نقاشی کودکان و مفاهیم آن(2)

 

جلب می­شود. و حرکات را با چشمانش تعقیب می­کند. کمی بعد او سرش را هم اندکی بطرف اشیاء و یا اشخاص در حال حرکت می­گرداند. در سه ماهگی او مرتب به دستهایش می­نگرد و اشیاء را لمس می­کند. از این زمان است که وی تجارب اساسی و مداومی در جهت فعالیتهای فکری و عاطفی خود پیدا می­کند. در سال 1972 بوور (1) در آزمایشی نشان داد که بر خلاف عقیده عمومی، نوزاد چند ماهه کاملاً قادر است بین تصویرهای دو بعدی و سه بعدی اشیاء تمایز قایل شود، جهت­های مختلف را در فضا تعقیب کند، و بنا بر گفته بریمر (2) به کمک ذهن و مغز خود از میان چند شییء یکی را برگزیند.

این کشفیات علمی بر پژوهشهایی که راجع به کودکان انجام می­گرفت اثر بسزایی کرد- اگر چه روابط بزرگسالان و کودکان در بیشتر مواقع هنوز مشخص نبود و اعمال کودکان برای بزرگسالان نا مفهوم می­نمود. بزرگسالان اصولاً امکانات فکری و عاطفی کودک را در سنین قبل از مدرسه ناچیز می­شمارند، زیرا کودک هنوز مانند زمانی که به مدرسه خواهد رفت، مجبور به انجام تکلیفی نیست و یا بطور کلی در بسیاری جهات او هنوز به بزرگترها وابسته است. ولی بنابر نوشته دوگراداو پونزو (3) به مجرد اینکه کودک به مدرسه می­رود، همه از او انتظاری بیش از قدرت واقعیش دارند. بزرگسالان اصولاً نوزاد را به عنوان موجودی کاملاً بی دست و پا و حقیر می­نگرند و عملاً نیز او را در قنداق می­پیچانند و در گهواره­اش قرار می­دهند، و اطراف آن را با پرده می­پوشانند تا نتوانند کوچکترین حرکتی کند و یا جایی را بیند، و در مقابل هر عمل واکنشی نشان دهد. در صورتی که ثابت شده است که نوزاد از اولین روزهای تولدش به اطراف خود نگاه می­کند.

1-    مراحل تکامل خط خطی کردن

آن چه کودک به صورت خط خطی عرضه می­دارد، به دلایل تکاملی نیز با هم توفیر دارند، و خط خطی کردن­های یک کودک یک ساله از نظر گستردگی و ساختار با نقش و خط­هایی که یک کودک 3 ساله می­کشد، خواه ناخواه فرق اساسی دارد.

کودکان معمولاً در یک سالگی است که مداد دردست می­گیرند ولی به جای خط کشیدن بیشتر با مداد بر روی کاغذ می­کوبند و بنابراین، به آسانی موفق نمی­شوند اثر بر روی کاغذ بر جای گذارند، ولی سرانجام در 18تا 20 ماهگی بطور کامل موفق به خط کشیدن می­شوند.

بررسی­هایی که توسط کلوگ (11) در مورد کودکان کشورهای مختلف جهان صورت گرفته، نشان می­دهد که از نقش کشیدن وجود دارند که نزد تمام کودکان دنیا یکسان هستند. پیدایش این روح نقش نگاری با عوامل رشد عضلانی و عصبی کودکان ارتباط مستقیم دارد. طبق این بررسی تکامل نقش نگاری در نزد کودکان طی پنج مرحله اصلی صورت می­گیرد، که به ترتیب عبارتند از: اثر یا خط نا مشخص، خط مشخص یا اشکال هندسی در هم، طرح یا در کنار هم قرار گرفتن چند شیئ، اجتماع چندین شکل مختلف و تصویرنگاری. در هر حال این پیشرفت به صورتی کاملاً منطقی انجام می­گیرد و مرحله بعدی همیشه ترکیبی است از علائم مرحله­های قبلی. به طور مثال علامت صلیب (+) که وقتی در مرحله دوم قرار می­گیرد، از برخورد دو خط افقی و عمودی مرحله اول بدست آمده است.

2-    کودک و میمون

دانستن این نکته جالب توجه است که کودک در نخستین مرحله خط­نگاری، رفتاری همانند انسانهای اولیه دارد. بنا به پژوهش موریس (15) در واقع شامپانزه­ها و گوریل­ها نیز دوست دارید خط­نگاری کنند. آن­ها هم مانند کودکان برای لذت بردن علائم و خطوطی رسم می­کنند. و نیز می­توانند با چشمهایشان حرکات مداد را به خوبی کنترل و تعقیب کنند. موریس متذکر می­شود که میمونها نیز مانند کودکان دو سال و نیمه، قابلیت ن را دارند که خطوط و اشکال مختلفی از قبیل: کشیدن خطوط و علائمی در محدوده، سطح کاغذ، تعادل بخشیدن به تصویرهای نا متعادل، تکمیل کردن تصویر ناقص، رسم خطوط صاف و یا زاویه­دار و اشکال هندسی رسم کنند. آنها نیز مانند کودکان برای لذت بردن نقاشی می­کنند. و هیچ اجتیاجی به پاداش و جایزه ندارند. طبق آزمایشاتی که انجام گرفته در مواقعی که به شامپانزه به خاطر یک خط نگاری  پاداشی داده شده علاقه حیوان نسبت به نقاشی کردن کم شده و توجه او بیشتر به پاداش جلب شده است. این مسئله در مورد کودکان نیز صادق است. زمانی که برای هر نقاشی به کودک پاداشی کودک داده می­شود، او نیز کم کم نسبت به لذت بردن خود بخودی از نقاشی­هایش بی میل می­شود. و بیشتر به جایزه و پاداش توجه می­کند.

ب- تکامل چهره­نگاری

1-آدمک

در فاصله سه تا چهار سالگی، کودک سعی می­کند تصویر شخص یا اشخاصی را بکشد. این تصویر شامل عناصر مشخص و معینی از قبیل یک دایره، به جای سر، و در اطراف چند خط به عنوان بازوها و پاهاست.

علت ساده بودن نقاشی در این سن از عدم شناخت تکنیک ناشی نمی­شود، بلکه این درست همان تصویری است که کودک از بدنش در ذهن دارد. این تصویر، دارای یک سر است که برای کودک مهم جلوه می­کند. زیرا سر موضع حس­های شنوایی و بینائی است و این دو، بر قراری ارتباط با خارج را مسیر می­سازند. و دیگر این که دارای بازوهایی است که امکان گرفتن و لمس کردن اشیاء را در بر دارد، و دارای پاهایی است که امکان جابجا شدن را فراهم می­کند. کودک در سالهای اول زندگی­اش هنگام کشیدن آدمک، بدن او را فراموش می­کند زیرا به نظر او وظیفهو عمل بدن زیاد مهم نیست، محصول گرافیکی که بر اثر ادارک کودکان این سن و سال در همه نقاط جهان بدست می­آید موجودی است که در همه جا شکل واحدی دارد- فقط ممکن است که این موجود به صورت افقی یا عمودی یا اریب بر روی کاغذ کشیده شود. بعد از این مرحله است که کم کم در داخل یک دایره، دو چشم بزرگ نمایان می­شود (شکل 5). این موجود دارای دو چشم می­شود، زیرا برای کودک هیچ چیز مثل چشم­ها در صورت او را جذب نمی­کند. آن­چه نوزاد را نیز به خود جذب می­کند و او آشنا را از نا آشنا تشخیص می­دهد، همین چشمها هستند.

3-صورت یا پرتره

تکامل تدریجی نمایش آدمک ابتدا از ترسیم با شروع می­شود و سپس به دیگر اندام­ها می­رسد، ولی در مورد نقاشی صورت یا پرتره این روند از بعضی جهات دگرگونه است. طی آزمایشی از شاگردان چند کلاس دبستانی یعنی شاگردانی که می­توانند بین تصاویر شخصیتهای مختلف فرق بگذارند، خواسته شد که تصویر خود و دیگر شخصیتهای مورد نظر را ترسیم کنند.

این آزمایش نشان داد که فقط 39 درصد از بچه­ها که از نظر سنی بزرگتر از بقیه بودند صورت یا پرتره خود و دیگران را گاهی حتی با نیم تنه کشیده­اند و 61 درصد بقیه با آنکه برای آنها توضیح داده شده بود که فقط تصویر چهره از آن­ها خواسته شده، همگی آدمکهایی با بدن و دست و پا کشیده بودند.

تصور کلی از چهره­نگاری یا پرتره که محدود به سرو صورت می­شود، برای کودکان نامفهوم، و یک برداشت تجریدی بزرگسالانه است. کودک اصولاً شخص را به طور کامل می­بیند، و تصویر هر فرد مورد نظر را از سر تا پا ترسیم می­کند ولی به مرور با زیاد شدن سنش موفق به درک پرتره یا صورت می­شود. از طرف دیگر این احتمال وجود دارد که نمایش کامل آدمک نشانه آگاهی جدید کودک از بدن انسان باشد و او می­خواهد بدین وسیله شناخت خود را از واقعیت­ها به اطلاع اطرافیان برساند. ضمن تجزیه و تحلیل تصاویر چهره که توسط کودکان کشیده شده، بدین نتیجه رسیدیم که روند پیشرفت از لحاظ بکارگیری تمام اجزاء چهره، روند منطقی و معینی ندارد، بدین معنی که در پرتره حتماً به ترتیب چشم، دهان، بینی و گوش قبل از مژه و مردمک چشم و داخل گوش ظاهر نمی­شوند.

در نقاشی­های مورد آزمایش ما، مردمک چشم بیش از بینی، و ابروها و مژگان بیش از گوش ظاهر می­شوند. در واقع کودک برای درک و شناخت خود از دیگران، از طرفی از مشخصات چشمگیر افراد که کلی و عمومی است (چشم قبل از بینی و دهان قبل از گوش مورد توجه قرار می­گیرد) و از طرف دیگر از فکر شخصی خود نسبت به آنها که کاملاً ذهنی است، کمک می­گیرد و سعی می­کند قبل از شروع به ترسیم، مجموعه تشخیص خود را عمق و کمال بخشد، و خصوصیت هر کس را هر چه بیشتر مشخص کند.


مطالب مشابه :


آموزش نقاشی .....میمون

برچسب‌ها: آموزش نقاشی کودکان, نقاشی میمون, نقاشی گام به گام برای کودکان, نقاشی




میمون

خالــــــه لیلا سایتی برای کودکان. میمون. آموزش گام به گام میمون عکس نقاشی




نقاشی کودکان ومفاهیم آن

بنابراین با وجود تکرار، باید متذکر شد که نقاشی کودکان فقط یک میمون. دانستن این کودکان




نقاشی کودکان و مفاهیم آن(2)

نقاشی کودکان و 2- کودک و میمون. آن­ها هم مانند کودکان برای لذت بردن علائم و




نقاشی های زیبا و کارتونی برای کتاب قصه کودکان و انیمیشن

نقاشی های زیبا و کارتونی برای کتاب قصه کودکان میمون میمونی نقاشی کای نیلسن برای




ماجرای تپلک و زیرک

شعر و سرود و داستان برای کودکان و نوشتن و نقاشی و بچه میمون کوچولوی بامزه به




آموزش آبرنگ water color

قلموهای که برای نقاشی با آبرنگ به کار می رود ،موهایی نرم و قابل انعطاف 7.قلموی میمون هندی




برچسب :