روماتیسم مفصلی یا Rheumatoid arthritis یک بیماری است که موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت میتواند موجب تخریب مفصل شود. از هر صد نفر یک نفر در طول عمرش به نوعی به این بیماری مبتلا میشود. روماتیسم مفصلی در زنان سه برابر شایع تر از مردان است.

علائم رماتیسم مفصلی

   علائم روماتیسم مفصلی بیش از هر مفصل دیگر در مچ دست و مفاصل متاکارپوفالانژیال Metacarpophalangeal یا MP دیده میشوند. مفاصل متاکارپوفالانژیال در محل اتصال انگشتان به کف دست قرار گرفته اند. در این بیماری مفاصل گرفتار دچار درد، تورم و خشکی میشوند. خشکی مفصل در صبح ها بیشتر بوده و بعد از چند ساعت کمتر میشود. درگیری مفصلی معمولا دوطرفه و قرینه است یعنی در هر دو دست وجود دارد.

      تورم انگشتان دست از علائم ابتدایی ابتلا به روماتیسم مفصلی است و موجب میشود انگشت از وسط متورم و پهن تر شود و به اصطلاح شکل دوک نخ ریسی به خود بگیرد

دیگر علائم این بیماری در دست عبارتند از

• برجستگی های گرد در زیر پوست انگشت یا آرنج

• برجستگی های نرم در پشت دست که با حرکت انگشتان دست حرکت میکنند.

• خم شدن بند آخر انگشت که به آن انگشت چکشی یا مالت فینگر Mallet finger میگویند.

 
       خم شدن بند اتهایی انگشت را انگشت چکشی میگویند

•   انحراف انگشتان دست به سمت استخوان اولنا . این انحراف در مفصل متاکارپوفالانژیال ایجاد میشود و به علت کشیده شدن و شل شدن رباط های جانبی (لیگامان های کلترال) در یک طرف مفصل و یا به علت جابجا شدن تاندون ها یا عدم بالانس عضلات کف دست است

 
 انحراف انگشتان به سمت استخوان اولنا از علائم بارز ابتلا به روماتیسم مفصلی است

• خم شدن مفصل انتهایی انگشت باز شدن مفصل میانی که به آن تغییر شکل گردن قو یا دفرمیتی سوان نک Swan neck deformity میگویند.

 
تغییر شکل سوان نک بصورت خم شدن مفصل انتهایی انگشت و باز شدن بیش از حد مفصل وسطی است

• خم شدن مفصل میانی انگشت و باز شدن مفصل متاکارپوفالانژیال که به آن تغییر شکل سوراخ دکمه یا دفرمیتی باتن هول یا بتونیر Boutonniere deformity or button hole deformity میگویند.

 
                   تغییر شکل سوان نک                            تغییر شکل بتونیر

                تغییر شکل بتونیر

• ناپایدار شدن مفاصل دست

• ناتوانی و ضعف در گرفتن اشیاء با دست

• ناتوانی ناگهانی در راست کردن یا خم کردن انگشت دست به علت پاره شدن تاندون آن انگشت

• برجسته شدن استخوان ها در مچ دست

• صدای جیرجیر در موقع حرکت مفصل به علت حرکت تاندون های ملتهب

• بیحسی و احساس گزگز در دست به علت بروز سندروم تونل کارپ

 کاهش فاصله مفصل، پوکی استخوان، انحراف مفاصل متاکارپوفالانژیال به سمت استخوان اولنا و تخریب مفصل از علائم بارز ابتلا به روماتیسم مفصلی است

درمان رماتیسم مفصلی

    در درمان این بیماری متخصص روماتولوژیست، فیزیوتراپی و ارتوپدی فنی با یکدیگر همکاری میکنند. متخصص روماتولوژیست داروهایی به بیمار میدهد که با استفاده از آنها درد و تورم مفاصل بیمار کم شده و سرعت پیشرفت بیماری کند میشود. متخصص فیزیوتراپی با استفاده از نرمش های خاص سعی میکند حرکات مفاصل را در حد قابل قبولی نگه دارد و همچنین اورتوتیست با استفاده از بریس هایی مفاصل را در وضعیت های مناسب قرار داده تا درد کمتری داشته و کارآیی بهتری داشته باشند.

 استفاده از بریس در بعضی موارد میتواند به کاهش علائم بیمار کمک کند

ایران ارتوپد