هنر سوزن دوزی اصفهان

هنر سوزندوزي ، قلاب دوزي و مليله دوزي يکي از مشخص ترين شعبات صنايع دستي استان اصفهان است که قدمت آن به قبل از دوره صفويه مي رسد و انواع محصولاتي که به وسيله آن ها تزيين مي شوند شامل سجاده - جلد قرآن - انواع بقچه ها - روميزي - زير بشقابي - زير قلياني و غيره مي باشد.

مليله از نظر جنس بر دو نوع است: اصل و بدل .

مليله اصل از رشته هاي بسيار نازک نقره تشکيل شده که آنرا مي تابانند با به صورتي شبيه فنر در آيد و براي دست يابي به صورتي شبيه فنر در آيد و براي دست يابي به مليله ي طلا آن ها را آب طلا مي دهند مليله ي بدل از مفتولهاي برنجي به ضخامت 15/0 و 18/0 ميلي متر تهيه مي شود. براي تهيه ي مليله ي بدل طلا از همين نوع برنج که رنگ طبيعي طلايي دارد استفاده مي کنند و براي تهيه ي مليله ي بدل نقره آنرا آب نقره مي دهند که تمام اين کارها در بازار و توسط افرادي به نام رزکش صورت مي گيرد و از اين مليله ها براي دوخت انواع نقوش بر روي پارچه هاي دست بافت، ترمه يا مخمل استفاده مي نمايند.

مشخصات سوزندوزي ، قلابدوزي ، مليله دوزي در سوزندوزي طرح را از طريق نخ کش کردن زمينه ي پارچه مشخص مي کنند و با سوزن و نخ مراحل مختلف سوزندوزي را که شامل دور دوزي - توري دوزي - توري گلدوزي - سکمه دوزي - شبکه دوزي - ستاره دوزي - گل اشرفي دوزي - زير رفت دوزي - تکه دوزي و خامک دوزي - مي باشد مي دوزند. در قلاب دوزي ابتدا طرح مورد نظر را با کپي يا صفحات کاغذ گراف که طرح روي آن به وسيله سنجاق سوراخ شده با پودر زغال يا گچ علامت گذاري کرده و سپس با مداد پررنگ مي کنند يا اينکه توسط قالبهاي مخصوص قلمکار و طرح را روي پارچه منعکس کرده و سپس با استفاده از قلاب و نخ مخصوص شروع به دوختن مي کنند. در مليله دوزي قطعات مليله ي اصل يا بدل را بر روي پارچه هاي ترمه يا مخمل مي دوزند و مليله دوزي از نظر مشخصات کاملاً با قلابدوزي و سوزندوزي فرق مي کند به اين ترتيب که مراحل مختلفي را در توليد مي گذارند و تشکيل شده است از يک پارچه اصلي مخمل يا ترمه ويک پارچه زير مخمل يا زير ترمه از جنس متقال يا کتان که بطرز خاصي با سريش به آن چسبانده مي شود و پس از پياده کردن طرح، قطعات مليله روي آن دوخته مي شود و سپس با پارچه ي ديگري از نوع چيت گلدار يا قلمکار که با زمينه ي مخمل يا ترمه ي مليله شده هماهنگي دارد، آستر مي شود. پياده کردن طرح هاي مليله دوزي روي منسوجات مخمل يا ترمه بخاطر خواب داشتن سطح پارچه با سوزندوزي و قلاب دوزي فرق مي کند و توسط کپي يا قالب قلمکار نمي توان طرح را منعکس نمود. سکمه دوزي سکمه دوزي عبارت است از بيرون کشيدن تعدادي تار يا پود يا هر دو از نقطه يا نقاط معين از پارچه و پر کردن جاي آنها با سوزن دوزي بطوريکه نقش از آن پديد آيد جاي بريدن نخها را با رديفهاي فشرده و ظريف بخيه دوزي شده حفظ مي کنند و با گلدوزي اضافي در جائي که نخهايش بيرون کشيده شده نقش ستاره اي را نمايان مي سازند. سکمه دوزي اغلب همراه با قلاب دوزي صورت مي گيرد. معمولاً سکمه دوزي بر روي روميزي و دستمال سفره و مانند آن انجام مي شود و شکيبائي بسيار مي خواهد . براي سکمه دوزي از پارچه هاي ساده که تاروپود آن عمود بر هم بوده و حتي الامکان داراي يک ضخامت باشند استفاده مي شود. سکمه دوزي بيشتر در اصفهان رايج استو هر صنعتگر حدود 10 ساعت در روز کار مي کند زنان سکمه دوز يک شرکت تعاوني نيز دارند که اين شرکت کمک هائي هم به آنها مي نمايد خريد هائي که از اجناس سکمه دوزي شده انجام مي شود بيشتر توسط سازمان صنايع دستي است . سکمه دوزي در يزد نيز رواج دارد و هموطنان زرتشتي بخاطر حفظ سنن و آداب خود به آن مي پردازند. معمولاً زرتشتيان حتماً جزء وسايل دختران خود که ازدواج مي کنند و مي خواهند عروس شوند وسايل سوزندوزي که سکمه دوزي نيز جزئي از آن است قرار مي دهند. منبع:اینترنت

هنر سوزن دوزی اصفهان

مطالب مشابه :

ملیله دوزی

هنر سوزن دوزی اصفهان

سؤالات آزمون:سرمه دوزي درجه2

منجوق دوزي(مهاباد)

نمونه سوالات ازمون سرمه دوز درجه 2

روش نگهداري و شست‌وشوي كارهاي سوزن‌دوزي