آموزش بزرگسالان 1

تعریف آموزش بزرگسالان

"آموزش بزرگسالان فرایندی است سازمان یافته به منظور ایجاد آگاهی ، شناخت و مهارت در بزرگسالان ، تا بتوانند در جهت تکامل و تعالی حرکت کنند و در سرنوشت جامعه خود از لحاظ اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی مشارکت فعالانه داشته باشند." 1- استحکام مبانی مذهب و اخلاق 2- بهبود وضع زندگی 3 - کاهش جرائم 4- رعایت قوانین اجتماعی (اجتماعی – اقتصاد مکان آموزش بزرگسالان مراکز مذهبی و فنی و حرفه ای یا مدارس و مراکز خاص مراکز مذهبی و فنی و حرفه ای یا مدارس و مراکز خاص در بعضی از کشور ها تمایل به آماده سازی بزرگسالان برای خواندن یک کتاب مقدس به تشکیل کلاس های سواد آموزی برای عامه مردم منجر شد . صنعتی شدن کشورهای اروپایی و نیاز روز افزون آنها به نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده ، باعث توجه بیشتر به آموزش بزرگسالان گردید و آنان اقدامات اساسی و جدی در مورد این نوع آموزش به عمل آوردند که اثرات این اقدامات عبارتند از : 1- مبارزه با بی سوادی 2- آموزش مهارتهای فنی و حرفه ای3- گسترش تعلیمات ابتدایی اجبار- از نهادهای برجسته ویژه آموزش بزرگسالان که در طول قرن نوزده به وجود آمدند عبارتند از : 1- موسسات آموزش مکانیک 2- انجمن¬های آموزش کارگران در انـگلستان 3- دبـیرستان عامـه 4- موسسات زنان در کانادا روند سواد آموزی در جهان دوره اول ( 1964- 1945) یونسکو در طول سالهای 1964-1945 ، سوادآموزی را به منزله بخشی از یک برنامه وسیع آموزشی به نام « آموزش و پرورش اساسی » مورد توجه قرار داد که به نظریه « توسعه اجتماعی » تبدیل شد . در این دوره مفهوم وسیعی از سواد آموزی برای آموزش مهارت¬های خواندن و نوشتن ترجیح داده مفهوم وسیعی از سواد آموزی تابعی ( به استثناء عدد نویسی ) با تاکید بر گسترش مهارت¬های عملی و کاربردی ، مورد توجه قرار گرفت . دوره دوم (1974- 1965 ) نظر به اینکه برنامه های سواد آموزی در گذشته موفقیت آمیز نبود ، یونسکو به دنبال یک رشته مطالعات و فعالیت¬هایی که پیرامون مسائل و مشکلات اساسی سوادآموزی بزرگسالان انجام داد ، در سال 1964 مصمم شد به خاطر دستیابی به برنامه سوادآموزی موثر ، برای توسعه اجتماعی و اقتصادی « برنامه سوادآموزی تجربی جهانی ») را به اجرا بگذارد. دوره سوم ( 1980- 1975 ) این دوره « نقطه عطفی در سواد آموزی » است که در سال 1975 در سمپوزیوم تخت جمشید بیان شد . درآن بیانیه مسائل و مشکلات سواد آموزی به طور جدی مورد نقد و بررسی قرار گرفت در سمپوزیوم تخت جمشید بر جنبه های انسانی ، فرهنگی و سیاسی سواد آموزی تاکید است و اساس آن با آنچه که مورد نظر « برنامه سوادآموزی تجربی جهانی » بود تفاوت دارد خلاصه مذاکرات سمپوزیوم تخت جمشید در کتاب «نقطه عطفی برای سوادآموزی جهانی » آمده است دوره چهارم 1981 تا کنون در این دوره « آموزش برای همه » به معنای تدارکات « آموزش و پرورش پایه » برای تمام کودکان و بزرگسالان در دهه1980 مورد توجه جامعه بین المللی قرار گرفت . در آغاز این دوره ، وضعیت (برنامه های سواد آموزی ) دهه 1970 ، زمینه گسترش مبارزات علیه بی سوادی بزرگسالان را به منظور (ریشه کن کردن بی سوادی تا سال 2000 میلادی ) را فراهم ساخت . انتخاب سال 1990 به عنوان « سال جهانی سواد آموزی » انگیزه ای شد تا پایان قرن نوزدهم را به منزله هدف زمانی برای ریشه کن کردن بی سوادی قرار دهند. کنفرانس¬هایی که در رابطه با آموزش بزرگسالان برگزار شده: 1-کنفرانس السینور (1949 ) یونسکو با توجه به تصمیمات و قطعنامه کنفرانس 1929 دانشگاه کمبریج اولین کنفرانس رسمی بین المللی آموزش بزرگسالان را در شهر ) ٍElseneur ) السینوردانمارک تربیت داد که از 25 نماینده شرکت کننده در آن، فقط 6 نماینده از کشورهای جهان سوم بود . موضوعاتی که این کنفرانس روی آن تاکید می کرد عبارتند از: 1- نیاز به عدالت اجتماعی 2- توازن و هماهنگی بین المللی شرکت کنندگان بر اهمیت کوشش¬های سازمان و انجمن¬های داوطلب ، مجامع مذهبی، هیأت های کارگری و به¬طور کلی تلاش¬های داوطلبانه افراد و مقام های محلی ، در پیشبرد اهداف آموزش بزرگسالان تأکید داشتند. کنفرانس السینور ، لزوم پخش اطلاعات در مورد آموزش بزرگسالان را از طریق خدمات انتزاعی ، ترجمه ، گزارش تحقیقات و پیشرفت¬ها در قالب مجله و خبرنامه یادآور شد. 2 – کنفرانس مونترال در كانادا( 1960 ) در این کنفرانس بر این نکته تأکید شد که: « لازم است مردم تمام نقاط دنیا ، آموزش بزرگسالان را به عنوان امری عادی بپذیرند و دولت¬ها نیز باید آن را جزء ضروری و جدائی ناپذیر نظام آموزشی خود به حساب آورند.» در این کنفرانس پیشنهاد گردید که یک بودجه بین المللی برای ریشه کنی بلای بی سوادی در جهان در نظر گرفته شود. پیشنهاد جسورانه دیگری هم عنوان شد که: « تنها یک زبان خارجی بعنوان زبان دوم » در کلیه مدارس همه کشورهای عضو تدریس شود تا یک زبان ارتباطی بین المللی به¬وجود بیاید. کنفرانس تهران در سپتامبر 1965 ( شهریور 1344) در تهران تشکیل گردید. این کنگره در تاریخ مذکور با حضور نمایندگان 78 کشور عضو یونسکو تشکیل شد و کارشناسان به این نتایج دست یافتند. 1- مسائل مبارزه با بی سوادی با آموزش و پرورش همگان ارتباط کامل دارد. 2- مبارزه با بی سوادی باید جزء جدایی نا پذیر طرح¬های توسعه اقتصادی و اجتماعی و برنامه ریزی آموزشی ملی در هر کشور تلقی شود . 3- بی سوادی نه تنها یک مشکل بلکه یک بلای جهانی است. 4- مفهوم سواد و سواداموزی باید دگرگون شود و از شکل سنتی به¬صورت « سواد آموزی کار ساز » یا( سواد آموزی كاركردي دراید. یعنی سواداموزی بعنوان تابعی از برنامه ریزی رشد و توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشورها تلقی شودو در اجرا ، نظر و عمل را به هم پيوند دهد . پیدایش این نظریه جدید از مهمترین دست¬آوردهای کنفرانس تهران بود . 3- کنفرانس توکیو( 1972 ): 1تجهیز نیروی انسانی : نیروی انسانی کشورها باید برای توسعه ، عمران و تولید بیشتر مجهز شوند و آموزش و پرورش باید مورد توجه قرار گیرد. 2- تأکید بر آموزش مداوم : آموزش و یادگیری امری دائمی است و برای اینکه آموزش و پرورش به¬عنوان عامل تغییر دهنده موثری عمل کند ، باید بزرگسالان هم در آن شرکت داشته باشند وبه بهبود شرا یط زندگی خود وفرزندانشا ن همت گمارند . در سال 1975 گردهمایی بین المللی سواد آموزی برای ارزیابی فعالیت های انجام شده در جهان و تعیین سیاست و خط مشی آینده در شیراز تشکیل شد. دراعلامیه این گردهمایی از بینش "پائولو فریره" و روش آگاه سازی الهام گرفته شده است .این اعلامیه می گوید: " سواد باید آگاهی بخش، عامل آزاد سازی انسان و شکوفایی همه جانبه شخصیت فرد باشد." 4- کنفرانس پاریس( 1985) کنفرانس پاریس اوج ایدئولوژیک شدن یونسکو را نشان می دهد. نمایندگان از آموزش بزرگسالان انتظار داشتند که منبعی فعال در خدمت محرومان باشد و خواستار اقدامات عاری از تبعیض و مثبت در جهت کمک به زنان، دختران، بیکاران، مهاجران ، پناهندگان و معلولان وسالمندان شدند. 5- کنفرانس هامبورگ (1997) پنجمین کنفرانس بین المللی آموزش بزرگسالان در هامبورگ (1997) برگزار شد. مهمترین مطالب اعلامیه کنفرانس عبارتند از: 1- آموزش بزرگسالان کلیدی است برای ورود به قرن بیست و یکم و مفهومی قدرتمند برای گسترش عدالت ، تساوی جنسیت و ارتقای دموکراسی. 2- آموزش بزرگسالان شامل تمام مراحل یادگیری رسمی ، غیررسمی و آموزش مداوم است . 3- استفاده از رسانه های جمعی و تبلیغات محلی برای ارتقای یادگیری لازم است . و هدف نهایی از آموزش بزرگسالان ایجاد جامعه طالب علم و فراگیر است . 4- یادگیری بزرگسالان باید منعکس کننده فرهنگ های گوناگون و احترام به آنان باشد و توجه به تشتت آراء و برابری داشته باشد. 5- آموزش بزرگسالان باید مردان و زنان را برای مشارکت در بازار کار و تولید درامد مجهز کند و مهارت¬های لازم را به آنان بیاموزد دلسردی، ناامیدی، مرگ ومیر، فقر همه جانبه، استعمار واستثمار بزرگترین مشکلات دائمی هستند که دنیای امروز به ویژه جهان سوم با آن روبه¬روست. البته این مشکلات رامی توان با آگاه ساختن کودکان، نوجوانان، جوانان و به ویژه بزرگسالان با علل و عوامل آنها و طرز مبارزه با آنها، ازسرراه برداشت یا به عبارت دیگر ازطریق آموزش بزرگسالان، می¬توان به افرادی که به دلایلی فراموش شده اند، کمک کرد تا به محرومیت¬های خود آگاه و برآنها چیره شوند. حال باید دید، امروز که این دوران را پشت سر گذاشته ایم آیا می توانیم قضاوت کنیم که جهان به چنین موفقیتی دست پیدا کرده است ؟ اگر به عملکرد جهانی توجه کنیم متوجه خواهیم شد که متاسفانه، یا کشورهای جهان سوم خود نتوانسته اند عملاً مشکل بی سوادی را در مملکت خود حل کنند و یا کشور های پیشرفته و سازمانهای جهانی از اقدام عملی موثر در این راه سرباز زده اند ، زیرا اگر غیر این بود بایستی کشورهای جهان سوم تا کنون توانسته باشند خود را از دور باطل فقر- بیسوادی رها سازند و آنها نیز در جهت رشد و توسعه گام بردارند . تاریخچه آموزش بزرگسالان در ایران الف : قبل از انقلاب درن که به تشکیل حکومت و تربیت افراد مورد نیاز برای اداره این حکومت دست زده اند ، آموزش بزرگسالان نیز مطرح بوده است. در ایران قبل از اسلام، آموزش و پرورش سخت طبقاتی بود و فقط عده محدود و خاصی از درباریان و اشراف زادگان از آن بهره مند بودند. می توان گفت که آموزش بزرگسالان در آن دوره بیشتر به تربیت جنگاوران و فرماندهان نظامی و تربیت رهبران مذهبی و دبیران درباری اختصاص داشت. بعد از نفوذ اسلام و گسترش فرهنگ اسلامی در ایران ، محدودیّت های طبقاتی برای آموزش و پرورش از میان رفت و حتّی محدودیّت های سنتی با توجه به «ز گهواره تا گور دانش بجوی» و واجب بودن آموختن علم و دانش برای هر فرد مسلمان نیز از بین رفت. به طوری که در مراکز آموزشی، که بیشتر مساجد یا مدارس بودند شرط سنی برای استفاده از درس ها وجود نداشت. تمام این کوشش ها به صورت غیر رسمی و اغلب پراکنده انجام می شد. پس از آشنایی ایرانیان با فرهنگ اروپائی و نفوذ آن به ایران ، قبول مسئولیّت دولت برای آموزش همگانی مردم، مطرح شد و ایجاد مدارس دولتی مورد توجه قرار گرفت. در پی این تحوّل، موضوع آموزش بی سوادان بزرگسال نیز از سوی عدّه ای از علاقه مندان به گسترش فرهنگ و آموزش در میان مردم مطرح گردید. به طوری که نخستین کلاس اَکابر در سال 1327قمري در دبستان رحمت شیراز با کوشش و همّت جمعی از مشروطه خواهان تأسیس شد و مورد استقبال مردم واقع گردید. تاریخچه اجمالی سواد آموزی در ایران قبل از انقلاب اسلامی 1- سال 1315 تشکیل کلاسهای اَکابر در شیراز به همّت مشروطه خواهان که این سرآغاز فعالیّت های سوادآموزی است. 2- سال 1288 تصویب آموزش اجباری همگانی برای کودکان هفت سال به بالا. 3- سال 1315 تصویب نظامنامه اَکابر مبنی بر تشکیل کلاس های اَکابر در مدارس دولتی و موظف نمودن کارکنان بی سواد دولت و مؤسسات عمومی و پیشه وران جهت شرکت در این کلاس ها. 4سال 1322 آغاز فعالیّت کلاس های اَکابر. 5سال 1328 تأسیس اولین کلاس آموزش بزرگسالان در ورامین. 6سال 1335 تجدید نظر در برنامه تعلیمات اساسی و ایجاد بنگاه عمران وزارت کشور و تهیه و تنظیم کتاب¬های «همه با سواد شویم». 7- سال 1341 ایجاد سپاه دانش. 8سال 1346 اجرای طرح تجربی سواد آموزی تابعی در اصفهان و دزفول. 9سال 1355 ارائه و اجرای طرح جهاد ملّی سواد آموزی.] 1) تعلیمات اَکابر : نخستین اقدام رسمی برای آموزش بزرگسالان و مبارزه با بی سوادی در ایران از سال 1315 آغاز گردید و در محل دبستان¬های روزانه کلاس¬هایی تحت عنوان «تعلیمات اَکابر» به صورت شبانه تشکیل شد. اهداف تعلیمات اَکابر : 1توسعه آموزش همگانی 2رفع بی سوادی در کشور 3تشکیل محالس پرورش افکار برنامة تعلیمات اَکابر تا پایان شهریور ماه 1320 ادامه داشت و در طی پنج سال فعالیّت 467 هزارنفر در این کلاس ها شرکت کردند و با سواد شدند البتّه اسناد آماری وزارت آموزش و پرورش نشان می دهند که سال 1318 یعنی سال اوج فعالیّت های تعلیمات اَکابر نزدیک به 17 هزار نفر موفق به دریافت گواهی نامه شده بودند بنابراین می توان حدس زد که یا رقم 467 هزار ساختگی بوده و یا مربوط به کل تعداد ثبت نام کنندگان بوده نه مربوط به کسانی که گواهی نامه دریافت نموده اَند. معایب عمده تعلیمات اَکابر : 1افراد با زور و اجبار در کلاس¬های درس شرکت می کردند. 2تخصیص اعتبار بر مبنای تعداد کلاس ها و افراد شرکت کننده بود بنابراین دادن آمارهای خلاف واقع معمول شد. در سال 1335 نهضت جدیدی برای مبارزه با بی سوادی آغاز شد. کلیه معلمان آمادگی خود را برای شرکت در این جهاد مقدس اعلام نمودند و در کلاسهای شبانه افتخاری تدریس کردند. علاوه بر وزارت فرهنگ که مأمور مبارزه با بی سوادی بود سازمان های دیگر نیز در این راه همکاری می کردند. 1- بنگاه عمران 2بنیاد خاور نزدیک 3ارتش 4وزارت خانه های کار و کشاورزی تعلیمات اساسی : پس از جنگ جهانی دوّم (1325 – 1320ش) یونسکو نتایجی را که از اجرای یک برنامه آزمایشی در کشورهای هندوستان، مصر، مکزیک و فیلیپین به دست آورده بود منتشر کرد و سعی کرد آن را در سایر کشورها تعمیم دهد این نتایج شامل برداشت جدیدی از آموزش بزرگسالان می شد که تحت عنوان «تعلیمات اساسی» مو رد توجّه برخی از کشورها قرار گرفت. دولت ایران نیز در سال 1332 ش تصمیم گرفت این برنامه را در مناطق روستایی کشور اجرا کند بنابراین این برنامه به طور تجربی در چند استان به اجرا درآمد و 125 شهر و 730 روستا در استان های مختلف تحت پوشش این طرح قرار گرفتند و نزدیک به 30 هزار نفر از این برنامه استفاده کردند. این برنامه به دلایل زیر نتوانست انتظارات مسئولان اجرایی را برآورده سازد : 1عدم ایجاد آمادگی کافی در مردم برای قبول تغییرات 2عدم تناسب محتوای برنامه ها با ویژگی های زندگی روستاهای انتخاب شده 3هزینه های سنگین این طرح آموزش بزرگسالان : پس از ناکامی برنامه تعلیمات اساسی و توقف اجرای آن، با استفاده از تجارب بنیاد خاور نزدیک و بنگاه عمران تلاش تازه و دامنه داری برای هماهنگی و گسترش فعالیّت های مربوط به آموزش بزرگسالان آغاز شد و مقرّر شد که همه سازمان¬هایی که به نحوی با بزرگسالان بی سواد سر و کار دارند با وزارت فرهنگ تشریک مساعی کنند و وزارت فرهنگ برای اولین بار یک برنامه پنج ساله برای آموزش بزرگسالان و مبارزه با بی سوادی تنظیم کرد. اقدامات مفید در این برنامه : 1تألیف کتاب «همه با سواد شویم» 2تدوین جزوات سودمندی در زمینه های کشاورزی و صنایع روستایی با توجّه به تبلیغاتی که برای تشویق بی سوادان به منظور شرکت در کلاس¬های این برنامه انجام شده بود و طبق آماری که ایران در سال 1343 ش به کنگرة جهانی پیکار با بی سوادی ارائه کرد از سال 1334 تا سال 1343 بیش از 5/3 میلیون نفر از طریق این برنامه با سواد شده بودند. 4) سپاه دانش : با وجود تمامی دانش ها تلاش ها و وضع قوانین و مقرّرات مختلف در زمینه سوادآموزی بزرگسالان، در سال 1341 هنوز درصد بالایی از افراد از نعمت خواندن و نوشتن محروم بودند. به این ترتیب «سپاه دانش» در دل ارتش برای سوادآموزی کودکان و بزرگسالان تأسیس شد. دلایل متفاوتی برای وجود بی سوادی در جامعه وجود داشت که عبارتند از : 1وسعت کشور و پراکندگی جمعیّت 2کثرت روستاها و فقدان راه¬های ارتباطی 3فقر و کمبود درآمد روستائیان 4کوچ نشینی عشایر 5کمبود نیروی انسانی کار آزموده 6تمرکز فعالیّت ها و خدمات رفاهی و اجتماعی در شهرها با این طرح مقرّر شده عدّه ای از جوانان دیپلمه که دوره سربازی خود را می گذراندند، به با سواد کردن بی سوادان روستاها بپردازند. اهداف سپاه دانش : 1ریشه کن ساختن بی سوادی در جامعه 2افزایش سطح اطلاعات و آگاهی مردم نسبت به اُمور کشور 3آگاه ساختن روستائیان به روش¬های جدید کشاورزی 4تشویق روستائیان به عمران و آبادی 5تشویق روستائیان به استفاده از روش¬های بهداشتی در زندگی 5) کمیتة ملّی پیکار جهانی با بی سوادی : در زمستان سال 1343 کمیته ای به نام کمیتة ملّی پیکار جهانی با بی سوادی تشکیل شد که اکثر شخصیّت های مملکتی در آن عضویت داشتند این کمیته هدف خود را به شرح زیر اعلام نمود : تعمیم آموزش و از بین بردن بی سوادی در ایران و استفاده از کلیه نیروها و منابع مالی و انسانی کشور در راه تعمیم این هدف وظایف و اختیارات کمیته ملّی پیکار جهانی با بی سوادی : 1تشکیل کمیته های محلّی پیکار با بی سوادی 2تشکیل کنفرانس ها و سمینارهای مربوط به پیکار با بی سوادی 3همکاری با سازمان های یونسکو و سایر مراکز آموزش جهان 4نظارت و بازرسی در حسن انجام کار 5جلب اعتماد و همکاری عموم مردم در امر پیکار با بی سوادی پس از تشکیل کمیته، منطقه قزوین برای اجرای یک طرح آزمایشی انتخاب و با استفاده از تجارب حاصله طرح پیکار عمومی با بی سوادی از اوایل سال 1346 در سراسر مملکت به اجرا درآمد و برای جلب بی سوادان به کلاس¬های مبارزه با بی سوادی اقدامات زیر به عمل آمد. 1استفاده از رادیو و تلویزیون و روزنامه و پوستر برای تشریح مزایای باسوادی. 2تطبیق ساعات کار کلاس¬ها با ساعات فراغت سوادآموزان. 3استخدام پرستار برای نگهداری کودکانی که مادران آنها در کلاس شرکت می کنند. 4ملزم کردن کارکنان بی سواد دولت به شرکت در کلاس¬ها. 5- قايل شدن مزايايي براي نو سوادان از قبيل تقدم در استخدام ، ترفيع ، دريافت دستمزد بيشتر و مواردي نظير آنها اقدامات کمیته پیکار جهانی با بی سوادی : 1-انتشار 13 کتاب برای نوآموزان 2-انتشار 4 کتاب تحت عنوان «بخوانیم و بهتر زندگی کنیم» برای فارغ التحصیلان 3-انتشار روزنامه ای تحت عنوان «روز نو» از شهریور 1347 4- تدوین کتاب¬های خاص بزرگسالان در 3 نوع الف- برای مناطق روستایی ب- برای مناطق شهری ج- برای منطقه آذربایجان علل عدم موفقیت کمیته ملّی پیکار جهانی بی سوادی : 1-برنامه ریزی نامطلوب 2-عدم انطباق طرح ها با نیازهای مناطق مختلف کشور و امکانات دستگاه¬های اجرایی 3-ضعف نظارت و کنترل دقیق 4-نبودن یک نظام ارزشیابی علمی به دلیل عدم موفقیّت برنامه های سوادآموزی و تحقّق نیافین اهداف، طرح های گوناگونی در این زمینه به اجرا درآمد. از سال 1350 فعالیّت های سوادآموزی عملاً به سازمان¬ها و وزارت خانه های مختلف واگذار شد. طرح هایی که در این دوره تصویب و به اجرا درآمدند عبارت بودند از : 1طرح سوادآموزی کودکان واجب التعلیم 2طرح سوادآموزی بزرگسالان 3طرح سوادآموزی کارگران 4طرح سوادآموزی زنان 5- طرح با سواد کردن افراد درنیروهای مسلح 6طرح تربیت مأموران چند پیشه 7طرح سوادآموزی حرفه ای 6) جهاد ملّی سواد آموزی : «جهاد ملّی سوادآموزی» آخرین سازمانی بود که قبل از انقلاب اسلامی در ایران تأسیس شد و مسئولیت با سواد کردن را بر عهده گرفت. این سازمان از سال 1354 فعالیّت خود را آغاز و تا سال 1357 به کار خود ادامه داد. هدف این طرح ریشه کن ساختن بی سوادی تا سال 1366 اعلام شد. این سازمان همانند فعالیّت ها و برنامه های دیگر کشور تحت الشعاع رویدادهای انقلاب اسلامی ایران قرار گرفت و به کلّی تعطیل شد. عوامل شکست 50 ساله مبارزه با بی سوادی در ایران عوامل بیرونی نظام آموزش و پرورش ( برون سازمانی) 1-وسعت کشور و پراکندگی جمعیت 2- کثرت روستاهای کم جمعیت 3- نظام خاص مالکیت اراضی (باسوادی را مخالف منافع خود می دیدند) 4- فقر و کمبود در آمد 5- کوچ نشینی 6- تفاوت فاحش زندگی شهر و روستا و عدم تمایل خدمت در روستا 7- تمرکز فعالیت های خدمات در شهر ها 8- وجود جو اختناق و استبداد عوامل درون سازمانی 1- نداشتن اهداف منطبق با فرهنگ 2- عدم انطباق فعالیت با خصوصیات منطقه ای ملی 3- فساد و تشریفات اداری 4- بی توجهی به گسترش تعلیمات ابتدایی 5- عدم توجه به آموزش زنان و دختران 6 – بی اعتنایی به مشارکت مردم 7 - کمبود نیروی انسانی(معلم) 8- نبود نظام هماهنگ نظارت و کنترل و ارزشیابی 9- عدم استفاده از طراحان آموزش ملی ب : آموزش بزرگسالان و مبارزه با بی سوادی در دوران پس از انقلاب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، کلیه فعالیت های جاری کشور تحت تاثیر فعالیت های سیاسی بود. در چنین فضایی طبیعی است که کسی به فکر برنامه های عمرانی و فرهنگی نباشد. اما بعد از تسلط انقلاب بر اوضاع و فرونشستن تب سیاسی در کشور، رهبر انقلاب در هفتم دیماه 1358 طی پیامی به مسئولین آموزش کشور، اقشار مردم را به مبارزه ی همه گیر با بی سوادی فرا خواندند و نهضت سوادآموزی به عنوان یک نهاد انقلابی تأسیس شد. امام خمینی (ره) در پیام خود به دو نکته اساسی تاکید فرمودند: اول : بسیج عمومی برای مبارزه با بی سوادی دوم : تبدیل فرهنگ وابسته به فرهنگ مستقل به منظور دست یافتن به اهداف بالا نهضت سوادآموزی طرحی را تهیه کردکه این طرح با توجه به اینکه افراد بی سواد اغلب از طبقات محروم و مستضعف بودند و با لحاظ کردن شرایط مربوط به فرهنگ، زبان، سن و شغل آنها، آموزش سواد به سه دوره تقسیم شد . 1-دوره مقدماتی 2-دوره تکمیلی 3-دوره پایانی ویژگی¬های دوره مقدماتی 1-کتاب¬های این دوره ضمن آموزش مهارت¬های اساسی خواندن، نوشتن و حساب کردن، دارای جهت ایدئولوژیکی و مطابق با فرهنگ اسلامی بود. 2-مدت این دوره دویست ساعت آموزشی بود که با توجه به شرایط منطقه و سوادآموزان، در 4 الی 5 ماه اجرا می شد. 3-دروس این دوره از طریق تلویزیون سراسری در ساعات معینی در سراسر کشور پخش می¬شد تا بی سوادان در خانه با کمک افراد باسواد خانواده خود بتوانند هر چه سریع¬تر این معلولیت اجتماعی خود را برطرف کنند. 4-سطح ارزش این دوره برابر با دوم دبستان بود. ویژگی¬های دوره تکمیلی 1-مدت این دوره 240 ساعت آموزشی بود که در شش ماه باید اجرا می شد. 2- این دوره علاوه بر تکمیل مهارت¬های خواندن و نوشتن و حساب کردن، معلومات بهداشتی، حرفه ای، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز به نوسوادان داده می شد. 3-در پایان دوره تکمیلی سوادآموزان گواهینامه ا ی دریافت می کردند که ارزش تحصیلی آن برابر با چهارم دبستان بود. ویژگی¬های دوره پایانی 1-مدت این دوره 144 جلسه دو ساعتی آموزشی بود که در 6 ماه باید اجرا می شد. 2-فراگیران این دوره بایستی روزانه 3 الی 4 ساعت در کلاس درس حاضر می شدند و در پایان در یک امتحان نهایی سراسری که به طور همزمان در کل کشور به عمل می آمد شرکت می کردند. 3-به کسانیکه در امتحان فوق قبول می شدند گواهینامه پایان دوره نهضت سوادآموزی داده می شد. 4-محتوای دروس این دوره مشابه محتوای دروس کلاس پنجم ابتدایی بود که با شرایط بزرگسالان منطبق شده بود به دلیل جو انقلابی و همچنین پیام امام، ابتدا استقبال گرمی از طرف مردم به عمل آمد. اما نهضت به دلایل زیر نتوانست به استقبال پرشور مردم جامه عمل بپوشاند. 1-نداشتن یک برنامه مدون و جامع 2-عدم مدیریت و سازماندهی صحیح 3-عدم وجود تدارکات کافی در نتیجه نهضت به موفقیت قابل توجهی دست نیافت. در سال 1361 با تغییر مدیریت نهضت سوادآموزی طرح های مختلفی برای با سوادکردن بی سوادان ارائه داد که مهمترین آن ها به قرار زیر است 1-طرح ضربتی 2-طرح کارخانجات 3-طرح سوادآموزی نیروهای مسلح 4-طرح مدارس 5-طرح مساجد 6-طرح آموزش مکاتبه ای 7-طرح سوادآموزی در زندان¬ها پ8-طرح آموزش فرد به فرد پ9-طرح استفاده از دانشجویان پطرح ضربتی – کارخانجات – نیروهای مسلح پطرح ضربتی : پاین طرح بر مبنای بسیج همگانی و با هدف ریشه کنی جهل و بی سوادی تدوین شد. این طرح اگر چه با استقبال زیادی روبه¬رو شد اما با توجه به توده عظیم بی سوادان در مجموع نتوانست به اهداف مورد نظر دست یابد. پطرح کارخانجات : پاین طرح تعدادی از کارگران کارگاهی و کارخانجات که از توانایی خواندن و نوشتن محروم بودند را تحت پوشش قرار داد. پطرح سوادآموزی نیروهای مسلح : پبر اساس این طرح تمام بی سوادان نیروهای مسلح ملزم به حضور در کلاس¬های سوادآموزی شدند. پطرح مدارس- مساجد- آموزش مکاتبه ای – سواد آموزی در زندان ها پطرح مدارس : پهدف از این طرح، تشکیل حداقل یک کلاس در هر مدرسه بود که طبق این طرح مدیر و معلمین هر مدرسه با همکاری انجمن اولیاء و مربیان ملزم شدند اولیای بی سواد دانش آموزان را تحت پوشش قرار دهند. پطرح مساجد : پطی این طرح در مساجد کلاس¬های سوادآموزی دایر شد به این ترتیب که چندنفر از باسوادان هر مسجد توسط امام جماعت همان مسجد به نهضت سوادآموزی معرفی می شدند و اقدام به تشکیل کلاس می کردند. پطرح آموزش مکاتبه ای : پاین طرح به صورت آزمایشی در استان خراسان به اجرا درآمد. در این طرح از دانش آموزان سال¬های آخر دبیرستان استفاده می شد. متون آموزشی در مورد روش تدریس به صورت مکاتبه ای در اختیار دانش آموزان قرار گرفت تا به کمک آن افراد خانواده خود را تحت پوشش قرار دهند. پطرح سوادآموزی در زندان¬ها : پاز طریق هماهنگی با مسئولین زندان¬ها و دوایر آموزشی آنها مقرر شد کلیه بی سوادان زندان¬ها تحت پوشش طرح سوادآموزی قرار گیرند. پآموزش فرد به فرد – استفاده از دانشجویان پطرح آموزش فرد به فرد : پهدف این طرح تحت پوشش قراردادن عامه مردم بدون ارتباط به ادارات و موسسات ذینفع بود. برای اجرای این طرح حدود یک میلیون دوره کتاب سوادآموزی همراه با روش آن چاپ شد تا به صورت آزاد به افرادی که قادر به سوادآموزی باشند، تحویل شود نوسوادان از طریق امتحانات متفرقه، امتحان می دادند ودر صورت قبولی کارنامه دریافت می کردند. پطرح استفاده از دانشجویان: پبر این اساس دانشجویان دوره تربیت معلم می توانستند در صورت تمایل در حد ساعات 2 واحد درسی با پسواد آموزی همکاری کنند. پطرح های دیگری که اخیرا نهضت سواد آموزی به تهیه و اجرای آن پرداخته عبارتند از: پ1پطرح عشایر پ2پطرح اصناف پ3پطرح سرباز معلم پ4پطرح تعلیم کودکان واجب التعلیم پنتیجه پحال با توجه به گذراندن و به اجرا در آوردن تمامی این طرح¬ها، سوال عمده این است که این افراد نوسواد که کارنامه گرفته اند می توانند از توانایی ومهارت¬هایی که آموخته اند به نحو موثر در پیشبرد امور شغلی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی یا حتی امور مذهبی و ایدئولوژی خود استفاده کنند؟ پامروز نهضت سواد آموزی با تحت پوشش قرار دادن بیش از 3 میلیون نفر در مرحله اول طرح بسیج سواد آموزی و با سواد کردن بیش از 5/8 میلیون نفر تا پایان سال 1368 نشان داده است که با توجه به جوان بودن این نهاد، فعالیت قابل توجهی داشته است. با وجود این، هنوز در حد یک نهاد انقلابی و آنچه در پیام بنیان گذار جمهوری اسلامی آمده بود، عمل نکرده است. دلایل این امر از زبان مسئولان نهضت سواد آموزی چنین آمده است : پ1پنداشتن برنامه ریزی صحیح پ2پعدم توجه صحیح به بسیج همگانی پ3پنبودن نظام هماهنگ نظارت – ارزشیابی وکنترل پ4پنبودن طراحان آموزشی در اجرای طرح¬های مختلف ويژگي ها اهداف، و ساختار آموزش بزرگسالان اهداف كلي: آشنايي با ويژگي هاي آموزش بزرگسالان و بررسي ضرورت و چگونگي سازماندهي فعاليت هاي اين نوع آموزش ويژگي هاي آموزش بزرگسالان: 1.انعطاف در زمان 2. انعطاف در مكان 3. انعطاف در سن 4. توأم شدن آموزش ومسووليت هاي شغلي : هدف هاي آموزشي بزرگسالان 1) هدف هاي آرماني: كلية فعاليت هاي فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي وتربيتي جامعه ناظر بر اين اهداف است،كه بسياركلي وبه صورت شعارگونه هستند.ارزيابي آن ها نيز مشكل است.ولي چون جهت دهنده مي باشند، مهم و ضروري هستند. 2)هدف هاي كلي: اين اهداف همسو و هم نوا با اهداف آرماني جامعه هستند. چون همگي ماهيت تربيتي دارند، به صورت اهداف كلي آموزش وپرورش در مي آيند و چون قابل تجزيه به اهداف كوچكترند از جهت ارزشيابي قابل دستيابي هستند . مانند : شناخت، پرورش و هدايت ذوق واستعدادهاي هنري و زيبا شناسي به عنوان وجهي از وجوه انسان. 3)هدف هاي ويژه يا مقاصد آموزشي: مخصوص پاره نظامهاي آموزش وپرورش هستند كه در هريك از سطوح آموزشي (پيش دبستاني،....، دانشگاه) به طور متفاوت تعيين وتبيين مي شوند. 4)هدف هاي آموزشي رفتاري اين هدف ها مخصوص فعاليت هاي فردي وجمعي كلاس است. هدف هاي آموزشي منظورومقصود معلم يا برنامه ريزان درس را ازآموزش موضوع درس وانتظاراتي را كه پس از پايان درس از يادگيرنده وجود دارد را مشخص مي كند نكته اين كه : اهداف آموزشي بزرگسالان در سطح اول ودوم با اهداف كلي جامعه و آموزش وپرورش هماهنگي دارد ولي در اهداف جزيي تر متفاوت است ساختار تشكيلاتي و سازماندهي آموزش بزرگسالان : 1)آموزش بزرگسالان به صورت تشكيلات دولتي متمركز: در اين نوع تنها دولت مسوول طراحي واجراي برنامه هاي آموزشي است كه برنامه ريزي ها در سطح برنامه ريزي هاي كلان توسعة ملي است. روانشناسی بزرگسالان آموزش بزگسالان نوع خاصی از اموزش است که هدف ‘ روش و ساختار تشکیلاتی جداگانهای می طلبد ‘پس باید خوصوصیات روانی بزرگسالان نیز متفاوت از کودکان ‘نوجوانان و جوانان باشد که معمولا در سن برخورداری از آموزش و پرورش ر سمی در سطوح مختلف از ابتدایی تا عالی هستند.با این حال می توان این مفهوم را از 4 نظر مورد مطالعه قرار داد: 1) سن زمانی 2) سن روانی – زیستی 3) سن روانی – عاطفی 4) سن اجتماعی سن زمانی: از تولد تا 12 سالگی دوره کودکی – از13 تا 18 سالگی دوره نوجوانی – و از ان به بعد را دوره بزرگسالی گویند که خودش به دوره های جوانی (18تا30) میان سالی (31تا50) سالمندی (51تا60) پیری (60به بالا) تقسیم میشوند که این طبقه بندی ها بیشتر نگرشها ‘ اعتقادات ‘ آداب و سنتها ‘نوع قوانین و مقررات حاکم بر جامعه ارتباط دارند بنابراین نمی توان مفهوم یکسانی از بزرگسالی بدست آورد ولی می توان گفت : در انطباق با گروه جوانان ‘بزرگسالان ‘ اشخاص پخته یا سالمندان نه تنها به سن فرد بستگی دارد به حالت سلامتی و نژاد او وابسته است.

آموزش بزرگسالان 1

مطالب مشابه :

مراقبتهای چست تیوب

آشنایی با کیست پیلونیدال یا سینوس پیلونیدال ( Pilonidal sinus )

اصول گزارش نویسی در پرستاری

گزارش نویسی در پرستاری

نحوه گزارش نویسی پرستاری

نوشتن گزارش پرستاری3

آموزش بزرگسالان 1