کتب منتشره درباره فلسطین در سال92
گروه فرهنگی مشرق - مساله فلسطین همواره برای مردم کشور ما موضوع مهمی بوده است و اهمیت این موضوع باعث شده است که سالانه بخشی از کتابهای منتشر شده در کشورمان به این موضوع اختصاص داشته باشد که این کتابها هم شامل کتابهای ترجمهای میشوند و هم کتابهای تالیفی. از سال گذشته تا کنون هم تعدادی کتاب به جمع منابع ارزشمند کتابهای فارسی در موضوع فلسطین اضافه شده است که در ادامه مروری بر این کتابها خواهیم داشت.
**فلسطین چه قدر دغدغه نویسندگان عرب بوده است؟
کتاب « رمان پایداری فلسطین: از 1967 تا 1987م» همان طور که از نامش پیدا است به بررسی این نکته پرداخته است که ادبیات عرب در بحبحه درگیری کشورهای عربی با اسرائیل و زمانی که اینرژیم در حال اشغال فلسطین بود، چه قدر به این موضوع پرداخته شدهو فلسطین چه قدر دغدغه نویسندگان و ادبیان عرب زبان بوده است. این کتاب را آزاد مونسی و عزت ملا ابراهیمی نوشتهاند و انتشارات دانشگاه تهران آن را در همین سال 93 به بازار کتاب فرستاده است.
**سند زنده مراحل مبارزه ملت فلسطین
کتاب دیگری که آن هم اتفاقا در ماههای اخیر منتشر شده است «بررسی نمادپردازی مقاومت در شعر ابراهیم طوقان» نام دارد که توسط انتشارات آیین محمود و به قلم فریده اخوان پلنگ سرایی به بازار کتاب رسیده است. ابراهیم طوقان از شاعران برجسته دهههای بیستم و سیام قرن بیستم میلادی است. در سال 1905 در خانوادهای دوستدار علم و ادب در نابلس به دنیا آمد.
اشعار میهنی ابراهیم طوقان در حقیقت سند زنده مراحل مبارزه ملت فلسطین است. شاعر از موضوعات سیاسی برای سرودن شعر استفاده میکند؛ در شعرش به بریتانیای کبیر حمله میکند، معاهده «بالفور» را ننگین میشمارد، فروشندگان و دلالان زمین را سرزنش میکند، به نظام رهبری سنتی نجبا حمله میبرد، عدم وفاداری رهبران سیاسی به مردم را مورد نقد قرار میدهد و حتی به بیتفاوتی شاعران عرب زبان هم عصر خود در زمینه مسئله فلسطین میتازد و آنان را به هم صدایی و همراهی با مردم فلسطین دعوت میکند. خلاصه سخن این که تاریخ فلسطین در شعر ابراهیم طوقان جریان دارد و میتوان با بررسی شعر این شاعر تاریخ فلسطین را بار دیگر مورد مطالعه قرار دارد.
**کتابی برای بیدار کردن حاکمان خواب!
کتاب دیگر «مسلمانان و آرمان فلسطین» نام دارد که نویسندهاش یعنی ابوالحسن علی ندوی از منظر تاریخی به این موضوع نگاه کرده است عبدالقادر و حمیده براهویی این کتاب را به فارسی ترجمه کردهاند و ناشر کتاب هم کانی مهر است.
این کتاب در واقع مجموعهای از ده سخنرانی از مؤلف است که مسئله فلسطین، محور این سلسله سخنرانیها و مباحث است. او با شفافیت مسئولیت کشورهای عربی ـ اسلامی را گوشزد میکند و از حاکمان و دولتمردان جهان اسلام میخواهد تا از خواب غفلت برخیزند و بر روی حقایق چشم بگشایند. او در طی این سخنرانیها با ارائه توصیفی دقیق از جامعه اسلامی و تصویری بیعیب و نقص از مسلمانان عصر حاضر، در یک کالبدشکافی دقیق، امراض جسم بیمار جامعه اسلامی را یک به یک میشمارد و راههای درمان آن را عرضه مینماید.
کتاب «حنجرههای شعلهور» هم که توسط انتشارات ساقی به اهتمام حسین اسرافیلی منتشر شد، گزیده شعرهای شاعران معاصرمان درباره مقاومت اسلامی و به ویژه مردم فلسطین است. این کتاب یکی از 5 کتاب کنگره شعر مقاومت بینالملل اسلامی است و پیش از این کتابهایی با عناوین «واژه در سنگر»، «حنجرههای بیدار»، «خندیدن با لبان زخم» و «درخت آتش» که آنها نیز مجموعه شعر شاعران معاصر درباره مقاومت بودند، منتشر شده بود.
**تفاوت برخورد ایران و عربستان در قبال فلسطین
در میان کتابهای پارسال نویسندهای هم سراغ مقایسه «رویکرد ایران و عربستان در قبال فلسطین» رفته بود که انتشارات خرسندی این کتاب را به قلم ریحانه قادری منتشر کرد.
کتاب حاضر، با موضوع بررسی تطبیقی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، در قبال مسئله فلسطین تدوین و نگارش یافته است. مؤلف در این کتاب قصد دارد با بیان سیر تاریخی شکلگیری و تأسیس رژیم اشغالگر قدس در سرزمین اشغال شده فلسطین، به بررسی نحوه برخورد دو کشور تأثیرگذار منطقه، یعنی ایران و عربستان در جریان این فرایند بپردازد و سیاست خارجی ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامی را با سیاستهای اتّخاذ شده از جانب کشور عربستان سعودی در رابطه با مسئله فلسطین در همین دوران بررسی و تطبیق دهد.
در میان تمام تمام درد و رنجهای مردم فلسطین این روزها و این سالها جنایاتی که بر مردم غزه میرود بیشتر است و خیلیها به این نوار باریک محاصره شده بین سرزمین های اشغالی نگاهی ویژه دارند. محمدرضا عطایی اقدم هم در کتابش مشخصابه موضوع «محاصره غزه از دیدگاه حقوق بینالملل» پرداختهو تلاش کرده به این سوال پاسخ دهد که آیا این جنایتها حتی از نگاه حقوق خود ساخته بین الملل غربیها و سازمان ملل توجیهی دارد یا خیر. این کتاب را انتشارات پیشرو مبتکران منتشر کرده است و چاپ دومش پارسال منتشر شد.
**حقوق غربی و تکلیفشان با مردم فلسطین
کتاب دیگر «حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین» نوشته سید مهدی موسوی است و کار انتشارات خرسندی. نویسنده در این کتاب معتقد است: «بر طبق اصل حقّ تعیین سرنوشت که یکی از اصول مهمّ حقوق بینالملل است، ملّتها این حق را دارند که سرنوشت خود را تعیین کنند و با داشتن استقلال و آزادی و حاکمیت، سرنوشت خویش را در قلمرو خود و در سطح جهانی رقم زنند. این اصل بر اساس اسناد مختلف حقوق بینالملل مورد تأیید قرارگرفته است.» و نگارنده در این کتاب این اصل را در رابطه با ملّت مظلوم فلسطین مورد بحث و بررسی قرارداده است.
بر این اساس پس از بررسی مفهوم «اصل حقّ تعیین سرنوشت»، موارد کاربرد مختلف این حق و جایگاه آن در حقوق بینالملل را بیان کرده و مراحل شکلگیری و تحوّلات این اصل و مسیر تاریخی آن را مورد توجّه قرارداده است. در ادامه، عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات فلسطین تا به امروز را از دیدگاه حقوقی بررسی کرده و موضوع فلسطین را با اصل مذکور ارتباط داده است. در پایان نیز، به مذاکرات و قراردادهای صلح در دهه 1990 میلادی که بین رژیم صهیونیستی و بخشی از رهبران فلسطین منعقد شده، پرداخته است.
دیگر کتاب هم « زن فلسطینی زیر چکمههای اسرائیل اشغالگر» نام دارد که مترجمانش همان دو مترجم کتاب پیشین هستند و منتها نویسندهاش محسن محمد صالح. این کتاب هم از سوی مرکز «الزیتونه» به چاپ رسیده و دومین دفتر از مجموعه کتابهای «آیا من انسان نیستم؟» است که باهدف روشن کردن جنبههای گوناگون رنج ملّت فلسطین به نگارش درآمده است. این دفتر به شرح رنجها و سختیهای زن فلسطینی اختصاص دارد و طی آن بارزترین حرمتشکنیهای اشغالگران در حقّ زنان بیان شده است. در این اثر همچنین چکیدهای از تاریخ مشارکت سیاسی زن فلسطینی نیز ارائه شده است. نگارنده تلاش کرده تا در چارچوبی علمی، روشمند و مستند رنجهای ملّت فلسطین را به تصویر بکشد و خرد و احساس انسانی را مخاطب خود قرار داده است.
**تاریخ فلسطین به روایت تصاویر
کتاب جالب و قابل توجه دیگری که سال گذشته منتشر شد، « دایرهالمعارف مصور: تاریخ فلسطین» بود. این کتاب به کوشش حامد کفاش و امیر منصوری به دنبال نشان دادن تاریخ فلسطین به روایت تصاویر و منابعی است که به گفته نویسندگانش از سراسر دنیا گردآوری شده تا منبعی کامل برای تاریخ فلسطین باشد. این کتاب را انتشارات سایان و عابد منتشر کرده است.
کتاب «فلسطین برای فلسطینی است» کتاب دیگری است که در سال 92 منتشر شده و در این کتاب مطالبی از سیر تاریخی از تحولات و جریانات فلسطین گردآوری و تدوین شده است. در این کتاب سعی شده با دستهبندی و خلاصه نویسی، خارج از هرگونه تحلیل از سیر این نیم قرن مبارزه ظلم، آوارگی و کشتار و پیروزیها روایت کوتاه شود.
در این مجموعه پروندهای برای بازخوانی در دو کتاب به نامهای کتاب فلسطین برای فلسطینیها است (کتاب فلسطینی)، کتاب اسرائیل شکستنی است (کتاب اسرائیل)، دستهبندی و گردآوری شده است. در کتاب فلسطین به سیر تاریخی این کشور موقعیت جغرافیایی، مبارزات، گروهها و مبارزین پرداخته شده است.
کتاب اسرائیل هم به سه فصل اصلی یهود، صهیونیسم و اسرائیل تقسیم شده است. در فصل اول این کتاب به سیر تاریخی قوم یهود، دیانت و آداب این قوم پرداخته شده است. در فصل دوم به مسئله صهیونیسم، نحوه شکلگیری و جریانات مرتبط به آن و در فصل سوم به اسرائیل با موضوعاتی چون نحوه شکلگیری، ساختار حکومتی، کشتار و جنایات، جنگها رهبران و غیره پرداخته است.
گردآورندگان این کتاب گروه فرهنگی کنعان، الهه کریمی و ریحانه رفیعی هستند و موسسه فرهنگی شهید آوینی آن را منتشر کرده است.
**بررسی میزان موفقیت گروههای اسلام گرا در مقایسه با گروههای ملی فلسطینی
نویسنده دیگری یعنی حسن خدادادی هم موضوع کتابش را «جنبشهای اسلامی در فلسطین (حماس و جهاد اسلامی)» قرار داده است. در این کتاب انتشارت ایده سبز «فلسطین به عنوان مهد مقاومت در خاورمیانه در نظر گرفته شده است که سالها تنش و مقاومت را تجربه میکند. گروههای ملّیگرا و اسلامگرا در فلسطین هر دو باهدف آزادی فلسطین مبارزه میکنند، اما با استراتژیهای متفاوت. در این بین دو گروه اسلامگرای حماس و جهاد اسلامی در فلسطین از موقعیت بالاتری در میان گروههای اسلام گرا برخوردارند و این پژوهش ، ضمن مروری تحلیلی بر وضعیت گذشته و حال جنبشهای اسلامی در فلسطین، تلاش دارد آینده روابط جنبشهای حماس و جهاد اسلامی را بررسی کند. در این راستا وضعیت فعلی جنبشهای فلسطین و سپس، تاریخ شکلگیری جنبش اسلامی و حماس را شرح داده و در ادامه، برای قضاوت درباره آینده این دو جنبش، مواضع و تاکتیکهای مبارزاتی آنها را مورد بررسی قرارداده است.
دو نشر قبله اول و جمعیت دفاع از ملت فلسطین هم به طور مشترک کتاب «جستارهایی پیرامون فلسطین» به کوشش زهرا مصطفوی را منتشر کردند. این کتاب دربردارنده مقالات و پژوهشهایی پیرامون مسئله فلسطین اشغالی است. نگارنده پس از شرح دیدگاههای بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) درباره فلسطین و صهیونیسم، به تبیین وضعیت آوارگان فلسطینی پرداخته و سپس، توضیحاتی پیرامون رژیم صهیونیستی را عنوان کرده است. در ادامه به تاریخچه مقاومت و مبارزات ضدّ صهیونیستی اشاره کرده و نقش و اهمیت لبنان و حزبالله را مورد ارزیابی قرارداده است. فصل پایانی اثر به تحلیل تحولات اخیر خاورمیانه و مسئله بیداری اسلامی اختصاص یافته است.
**فلسطینیانی که شهروند اسرائیل هستند
همچنین سال گذشته این نشر که اتفاقا کارشان انتشار کتاب در این موضوع است دو کتاب دیگر منتشر کردند. «فلسطینیان 48 نمود نژادپرستی صهیونیسم» نوشته عباس اسماعیل با ترجمه احمد ربیعی و محسن صادقیسنابادی به بازار کتاب آمد. «فلسطینیان 48» گروهی از فلسطینیان هستند که با اینکه مسلمان و عرب هستند، شهروند اسرائیلی محسوب میشوند. رژیم صهیونیستی رفتار خاصی با این گروه از شهروندان خود دارد و با درپیش گرفتن سیاست خاص و تصویب قوانین نژادپرستانه، سعی در چپاول اراضی و دارایی آنان را دارد. این گروه در واقع نوعی تهدید جمعیتی و راهبردی برای رژیم صهیونیستی به حساب میآیند.
کتاب حاضر از مجموعه «آیا من انسان نیستم؟» است که «مرکز زیتونه» در لبنان این مجموعه کتابها را تألیف کرده است. این دفتر درباره رنجهای فلسطینیان 48 به نگارش درآمده و طی آن با استناد به رسانههای ارتباط جمعی صهیونیستی و منابع غربی و گزارشهای سازمانهای بینالمللی، قساوت صهیونیستها به تصویر کشیده شده است.
کتاب دیگر که سال گذشته با موضوع فلسطین اشغالی منتشر شد درباره موضوع اشغال فلسطین و دو نگاه متفاوت به این مساله است. « فلسطین همیشه در اشغال: فلسطین از درون و بیرون» نوشته ساری ماکدیسی است و سپیده مهرجویاو سمیرا صادقابدالی آن را به فارسی برگرداندهاند. این کتاب را انتشارات روایت فتح منتشر کرده است و نویسنده این کتاب که خود نیز یک فلسطینی است و از نزدیک شاهد وقایع رخداده در این کشور بوده، تلاش کرده تا با ارائه مستندات فراوان درباره نقض حقوق اولیه فلسطینیها در سرزمین مادری خود، روایتی از شرح حال روزانه مردم تحت سلطه و اشغال صهیونیستها را ارائه کند. در این نوشتار، چگونگی به وقوع پیوستن اشغال فلسطین توسط صهیونیستها توصیف شده و به این مسئله پرداخته شده که چگونه این درگیری میتواند به صلح منجر شود
**رمانی با طعم آسمان روایت گر کودکان به خاک و خون کشیده شده
موسسه مطالعاتی اندیشهورزان هم در این مدت یک کتاب خوب را منتشر کرد با نام «طعم آسمان». این رمان نوشته ابتسام برکات نویسنده فلسطینی است و فاطمه باغستانی آن را به فارسی برگردانده است.
ابتسام برکات نویسنده، شاعر و استاد دانشگاه فلسطینی است که در رامالله فلسطین متولد شد، مدرک لیسانس خود را در رشته ادبیات انگلیسی از دانشگاه برزیت دریافت کرد.
ابتسام خاطرات دوران کودکی خود را فلسطین را در کتابی با عنوان «طعم آسمان»به نگارش در آورده است، وی در این کتاب دوران کودکی خود از جنگ 6 روزه اسرائیل در فلسطین در سال 1967 را به شیوهای بسیار لطیف و جذاب روایت کرده است، به گونهای که خوانندگان کتاب را در جریان برخی اتفاقات و حوادثی که آوارگان فلسطینی و مردم این کشور با آن روبرو بودهاند، قرار میدهد.
«طعم آسمان» در سال 2007 در انگلستان منتشر شد، این کتاب در همان زمان انتشار با استقبال قابل توجهی روبرو شد و در نتیجه به زبانهای فرانسه و هلندی نیز ترجمه شده است.
برکات در این کتاب در 3 فصل به روایت خاطرات خود میپردازد، در فصل نخست، روایت سال 1981 و دوران دانشجویی ابتسام است، که به معرفی وی و چگونگی سپری شدن زمان حال میپردازد. پس از آن در فصل دوم رمان نویسنده به گذشته باز میگردد و خاطرات سالهای 1967 تا 1971 را روایت میکند. بخش سوم نیز مجددا به سال 1981 باز گشته و امروز شهر رامالله را روایت میکند.
نویسنده تلاش کرده چهره واقعی اسرائیل و ظلمی را که سالها به مردم فلسطین داشته است، با احساسات واقعی یک کودک نشان دهد، نفرت و ترسی که کودکان و مردمان فلسطین از سربازان اسرائیلی به دلیل جنایاتی که انجام میدهند، به خوبی در این کتاب تصویر شده است.
در میان تمام تمام درد و رنجهای مردم فلسطین این روزها و این سالها جنایاتی که بر مردم غزه میرود بیشتر است و خیلیها به این نوار باریک محاصره شده بین سرزمین های اشغالی نگاهی ویژه دارند. محمدرضا عطایی اقدم هم در کتابش مشخصابهموضوع «محاصره غزه از دیدگاه حقوق بینالملل» پرداخته و تلاش کرده به این سوال پاسخ دهد که آیا این جنایتها حتی از نگاه حقوق خود ساخته بین الملل غربیها و سازمان ملل توجیهی دارد یا خیر. این کتاب را انتشارات پیشرو مبتکران منتشر کرده است و چاپ دومش پارسال منتشر شد.
**چهار پنجم خاکی که اسرائیل در آرزویش است!
بیشتر کتابهایی که سال گذشته منتشر شدند، چاپ اولی هستند اما یک کتاب پرمخاطب که سال گذشته چاپ نهمش به بازار کتاب آمد، کتاب « این نقشه جعلی است: فلسطین از آغاز تا امروز» نوشته زهرا اشعری بود و این کتاب انتشارات میراث اهل قلم جزء پرمخاطبترین کتابها در این حوزه است. در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است:
«اسرائیل موجود ، فقط یک پنجم از خاکی است که باید به دست ما باشد و این وظیفه ماست که چهار پنجم دیگر را با فعالیت و پشتکار به دست آوریم»(مناخیم بگین ) 1) این جملات فقط آرمان رهبران صهیونیست نیست ، بلکه امروز هر دانش آموز یهودی که تورات را از شش سالگی می آموزد باید این جمله تورات را به خاطر بسپارد که « این سرزمین را به ایشان می دهم . حتی به فرزندان اسرائیل . » 2)ارض موعود در تورات ، از نهر مصر – نیل – تا فرات معرفی شده است که فلسطین کنونی بخشی از آن است. بقیه قسمتها را میتوان روی نقشه هایی دید که از طرف دولت یهود، به عنوان اسرائیل ایده آل معرفی شده است. این قسمتها شامل کشورهای اردن ، سوریه ، لبنان ، بخش زیادی از عراق، قسمت وسیعی از مصر ، تمام صحرای سینا و دلتای نیل و قطعه ای از حجاز می باشد. اما آیا اعتقادت مذهبی یهودیان آنها را به فکر انداخت که سرزمین موعودشان را از غیر یهودیان پس بگیرند ؟ پاسخ دادن به چنین سوالی و سوالهای دیگری از این دست ، در تحلیل مسایل مربوط به فلسطین نقشی اساس دارد . اینکه چه عواملی منجر به آن شد که یهودیان ، تصمیم بگیرند سرزمینی ملی داشته باشند و این تصمیم چگونه تقویت شده و به مرحله عمل رسید یا اینکه تاثیر جنگ اول و دوم در پیشبرد این هدف چه بود ، همه سوالهایی هستند که پاسخ به آنها به عنوان پیش نیاز ارزیابی مسایل مطرح در مورد فلسطین ، ضروری به نظر می رسد و هرگونه نظریه ای در این باب بدون گذر از این مرحله ، مانند تحلیل فیلمی است که از میانه به تماشای آن بنشینیم .در اینجا لازم است به نکته مهمی اشاره کنیم و آن اینکه، بهره مندی از یک نگاه صحیح به مسئله فلسطین نیازمند اشراف به ابعاد گوناگونی در این مسئله است که در هیچ کتابی ، این ابعاد یکجا مورد بررسی قرار نگرفته است و مطالعه کتب مختلف برای اشخاصی که فرصت مطالعه و یا آشنایی کافی با کتب ندارند ، میسر نیست . لذا در این کتاب سعی بر آن بوده است تا جایی که ممکن است این ابعاد ، هر چند به طور چکیده و خلاصه مورد بررسی قرار گیرد تا ضمن ارائه یک دید کلی ، جایگاه ابعاد مختلف را در این موضوع مشخص کند . با این امید که علاقه مندان بتوانند با مراجعه به کتب موجود ، به تکمیل اطلاعات خود بپردازند .
**همه آن چیزهایی که کودکان و نوجوانان باید درباره فلسطین بدانند
البته کودکان و نوجوانان هم از کتابهای سال گذشته بینصیب نماندهاند و کانون رورش فکری کودکان و نوجوانان کتاب «حوالی مبارک: فلسطین از گذشته تا امروز» را به قلم شمس الدین رحمتی منتشر کرد.
این کتاب درباره سرزمین مبارک قدس و تاریخ چهار هزارساله آن است. در این مجموعه در بخش نخست، سرگذشت این سرزمین از ابتدا تا ایام اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم، کلمات و عناوینی که نیاز به توضیح بیشتری دارند، تشریح شده و به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. مخاطب اصلی این مجموعه نوجوانان و جوانان هستند و بدینجهت تلاش شده تا مطالب به زبانی ساده بیان شود و از بهکارگیری اصطلاحات دور از ذهن پرهیز شده است. از آنجا که کار تألیف این مجموعه در سال 1388 به پایان رسیده، آخرین واقعه مهم مندرج در آن، مقاومت 33 روزه حزب الله لبنان بوده است.
**آموختن زبان فارسی در کنار دانستن از فلسطین
کتاب «سرزمین نور» هم کتابی است برای نوآموزان زبان فارسی که انتشارات کتاب نیستان آن را منتشر کرده است و چاپ دهم آن سال گذشته وارد بازار کتاب شد. داریوش صادقی و مرمیم ماستری در این کتاب علاوه بر آموختن چگونه خواندن متنهای فارسی به کودکان دبستانی اطلاعات مفیدی هم درباره فلسطین و اشغالگران غاصب البته با زبان کودکان در اختیارشان قرار میدهند.
کتاب «نامهای سرگشاده به فرهیختگان اروپا» هم کار انتشارات الهدیاست که سال گذشته درباره موضوع فلسطین منتشر شد. این کتاب نوشته محمد صالح هرماسی اندیشمند مصری است. این نویسنده مانند دیگر انسانهای آزاده سراسر دنیا ، وقتی که حجم ستم فراوان ستم اروپایی- آمریکایی به اعراب و مسلمانها را در طول تاریخ دیده است، نتوانسته ساکت و آرام بنشیند و دست به قلم برده است. او که در این کتاب بر موضوع صهیونیزم و رژیم اشغالگر قدس دست گذاشته است، مساله اصلی را متوجه غرب دانسته و ریشه تشکیل چنین رژیمی را تجاوز استعماری غرب دانسته که به دوره زمانی خاصی اختصاص ندارد. به عقیده این نویسنده هر چند این تجاوزها به صورت جنگ در افغانستان و عراق و دخالت در اوضاع سوریه و حمایت از دیکتاتوریهای کشورهای عربی نمایان شده است، اما او دایره تجاوزگری غرب را بسیار گستردهتر از این حرفها میداند. او تجاوز گری غرب را در قالب فتنه انگیزیهای مذهبی و قومی در کشورهای اسلامی میبیند که همواره تلاش میکنند وحدت ملی و یکپارچگی این ملتها را تکه تکه کنند و در نتیجه این کشورها وابسته باشند چه در اقتصاد و صنعت و امور نظامی و چه در فرهنگ و هنر.
مطالب مشابه :
آهنگ و ترانه در باره فلسطین
فریاد فلسطین - آهنگ و ترانه در باره فلسطین - بانک کتاب مقاله عکس صدا فیلم با موضوعیت صهیونیسم
لينك چند مطلب جالب درباره روز قدس و مساله فلسطين ؛ برگرفته از وبلاگ عربي معاصر
دین برادری - لينك چند مطلب جالب درباره روز قدس و مساله فلسطين ؛ برگرفته از وبلاگ عربي معاصر
کتب منتشره درباره فلسطین در سال92
خبر های "مهم" فرهنگیان - کتب منتشره درباره فلسطین در سال92 - خبر های "مهم"
جملات زیبا شهید دکتر مطهری، جملات زیبا درباره فلسطین، جملات زیبا درباره محرم، جملات زیبا درباره امام
بچه های هیئت فدک الزهرا - جملات زیبا شهید دکتر مطهری، جملات زیبا درباره فلسطین، جملات زیبا
سخنان شهید مطهری درباره مسئله فلسطین
- سخنان شهید مطهری درباره مسئله فلسطین - - . بسم رب الشهدا و الصدیقین بنام زیبای پروردگار
«رویکرد ایران و عربستان در قبال فلسطین
خبر های "مهم" فرهنگیان - «رویکرد ایران و عربستان در قبال فلسطین -
در حاشیه اظهارات اعجابانگیز رفسنجانی درباره فلسطین و حزبالله؛
فتنه گران - در حاشیه اظهارات اعجابانگیز رفسنجانی درباره فلسطین و حزبالله؛ - وَ
درباره مسجدالاقصی...
مطالعات خاورمیانه و فلسطین - درباره مسجدالاقصی - zionism is our great enemy and all of the moslems
برچسب :
درباره فلسطین