)آموزش کلاسهای چند پایه روشی کارا وسودمندی برای ارائه آموزش بنیادی درمناطق کم جمعیت است.

2) دربکارگیری منابع آموزشی محدود مانند معلمان دوره دیده ، فضای آموزشی و... کارائی بسیاردارد.

3) بررسيها و شواهد گوياي آن است که درزمینه های ریاضی ، زبان وعلوم ، آموزش چند پایه ای سبب پیشرفت
دانش آموزان می شود.

4)دانش آموزان دخترازاین طریق دسترسی بیشتری به فضاها وامکانات آموزشی پیدا می کنند.

5) دانش آموزان دراین روش وکلاسها یاد می گیرند که چگونه یادبگیرند وچگونه یاد بدهند.

6)معلم ودانش آموز می توانند رابط‌های سازنده و پوپا ایجاد کنند ، همچنین دانش آموز درارزیابی وبه کارگیری راهبردهای مناسب آموزشی می تواند به آموزگارکمک کند.

7)آموزش کلاسهای چند پایه به چندین گروه سنی امکان تعامل گروهی را فراهم می سازد .( متین ، 1381).

علل وجود کلاسهای چند پایه درکشور ایران:

1)شرایط سخت محیطی

2)پراکندگی روستاها وعوامل خاص جغرافیایی

3)کمبود دانش آموزان واجب التعلیم دربعضی روستاها وشهرهای کم جمعیت

4)کمبود فضای آموزشی

5)کمبود نیروی انسانی

6)مهاجرت طبیعی یااجباری روستائیان به شهرهای بزرگ ازعواملی هستند که امکان تشکیل واحدهای آموزشی راباکلاسهای تک پایه محدود می سازند.

بنابراین به منظور تحت پوشش قرار دادن کلیه کودکان لازم التعلیم واستمرارآموزش آنان تأسیس واحدهای آموزشی باکلاسهای چند پایه وبه ویژه درمناطق روستایی وکم جمعیت اجتناب ناپذیراست .

شیوه نامه اجرای کلاس های چند پایه در دوره راهنمایی

مطالب مشابه :

شیوه نامه اجرای کلاس های چند پایه در دوره راهنمایی

میامی به نقشه تقسیمات کشوری اضافه شد

با حضور معاون استاندار سمنان صورت گرفت افتتاح متمرکز ۴۰ پروژه هفته دولت در میامی+ تصاویر