کرمان، استانی ویژه

هفته گذشته به دلیل دعوت شدن به یک عروسی، به کرمان رفتیم. سفر برای من همیشه لذت بخش است، و اگر این سفر به دیار کرمان که با آن الفت دیرینه و دوستان و اقوام متعدد دارم، باشد لذت آن مضاعف است. از نوروز سال 1356 تا کنون دفعات بی شماری به این استان سفر کرده ام. تفاوت سفر من به کرمان با سایر نقاط در این است که در سایر نقاط به عنوان توریست سفر میکنم، و طبعا با نگاهی از بیرون وارد منطقه میشوم، ولی در کرمان از طریق خانواده وارد میشوم و نگاهم از درون است. وارد نقاطی شده ام که به عنوان یک توریست نمیتوان دید. با مردم کرمان وارد باغهایشان شده ام، پیک نیک رفته ام، عروسی هایشان را دیده ام، مهمانی هایشان را دیده ام و.... . طبعا وقتی شناخت از مسئله ای دقیق تر باشد، علاقه هم بیشتر میشود. ولی چیزی که در این مطلب به آن خواهم پرداخت، به کار بیننده ای خواهد آمد که از بیرون بخواهد به استان کرمان نگاه کند.

استان کرمان، با 181 هزار کیلومتر مربع وسعت، در حال حاضر وسیع ترین استان ایران است. آن زمان که ما در مدارس جغرافیا میخواندیم، استان خراسان وسیعترین استان بود، ولی پس از تقسیم استان خراسان به سه قسمت، استان کرمان وسیع ترین استان ایران شده است. این استان از نظر معدن بسیار غنی است، معادنی نظیر مس سرچشمه، مس میدوک، سنگ آهن گل گهر، زغال سنگ زرند، سنگهای مختلف ساختمانی نظیر مرمریت کرمان و..... بعضا اشتهار جهانی دارند. صنایع مهمی چون مس باهنر، سیمان کرمان و ممتازان، خودروسازی کرمان، لاستیک بارز و..... در این استان قرار دارند. صنایع دستی آن از قبیل قالی، پته، گلیم نیز بازار جهانی دارد. ولی در این مطلب از این دریچه نیز وارد نمیشوم.

کرمان از نظر جاذبه های توریستی و اقلیمی تنوع زیادی دارد که به نظر من بی همتا است. برای بهتر نشان دادن منظورم، استان کرمان را با استان کردستان که از نظر من زیباترین مناظر طبیعی ایران را دارد مقایسه میکنم. در استان کردستان در اردیبهشت ماه سر تاسر سبزی میبینیم. جنگل ها و مراتع همگی در اوج زیبایی و هوا در اوج مطبوعی و بعضا کمی خنک. ولی در استان کرمان در اردیبهشت ماه، میتوان گرمترین نقطه کره زمین واقع در شهداد را دید و در فاصله نیم ساعت به روستای خنک و خوش آب و هوای سیرچ رسید که در زیر قله کوه پر برفی قرار دارد. با فاصله کمتر از نیم ساعت از منطقه سردسیر لاله زار به گرمای شدید دره جیرفت رسید. این تنوع برای کسی که تازه به استان آمده اعجاب آور است. یادم می آید در نوروز 1356 که برای اولین بار به این استان و با اتومبیل سفر کرده بودم، و مسیر یزد تا کرمان را دیده بودم که کلا کویری است، به این نتیجه رسیده بودم که همه جای این استان چنین است. بعد قرار شد که به بم برویم. در آن زمان بر خلاف این زمانه خبری از این همه کتاب و مجله و بروشور گردشگری نبود. به اکراه آماده رفتن بم شدم. مسیر کرمان – بم نیز چندان خلاف این تصور را نشان نداد. وقتی بم را دیدم کاملا متحیر شدم. یادم است که در آن زمان گفتم که انگار رامسر را بریده اند و وسط کویر گذاشته اند. به نظر من راز بی همتایی استان کرمان در همین تنوع است. نمیتوانی با چند روز دیدن بگویی که آن را شناخته ای. سالها پیش با اتومبیل از مشهد به کرمان می آمدم، و از یکی از طولانی ترین جاده های بین دو شهر ایران که دهوک از استان خراسان را به راور از استان کرمان در یک فاصله حدود 240 کیلومتری وصل میکرد، عبور کردم. در این فاصله هیچگونه آبادی، پمپ بنزین، تعمیرگاه نبود. در بسیاری از این مسیر حتی خار هم در بیابان به چشم نمیخورد. ناگهان بعد از راور با یک جاده کوهستانی روبرو شدم که برایم خیلی غیر مترقبه بود. استان کرمان پر از این غافلگیری ها است. جالب آنکه یکی از زیباترین باغهای کشور در این استان است. منظورم باغ شاهزاده در مسیر کرمان – ماهان است که بهترین مثال و نمونه "باغ ایرانی" است. و حتما می دانید که "باغ ایرانی" در یونسکو به عنوان میراث بشری ثبت شده است. فارغ از تعصب ملی، از نظر شناخت توانایی های انسان، باغ شاهزاده ارزشی به مراتب بیشتر از باغ ورسای و یا پترهوف (سن پترزبورگ) دارد. طراحی باغ در اقلیم پرباران و سرسبز اروپا شاید خیلی ساده تر از نزدیک شهر کم باران کرمان باشد. تامین دائمی آب این باغ، نیاز به طراحی ویژه و نیاز به سختکوشی دارد. جالب آنکه کرمانی ها بین سایر ایرانی ها به بیحالی معروفند، ولی من چنین نمی اندیشم. مردمی که پسته را با تامین آب از عمق بیش از دویست متر پرورش میدهند با طبیعتی ناموافق روبرو هستند، اینان به مرور زمان خود را با این طبیعت ناموافق تطبیق داده اند، و با سخت کوشی محصول خود را به دست می آورند. البته به دلیل همین طبیعت ناموافق مردمانی کم توقع و آرامند. فرق میکنند با شمالی هایی که در یک طبیعت سرسبز و پرباران متولد شده اند، و همیشه دور و برشان پر از توریست بوده و طبعا متوقع و معترض هستند. مردم کرمان مانند طبیعت استانشان کم توقع و پر حوصله اند.

جاذبه های توریستی استان کرمان متنوعند. دسته ای از آنها آثار طبیعی بکر و فضاهای مناسب گردشگری اند نظیر دامنه های هزار، لاله زار، مناطق سرسبز سکنج، عرب آباد، تیگران، سیرچ نزدیک ماهان، راین، دره گرمسیر جیرفت، دره سرسبز دلفارد نزدیک جیرفت، منطقه نسبتا سرد ساردوئیه نزدیک دلفارد، روستاهای زرند، بم، پاریز نزدیک سیرجان، کهنوج، قلعه گنج، رودبار، پارک ملی خبر و..... . آثار طبیعی بی نظیری چون کلوت ها یا گرم ترین نقطه کره زمین به نام گندم بریانک در فاصله نسبتا نزدیک به ماهان.

دسته دیگر آثار تاریخی مانند باغ شاهزاده، آستانه شاه نعمت اله ولی در ماهان، کاروانسراهای متعدد، برج های متعدد قدیمی، بازارهای قدیمی نظیر بازار کرمان، مساجد متعدد، حمامهای قدیمی نظیر حمام گنجعلیخان، حمام وکیل، یخدان ها، آب انبارها، آتشکده های کرمان، شهر بابک، خانه های قدیمی و بعضا بازسازی شده در کرمان، بردسیر، رفسنجان، شهر بابک، سیر جان، زرند.

آثار باستانی کهن مانند ارگ بم، ارگ راین، قلعه دختر کرمان، تپه یحیی بافت، خرابه های دقیانوس نزدیک جیرفت، منطقه تاریخی شهداد، شهر صنعتی باستانی نزدیک شهداد و .... نیز از دیگر جاذبه های این استان هستند.

موزه های معروف این استان عبارتند از: موزه مردم شناسی در حمام گنجعلیخان،موزه سکه، باغ موزه هرندی، موزه صنعتی، موزه مطبوعات، موزه زرتشتیان، موزه آگیرا (آموزش و پرورش) در شهر کرمان، موزه جیرفت، موزه سیرجان، موزه مردم شناسی رفسنجان و... .

شهر کرمان در سالهای اخیر از نظر مساحت، توریست پذیری، رستوران و مکانهای تفریحی، معماری و شهرسازی، دانشکاهها و امکان زندگی مناسب دانشجویی رشد بسیار خوبی داشته است. و باید گفت که از یک طرف فاصله خود را با سایر شهرهای استان افزایش داده و از طرف دیگر در میان مراکز استان تدریجا جایگاه بالاتری پیدا کرده است. در حال حاضر رستورانهای متعددی در کرمان و اطراف آن وجود دارد که در سطح مناسب و قابل قبول و هم تراز با تهران هستند. به صراحت میگویم که کرمان نسبت به شیراز در 8 سال پیش از این نظر غنی تر است. هتل 5 ستاره پارس نیز محل اقامت بسیار مناسبی برای توریستها فراهم میکند. گرچه فکر نکنم توریستها در هیچ هتل 5 ستاره ای از چنین مهمان نوازی گرمی (که ذاتی مردم این استان است) برخوردار باشند.

در این سفر، به دیدن ارگ راین و آبشار زیبای آن رفتیم. راین در فاصله حدود 110 کیلومتری شهر کرمان و در جنوب غربی آن قرار دارد. مسیر جاده کویری،و از فاصله دور قله پربرف هزار را میدیدیم که با توجه به اینکه ماه آبان بود و اهالی شهر میگفتند برف پارسال است، احتمالا همیشه این قله پربرف است. سرسبزی شهر راین در میان کویر و از فاصله حدود 15 کیلومتری به خوبی مشخص بود، و وقتی نزدیک شدیم، شاهد تنوع رنگ زیبای برگهای پاییزی درختان بودیم. راین شهری است باصفا در دامنه کوهستان و مشرف به کویر خشک. ارگ راین به مساحت تقریبی 22 هزار مترمربع و با طول و عرض تقریبا مساوی در دوره ساسانیان ساخته شده و دومین ارگ خشتی جهان پس از ارگ بم است. این ارگ احتمالا تا دوره قاجار مورد استفاده بوده و بعدا تدریجا تخریب شده و از دهه هفتاد شمسی بازسازی آن آغاز شده است و در حال حاضر بخشی از آن شامل عمارتهای اعیانی بازسازی شده است، و به دنبال تخریب ارگ بم، این ارگ اهمیت بیشتری یافته است. دیدن این ارگ را به گردشگران توصیه میکنم. زیبایی و رمز و راز خاصی دارد. دیدن این فضای پر سوراخ و سنبه حتی برای بچه ها نیز جالب است. به دلیل بومی بودن صنعت چاقو سازی، در این ارگ چند کارگاه کوچک چاقو سازی نیز وجود دارد. برای صرف غذا میتوان به رستوران خوش منظره ای به نام احتمالا (پایتخت) در شهر راین مراجعه کرد که متاسفانه مدیریت خوبی ندارد، ولی به نظر من گردشگران میبایست از چنین مکانهایی استفاده کنند تا تدریجا موجب رونق آنها شوند. پیشنهاد میکنم وقتی برای دیدن ارگ راین میروید با خود غذا نبرید و در اینجا غذا بخورید، و بهتر است که چاقویی هم بخرید تا کمی به اقتصاد این شهر کمک شده باشد.

پس از ارگ راین، به طرف آبشار راین رفتیم. آبشار با شهر حدود 10 کیلومتر فاصله دارد که با یک جاده آسفالته میتوان به آن رسید. از محل پارک ماشین تا آبشار حدود 500 متر راه است که مسیری بسیار سرسبز و خنک است و نهری نیز ار آن میان میگذرد. سکوهای سیمانی متعدد برای چادر زدن نیز پیش بینی شده است. ارتفاع آبشار حدود 70 متر و منظره آن مانند همه آبشارها زیبا است. دیدن آبشار در طبیعت کویری استان کرمان لذتی دو چندان دارد.

روز بعد قصد داشتیم از موزه صنعتی و آتشکده کرمان بازدید کنیم که متاسفانه به خاطر عید غدیر تعطیل بودند. جالب آنکه به مناسبت این عید اکثر رستورانهای شهر هم تعطیل بودند، و اینها نقاط ضعفی است که هنوز نتوان از کرمان به عنوان یک شهر توریستی نام برد.

بد نیست در این یادداشت یادی از باغ موزه هرندی کرمان بکنم که در سفر قبل دیدم. این باغ موزه در بلوار فردوسی واقع است. قدمت باغ آن بیش از 100 سال است، وسعت آن حدود 25 هزار مترمربع است. باغ در سال 1280 توسط "عدل السلطان" احداث شده و در سال 1313 به یکی از تجار معروف کرمان به نام ابوالقاسم هرندی به مبلغ 4 هزار تومان فروخته شده و رضا شاه در سال 1320 هنگام خروج از ایران چند روزی در این مکان اقامت داشته است. عمارت داخل باغ نیز زیبا است. طبقه همکف، موزه سازهای سنتی و بسیار دیدنی است. طبقه بالا نیز موزه باستان شناسی است و مصنوعات به دست آمده در منطقه شهداد را نشان میدهد.

کرمان، استانی ویژه

مطالب مشابه :

آگهی استخدام گروه صنعتی لاستیک بارز-تیر1393

نتايج هفته ششم لیگ یک واليبال _ 93

نتايج هفته يازدهم لیگ یک واليبال (برگشت) _ 93

کرمان، استانی ویژه

بازارچه خيريه «باران» برپا مي‌شود

برنامه هفته پنجم لیگ دسته اول واليبال کشور _ فصل 93

برنامه هفته يازدهم لیگ دسته اول واليبال کشور (برگشت) _ فصل 93

تجلیل از 12 واحد برگزیده حامی حقوق مصرف‌کننده در کرمان